Το τελευταίο διάστημα επανήλθε στο προσκήνιο η διαμάχη που υποβόσκει χρόνια στο εσωτερικό της ΝΔ μεταξύ "φιλελεύθερων" και "νεοφιλελεύθερων", γύρω από την ιδεολογικοπολιτική φυσιογνωμία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Τα περισσότερα ηγετικά στελέχη του κόμματος (Μητσοτάκης, Μάνος, Σουφλιάς, κ.ά.), χωρίς να αποδέχονται ευθέως τον όρο του νεοφιλελευθερισμού, ωστόσο στην πράξη είναι ένθερμοι κήρυκες και απολογητές της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας και διαχείρισης. Από την άλλη, υπάρχουν ορισμένα στελέχη, κυρίως ο Μ. Εβερτ, αλλά και ο Β. Πολύδωρας, που αποκηρύσσουν τον όρο του νεοφιλελευθερισμού και επιχειρούν να διαφοροποιηθούν κυρίως στα ζητήματα της εφαρμογής των νεοφιλελεύθερων επιλογών, ωστόσο δε "βγαίνουν εκτός ορίων". Ταυτόχρονα, είναι ολοφάνερο ότι η πλειοψηφία των στελεχών της ΝΔ υπερασπίζεται και υποστηρίζει τις σκληρές νεοφιλελεύθερες επιλογές και μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση Σημίτη, τα οποία βέβαια τυγχάνουν της υποστήριξης και του προέδρου του κόμματος, Κ. Καραμανλή. Την ίδια στιγμή, επιχειρώντας να δικαιολογήσουν την πολιτική παρουσία τους και τη "διαφορετικότητά" τους, πλειοδοτούν στη λήψη ακόμα πιο σκληρών αντιλαϊκών μέτρων, ασκώντας πιέσεις στην κυβέρνηση και υποβοηθώντας την ταυτόχρονα να προχωρήσει με ταχύτερους ρυθμούς. Από την άλλη, αυτή η στάση τους επιτρέπει στον Κ. Σημίτη να κατακεραυνώνει στα λόγια το νεοφιλευθερισμό.

Επίσημα ο Κ. Καραμανλής δεν έχει αλλάξει, ακόμα, την ταμπέλα του "ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού" που υπάρχει στο Καταστατικό της ΝΔ. Δεν το έχει κάνει ακριβώς επειδή δε θεωρεί ότι συνιστά κάποιο αξεπέραστο εμπόδιο, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, για την εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης πολιτικής που εκφράζει. Σημασία έχει, όπως συχνά δηλώνει, το συγκεκριμένο περιεχόμενο της πολιτικής που εφαρμόζεται, ανεξάρτητα από το πώς αυτή βαφτίζεται. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι αποφεύγει τη χρησιμοποίηση του όρου γιατί αυτός είναι "φορτισμένος αρνητικά".

Είναι χαρακτηριστική η άποψη που διατύπωσε σε άρθρο του στον "Ελεύθερο Τύπο" ο στενός συνεργάτης του προέδρου της ΝΔ, Γ. Αλογοσκούφης: "Ο όρος νεοφιλελευθερισμός στη χώρα μας έχει κακοποιηθεί πολιτικά, γι' αυτό και έχει αρχίσει, πλέον, να μην είναι ιδιαίτερα χρήσιμος".

Το ίδιο περίπου υποστηρίζουν και οι Κ. Μητσοτάκης και Στ. Μάνος. Ο διευθυντής του περιοδικού "Ε21" - όργανο προβολής των θέσεων του Στ. Μάνου - Θ. Σκυλλακάκης υποστήριζε σε άρθρο του στην "Εξουσία": "Είναι καιρός να σταματήσει η προσπάθεια να εμφανιστούν οι φιλελεύθερες ιδέες ως ακραίες, μέσω της χρήσης της λέξης "νεοφιλελευθερισμός". Δεν έχει ουσία ούτε πρακτικό αντίκρισμα ο διαχωρισμός του φιλελευθερισμού σε "νέο και παλιό"".

Παράλληλα έχει αναπτυχθεί μια αντιπαράθεση για τις διαφορές ανάμεσα στο "φιλελευθερισμό" και τον "νεοφιλελευθερισμό". Ο Γ. Αλογοσκούφης, εκφράζοντας προφανώς την άποψη της ηγεσίας, υποστηρίζει ότι "ο νεοφιλελευθερισμός ως οικονομική θεωρία είναι η ακραία εκδοχή του φιλελευθερισμού. Η οποία όμως και αυτή δεν είναι σαφώς προσδιορισμένη...". Ταυτόχρονα όμως διαπιστώνει ότι "το πρώτο και κυριότερο θετικό στοιχείο του νεοφιλελευθερισμού είναι ότι έχει πολλά κοινά σημεία με το φιλελευθερισμό". Επιχειρώντας να διατυπώσει με θετικό τρόπο τι υποστηρίζει η ηγεσία της ΝΔ, αναφέρει: "Η αγορά λύνει αρκετά καλά, αλλά όχι χωρίς προβλήματα, την αποτελεσματικότητα (παραγωγή προϊόντων με το μικρότερο κόστος). Αυτό όμως έχει ορισμένες αδυναμίες από μόνο του. Αδυναμίες που έχουν να κάνουν με τη δημιουργία μονοπωλίων. Η αγορά δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα της διανομής του εισοδήματος".

