ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ.-

Υπό "αυξημένη ευρωπαϊκή πίεση", όπως σημείωνε χτες το "Ασοσιέιτεντ Πρες", οι τουρκικές αρχές κινήθηκαν για να "πατάξουν" το εγχώριο κύκλωμα προώθησης λαθρομεταναστών, αλλά πολλοί άσκησαν κριτική χαρακτηρίζοντας την επιχείρηση "διακοσμητικό σόου" για τη διάσωση των προσχημάτων από την Αγκυρα.

Η τουρκική Βουλή συνεδρίασε την Τρίτη για να συζητήσει το ζήτημα των λαθρομεταναστών και ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση Γιλμάζ θα αναθεωρήσει την πολιτική χορήγησης διαβατηρίων, ενώ υποσχέθηκε να λάβει μέτρα για την περιφρούρηση των συνόρων της χώρας. Η Αστυνομία προχώρησε σε συλλήψεις εκατοντάδων επίδοξων μεταναστών τις τελευταίες μέρες στα προάστια της Κωνσταντινούπολης και στα σύνορα.

Νωρίτερα, σύμφωνα με ανταπόκριση του Αθηναϊκού Πρακτορείου, Τούρκοι υπουργοί δέχτηκαν τις φραστικές βολές του πρωθυπουργού Μεσούτ Γιλμάζ για το ζήτημα - ειδικά αυτοί των Εξωτερικών και Εσωτερικών.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου που επικαλείται το Πρακτορείο, ο Γιλμάζ ζήτησε από τον υπουργό Εσωτερικών, Μουράτ Μπασεσγκίογκλου, να γίνουν ανακρίσεις και να εξακριβωθούν οι υπεύθυνοι, ενώ απευθυνόμενος στον υπουργό Εξωτερικών Ισμαήλ Τζεμ, είπε πως "το παίρνουμε είδηση τελευταίοι και το μαθαίνουμε από τους Ιταλούς".

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Τζεμ αντέτεινε ότι "οι Ιταλοί παίζουν διπλό παιχνίδι". Ο υπουργός Εσωτερικών, Μ. Μπασεσγκίογκλου, πρότεινε τη λήψη αυστηρών μέτρων στις εισόδους της χώρας και την επανεξέταση του καθεστώτος των θεωρήσεων. Παράλληλα, ο Μπασεσγκίογκλου υποστήριξε ότι το όλο θέμα είναι σκηνοθετημένο από το εκτός νόμου Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν (PKK) κι ότι πρόκειται για οικονομικούς και όχι πολιτικούς πρόσφυγες.

Οσον αφορά τις επιχειρήσεις και τις συλλήψεις που έγιναν χτες, αυτόπτες μάρτυρες - όπως ένας ξενοδόχος, αλλοδαποί πελάτες του οποίου συνελήφθησαν - επρόκειτο για κινήσεις "προκειμένου να ικανοποιηθεί η ευρωπαϊκή κριτική". Οι συλληφθέντες αλλοδαποί, είπε ο ίδιος στο "Ασοσιέιτεντ Πρες", απλώς "θα κρατηθούν για τρεις μήνες και μετά θα αφεθούν ελεύθεροι (...) ποτέ δεν απελαύνονται. Ποιο είναι το νόημα;".

Περίπου 300 αλλοδαποί συνελήφθησαν αυτή τη βδομάδα, όπως και 166 άνθρωποι που κινούνταν κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα.

Ενας άλλος Τούρκος πολίτης υπέδειξε την Αστυνομία ως "συνεργό" των εμπόρων σάρκας και ελπίδας: "Τόσα χρόνια η Αστυνομία έπαιρνε χρήματα από αυτούς", είπε, κι έτσι εξηγείται το παράδοξο "να περνούν τόσες εκατοντάδες άνθρωποι που διέφευγαν επί χρόνια "απαρατήρητοι"".

Ενας κούρδος είπε ότι "το κύριο πρόβλημα που προκαλεί την έξοδο" είναι η καταπίεση στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας. "Οσο ο πόλεμος συνεχίζεται και όλοι οι κάτοικοι της περιοχής αντιμετωπίζονται ως τρομοκράτες, η λαθρομετανάστευση θα συνεχίζεται".

Σε αυτή την περίπτωση, εκτός από τους Κούρδους, στο εξωτερικό μεταφέρονταν επίσης Ασιάτες και Αφρικανοί. Αλλά "ούτε αυτό είναι κάτι το καινοφανές", σχολίασαν κάποιοι από τους πρόσφυγες.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός Γιλμάζ, σε συνέντευξή του που δημοσιεύτηκε χτες στην ιταλική εφημερίδα "Λα Στάμπα", είπε πως η χώρα του είναι διατεθειμένη να συνάψει συμφωνία με τις χώρες της ομάδας "Σένγκεν" για την αντιμετώπιση του προβλήματος των Κούρδων μεταναστών.

Τέλος, χτες φάνηκε να απειλείται διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Τουρκίας και Βρετανίας, εξ αφορμής των δηλώσεων του υπουργού Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ, το Σαββατοκύριακο, ότι "τα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας δεν είναι ιδιαίτερα σαφή".

Οπως είπε ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Νετζατί Ουτκάν, για την υπόθεση αυτή κλήθηκε προχτές στο υπουργείο Εξωτερικών ο Βρετανός πρεσβευτής στην Αγκυρα.

