Διακόσιοι είκοσι επτά άνθρωποι βρήκαν το θάνατο, την περασμένη Πέμπτη, στις ΗΠΑ, σ' ένα από τα πιο αιματηρά αεροπορικά δυστυχήματα των τελευταίων χρόνων. Πρόκειται για τρομοκρατική ενέργεια, όπως υποστηρίχθηκε από πολλούς, ή ισχύει η εκδοχή που μετέδωσε -και- το ραδιοφωνικό δίκτυο του BBC,περί φωτιάς η οποία ξέσπασε στο σκάφος και ανέφερε ο πιλότος πριν τη μοιραία πτώση;

'Οπως κι αν έχει, η πτώση του Μπόινγκ 747 στα άγρια νερά του Ατλαντικού ανακινεί το κρίσιμο θέμα της ασφάλειας των πτήσεων, σε παγκόσμιο επίπεδο. Η επικινδυνότητα των αερομεταφορών παραμένει σε χαμηλό επίπεδο αν εξετασθεί από ποσοτικής πλευράς, αλλά αυτό δεν έχει και τόση σημασία αν αναλογισθεί κανείς ότι η συζήτηση αφορά σε ανθρώπινες ζωές.

"Εμβριθείς" αναλυτές απέδωσαν, στο πρόσφατο παρελθόν, πάσαν νόσον των παγκόσμιων αερομεταφορών στις "μικρές, φθηνές εταιρίες", που "δε λαμβάνουν υπόψη τους" τα ρίσκα, προκειμένου να ρίξουν τις τιμές. Αλλά, ατυχώς πως, τους... προέκυψαν το τελευταίο δυστύχημα στο αεροσκάφος της "TWA",κι ένα όχι και τόσο πρωτοφανές περιστατικό, προ ολίγων ημερών, όταν ο αριστερός κινητήρας ενός αεροσκάφους που είχε τροχιοδρομήσει κι ετοιμαζόταν για απογείωση μεταβλήθηκε σε μπάλα φωτιάς - και σκότωσε μια γυναίκα και την κόρη της, που επέβαιναν στο σκάφος. Ω, της εκπλήξεως: Το δεύτερο μοιραίο αεροπλάνο ανήκει στην κολοσσιαία αμερικανική "Ντέλτα Αιρ Λάινς",περήφανη χορηγό των Ολυμπιακών αγώνων, μια από τις πιο κερδοφόρες εταιρίες στον τομέα της σ' ολόκληρο τον κόσμο. Σύμπτωση;

Δύσκολο να πει κανείς. Αλλά, εσχάτως, μια σειρά "περίεργων" δυστυχημάτων, κυρίως στις ΗΠΑ, ήγειρε το "ομιχλώδες" θέμα της καταλληλότητας των ανταλλακτικών που χρησιμοποιούν οι εταιρίες, προκειμένου να συντηρήσουν τους στόλους των αεροσκαφών τους. Με τη συντήρηση των αεροπλάνων να αποτελεί έναν από τους κυριότερους, αν όχι τον κυριότερο, τομέα του λειτουργικού τους κόστους, δεν είναι λίγες εκείνες που προτιμούν να χρησιμοποιούν την παραβιομηχανία κατασκευής ανταλλακτικών για να μειώσουν τα έξοδά τους.

"Προειδοποίηση", τιτλοφόρησε σχετικό άρθρο του το αμερικανικό περιοδικό Business Week (10 Ιουνίου), στο οποίο ο δημοσιογράφος Ουίλι Στερν σημείωνε ότι "ένα συνηθισμένο αεροπλάνο συντίθεται από 3 εκατομμύρια "κομμάτια", από τα οποία μερικά μπορεί να είναι απομιμήσεις". Ακριβώς μια τέτοια απομίμηση ανταλλακτικού προκάλεσε παρόμοιο ατύχημα σε αεροσκάφος της "Βάλιουτζετ", στο οποίο δεν υπήρξαν θύματα. Αντίθετα με το δυστύχημα που προκάλεσε το θάνατο 110 ανθρώπων, σε αεροπλάνο της ίδιας εταιρίας, το Μάιο.