Και καταλήγει: "Η ΝΔ δεν ακολουθεί νεοφιλελεύθερη, αλλά, αντίθετα, φιλελεύθερη πολιτική. Που σημαίνει ελεύθερη οικονομία, αλλά εκεί που αποτυγχάνει η αγορά δεχόμαστε τις κρατικές παρεμβάσεις".

Απολογούμενος απέναντι στους νεοφιλελεύθερους δηλώνει ότι "πολλές από τις ιδέες του νεοφιλελευθερισμού δεν έχουν εφαρμοστεί πουθενά". Η αλήθεια είναι ότι πουθενά η εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων επιλογών δεν έφερε τα αναμενόμενα από τους εμπνευστές της αποτελέσματα, αλλά μόνο δεινά για την πλειοψηφία της κοινωνίας.

Αυθεντικός εκφραστής των νεοφιλελεύθερων ιδεών στη χώρα μας εμφανίζεται ο Α. Ανδριανόπουλος, ο οποίος - και αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο - ποτέ δε δήλωσε ότι ο Κ. Καραμανλής απέχει από τις απόψεις του ή έχει αποδοκιμάσει οποιαδήποτε θέση ή ενέργειά του. Ταυτόχρονα όμως υπερασπίζεται όχι μόνο τον όρο, αλλά και την ιδεολογία και την πολιτική του νεοφιλελευθερισμού. Επιχειρεί να πείσει ότι σε όποιες χώρες εφαρμόστηκε εξασφάλισε την... ευημερία των πολιτών (!). Στο πλαίσιο αυτό επιχειρεί να εξωραϊσει το απάνθρωπο πρόσωπό του, ισχυριζόμενος ότι ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι ασύμβατος με το λεγόμενο κράτος πρόνοιας: "Ο νεοφιλελευθερισμός ούτε κατάργησε, ούτε και στοχεύει στην κατάργηση του κοινωνικού κράτους. Αντίθετα επιδιώκει εξοικονόμηση χρημάτων από τη ματαίωση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του δημοσίου για την αύξηση των δαπανών σε παιδεία, υγεία, κοινωνική ασφάλιση και ασφάλιση". (άρθρο στον "Ελεύθερο Τύπο", 17/12/97).

Περνώντας στην αντεπίθεση και απαντώντας στα στελέχη της ΝΔ που δεν αποδέχονται τη χρήση του όρου νεοφιλελευθερισμός, δηλώνει: "Εδώ βρίσκεται η σύγχυση. Επίκληση του σκέτου φιλελευθερισμού δεν είναι παρά η επιστροφή στο κράτος της ανύπαρκτης κοινωνικής προστασίας του 19ου αιώνα. Αντίθετα ο νεοφιλελευθερισμός είναι η σύγχρονη δυναμική ιδεολογία των νέων αστικών στρωμάτων που δημιουργούν την ευημερία και συνέτριψαν τις ανεδαφικές ιδεοληψίες του μεταπολέμου".

Δεν υπάρχει χώρος για να απαντηθούν ερωτήματα, τι είναι ο νεοφιλελευθερισμός, ποιες δυνάμεις εκφράζει, ποια συμφέροντα εξυπηρετεί, κ. λπ. Είναι δυνατό, ωστόσο, να παρατεθούν ο ορισμός που δίνεται από ορισμένους υποστηρικτές του καθώς και μία απάντηση από την "απέναντι όχθη". "Η βασική θέση της φιλελεύθερης προσέγγισης είναι ότι όλοι πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να προοδεύσουν οικονομικά και κοινωνικά, ο καθένας ανάλογα με τις ικανότητές του, και για όσους δεν το επιτυγχάνουν πρέπει να υπάρχει ένα αποτελεσματικό δίχτυ προστασίας, που να εξασφαλίζει ένα ελάχιστο επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης". Θ. Σκυλλακάκης, διευθυντής του "Ε21". Με άλλα λόγια, ζωή υπάρχει για όποιον αντέξει.

Υπάρχει όμως και ο άλλος ορισμός του νεοφιλελευθερισμού:

"Νεοφιλελευθερισμός είναι ένα ιδεολογικό και πολιτικό ρεύμα βαθιά αντιδραστικό και οπισθοδρομικό που έχει στόχο να υπερασπίσει και να καθαγιάσει τα συμφέροντα της αστικής τάξης της παρακμής". Θ. Παπαρήγας (ΚΟΜΕΠ, τεύχος 4, 1997).

Π.Κ.

Στα πλαίσια του γιορτασμού για τα 80 χρόνια του ΚΚΕ, η Νομαρχιακή Επιτροπή Μαγνησίας του Κόμματος διοργανώνει δύο σημαντικές εκδηλώσεις στις πόλεις του Βόλου και της Ν. Ιωνίας.

Η πρώτη εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 11 Γενάρη, στις 10.30 το πρωί στο Δημαρχείο Βόλου.Θα μιλήσει ο Δημήτρης Γόντικας, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και θα ακολουθήσουν απαγγελίες ποιημάτων, προβολή ταινίας, αφιερωμένης στην ιστορική αγωνιστική διαδρομή του Κόμματος και τραγούδια από τη χορωδία του 54ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ.

Η δεύτερη εκδήλωση αφορά την πραγματοποίηση συναυλίας με τους γνωστούς τραγουδιστές Λάκη Χαλκιά, Μαρία Δημητριάδη και Γιάννη Θωμόπουλο,που θα ξαναζωντανέψουν αξέχαστες στιγμές με τραγούδια του λαού μας. Η συναυλία θα δοθεί στο κλειστό γυμναστήριο Ν. Ιωνίας, το Σάββατο 17 Γενάρη και ώρα 7 μμ.