ΣΑΡΑΓΕΒΟ.-

Το σοβαρό ακρωτηριασμό ενός ακόμη στρατιώτη των ξένων πολυεθνικών δυνάμεων προκάλεσε το ναρκοθετημένο υπέδαφος της Βοσνίας. Ενας Ρώσος στρατιώτης έχασε το δεξί του πόδι όταν, κατά τη διάρκεια περιπολίας του, 20 χλμ. νότια του Μπρσκο, πάτησε νάρκη που εξερράγη. O εκπρόσωπος των ΝΑΤΟικών δυνάμεων, Σάιμον Χέιζλοκ, δεν έδωσε στη δημοσιότητα το όνομα του τραυματία. Δήλωσε, όμως, μάλλον κυνικά ότι το χτεσινό περιστατικό "μας θυμίζει ανοιχτά την έκταση του κινδύνου που κρύβει το ναρκοθετημένο υπέδαφος της Βοσνίας σε όλη την περιοχή των επιχειρήσεων".

Από τον περασμένο Δεκέμβρη, οπότε άρχισε η στρατιωτική επέμβαση των ΝΑΤΟικών πολυεθνικών δυνάμεων, στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, πέρα από τους δεκάδες πολίτες που έχουν τραυματιστεί ή σκοτωθεί από νάρκες, έχουν αναφερθεί οι θάνατοι 16 ξένων στρατιωτών και ο συνήθως σοβαρός τραυματισμός ή ακρωτηριασμός άλλων 85. Ωστόσο, θεωρείται κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι μέχρις ότου λήξει, για διάφορους λόγους, η ΝΑΤΟική στρατιωτική επιχείρηση στη Βοσνία η μαύρη λίστα των θανάτων ή των ακρωτηριασμών θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη. Οι παγίδες θανάτου, που είναι κρυμμένες στο υπέδαφος της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, είναι δύσκολο όχι μόνον να εκτιμηθούν αριθμητικά, αλλά και να εξουδετερωθούν πραγματικά "εκ του ασφαλούς".

Οι συνεχείς πιέσεις της διεθνούς κοινότητας για τις ανταλλαγές κρατουμένων πολέμου μεταξύ των άλλοτε αντίπαλων παρατάξεων της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης φάνηκαν χτες να φέρνουν κάποιο αποτέλεσμα.

Οι σερβοβοσνιακές αρχές μετέφεραν χτες το μεσημέρι στο Πάλε 16 Κροάτες και μουσουλμάνους κρατούμενους, οι οποίοι θεωρούνται ύποπτοι για εγκλήματα πολέμου. Λίγες ώρες μετά, ο επικεφαλής της σερβοβοσνιακής επιτροπής ανταλλαγής αιχμαλώτων πολέμου, Ντράγκαν Μπουλάτζιτς, δήλωσε ότι η άλλη πλευρά, δηλαδή οι βοσνιακές αρχές, κρατούν ακόμα στην κεντρική φυλακή του Σαράγεβο πάνω από 20 Σέρβους που συνελήφθησαν μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Ντέιτον. Το ζήτημα της ανταλλαγής αιχμαλώτων πολέμου θεωρείται, ούτως ή άλλως, σημαντικό και για έναν ακόμη λόγο... μιας που χρησιμοποιείται από την Ουάσιγκτον και άλλες δυνάμεις ως μοχλός πίεσης προς τους Σερβοβόσνιους, ενόψει της προγραμματισμένης - γι' αυτό το Σαββατοκύριακο - Συνόδου Κορυφής για την ανοικοδόμηση της Βοσνίας στις Βρυξέλλες. Για το λόγο αυτό, ο Καρλ Μπιλτ επανέλαβε και χτες από το Τόκιο, όπου βρισκόταν, ότι μέχρι αύριο (Τετάρτη) θα αποφασίσει εάν θα εισηγηθεί τη συμμετοχή των Σερβοβόσνιων στη Διάσκεψη των Βρυξελλών.

