ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (του ανταποκριτή μας).-

Την πρόθεση της κυβέρνησης του "νέου" ΠΑΣΟΚ να προσφέρει "γην και ύδωρ" στους Ελληνες και ξένους μεγαλοεπιχειρηματίες - δηλαδή να θεσμοθετήσει μέτρα που θα διευκολύνουν την καταλήστευση του παραγωγικού πλούτου και το παραπέρα ξεζούμισμα των εργαζομένων στην Ελλάδα και τις άλλες βαλκανικές χώρες - εξέφρασαν χτες μια σειρά κυβερνητικά στελέχη που μίλησαν από το βήμα του 5ου Διεθνούς Συνεδρίου για τις Αναδυόμενες Αγορές της Νοτιανατολικής Ευρώπης, που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη. Κλείνοντας τις εργασίες του συνεδρίου - φιέστας προπαγάνδισης των θέσεων και αξιώσεων του μεγάλου κεφαλαίου, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Γ. Παπαντωνίου,δεν επικαλέστηκε μόνο το μέχρι σήμερα κυβερνητικό έργο - δηλαδή τα μέτρα που θεσπίστηκαν στην τελευταία τετραετία από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και τα οποία αποσκοπούσαν στη διεύρυνση των προνομίων και της κερδοσκοπικής ασυδοσίας του μεγάλου κεφαλαίου - το οποίο είναι πλούσιο. Ο υπουργός δεν αρκέστηκε μόνο στην αυτοκριτική, του τύπου η Ελλάδα βρίσκεται πίσω στο ξήλωμα κατακτήσεων των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Διαβεβαίωσε το εκλεκτό ακροατήριο για την πρόθεση της κυβέρνησης να θεσμοθετήσει το ταχύτερο δυνατό τις "ευέλικτες" εργασιακές σχέσεις, να μειώσει το "μεγάλο κράτος" και να προωθήσει τις νέες αντιλαϊκές ρυθμίσεις στο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν χτες και οι ομιλίες άλλων στελεχών της κυβέρνησης, που έκαναν χτες παρεμβάσεις από το βήμα του ίδιου συνεδρίου, ένα 24ωρο μετά την προκλητική ομιλία του πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Ν. Μπερνς,ο οποίος αξίωσε προκλητικά από την κυβέρνηση Σημίτη - από το ίδιο βήμα - να προσφέρει μεγαλύτερη προστασία και περισσότερα προνόμια στις αμερικανικές επιχειρήσεις, προκειμένου αυτές να επενδύσουν τα κεφάλαιά τους στην Ελλάδα!

Τόσο οι εκπρόσωποι των μεγαλοεπιχειρηματιών που μίλησαν στο συνέδριο όσο και τα στελέχη της κυβέρνησης, ομολόγησαν - εμμέσως πλην σαφώς - ότι η πορεία "οικονομικής διείσδυσης και συνεργασίας", τα χρόνια που πέρασαν, απέδωσε πολλά για το μεγάλο κεφάλαιο. Ομως, προετοιμάζοντας το έδαφος... "διαπίστωσαν" ότι δεν εξασφαλίστηκαν τα μέγιστα οφέλη, γιατί - όπως σημείωσαν - υπήρχε έλλειψη υποδομών, αστάθεια του θεσμικού περιβάλλοντος, έλλειψη τραπεζικού, ασφαλιστικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος, καθώς και λόγω της διαφορετικής παιδείας και εργασιακής νοοτροπίας των στελεχών και των εργαζομένων των βαλκανικών χωρών.

Του λόγου το αληθές επιβεβαιώνουν και οι θέσεις και απόψεις που διατύπωσαν από το βήμα του συνεδρίου, τόσο στελέχη της κυβέρνησης όσο και των επιχειρηματιών. Συγκεκριμένα:

