Πρόσφατα στη χώρα μας, στη σύνθεση διακομματικής αντιπροσωπείας του Κοινοβουλίου της Λευκορωσίας, ήρθε και ο Ιγκορ Βασίλιεβιτς Κοτλιαρόφ, Γραμματέας της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Λευκορωσίας, ο οποίος επισκέφτηκε την έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ και συναντήθηκε με αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, με επικεφαλής τον Ηλ. Λέγγερη, μέλος της ΚΕ και του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ.

Ο Ι. Κοτλιαρόφ παραχώρησε την παρακάτω συνέντευξη για την κατάσταση στη Λευκορωσία και τη δράση του ΚΚ σ' αυτήν τη χώρα:

- Ποια η κατάσταση στη σημερινή Λευκορωσία; Σε τι διαφέρει από την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη Ρωσία, την Ουκρανία και στην πλειοψηφία των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών;

- Θα ξέρετε πως μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης απότομα χειροτέρευσε η κατάσταση σε όλες τις Σοβιετικές Δημοκρατίες, χωρίς εξαίρεση. Υπήρχαν ορισμένες σημαντικές αιτίες γι' αυτό: Κατ' αρχήν η διάλυση των δεσμών ανάμεσα στις Σοβιετικές Δημοκρατίες, καθώς και η καπιταλιστικοποίηση των κοινωνικών σχέσεων, η αναδιανομή της ιδιοκτησίας υπέρ συγκεκριμένων στρωμάτων και τάξεων. Αν και στη Λευκορωσία αυτό το προτσές ξεκίνησε, όταν επικεφαλής του κράτους ήταν ο φιλο-καπιταλιστής Σουσκέβιτς, στη συνέχεια όταν Πρόεδρος της χώρας έγινε ο Αλεξάντρ Λουκασένκο αυτό το προτσές σταμάτησε και μάλιστα σε μια σειρά τομείς είχαμε επιστροφή προς εκείνες τις σοσιαλιστικές σχέσεις που υπήρχαν επί ΕΣΣΔ.

Γι' αυτό και σήμερα η οικονομική και κοινωνικο-πολιτική κατάσταση στη Λευκορωσία είναι πολύ καλύτερη απ' ό,τι στη Ρωσία, στην Ουκρανία. Αν για παράδειγμα στη Ρωσία δεν πληρώνουν ολόκληρους μήνες έως και χρόνια μισθούς, στη Λευκορωσία πληρώνονται και οι μισθοί και οι συντάξεις και τα φοιτητικά επιδόματα κι άλλα επιδόματα. Τα νοίκια στα σπίτια (που παραμένουν κρατικά) είναι συμβολικά, οι τιμές των προϊόντων είναι κατά μέσο όρο κατά 6 φορές χαμηλότερες απ' ό,τι στη Ρωσία. Σήμερα έχει εμφανιστεί σταθερή άνοδος της παραγωγής. Αυτό το τελευταίο δεν αρέσει καθόλου σε κάποιους εκπροσώπους του κεφαλαίου, αφού ουσιαστικά εμείς έχουμε αρνηθεί να υλοποιήσουμε τις αποφάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, αρνούμαστε να εφαρμόσουμε τις ξένες "υπερατλαντικές" οδηγίες. Ζούμε με βάση τους δικούς μας νόμους.

Οπωσδήποτε, έχουν από την εποχή του Σουσκέβιτς εισαχθεί μια σειρά μέτρα της αγοράς, όμως παραμένει πολύ σημαντικός ο ρόλος του κράτους. Το κράτος ρυθμίζει τις παραγωγικές σχέσεις, παίζει ενεργητικό ρόλο στις οικονομικές εξελίξεις στη χώρα. Γι' αυτό κι αν η Λευκορωσία συγκριθεί με τις άλλες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, εμείς έχουμε μεγαλύτερη σταθερότητα, παρά το γεγονός πως και εμάς μας ενοχλούν και προσπαθούμε να λύσουμε τα προβλήματα που έχουν εμφανιστεί μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Η ανάπτυξη της παραγωγής που παρατηρείται είναι ένα φανερό δείγμα αναζωογόνησης της οικονομίας της χώρας μας.