Δύο υποθέσεις εμπορίου όπλων στη Βοσνία, στις οποίες εμπλέκονται οι ΗΠΑ και η Γαλλία, προκαλούν νέα κατάσταση σύγχυσης, τη στιγμή που ο Βόσνιος Πρόεδρος, Αλίγια Ιζετμπέκοβιτς, κατηγορεί την Κροατία ότι αναμειγνύεται στις εσωτερικές υποθέσεις του Σαράγεβο. Οι νέες υποθέσεις εμπορίου όπλων στη Βοσνία την περίοδο ισχύος του σχετικού εμπάργκο των Ηνωμένων Εθνών, είδαν το φως της δημοσιότητας, τόσο από την αμερικανική εφημερίδα "Λος Αντζελες Τάιμς", όσο και από γαλλικό τηλεοπτικό σταθμό. Η αμερικανική εφημερίδα υποστήριξε πρόσφατα ότι ο Πρόεδρος Κλίντον έδωσε πριν δύο χρόνια τη συγκατάθεσή του για τη μεταφορά όπλων στη Βοσνία με προέλευση το Ιράν. Αυτό έκανε τον ηγέτη της πλειοψηφίας στη Γερουσία, Ρεπουμπλικανό, Μπομπ Ντόουλ, να μιλήσει για νέα υπόθεση "Ιρανγκέιτ" και να ζητήσει τη διενέργεια έρευνας. Επιπλέον, το γαλλικό κανάλι TF1 μετέδωσε ότι ένας από τους όρους για την απελευθέρωση των δύο Γάλλων πιλότων από τους Σερβοβόσνιους το Δεκέμβρη του 1995 ήταν η μεταφορά όπλων στους Σέρβους. Τα όπλα θα τα πλήρωναν οι Γάλλοι και θα μετέφεραν στους Σερβοβόσνιους οι Ρώσοι. Οι πληροφορίες αυτές διαψεύστηκαν και από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και από το γαλλικό υπουργείο Αμυνας.

• Το κροατικό υπουργείο Εσωτερικών απέκλεισε χτες την οποιαδήποτε σχέση μεταξύ της αυτοκτονίας ενός τεχνικού του αεροδρομίου του Ντουμπρόβνικ και της πτώσης του αεροσκάφους που μετέφερε στην κροατική αυτή πόλη τον Αμερικανό υπουργό Εμπορίου, Ρον Μπράουν. Ο 46χρονος τεχνικός, Νίκος Ζέρκιτς, εργαζόταν στις τεχνικές υπηρεσίες του αεροδρομίου του Ντουμπρόβνικ αλλά, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, "σε καμία περίπτωση δε μετείχε στο δυναμικό των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας και επιπροσθέτως δε βρισκόταν καν στο αεροδρόμιο τη μέρα της πτώσης του αεροσκάφους".

ΜΟΣΧΑ. -

Αμεσες διαπραγματεύσεις, δίχως μεσολαβητές, με τον Ππρόεδρο Μπορίς Γιέλτσιν πρότεινε ο αυτονομιστής ηγέτης της Τσετσενίας Τζοχάρ Ντουντάγιεφ. Την πρόταση αυτή έκανε σε συνέντευξη, που παραχώρησε σε ομάδα δημοσιογράφων στο κρησφύγετό του στα βουνά της νότιας Τσετσενίας, τονίζοντας πως οποιεσδήποτε συνομιλίες με μεσολαβητές δεν πρόκειται να τελεσφορήσουν. Οπως είναι γνωστό, στις 31 του Μάρτη ο Γιέλτσιν είχε προτείνει την έναρξη συνομιλιών με τους Τσετσένους αυτονομιστές, όμως με τη μεσολάβηση διαπραγματευτικών ομάδων από τις δυο πλευρές. Μάλιστα, σε προεκλογική του ομιλία το Σάββατο στη Μόσχα, ανακοίνωσε πως η δική του ομάδα μεσολαβητών "έχει αρχίσει τις εργασίες της", για να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις και διαβεβαίωσε ότι έστειλε σχετικό τηλεγράφημα στον Ντουντάγιεφ, χωρίς, ωστόσο, να αποκαλύψει το περιεχόμενό του. Ο Ντουντάγιεφ, όμως, είπε στους δημοσιογράφους πως δεν έχει λάβει γνώση των ειρηνευτικών προτάσεων του Γιέλτσιν, ούτε κάποιο τηλεγράφημά του.

Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός Βίκτορ Τσερνομίρντιν, σε συνέντευξή του την Κυριακή, 7 του Απρίλη, στο τηλεοπτικό δίκτυο ΝΤΒ, απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο οι διαπραγματεύσεις να θίξουν το ζήτημα της κυριαρχίας της Τσετσενίας. Πρόσθεσε δε ότι, θα ληφθούν αυστηρότατα μέτρα κατά των Τσετσένων αυτονομιστών, εναντίον κάθε τρομοκρατικής εκδήλωσης και απόπειρας εξαγωγής της τρομοκρατίας από το τσετσενικό έδαφος.

Στο μεταξύ, τα περασμένα 24ωρα συνεχίστηκαν οι συγκρούσεις σε διάφορες περιοχές της Τσετσενίας. Ρωσικές δυνάμεις βομβάρδισαν με βαρέα όπλα τα περίχωρα της πόλης Σάλι, 30 χλμ. από την πρωτεύουσα Γκρόζνι. Μια φάλαγγα τεθωρακισμένων έχει λάβει θέσεις έξω από την πόλη αυτή. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεκάδες Τσετσένοι μαχητές έχουν εισέλθει τις τελευταίες μέρες στο Σάλι. Επίσης, άλλοι 200 μαχητές εισήλθαν στο Γκρόζνι. "Ειδικές επιχειρήσεις", όπως τις αποκαλούν, πραγματοποίησαν ρωσικά στρατεύματα στα χωριά, όπου έχουν αποσυρθεί Τσετσένοι αυτονομιστές, Γκόισκογε, Μπαμούτ, Βέντενο και Ντάργκο. Σύμφωνα με τη ρωσική διοίκηση στην Τσετσενία, οι Τσετσένοι, που ανακατέλαβαν την Παρασκευή το Γκόισκογε, έχουν ενισχύσει σημαντικά τις θέσεις τους.

Κατά τη γνώμη του διοικητή της στρατιωτικής περιφέρειας Βορείου Καυκάσου Ανατόλι Κβάσνιν, στην Τσετσενία έχουν μείνει 1.000 έως 1.500 ασυμβίβαστοι Τσετσένοι μαχητές. Εντύπωση προκαλούν οι δηλώσεις του ειδικού του Ινστιτούτου Αμυντικών Ερευνών της Ρωσίας Αντόν Σούρικοφ ότι ο Ντουντάγιεφ διαθέτει αεροπλάνα ΑΝ-24, ΑΝ-26 και ΣΟΥ-24, τα οποία σταθμεύουν στο αεροδρόμιο "Στάντσιγια Νασόσναγια" του Αζερμπαϊτζάν και στο τουρκικό αεροδρόμιο Μπίτλις. Παρατηρητές, όμως, και στρατιωτικοί ειδικοί εκφράζουν αμφιβολίες για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Τελευταία, οι ρωσικές αρχές μιλούν ότι τους βομβαρδισμούς σε χωριά της Τσετσενίας διενεργούν αεροπλάνα χωρίς διακριτικά σήματα.

Διαδήλωση στο κέντρο της Μόσχας πραγματοποίησαν το Σάββατο, 6 του Απρίλη, 1.000 άτομα με αίτημα τον τερματισμό του πολέμου στην Τσετσενία. Στη διαδήλωση συμμετείχαν ορισμένες προσωπικότητες της αντιπολίτευσης, μεταξύ τους οι Γκριγκόρι Γιαβλίνσκι, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και Αλεξάντρ Λέμπεντ, και οι τρεις για τις προεδρικές εκλογές. Ο Γιαβλίνσκι χαρακτήρισε το "ειρηνευτικό σχέδιο" του Γιέλτσιν ως "ανεφάρμοστο στρατιωτικά και πολιτικά". Ο στρατηγός Λέμπεντ τόνισε ότι "ο στρατός στην Τσετσενία έγινε ένα εργαλείο για την άσκηση της εγκληματικής πολιτικής εξουσίας". Οι διαδηλωτές υπέγραψαν ψήφισμα για τον τερματισμό των εχθροπραξιών στην Τσετσενία.