• Η υπουργός Ανάπτυξης, Βάσω Παπανδρέου,προσέτρεξε να πει πως ο νέος αναπτυξιακός νόμος επεκτείνει τα ειδικά επενδυτικά κίνητρα για επενδύσεις εκτός Ελλάδας, τα οποία ίσχυαν μόνο για την Αλβανία. Και επειδή ακριβώς η Βόρεια Ελλάδα αποτελεί την πύλη υποδοχής αλλά και ένα επιχειρηματικό ορμητήριο προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, η κυβέρνηση αποφάσισε ένα πρόγραμμα ενίσχυσης των βασικών υποδομών στην περιοχή, το οποίο ανέρχεται σε 9 δισ. δρχ. και αφορά στις μεταφορές, στη δημιουργία διαμετακομιστικών κέντρων, αποθηκευτικών χώρων κλπ. Η υπουργός δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στα έργα για τη διασύνδεση και τη λειτουργία των διαβαλκανικών ενεργειακών δικτύων, στα οποία ως πρώτης προτεραιότητας κατατάσσεται ο αγωγός πετρελαίου Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης.
• Η υφυπουργός Ανάπτυξης Α. Διαμαντοπούλου έκανε δημόσια... αυτοκριτική, λέγοντας πως οι βαλκανικές χώρες κάνουν μεγάλες προσπάθειες για να ξεπεράσουν τα παραπάνω προβλήματα στα πλαίσια της διαδικασίας μετάβασης προς τη δημοκρατία και την οικονομία της αγοράς. Σημείωσε, όμως, ότι όλα τα παραπάνω προβλήματα δεν είναι δυνατό να επιλυθούν σε κρατικό επίπεδο στη σημερινή παγκόσμια αγορά, αλλά θα πρέπει ο σχεδιασμός και η υλοποίησή τους να είναι υπερεθνικού χαρακτήρα.
• Ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βόρειας Ελλάδας, Β. Κουρτέσης,ξεκαθάρισε το τοπίο λέγοντας πως τα υφιστάμενα αντικίνητρα πρέπει να εξουδετερωθούν με ευθύνη των κυβερνήσεων της κάθε βαλκανικής χώρας.
• Ο υφυπουργός Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκης,αφού είπε πως "πρέπει να υπάρξουν μεγαλύτερες και πιο καθετοποιημένες επιχειρήσεις",... διευκρίνισε πως η Ελλάδα "είναι πρόθυμη να συμβάλει στη δημιουργία και τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου για την απρόσκοπτη ανάπτυξη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στα Βαλκάνια".

Από πολλούς ομιλητές διατυπώθηκε η άποψη ότι οι περισσότερες ελληνικές επενδύσεις είναι ευκαιριακές, αφορούν στην αξιοποίηση φθηνού εργατικού κόστους και στη διάθεση μέσης ή χαμηλής ποιότητας προϊόντων, για να σημειώσουν στη συνέχεια ότι θα πρέπει να προωθηθούν επενδύσεις:

• αξιοποίησης νέων αγορών που θα έχουν μακροπρόθεσμο χαρακτήρα και θα συνοδεύονται από δέσμευση σημαντικών κεφαλαίων.
• που θα αποβλέπουν στην απόκτηση στρατηγικών πλεονεκτημάτων έναντι των μελλοντικών ανταγωνιστών.
• που θα υποκαθιστούν το κόστος και θα αποβλέπουν στην παραγωγή προϊόντων που οι μητρικές επιχειρήσεις ήδη παράγουν στις χώρες προέλευσης και αποσκοπούν στην αξιοποίηση της σημαντικά φτηνότερης εργασίας ή και πρώτων υλών, ενέργειας κλπ.
• που θα είναι συνδεδεμένες με την ανασύσταση των βασικών τομέων των οικονομιών που αφορούν κυρίως σε κατασκευαστικές εταιρίες, μεταφορά τεχνογνωσίας, παροχή τηλεπικοινωνιακού υλικού κλπ. Στα πλαίσια αυτά μάλλον εντάσσεται και η πρόταση του Σ. Κόκκαλη για δημιουργία Βαλκανικού Κέντρου Ερευνας και Ανάπτυξης των Τηλεπικοινωνιών με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Ο ίδιος εξάλλου ανήγγειλε την ίδρυση "στρατηγείου" του ομίλου του στη Θεσσαλονίκη, μέσω του οποίου θα διεξάγονται οι δραστηριότητές του στο βαλκανικό χώρο.

Τέλος, ζητήθηκε από τους εκπροσώπους των επιχειρηματιών να αναλάβει η Ελλάδα το ρόλο του "σπόνσορα" των βαλκανικών οικονομιών στην ΕΕ, ένα ρόλο ανάλογο με αυτό των σκανδιναβικών για τις βαλτικές χώρες.

Μετά από όλα τα παραπάνω κρίνεται μάλλον περιττή η παρέμβαση του πρέσβη των ΗΠΑ, Ν. Μπερνς, ο οποίος μεταξύ άλλων σημείωσε πως το κράτος δεν πρέπει να έχει καμία ανάμειξη στις ιδιωτικές επενδύσεις - εκτός από το να τις στηρίζει - καθώς επίσης πως η εργατική νομοθεσία αποτελεί εμπόδιο για τις ξένες επενδύσεις που πρέπει να εξαλειφθεί. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα μάλιστα ανέφερε το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, που ήδη η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να ξεπουλήσει.