- Πώς πάνε στη χώρα σας οι ιδιωτικοποιήσεις;

- Αν και η προηγούμενη σύνθεση του Κοινοβουλίου είχε εγκρίνει σχετικό νόμο για τις ιδιωτικοποιήσεις, στη χώρα μας η ιδιωτικοποίηση ως τέτοια δεν υπάρχει. Μόνο μικρές επιχειρήσεις, τύπου κουρείων, εστιατορίων, πέρασαν σε ιδιωτικά χέρια. Αντίθετα όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις παραμένουν κρατικές. Είμαστε αντίθετοι στο να καταστραφούν τέτοιες μεγάλες επιχειρήσεις, όπως η "Μπελάζ", η "Μαζ" και σ' αυτό ο Πρόεδρος της χώρας συμφωνεί μαζί μας.

Βλέπω πως σε σας η κυβέρνηση προωθεί την ιδιωτικοποίηση της "Ολυμπιακής", σε μας δεν μπορεί σήμερα να γίνει λόγος για ιδιωτικοποίηση της κρατικής μας αεροπορικής εταιρίας "Μπελάβια", ή δεν μπορεί να γίνει λόγος για ιδιωτικοποίηση του δικού μας Οργανισμού Σιδεροδρόμων.

Πάλι επαναλαμβάνω ορισμένες τάσεις που εμφανίστηκαν τα πρώτα χρόνια μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, όταν είχαμε μια αντιλαϊκή κυβέρνηση, όμως είναι ασήμαντες. Θεωρούμε πως στην κρατική και συνεταιριστική ιδιοκτησία που διατηρείται στη χώρα μας, οφείλονται και οι όποιες επιτυχίες υπάρχουν στον τομέα της οικονομίας.

- Ποια η κατάσταση στον αγροτικό τομέα; Διαλύθηκαν και σε εσάς τα κολχόζ και τα σοβχόζ;

- Οχι έχουν διατηρηθεί, αφού είναι ευρύτερα κατανοητό πως ο ιδιώτης αγρότης δεν μπορεί να θρέψει τη χώρα. Ναι, σήμερα υπάρχουν νέα προβλήματα, όμως τα όλα τα σοβχόζ και κολχόζ υπάρχουν και δουλεύουν και εξασφαλίζουν τη χώρα με αγροτικά προϊόντα. Ετσι η χώρα δεν εισάγει ουσιαστικά τέτοια προϊόντα που καλλιεργούμε στη Λευκορωσία. Το κράτος βοηθά τα σοβχόζ και κολχόζ. Αντίθετα η ιδέα του προηγούμενου κυβερνήτη της χώρας, Σουσκέβιτς, πως κυρίαρχος πρέπει να είναι ο ιδιώτης αγρότης δε βρήκε υποστήριξη στον αγροτικό πληθυσμό. Βλέπουμε τι γίνεται στις γειτονικές μας χώρες, όπου έχουν διαλυθεί τα σοβχόζ και κολχόζ, εκεί στην πλειοψηφία της η γη μένει ακαλλιέργητη. Γι' αυτό άλλωστε και στη Μόσχα, στο Λένινγκραντ και στις άλλες μεγάλες ρωσικές πόλεις η πλειοψηφία των προϊόντων είναι από το εξωτερικό. Στη Λευκορωσία τα τρόφιμα είναι κυρίως δικής μας παραγωγής.

- Τι γίνεται με την ανεργία στη Λευκορωσία;

- Υπάρχει ανεργία που είναι της τάξης του 2,8% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Τώρα παίρνονται μέτρα, δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας και είναι πολύ πιθανόν ως το τέλος του χρόνου να μειώσουμε την ανεργία στο 1%. Πάντως, το ζήτημα αυτό της ανεργίας απασχολεί τόσο το κράτος, όσο και εμάς το ΚΚ.

- Οι ξένες δυνάμεις κατηγορούν την ηγεσία της Λευκορωσίας για πολλές αμαρτίες. Μάλιστα αυτές οι δυνάμεις εκδίωξαν τη Λευκορωσία από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Ποια είναι, κατά την άποψή σας, η ουσία αυτής της συμπεριφοράς της Δύσης ενάντια στη Λευκορωσία;

- Στη Δύση δεν της αρέσει καθόλου το ότι στο κέντρο της Ευρώπης υπάρχει μια χώρα που ζει με βάση τους νόμους της, που δεν ανέχεται να της επιβάλλουν οδηγίες από τη Δύση ή πέρα από τον Ατλαντικό. Δεν τους αρέσει το ότι μια χώρα θέλει να ζήσει όπως επιθυμεί ο λαός της. Δυστυχώς, συνεχίζονται από το ΔΝΤ, από άλλες δομές, οδηγίες του τύπου "κάντε το έτσι, κι όχι αλλιώς".