• Τα σωστικά συνεργεία εντόπισαν, χτες, στις παρυφές του ηφαιστείου Βατσκάζεχ τα συντρίμμια του ρωσικού αεροσκάφους ΙΛ-76, που μετέφερε 14 άτομα και είχε εξαφανιστεί την Παρασκευή, 5 του Απρίλη, στη χερσόνησο Καμτσάτκα λίγο πριν προσγειωθεί στο αεροδρόμιο της πόλης Πετροπάβλοβσκ - Καμτσάτσκι. Το Πρακτορείο ΙΤΑΡ-ΤΑΣΣ δεν έδωσε πληροφορίες για την τύχη των επιβαινόντων στο αεροσκάφος, ούτε για τα αίτια της πτώσης του.

ΤΕΛ ΑΒΙΒ.-

Ανέβηκε, και πάλι, το διπλωματικό θερμόμετρο ανάμεσα στο Ισραήλ και στο Ιράν. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός κατήγγειλε ότι οι βελγικές αρχές έχουν κατασχέσει ένα ιρανικό πλοίο που μετέφερε εκρηκτικές ύλες στους Παλαιστίνιος φανατικούς ισλαμιστές. Σε συνδυασμό με τη σύλληψη ενός Παλαιστινίου ισλαμιστή, που, σύμφωνα πάντα με τις ισραηλινές αρχές, έχει εκπαιδευτεί στο Ιράν, ο Πέρες ζήτησε την επιβολή άμεσων κυρώσεων ενάντια στο Ιράν.

"Βασικός στόχος του καθεστώτος της Τεχεράνης είναι η ανατροπή της κυβέρνησής μου και η κατάλυση της ηρεμίας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής", φέρεται να δήλωσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Σιμόν Πέρες, στον κρατικό ισραηλινό ραδιοσταθμό. Ο Σ. Πέρες αποκάλυψε ότι οι βελγικές τελωνειακές αρχές έχουν κατασχέσει, ήδη από τις 14 Μάρτη, το φορτίο πλοίου, που ανήκει στην εταιρεία "Ιράν'ς Πασίφικ Λάινς", και είχε προορισμό το Ισραήλ. Το ιρανικό πλοίο, που κρατείται στο λιμάνι της Αντβέρπης, μετέφερε σημαντικές ποσότητες εκρηκτικών υλών.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός έσπευσε να συνδέσει το γεγονός αυτό με τη σύλληψη ενός Παλαιστινίου ισλαμιστή, ο οποίος φέρεται να ομολόγησε ότι εκπαιδεύτηκε στο Ιράν. Οπως ανακοίνωσε ο ισραηλινός στρατός, ο 24χρονος Χαλίλ Ζοχαντί Σουλεϊμάν Αμπού Ισά συνελήφθη στην πόλη της Γάζας στις 12 Μάρτη, ως μέλος της ισλαμικής φανατικής οργάνωσης "Τζιχάντ". Κατά τη διάρκεια της ανάκρισής του, εμφανίζεται να ομολόγησε ότι έγινε μέλος της "Τζιχάντ" όταν σπούδαζε ιατρική στην Κωνσταντινούπολη. Σύμφωνα με τη φερόμενη ως ομολογία του, ο Ισά παραδέχτηκε ότι η ιρανική πρεσβεία στην Τουρκία του προμήθευσε πλαστό διαβατήριο και έτσι βρέθηκε στο Ιράν, τον Αύγουστο του 1995, όπου και εκπαιδεύτηκε σε διάφορες πολεμικές τακτικές, με στόχο να φέρει σε πέρας επιθέσεις εναντίον ισραηλινών στόχων.

Η σύλληψη του νεαρού Παλαιστινίου και η ομολογία του δεν έχει επιβεβαιωθεί από κάποιο άλλο ειδησεογραφικό πρακτορείο εκτός από το ισραηλινό, το οποίο, μάλιστα, μετέδωσε ότι η ισραηλινή κυβέρνηση ζήτησε από την Αγκυρα να πάρει μέτρα κατά των Ιρανών διπλωματών στην Τουρκία. Κανένα σχόλιο δεν έχει γίνει ούτε από την Τεχεράνη ούτε από την Αγκυρα.

Πρόσφυγες στην Τούζλα περιμένουν να βρουν κάτι "χρήσιμο" από τα σκουπίδια