Το θέμα δεν είναι ακριβώς καινούργιο. Υπάρχουν αρκετές χαρακτηριστικές περιπτώσεις δυστυχημάτων που οφείλονται σε τέτοιου είδους "απροσεξίες", όσον αφορά τη συντήρηση. Το 1989, για παράδειγμα, ένα νορβηγικό αεροπλάνο συνετρίβη στη Βόρεια Θάλασσα, όταν τα ανταλλακτικά - "μαϊμούδες" του διαλύθηκαν και τα ουριαία πτερύγια αποκόπηκαν από την άτρακτο.

Στελέχη αμερικανικών εταιριών παραδέχονται, ανώνυμα, φυσικά, ότι τα ανταλλακτικά - "μαϊμούδες" χρησιμοποιούνται από τους πάντες. Και μερικές φορές, χωρίς καν οι ίδιοι οι τεχνικοί να το γνωρίζουν: Απλώς αγοράζουν φτηνότερα "κομμάτια". Υπάλληλος της Ντέλτα είχε βρει το 1990 κατά λάθος ένα παραποιημένο ανταλλακτικό, το οποίο επιταχύνει τις μηχανές των Μπόινγκ 727 και 737. Με τέτοια ανταλλακτικά να τοποθετούνται καθημερινά, "ήταν καθαρή τύχη που κάποιο αεροσκάφος δεν έπεσε", είπε αργότερα.

Οι αγορές ανταλλακτικών αμφισβητούμενης προέλευσης και, κυρίως, αντοχής έχει μεγάλη ιστορία στο χώρο των αερομεταφορών, αλλά η απελευθέρωση των αγορών τα τελευταία χρόνια έχει επιτείνει το πρόβλημα. Μπροστά στην ανάγκη αύξησης κερδών, άρα μείωσης του κόστους, αλλά και ταυτόχρονης πτώσης των τιμών προς τους τελικούς καταναλωτές / αερομεταφερόμενους, ελέω του σκληρού ανταγωνισμού, ακόμα και μεγάλες κρατικές εταιρίες παύουν να δίνουν ή, στην καλύτερη περίπτωση, δίνουν λιγότερη σημασία στο αν τα ανταλλακτικά είναι ελεγμένα, και περισσότερη στο κόστος τους...

Δεν είναι μόνο οι μικρές εταιρίες, του τύπου της "Βάλιουτζετ" στις ΗΠΑ, ή της "Βέρτζιν" στη Βρετανία, που "χτυπάνε" τους μεγάλους αερομεταφορείς στις τιμές (με 85% χαμηλότερες τιμολογήσεις, όπως έγραψαν οι New York Times), αλλά και η απελευθέρωση: Σε μια προοδευτικά "ελεύθερη" αγορά, οι κρατικοί αερομεταφορείς θα αναγκαστούν να αναζητήσουν νέες προσόδους. Και, παρότι δεν έχουν την ευελιξία των "μικρών", το πιθανότερο είναι ότι θα κινηθούν στην ίδια κατεύθυνση με αυτές.

Λιγότερη ασφάλεια προοδευτικά, λοιπόν; Δεν αποκλείεται. Ποιος θα ελέγξει τις αεροπορικές εταιρίες; Καλή ερώτηση. Ακόμα και στις ΗΠΑ, όπου το νομικό πλαίσιο θεωρείται ιδιαίτερα αυστηρό, ισχύουν πολλά μέτρα και σταθμά. Η ίδια Ομοσπονδιακή Ενωση Αερομεταφορών (FAA) των ΗΠΑ, που έθεσε σε καραντίνα τη "Βάλιουτζετ", μετά από τα απανωτά δυστυχήματά σε σκάφη της, εποίησε τη... νήσσαν στην περίπτωση της Ντέλτα. Αλλωστε, αν η πρώτη δεν έχει παρά σχεδόν 60 αεροσκάφη στη διάθεσή της, ο στόλος της δεύτερης ξεπερνά τα 500. Για την TWA, ούτε συζήτηση...

