ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 22 Γενάρη 1995
Σελ. /48
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Τα "πρόσωπα" του Κασσαβέτη

Μια ακόμη ταινία του Ελληνοαμερικανού σκηνοθέτη, Τζων Κασσαβέτη, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε και αυτή τη βδομάδα από την εκπομπή του δεύτερου κρατικού καναλιού "Η ταινιοθήκη της Πέμπτης". Μετά τη "Νύχτα πρεμιέρας", η ταινιοθήκη θα παρουσιάσει μια από τις πρώτες ταινίες του σκηνοθέτη, τα "Πρόσωπα".

Γιος Ελληνα μετανάστη στην Αμερική, ο Κασσαβέτης σπούδασε δραματική τέχνη και έπαιξε πρώτα στο θέατρο και κατόπιν στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο, ιδίως σε ταινίες των Ντον Σίγκελ και Μάρτιν Ριτ. Το 1959, πέρασε στη σκηνοθεσία, γυρίζοντας μαζί με τους φίλους του την ταινία "Σκιές". Μια ταινία με πολύ χαμηλό κόστος, που, όμως, το 1960 κέρδισε το βραβείο κριτικών στο Φεστιβάλ Βενετίας. Από τους ανεξάρτητους σκηνοθέτες του αμερικανικού κινηματογράφου, ο Κασσαβέτης μαζί και με τον επίσης ελληνικής καταγωγής, Γκρέγκορι Μαρκόπουλο, εισήγαγαν το ψυχόδραμα στη "φιλμική" γλώσσα. Η σκηνοθεσία του Κασσαβέτη αποφεύγει τα εξωτερικά ντεκόρ και τα πρότυπα - ηθοποιούς και δημιουργεί εσωτερικούς χώρους, χωρίς τη λογική ύπαρξη του χρόνου. Επηρεασμένος από το θέατρο, ακολούθησε την εσωτερική ψυχική δραματουργία, εμμένοντας σε ένα σινεμά της αποκάλυψης και όχι της απλής και εύπεπτης γραμμικής σκηνοθεσίας. Οι ταινίες του κινούνται γύρω από τις ανθρώπινες σχέσεις. Σχέσεις, που περικλείουν τον έρωτα, τη φιλία, την εκδίκηση, την αγάπη. Συναισθηματικές καταστάσεις, που αντανακλούν στις σύγχρονες κοινωνίες. Ανθρώπινες σχέσεις και αναζήτηση των συναισθημάτων και της ύπαρξης, που πολλές φορές περνούν μέσα από νευρώσεις και ψυχώσεις και που αγγίζουν την τρέλα. Ο Κασσαβέτης δουλεύει πάντα αυτοσχεδιαστικά, με την ίδια ομάδα σπουδαίων ηθοποιών, όπως τους Πίτερ Φαλκ, Μπεν Γκαζάρα και Σέιμουρ Κάσελ, ενώ σε πολλές ταινίες παίζει και ο ίδιος. Πρωταγωνιστικό, όμως, ρόλο στο σκηνοθετικό του έργο έχει η γυναίκα του Τζίνα Ρόουλαντς, η οποία έχει αποδώσει συγκλονιστικά πολλούς από τους ρόλους της.

Τα "Πρόσωπα" αποτελούν τις πολλές συνεκδοχές της ανθρώπινης ψυχής. Τις ερμητικά κλεισμένες επιθυμίες του ανθρώπου, που κάτω από πολλά πρόσωπα αναζητούν την ουσία της ζωής. Είναι τα πολλά πρόσωπα της ζωής μας, που διεκδικούν την ισορροπία της ύπαρξής τους. Τα "Πρόσωπα" γυρισμένα το 1968, ήταν μια ανεξάρτητη παραγωγή, που στοίχισε 200.000 δολάρια. Είναι η ιστορία της Μαρίας και του Ρίτσαρντ, που βλέπουν το γάμο τους να διαλύεται, μετά από δεκατέσσερα χρόνια κοινής ζωής. Τρομαγμένοι και οι δύο, γιατί η νιότη έχει περάσει και ανίκανοι για μια ουσιαστική επικοινωνία, ψάχνουν μακριά ο ένας από τον άλλο διεξόδους, για να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή τους. Στο βάθος, όμως, και οι δυο φοβούνται την οριστική ρήξη, που θα οδηγήσει στη διάλυση και στο τέλος της σχέσης τους. Εξαιρετικές ερμηνείες από τους Τζίνα Ρόουλαντς, Τζον Μάρλεϊ, Αν Κάρλιν και Σέιμουρ Κασέλ (Πέμπτη ΕΤ - 2 23.00).

Εβδομάδα αποκαλύψεων...