Εκτός ελέγχου βρίσκεται κυριολεκτικά η διαμόρφωση των τιμών των οπωροκηπευτικών που... έχουν πάρει φωτιά, απειλώντας να τινάξουν στα ύψη και τον τιμάριθμο, καθώς επιβαρύνουν σημαντικά το "καλάθι της νοικοκυράς". Ενδεικτικές των ανησυχιών για αναζωπύρωση του πληθωρισμού, είναι και οι αντιφατικές δηλώσεις που έκανε χτες στη Θεσσαλονίκη ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Γ. Παπαντωνίου,ο οποίος ενώ διατύπωσε τον ισχυρισμό ότι οι ανατιμήσεις "είναι περιορισμένες", αλλά και "αναπόφευκτες", για τα εισαγόμενα προϊόντα, στη συνέχεια ομολόγησε - εμμέσως πλην σαφώς - ότι οι κερδοσκόποι δρουν ανενόχλητοι, αφού η διαμόρφωση των τιμών είναι ελεύθερη.

Η κυβέρνηση παρακολουθεί ανήμπορη να παρέμβει ουσιαστικά για τη συγκράτηση των τιμών και περιορίζεται στη διαπίστωση της κερδοσκοπίας και στις συστάσεις προς τους πωλητές για συγκράτηση των τιμών. Σ' αυτά τα πλαίσια το επιτελείο του υφυπουργού Ανάπτυξης, Μ. Χρυσοχοϊδη,αναζητώντας γιατροσόφια για την αντιμετώπιση της κερδοσκοπίας, που αναμένεται να φουντώσει όσο πλησιάζει το Πάσχα, έχει καταρτίσει πίνακα με ενδεικτικές τιμές πώλησης των οπωροκηπευτικών. Από την πλευρά του ο Γ. Παπαντωνίου, βρήκε ότι "οι περιπτώσεις αισχροκέρδειας ή κερδοσκοπίας, είναι πολύ λίγες" και ότι αντιμετωπίζονται από την κυβέρνηση... "με τα μεικτά συνεργεία των υπηρεσιών του Υπουργείου Ανάπτυξης και του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος", ενώ χαρακτήρισε "επιτεύξιμο" και "εφικτό" το στόχο για πληθωρισμό 2,5% στο τέλος του χρόνου, με την προϋπόθεση ότι οι μεγαλοεπιχειρηματίες θα... ανταποκριθούν στην έκκλησή του "να περιορίσουν τα περιθώρια κέρδους". Την ίδια ώρα, όμως, ήταν εκείνος που ομολογούσε ότι η υποτίμηση της δραχμής άνοιξε την όρεξη των κερδοσκόπων να εντείνουν την αισχροκέρδεια, λέγοντας ότι "ο επιχειρηματικός κόσμος κερδίζει από την αλλαγή της ισοτιμίας, διότι μπορεί να πουλά τα προϊόντα του με μεγαλύτερο κέρδος και στο εξωτερικό και στην εγχώρια αγορά, σε σχέση με τα ξένα προϊόντα".

Χτες πάντως, τα ελεγκτικά συνεργεία του υπουργείου διαπίστωσαν και κατέγραψαν για άλλη μια φορά την ακρίβεια στις λαϊκές αγορές της Αθήνας κάνοντας παζάρια για να μειώσουν τις τιμές στις ταμπελίτσες, με βάση τις ενδεικτικές τιμές. Ωστόσο, τι κι αν ενδείκνυται τιμή ντομάτας 450 δρχ. και πατάτας 165,χτες οι ντομάτες ξεπέρασαν και το πεντακοσάρικο, ενώ οι πατάτες άγγιξαν τις 200 δρχ. το κιλό.

Την ίδια στιγμή το αρνί και το κατσίκι πωλούνταν χτες μέχρι και στις2.200 δρχ. το κιλό από τα κρεοπωλεία, ενώ όπως λένε οι επαγγελματίες κρεοπώλες, οι κερδοσκόποι θα εκμεταλλευτούν τις ημέρες του Πάσχα που αυξάνεται η ζήτηση. Πολύ περισσότερο, εάν γίνουν εξαγωγές που θα περιοριστούν οι ποσότητες εγχώριων αμνοεριφίων στην αγορά.