Στη Γηραιά Ηπειρο δεν υπάρχουν ακόμα τόσο έντονα τα σημάδια του ανταγωνισμού, αλλά η εμφάνιση εταιριών όπως η "Βέρτζιν" ή η νεότευκτος "Ιζιτζετ" προοιωνίζεται σκλήρυνσή του. Ποιος θα είναι ο ελεγκτικός μηχανισμός μετά την πλήρη απελευθέρωση; Το βραδυκίνητο τέρας των Βρυξελλών; Οι κατά τόπους κυβερνήσεις; Αγνωστο...

Κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο όχι της Δανιμαρκίας, αλλά των αεροπορικών εταιριών: Μετά τις κατά κύματα απολύσεις ("Σαμπένα"), τις... περικοπές γευμάτων ("Μπρίτις Αιργουέις") και δρομολογίων (η καθ' ημάς "Ολυμπιακή") δεν αποκλείεται να ακολουθήσει η έλλειψη συντήρησης, σε βάρος της ασφάλειας των πτήσεων. Ο σκοπός καθαγιάζει τα μέσα; Μένει να το δούμε...

Μπ. Γ.

Τα διογκωμένα κύματα μαζικών απολύσεων από μεγάλα κονσόρτσιουμ εταιριών και επιχειρήσεων, έχουν αλλάξει τα δεδομένα σε τέτοιο σημείο, ώστε ήρθε καθώς φαίνεται ο καιρός που η ένταξη σε σωματείο και η συμμετοχή σε οργανωμένες, σύγχρονες μορφές κινητοποίησης γίνεται αναγκαία...

Οι σημερινοί πρωταγωνιστές αυτού του νέου κεφαλαίου της αμερικανικής εργατικής ιστορίας, είναι οι 20άρηδες και οι εργαζόμενοι των τριάντα και κάτι... Είναι αυτοί που ποτέ δεν είχαν την ευκαιρία να μάθουν ή δεν ένιωσαν ποτέ τη σημασία των σκληρών αγώνων που έδωσαν οι εργάτες της "Τζένεραλ Μότορς" πριν δεκαετίες για να πετύχουν ικανοποιητική αύξηση σε μισθούς και επιδόματα. Ωστόσο, είναι αυτοί που ξέρουν σίγουρα ένα πράγμα: την εργασιακή αβεβαιότητα της τρέχουσας δεκαετίας.

Τελευταία σφυγμομέτρηση του περιοδικού "ΝΙΟΥΣΓΟΥΙΚ" σε πρόσφατο άρθρο του αναφέρει το εξής εντυπωσιακό: Το 68% των νέων ηλικίας 18 - 29 απαντά με ένα ξεκάθαρο "ΝΑΙ" υπέρ των σωματείων. Επίσης, στο ίδιο άρθρο επισημαίνονται τα ακόλουθα: Στη δεκαετία που διανύουμε το 62% των Αμερικανών τάσσεται υπέρ της ύπαρξης ή της συμμετοχής των εργαζομένων σε σωματεία. Αντίθετα, στη δεκαετία του '80το ποσοστό έφθανε το 55%,ενώ σε ανάλογη σφυγμομέτρηση του περιοδικού το1967, το68% των Αμερικανών είχε δώσει θετική απάντηση στην ίδια ερώτηση.

Οι νέοι εργαζόμενοι έχουν πάρει επίσης σοβαρά στα χέρια τους την υπόθεση υπεράσπισης των δικαιωμάτων τους, παίζοντας ενεργότατο ρόλο στη διοργάνωση, προώθηση και διεκπεραίωση εκστρατειών ενημέρωσης, όχι μόνο των Αμερικανών πολιτών, της τοπικής κοινής γνώμης, αλλά και των μελών του αμερικανικού Κογκρέσου...

Η τακτική που ακολουθούν οι σύγχρονοι 20άρηδες και τριαντάρηδες ακολουθεί ένα βασικό δρόμο: αυτόν της επικοινωνίας! Αυτή είναι η λέξη "κλειδί" που σφραγίζει τον τρόπο διεκδίκησης των εργασιακών ζητημάτων τους. Ο σκοπός είναι να ακουστεί καθαρά και απλά αυτό που ζητούν οι εργαζόμενοι. Να συζητήσουν τις εργατικές διεκδικήσεις με τον μέσο πολίτη ή να διαλεχτούν μαζί του για γενικότερα θέματα δουλιάς, όπως οι μισθοί, οι ευκαιρίες απασχόλησης, όχι μόνον για τους ίδιους αλλά και για τα παιδιά τους.