Eβδομάδα αποκαλύψεων, η εβδομάδα που πέρασε. Εβδομάδα αποκαλύψεων για όσα γίνονται "πίσω" από τον Τύπο, για όσα δηλώνονται σε παιχνίδια που παίζονται μπροστά και πίσω από τις κάμερες. Πολύκροτες συνεντεύξεις, που κόβονται, αλλά δεν κόβονται. Αντίθετα, προβάλλονται εις διπλούν και μάλιστα σε απευθείας... μετάδοση. Τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα. Λύπη, ή σιχασιά και αγανάκτηση πρέπει να νιώσει κανείς για τους "κερατάδες", τις "βίλες", τα άτοκα δάνεια, τα καζίνο, την "αρσακειάδα", τον Γιώργο Κουρή; Λύπη, ή σιχασιά και αγανάκτηση, για το τηλεοπτικό "ξεσκέπασμα" της "αυριανικής" γλώσσας και των "αυριανικών" "κατακτημένων"; Ο Γιώργος Κουρής μπορεί να μην είπε τίποτε περισσότερο ή τίποτα λιγότερο, από αυτά που κάθε μέρα "εκφράζει" η εφημερίδα του. Ομως, η κάμερα είναι αποκαλυπτική. Ξεγυμνώνει, εν ριπή οφθαλμού, αλήθειες και ψέματα, "αξιόπιστους" και αναξιόπιστους. Γιατί ο φακός μπορεί να παραμορφώνει, αλλά, παράλληλα, μπορεί και να "μορφώνει".

Και αυτή η τηλεοπτική εβδομάδα υπήρξε όντως "μορφωτική". Γιατί μάθαμε εν ολίγοις ό,τι ξέραμε και εν πολλοίς υποψιαζόμαστε. Για παιχνίδια εξουσίας και εξουσιαζομένων, για διαπλεκόμενα συμφέροντα, "κλέφτες" και "αστυνόμους","φιλότιμους" και "αφιλότιμους", "γλειψίματα" και "πιέσεις". Εν ολίγοις, μάθαμε ή μάλλον "είδαμε", με ποιο τρόπο "επενδύονται" όνειρα και ελπίδες, για μια καλύτερη και διάφανη δημόσια και ιδιωτική ζωή. Μάθαμε, επίσης, πως όταν φίλοι μας βρίσκονται στη "δύσκολη στιγμή" και έχουν την ατυχία να χτίζουν βίλες, εμείς... πρέπει να τους "βοηθάμε". Γιατί, όπως μας μάθαιναν από παιδιά, οι φίλοι στις δύσκολες στιγμές φαίνονται. Μόνο που οι φίλοι, όταν στη μέση μπαίνουν τα "διαπλεκόμενα συμφέροντα", γίνονται χειρότεροι εχθροί. Γιατί οι φιλίες γίνονται λυκοφιλίες και "ξοδεύονται" σε τραπεζικούς λογαριασμούς, σε δάνεια "συνειδήσεων" και δοσοληψίες "υπολήψεων". Μέσα σε αυτόν τον τραγέλαφο των κάθε είδους συμφερόντων, φαντάζει πιο έντονα ο εμπαιγμός του κοινωνικού αισθήματος, η εξαπάτηση του λαού. Φαντάζει, πιο πολύ, η φτώχεια του ήθους και του ύφους όσων έχουν τη δύναμη και "νέμονται" την πάσης φύσεως εξουσία.

Σε όλο αυτό το στημένο σκηνικό, λάμπουν με την απουσία τους τα πραγματικά προβλήματα, που αντιμετωπίζει ο ελληνικός λαός, οι εργαζόμενοι. Οι μόνοι αμέτοχοι στις "σκηνοθετημένες" εκ των προτέρων "χειρονομίες". Κομπάρσοι σε έργα που άλλοι γράφουν για λογαριασμό τους. Παρακολουθούν τον Γιώργο Κουρή να δηλώνει πως όλοι τα "τρώνε". Τον Γιώργο Λιάνη να δηλώνει πως στα σαράντα της μια γυναίκα έχει δικαίωμα να έχει μια βίλα, ενώ φυσικά χιλιάδες, αν όχι και εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες και άνδρες του απλού λαού, μέχρι να πεθάνουν δεν έχουν "πού την κεφαλήν κλίναι". Τον υπουργό Τουρισμού να αισθάνεται "υπεύθυνος απέναντι στους νέους" (!). Τον Στέφανο Τζουμάκα να έχει "βαρεθεί" από τη συζήτηση στην οποία παρευρισκόταν, ενώ την ίδια ώρα συνεντεύξεις του ΑΝΤΕΝΝΑ, με "πρωταγωνιστή" τον ιδιοκτήτη του συγκροτήματος του Ταύρου, αναμεταδίδονταν από το κανάλι 5. Ομορφος, τηλεοπτικός - και όχι μόνο - κόσμος "αγγελικά πλασμένος"...

Κούλα ΑΝΤΩΝΙΟΥ

ΛΕΖΑΝΤΑ

Σκηνή από την ταινία "Πρόσωπα"



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