Πέρα των άλλων είμαι καθηγητής κοινωνιολογίας και πρόσφατα πραγματοποιήσαμε μια έρευνα, όπου αποδείχτηκε πως το 75% του λαού της Λευκορωσίας θεωρεί πως δεν πρέπει να υποκύψουμε στις οδηγίες της Δύσης, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, του ΟΑΣΕ, αλλά θα πρέπει να ζήσουμε όπως επιθυμεί ο λαός της Λευκορωσίας.

- Πρόσφατα, όταν αντιπροσωπεία του ΚΚΕ ήταν στο Μινσκ, για να συμμετάσχει στις εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος της Ρωσίας, μας δόθηκε η δυνατότητα, μαζί με τις άλλες ξένες αντιπροσωπείες, να συναντηθούμε με τον πρόεδρο της Κάτω Βουλής, που κατηγόρησε τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ την ΕΕ, για πιέσεις προς τη Λευκορωσία. Πώς αυτές εκφράζονται;

- Αν μιλήσουμε συγκεκριμένα, τότε ίσως να ξέρετε τι κατάσταση δημιουργήθηκε πολύ πρόσφατα με το λευκορωσικό ρούβλι, όταν μια σειρά τράπεζες έκαναν επίθεση στο νόμισμά μας. Οταν έγινε έρευνα για το συμβάν αποδείχτηκε πως πίσω απ' αυτό βρίσκονταν μια σειρά ντόπιες και ξένες τράπεζες. Ταυτόχρονα βλέπουμε από μεριάς του ΔΝΤ και των άλλων διεθνών οργανισμών να απαιτούν να προχωρήσει η Λευκορωσία την άμεση και πλήρη ιδιωτικοποίηση των πάντων, μέχρι των τεράστιων εργοστασίων τρακτέρ "Μπελαρούς" που ξέρω πως υπάρχουν μέχρι και στην Ελλάδα. Απαιτούν από μας να ακολουθήσουμε μια σκληρή νομισματική πολιτική, που σημαίνει να μην πληρώνουμε μισθούς, να απελευθερώσουμε τις τιμές κτλ. Απαιτούν να μειωθεί ο ρόλος του κράτους στην οικονομία. Φυσικά, τίποτα από τα παραπάνω ούτε ο λαός, ούτε ο Πρόεδρος της Λευκορωσίας δε θέλουν να γίνει.

- Είναι αλήθεια πως μέσω του προγράμματος TACIC της Ευρωπαϊκής Ενωσης χρηματοδοτούνται οι εθνικιστικές αντιπολιτευτικές δυνάμεις της Λευκορωσίας; - Ναι, είναι έτσι. Πρόσφατα ήρθε στο φως της δημοσιότητας ένα αναλυτικό σχέδιο που έδειχνε πώς συγκεκριμένα χρηματοδοτούνται, από πού έρχονται και πού πηγαίνουν αυτά τα χρήματα στη Λευκορωσία. Υπήρξε, μετά τη δημοσίευση μια αντίδραση - διάψευση της αντιπολίτευσης. Τρεις όμως βδομάδες μετά τη δημοσιότητα των πρώτων αυτών πληροφοριών είχαμε και νέες πληροφορίες για νέα εισροή χρημάτων και μάλιστα που συνοδεύονταν με συγκεκριμένα στοιχεία για το σε τι είδους "σεμινάρια", υπέρ ποιων ΜΜΕ της αντιπολίτευσης, για ποιες συγκεκριμένες πολιτικές ενέργειες πηγαίνουν αυτά τα χρήματα. Η ζωή δείχνει πως οι δυτικές δυνάμεις μ' όλα τα μέσα επεμβαίνουν στην εσωτερική πολιτική ζωή της χώρας, υποστηρίζοντας τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης.