Αναγνωρίζοντας το ρόλο των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας στη σύγχρονη κοινωνία, καταχωρούν στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο μηνύματα προβολής των αιτημάτων τους, π.χ. για τις προτάσεις που έχουν για την αύξηση του κατώτατου ωρομισθίου ή ημερομισθίου. Προωθούν τα μηνύματά τους στα ΜΜΕ και από εκεί στον απλό κόσμο ακόμη και με τη μορφή σλόγκαν. Το πιο επιτυχημένο σύνθημα θεωρείται το "Η Αμερική αξίζει μία αύξηση".

Η ίδια τακτική χρησιμοποιείται για τη "στηλίτευση" μελών της Γερουσίας ή της Βουλής των Αντιπροσώπων που τάσσονται κατά της αύξησης του ημερομισθίου του Αμερικανού εργαζόμενου. Πώς; Και πάλι μέσω της καταχώρισης μηνυμάτων στα ΜΜΕ και της ενημέρωσης του κόσμου για το ποιος υποστηρίζει και ποιος όχι τα συμφέροντα του μέσου εργαζόμενου...

Από τα μέσα του περασμένου Ιούνη, ο δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο του Γιόνκερ πρωτοστατούν στην ενημέρωση και κινητοποίηση της τοπικής κοινής γνώμης ώστε να σταλεί το ακόλουθο σαφές μήνυμα στην πρωτεύουσα της πολιτείας, Αλμπανι: Να σταματήσουν τώρα οι περικοπές στις υπηρεσίες και στα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας.

Πριν ένα τρίμηνο, οργανώσεις χιλιάδων σπουδαστών του Πανεπιστημίου Γέιλ στάθηκαν στο πλευρό των εργαζομένων που αποτελούσαν το βοηθητικό προσωπικό του Εκπαιδευτικού Ιδρύματος, βοηθώντας τον κόσμο να αντιληφθεί τα αιτήματα των απεργών και να υποστηρίξει τον αγώνα τους. Κάνοντας χρήση ακόμη και του ΙΝΤΕΡΝΕΤ καλούσαν τους συμφοιτητές τους να εκφράσουν τη συμπαράστασή τους με τους ακόλουθους τρόπους. Στην ειδική σελίδα της διεύθυνσής τους στο ΙΝΤΕΡΝΕΤ με θέμα "Μία στρατηγική εναλλακτικής απεργίας", πρότειναν στους συμφοιτητές τους ορισμένους απλούς τρόπους συμπαράστασης στον απεργιακό αγώνα και στις πικετοφορίες του βοηθητικού προσωπικού του Πανεπιστημίου Γέιλ, όπως:

- Να κάνουν χρήση των βιβλιοθηκών του παν/μίου μετά τις ώρες πικετοφορίας.

- Να χρησιμοποιούν γυμναστήρια έξω από τους χώρους του πανεπιστημίου.

- Να αγοράζουν τρόφιμα εκτός των εγκαταστάσεων του ιδρύματος.

- Οταν συναντούν στο δρόμο εργαζόμενους του παν/μίου που κάνουν.πικετοφορία κατά των απολύσεων προσωπικού, να μην τους προσπερνούν αδιάφορα, αλλά να τους ενθαρρύνουν στον αγώνα τους...

- Να ενισχύουν οικονομικά, εάν και όσο μπορούν, το ταμείο των απεργών.

- Να μηνδέχονται να παίξουν το ρόλο του απεργοσπάστη παίρνοντας τις θέσεις δουλιάς των εργαζομένων που κινητοποιούνται.

- Να συζητούν με τους συμφοιτητές τους τα αιτήματα των απεργών.

- Να γράφουν επιστολές στην κυβέρνηση και τα μέλη του Κογκρέσου.