Στην Αθήνα, ο υπουργός Τύπου σημείωσε πως "η ελληνική κυβέρνηση χαίρεται γιατί και η ΕΕ επιτέλους έχει αντιληφθεί πως η λαθρομετανάστευση δεν είναι περιφερειακό ζήτημα". Ο Δ. Ρέππας, υπογράμμισε επίσης πως "όσον αφορά το Κουρδικό, η Τουρκία είναι αυτή που κυρίως, πρέπει στο εσωτερικό της με οικονομικά και πολιτικά μέσα, να αντιμετωπίσει και να λύσει το πρόβλημα".

Σκηνές, που οι Μικρασιάτες πρόσφυγες του 1922 ριγούν όταν θυμούνται, ξετυλίχτηκαν χτες στην Πάτρα, στη διάρκεια επιχείρησης μεταφοράς των Κούρδων πολιτικών και οικονομικών προσφύγων στις κατασκηνώσεις της Αγροτικής Τράπεζας στο Λουτράκι. Οι περίπου 400 πρόσφυγες, οι οποίοι διέμεναν κάτω από άθλιες συνθήκες σε παλιά βαγόνια του ΟΣΕ στην περιοχή του Αγ. Διονυσίου, ειδοποιήθηκαν πριν λίγες μέρες, να ετοιμαστούν για να μεταφερθούν σε άλλο μέρος. Να σημειωθεί πως οι πρόσφυγες είχαν προτιμήσει τη δύσκολη ζωή στην Πάτρα, προκειμένου να βρίσκουν ευκολότερα δίοδο από το λιμάνι για άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η ανακοίνωση της μετακίνησης προκάλεσε αντιδράσεις και τις τελευταίες μέρες πολλοί Κούρδοι κατέφυγαν σε απεργία πείνας, με αίτημα την παραμονή τους στην Πάτρα, τη χορήγηση διαβατηρίου και τη μεταφορά τους στην Ιταλία. Τελικά, χτες οι αντιστάσεις κάμφθηκαν, με την υπόσχεση πως, με τη μεταφορά τους στο Λουτράκι, οι πρόσφυγες θα προμηθεύονταν πράσινη κάρτα μέσα σε ένα μήνα. Πρέπει να τονιστεί η σπουδή των τοπικών αρχών (Δήμος και Νομαρχία) να ξεμπερδέψουν με το πρόβλημα και να "καθαρίσουν" όπως - όπως το... στίγμα της παρουσίας των προσφύγων. Στην κατεύθυνση αυτή, δημιούργησαν ένα κλίμα ρατσισμού και ξενοφοβίας στην Πάτρα. Από την άλλη, είναι φανερό πως η τόσο εσπευσμένη κινητοποίηση δε θα μπορούσε να γίνει χωρίς την κινητοποίηση του κρατικού μηχανισμού. Μάλιστα, αστυνομικά όργανα εκτιμούσαν πως "πρέπει να τελειώνουμε σήμερα με τους Κούρδους για να αφαιρέσουμε το επιχείρημα της Τουρκίας στη διάσκεψη των υπουργών πως η Ελλάδα διοχετεύει πρόσφυγες στην Ιταλία". Είναι, άραγε, σύμπτωση πως τη χτεσινή επιχείρηση - σκούπα συντόνιζε ο σύμβουλος του υπουργού Δημόσιας Τάξης Γ. Φλωρέντης; Αλλωστε, οι εγκαταστάσεις στο Λουτράκι, που σαφώς είναι καλύτερες από τις άθλιες συνθήκες διαμονής στην Πάτρα, είναι τόσο απομονωμένες, ώστε το πρόβλημα των προσφύγων εκτιμάται πως θα ξεχαστεί γρήγορα.

Πάντως, χτες ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, εμφανώς υπερδιπλάσιες από τους πρόσφυγες, δημιούργησαν ένα κλίμα αστυνομοκρατίας και εκφοβισμού στην Πάτρα, αποκλείοντας την περιοχή του καταυλισμού και απομακρύνοντας τους περαστικούς από το χώρο. Στη συνέχεια, φόρτωσαν σε λεωφορεία του ΟΣΕ και μεταγωγικά τους πρόσφυγες, οι οποίοι με μόνη περιουσία ένα μπόγο με ρούχα και κουβέρτες έμπαιναν στα αυτοκίνητα για ένα ταξίδι στο άγνωστο. Δεν έλειψαν και θλιβερές σκηνές, όπως μιας γυναίκας, που αρνιόταν κλαίγοντας να επιβιβαστεί στο αυτοκίνητο, γιατί έψαχνε τον σύζυγό της και τελικά πέρασε τον αστυνομικό κλοιό, προκειμένου να ψάξει στους δρόμους μιας άγνωστης σ' αυτήν πόλης και χωρίς να μιλά ελληνικά να βρει τον άντρα της. Πάντως, σύμφωνα με εκτιμήσεις, αρκετοί πρόσφυγες είχαν εγκαταλείψει τον καταυλισμό για να αποφύγουν τη μεταφορά, ενώ άλλοι ψύχραιμοι έκλειναν το μάτι και μας έδιναν ραντεβού "σε μια - δυο μέρες πίσω".