- Στη χώρα μας όλο και περισσότερο αναμειγνύεται ανοιχτά ο Αμερικανός πρέσβης. Αλήθεια, στη Λευκορωσία πώς συμπεριφέρεται ο Αμερικανός πρέσβης;

- Συνεχώς προσπαθεί να μας υποδεικνύει. Υπάρχει το προηγούμενο όταν διώξαμε μερικούς υπαλλήλους της αμερικάνικης πρεσβείας και πρόσφατα μάλιστα υπήρχε έντονη διαμαρτυρία της χώρας μας προς τις ΗΠΑ, όταν ο Αμερικανός πρέσβης προσπάθησε και πάλι να μας υπαγορεύσει τους όρους του. Σ' όλον τον κόσμο οι Αμερικανοί διπλωμάτες μοιάζουν να συμπεριφέρονται το ίδιο και με κάθε τρόπο προσπαθούν να επιβάλουν τα συμφέροντά τους.

- Ηδη αναφέρατε την επίθεση που έγινε πρόσφατα στο λευκορωσικό ρούβλι (σ. σ. το νόμισμα υποτιμήθηκε σχεδόν κατά 30%). Εχω εδώ τα λόγια του Προέδρου της χώρας Αλ. Λουκασένκο που έκανε λόγο "για επίθεση των λωποδυτών της Μόσχας και των Λευκορώσων φιλοφασιστών, εθνικιστικο-ριζοσπαστών ενάντια στην οικονομία της Λευκορωσίας". Πίσω από αυτήν την επίθεση υπήρχαν καθαρά κερδοσκοπικοί στόχοι ή μήπως υπήρχαν και πολιτικοί στόχοι;

- Αυτή η επίθεση είχε βαθύτερους πολιτικούς στόχους. Να δημιουργηθεί αίσθημα έλλειψης εμπιστοσύνης προς τον Πρόεδρο Λουκασένκο και στη συνέχεια να προχωρήσουν στην ανατροπή του και να φέρουν στη θέση του έναν άνθρωπο που θα είναι υποχείριο αυτών των τραπεζών και φιλο-δυτικών δυνάμεων. Πάντως, εδώ πρέπει να σημειώσουμε γι' αυτό το θέμα πως ο Πρόεδρος Λουκασένκο πήρε μέτρα ώστε οι τιμές να ξαναγυρίσουν στα επίπεδα που υπήρχαν την 1η Μάρτη (πριν την υποτίμηση).

- Σήμερα βλέπουμε από τη μια να υπογράφεται η Ενωση Λευκορωσίας - Ρωσίας κι από την άλλη η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας να προσπαθεί να βάλει απαράδεκτους όρους στην Εθνική Τράπεζα της Λευκορωσίας κι ακόμη ανοιχτά να κριτικάρει την κοινωνικο-οικονομική πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση κι ο Πρόεδρος της χώρας σας. Ο λαός και η ηγεσία της Λευκορωσίας θα ταχθούν υπέρ μιας Ενωσης με τη Ρωσία, όπου τους όρους τους καθορίζουν οι μεγάλοι νεο-καπιταλιστές της Ρωσίας;

- Εδώ είναι ανάγκη να διαχωρίσουμε δύο πράγματα. Αλλο είναι ο λαός της Ρωσίας και της Λευκορωσίας που ψάχνουν για τρόπους ώστε να έρθουν πιο κοντά. Θεωρούμε πως είμαστε αδέλφια, πως πάντα ήμασταν μαζί, από την εποχή της "Ρωσίας του Κιέβου", του "Πριγκιπάτου της Μόσχας" κτλ. Γι' αυτό από τη βάση έρχονται τέτοιες τάσεις που σπρώχνουν τις πολιτικές δυνάμεις να ψάχνουν τρόπους αλληλοπλησιάσματος. ταυτόχρονα όμως βλέπουμε πολύ καλά πως η ρωσική ηγεσία με επικεφαλής τον Γιέλτσιν, σε πολλές περιπτώσεις υλοποιεί τα σχέδια φιλοδυτικών δυνάμεων, γι' αυτό και μια σειρά προβλήματα δε λύνονται. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί πολλά εμπόδια για την παραπέρα ενοποίηση της Λευκορωσίας με τη Ρωσία. Αν την εξουσία αναλάβουν εκεί άλλες δυνάμεις, τότε η τάση του αλληλοπλησιάσματος θα γίνει πολύ γρηγορότερα.