Σχετικά με την ολοένα και ενεργότερη δραστηριοποίηση των Αμερικανών εργαζομένων και πολιτών σε τοπικό επίπεδο, έγραφε ο Γκας Χολ, πρόεδρος του ΚΚ ΗΠΑ, στις 19 Ιούνη, σε άρθρο του στην εβδομαδιαία εφημερίδα του κόμματος "People's Weekly": "Η φύση και η αυστηρότητα των περικοπών και των ομοσπονδιακών προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας, επιδρούν σε όλα τα επίπεδα: αγγίζουν όλες τις πόλεις, τις περιοχές, τις επαρχίες και τους τομείς πολιτών. Ετσι, τα κινήματα και οι εργατικοί αγώνες που διακρίνονται σε τοπικό επίπεδο, θα εκδηλωθούν αργά ή γρήγορα σε κάθε τομέα με ποικίλους τρόπους"...

Δ. ΟΡΦΑΝΑΚΗ

Στη "χώρα της ελευθερίας και του χρήματος", τις Ηνωμένες Πολιτείες, το "φαινόμενο" των αστέγων, που ζουν σε χαρτοκιβώτια και κυκλοφορούν στους δρόμους με όλα τα υπάρχοντά τους, είναι γνωστό σχεδόν σε όλους. Ωστόσο, η εικόνα της χώρας με τα μεγάλα πολυκαταστήματα και τις φανταχτερές βιτρίνες κάνει πιο έκδηλο και χτυπητό το μαρτύριο της φτωχολογιάς, που παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις στις ΗΠΑ. Μια τέτοια εικόνα όμως δεν είναι "ευχάριστη" για τους διευθύνοντες και τους προνομιούχους και έτσι αποφάσισαν να τους "εξαφανίσουν" από τους δρόμους του κέντρου της Νέας Υόρκης, μεταφέροντάς τους σε άλλες περιοχές όπως το Χάρλεμ και το Μανχάταν. Σύμφωνα με επίσημους υπολογισμούς, πάνω από 35 εκατομμύρια Αμερικανοί ζουν μέσα στη φτώχεια,από τα 250 εκατομμύρια του συνολικού πληθυσμού. Πρέπει να προστεθεί ότι άλλα 3-5 εκατομμύρια Αμερικανοί - δύσκολο να προσδιοριστεί ακριβώς ο αριθμός τους - είναι άστεγοι με πραγματικά τραγικές συνέπειες πολύ συχνά.

Χαρακτηριστική είναι η ενέργεια του δημοτικού συμβουλίου της Νέας Υόρκης. Προκειμένου να καταργηθεί η "επιθετική", όπως τη χαρακτηρίζει, ζητιανιά, πρότεινε στις 26 Ιουνίου ένα νομοσχέδιο, απαγορεύοντας ουσιαστικά στους άστεγους να χρησιμοποιούν τους συνηθισμένους τους δημόσιους χώρους ως στέγη. Ετσι απαγόρευσαν την είσοδο στη "Σόνι Πλάζα" του Μάντισον Αβενιου, των επισκεπτών που κρατούν "υπερβολικά πακέτα", εννοώντας φυσικά τους άστεγους, που είναι αναγκασμένοι να κυκλοφορούν με όλα τα υπάρχοντά τους.

Ο αριθμός, όμως, των φτωχών συνεχώς μεγαλώνει, όπως και το χάσμα που τους χωρίζει με τα εύπορα τμήματα του πληθυσμού και πολύ περισσότερο με την πλουτοκρατική ελίτ. Σύμφωνα, με την Κοινοτική Υπηρεσία της Κοινωνίας της Νέας Υόρκης, το 27% των κατοίκων της Νέας Υόρκης ζουν σήμερα στη φτώχεια και συντηρούν μια τετραμελή οικογένεια με 14.763 δολάρια ή και λιγότερα το χρόνο. Κατά τη διάρκεια ενός χρόνου, περίπου 100.000 απ' αυτούς αναγκάζονται να φύγουν από τα σπίτια τους και έτσι βρίσκονται στους δρόμους χωρίς κάποια συγκεκριμένη στέγη. Περίπου το 60% είναι μέλη οικογενειών που έχουν χάσει τα σπίτια τους. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι απ' αυτούς είναι μαύροι. Σύμφωνα με τον Ντένις Κουλχένι, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Πενσυλβανίας, οι μαύροι της Νέας Υόρκης έχουν 15 φορές περισσότερες πιθανότητες να βρεθούν άστεγοι απ' ό,τι οι λευκοί. Ενα σε κάθε 12 μαύρα παιδιά στη Νέα Υόρκη έχει βρεθεί στους δρόμους άστεγο.

Ενα κύριο μέρος της πολιτικής της "ποιότητας ζωής" του δημάρχου της πόλης, Ρούντολφ Τζουλιάνι, είναι να "εξαφανίζει" τους άστεγους από το κέντρο της πόλης, ώστε να μη γίνονται αντιληπτοί από τους τουρίστες και τους παρευρισκόμενους. Εχει ξεκινήσει ήδη μια εκστρατεία "διωγμού" από το κέντρο της πόλης σε προάστια, ώστε η Νέα Υόρκη να φαίνεται "καθαρή" από τα χάρτινα κουτιά, που κάποτε ήταν τα σπίτια τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα που δείχνει τους "διωγμούς" των αστέγων είναι οι δηλώσεις της Μέρι Μπροσνάχαν, διευθύντριας του "Συνασπισμού για τους Αστεγους", που επισήμανε ότι ενώ παλιότερα τα δύο "βαν" που είχαν τη δυνατότητα να διαθέτουν φαγητό σε περίπου 750 άστεγους κάθε βράδυ, τώρα πλέον έχει μειωθεί κατά πολύ ο αριθμός τους στο κέντρο, ενώ έχει αυξηθεί κατά πολύ τόσο στο Μανχάταν, όσο και στο Χάρλεμ.

Ο αριθμός των αστέγων κάθε μέρα και αυξάνεται. Αυτό δείχνουν και τα στατιστικά στοιχεία του 1994, όπου αναφέρουν ότι περίπου 6 εκατομμύρια εργαζόμενοι στις ΗΠΑ έχασαν τη δουλιά τους ανάμεσα στο 1992 και το 1993 και απ' αυτούς το 25% παραμένουν ακόμα άνεργοι, χωρίς να υπολογίζονται οι εργαζόμενοι που δουλεύουν ευκαιριακά. Οπως είναι φυσικό, αρκετοί απ' αυτούς έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και έχουν βρεθεί να ζουν στους δρόμους.

Στη Νέα Υόρκη οι χώροι στέγασης των αστέγων δεν καλύπτουν τις ανάγκες, ενώ παράλληλα οι κοινωνικές δαπάνες της πόλης κάθε χρόνο και περικόπτονται. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τα επόμενα τέσσερα χρόνια θα περικοπούν κατά 3 δισεκατομμύρια δολάρια. Σήμερα υπάρχουν 100 ή και περισσότερα κτίρια που στεγάζουν 5.700 οικογένειες και άλλα 39 που στεγάζουν 7.000 άτομα. Ολα είναι όχι μόνο πλήρη, αλλά και υπερχειλίζουν μιας και δε φτάνουν για τον αριθμό των αστέγων. Ηδη υπάρχουν απειλές από το δημοτικό συμβούλιο να κλείσουν μερικά απ' αυτά τα κτίρια το φθινόπωρο, χειροτερεύοντας έτσι την ήδη δύσκολη ζωή των αστέγων.

"Ψήφισε ή θα χάσεις!" Αυτό ήταν το κύριο σύνθημα της προεκλογικής εκστρατείας του Μπορίς Γιέλτσιν. Ο ρωσικός λαός ψήφισε, ο Γιέλτσιν νίκησε. Τώρα, για να αποπροσανατολιστούν οι Ρώσοι από τις μελλοντικές δυσκολίες της ζωής, εντείνεται ο αντικομμουνισμός

Η Ομοσπονδία Συνδικάτων ΗΠΑ ξεκίνησε καλοκαιρινή εξόρμηση - ενημέρωση για την προσέλκυση εργαζόμενων στα συνδικάτα. Στη φωτογραφία αριστερά, το εξώφυλλο του ενημερωτικού τους εντύπου