- Τι στόχους βάζει σήμερα το ΚΚ Λευκορωσίας; Ποια η επιρροή του στην κοινωνία;

- Με βάση όλες τις έρευνες, το ΚΚ Λευκορωσίας είναι σήμερα η πολιτική δύναμη με τη μεγαλύτερη επιρροή στη χώρα μας. Πρέπει να πούμε πως σήμερα στη χώρα μας έχουμε 35 κόμματα. Τόσο με βάση τα γκάλοπ, όσο και με βάση τους βουλευτές στο Κοινοβούλιο το ΚΚ είναι το πρώτο κόμμα, αν και υπάρχουν πολλά προβλήματα.

Το σημαντικότερο είναι η διάσπαση του κομμουνιστικού κινήματος στη Λευκορωσία. Σήμερα έχουμε δύο ΚΚ: Το Κομμουνιστικό Κόμμα Λευκορωσίας και το Κόμμα των Κομμουνιστών της Λευκορωσίας. Αυτό οπωσδήποτε σημαντικά επηρεάζει το αριστερό κίνημα της χώρας μας. Το ΚΚΛ έχει μια ιστορία 80 χρόνων, δημιουργήθηκε στις 30-31/12/1918 και ήταν κυβερνητικό κόμμα έως το 1991. Το 1991 το Ανώτατο Σοβιέτ της Λευκορωσίας "σταμάτησε" τη δράση του ΚΚ. Τότε δημιουργήθηκε το Κόμμα των Κομμουνιστών της Λευκορωσίας, το οποίο πολύ γρήγορα έγινε η κύρια πολιτική δύναμη στη χώρα. Ομως, δυστυχώς, όταν οι ηγέτες του κόμματος προχώρησαν σε συνεργασία με τις εθνικιστικές δυνάμεις ήμασταν υποχρεωμένοι να ανασυγκροτήσουμε το Κομμουνιστικό Κόμμα Λευκορωσίας, που υπήρχε από το '18 και πάνω στις μαρξιστικο-λενινιστικές αρχές να προσπαθήσουμε να λύσουμε τα προβλήματα που υπάρχουν στην κοινωνία. Είναι δύσκολο, γιατί ο κόσμος πίστεψε στους κομμουνιστές, αλλά στη συνέχεια αποδείχτηκε πως, όπως λένε σε μας, υπάρχουν κομμουνιστές "λευκοί" και "κόκκινοι". Σήμερα αγωνιζόμαστε να επαναφέρουμε την εμπιστοσύνη του κόσμου προς το ΚΚ, να ενώσουμε όλους τους κομμουνιστές που αναγνωρίζουν τη μαρξιστικο-λενινιστική θεωρία, που θέλουν να αγωνιστούν για το σοσιαλισμό, για την επιστροφή όλων των κατακτήσεων που υπήρχαν πριν το 1991.

Σήμερα έχουμε να λύσουμε και μια σειρά ζητήματα εμπειρίας, αφού δεν έχουμε μεγάλη εμπειρία, σαν κόμμα που δεν είναι στην εξουσία. Γι' αυτό με μεγάλο ενδιαφέρον παρακολουθούμε την εμπειρία του ΚΚΕ και προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε αυτήν σας την εμπειρία στον αγώνα μας.

Ετσι αν και επιρροή του ΚΚ Λευκορωσίας κάθε μέρα αυξάνει, ιδιαίτερα μέσα στις εργατικές κολεκτίβες, υπάρχουν πολλά νέα ζητήματα που πρέπει να λύσουμε.

- Πώς βλέπετε τη συνεργασία των ΚΚ στην πρώην ΕΣΣΔ και στον κόσμο;

- Παλεύουμε τα ίδια ζητήματα κι είναι ανάγκη να αναπτύξουμε στενότερες επαφές. Μάλιστα η ανάγκη αυτή είναι ακόμη πιο επιτακτική σήμερα που παλεύουμε σε πολύ δύσκολες, πρωτόγνωρες συνθήκες. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Λευκορωσίας, σε αντίθεση με το Κόμμα των Κομμουνιστών της Λευκορωσίας, είναι μέλος της Ενωσης Κομμουνιστικών Κομμάτων - ΚΚΣΕ. Πρόκειται για ένα βήμα προς την κοινή δράση και ενότητα των κομμουνιστών όλων των χωρών. Ως κόμμα ξεκάθαρα τοποθετούμαστε υπέρ του κοινού και συντονισμένου αγώνα, πολύ περισσότερο που όπως είπα και στην αρχή αγωνιζόμαστε για τους ίδιους στόχους.

Ε. Β.