Κάπως έτσι θα μπορούσε να τιτλοφορήσει τα νέα μέτρα για την παιδεία η κυβέρνηση, παραφράζοντας τον τίτλο της γνωστής ελληνικής ταινίας. Βέβαια, η ουσία του νόμου δεν εστιάζεται αποκλειστικά και μόνο στο ότι μέσα απ' αυτές τις αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις επιδιώκεται η δημιουργία και άλλων ταξικών φραγμών στην παιδεία. Δεν επιδιώκεται μόνο το κλείσιμο των δρόμων προς τη μόρφωση παιδιών από τα πλατιά λαϊκά στρώματα. Οι επιδιώξεις της κυβέρνησης είναι πολλαπλές, με βαθύ ταξικό περιεχόμενο, καθόλου τυχαίες και στοχεύουν μακριά. Το γιατί, θα επιχειρήσουμε να το δούμε στη συνέχεια του άρθρου.

Η κυβέρνηση, κατ' αρχήν, στηρίζεται στο ότι σήμερα υπάρχει μια δυσάρεστη κατάσταση, στο γεγονός ότι το Λύκειο και ειδικά η τελευταία του τάξη αποτελούν μόνο δρόμο για την εισαγωγή στα ΑΕΙ και στα ΤΕΙ. Βέβαια, δεν υπάρχει λογικός άνθρωπος που να διαφωνήσει μ' αυτήν τη διαπίστωση. Λύκειο εξεταστικό κέντρο, λύκειο που 'χει χάσει, σε μεγάλο βαθμό, τον παιδευτικό του χαρακτήρα, λύκειο απωθητικό, είναι αλήθεια αναμφισβήτητη.

Ετσι, η κυβέρνηση εκμεταλλευόμενη αυτήν την κατάσταση προπαγανδίζει ότι:

• Τα νέα μέτρα αποκαθιστούν τον πραγματικό ρόλο του Λυκείου.
• Επιτυγχάνεται η ποιότητα της εκπαίδευσης με τα νέα μέτρα αξιολόγησης, τα νέα βιβλία κλπ.
• Δεν αυξάνεται ο αριθμός των εξετάσεων μέσα στο Λύκειο.
• Διευκολύνεται η είσοδος σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, αφού πλέον μιλάμε για "ελεύθερη πρόσβαση".

Αποκτά το Λύκειο τον πραγματικό του χαρακτήρα;

Κατ' αρχήν, να κάνουμε μια βασική διαπίστωση: Το Λύκειο, όπως και το σύνολο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, υπηρετούν το κοινωνικό σύστημα στο οποίο λειτουργούν. Αντικειμενικά, στον καπιταλισμό, δεν μπορεί το Λύκειο να προσφέρει μόρφωση για όλους. Μπορεί κάτω απ' την πίεση του κινήματος να υιοθετούνται προοδευτικές μεταρρυθμίσεις για το σχολείο, που έτσι κι αλλιώς θα τελούν υπό αίρεση συνεχώς (και που καθόλου δεν τις υποτιμάμε). Το Λύκειο θα ανταποκρίνεται στις λαϊκές ανάγκες, όταν:

- Υπάρχει καθολική μόρφωση του λαού.

- Υπάρχει ενιαίο σχολείο.

- Υπάρχει συνδυασμός εκπαίδευσης και εργασίας του μαθητή και θα παίρνει υπόψη τις ανάγκες των εργαζομένων.

- Διαμορφώνεται ο νέος τύπος ανθρώπου. Ενός ανθρώπου, που θα πιστεύει στην αλληλεγγύη, στη συναδέλφωση των λαών, απαλλαγή της κοινωνίας από την εκμετάλλευση, που θα απορρίπτει τον "ωχαδερφισμό", τη λογική του "πατάω επί πτωμάτων", τη λογική του "κοιτάζω την πάρτη μου".

Μόνο που όλα αυτά απαιτούν μια άλλη, φιλολαϊκή πολιτική, άλλη εξουσία και μπορούν ολοκληρωμένα να επιτυγχάνονται στο σοσιαλισμό. Προκύπτει λοιπόν, σε μας, η απλή ερώτηση: Με το Ν.2525 εξασφαλίζονται όλα αυτά; Η, τουλάχιστον, αντιμετωπίζονται, έστω και στις σημερινές συνθήκες, τα υπάρχοντα εκπαιδευτικά προβλήματα σχετικά με το Λύκειο σε πιο φιλολαϊκή κατεύθυνση;

Η απάντηση είναι εξίσου απλή: Δεν εξασφαλίζονται. Και αυτό γιατί, ενώ σαν αριθμός, οι εξετάσεις δεν αυξάνονται, αλλάζει η ποιότητα αυτών. Συγκεκριμένα: Στην Α Λυκείου καθιερώνονται τα "υποχρεωτικά" διαγνωστικά τεστ σε 10 μαθήματα. Πιστεύουμε πως αυτά θα λειτουργήσουν υπέρ του πρώτου φιλτραρίσματος των μαθητών. Στη Β Λυκείου ο μαθητής θα εξετάζεται σε 14 ή 15 μαθήματα, ενώ στη Γ Λυκείου ομοίως σε 14 ή 15 μαθήματα. Επιπλέον, σε κάθε τετράμηνο, θα γράφονται τα γνωστά τεστ και διαγωνίσματα. Αν τώρα γράφεται κάθε τετράμηνο τουλάχιστον ένα διαγώνισμα και 2 τεστ για κάθε μάθημα, αυτό σημαίνει για τη Β Λυκείου 42 - 46 γραπτές δοκιμασίες στο κάθε τετράμηνο, άρα 84 - 90 όλη τη χρονιά. Ετσι, συνολικά, για Β και Γ Λυκείου, ο μαθητής θα εξετάζεται σε 84 ως 90 (συν 14 ή 15) επί 2 εξετάσεις. Δηλαδή, τουλάχιστον 200 περίπου γραπτές δοκιμασίες και όποιος αντέξει. Η "Αγία Τριάδα" των Αρσένη - Ανθόπουλου - Κασσωτάκη δηλώνει χωρίς ίχνος ντροπής πως δεν άλλαξε τίποτα, αφού τόσες ήταν οι γραπτές δοκιμασίες και πριν. Καμία αντίρρηση. Αλλά ξεχνάνε οι "πεφωτισμένοι ηγέτες" της παιδείας μας, να μας πουν πως πριν οι βαθμοί δε μετράγανε για την είσοδο σε ΑΕΙ και ΤΕΙ και τώρα μετράνε.

Οι προφορικοί και γραπτοί βαθμοί, ως γνωστό, θα ανοίγουν και θα κλείνουν τις πόρτες της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό λοιπόν σημαίνει:

- Μεγαλύτερη εντατικοποίηση.

- Επιμήκυνση και αύξηση άγχους.

- Φαινόμενα βαθμοθηρίας.

- Ενίσχυση παραπαιδείας.

- Μετατροπή του Λυκείου σε ένα απέραντο εξεταστικό κέντρο.

- Αποθάρρυνση μεγάλου τμήματος μαθητών, προκειμένου να τελειώσουν το Λύκειο.

- Γενικότερα, ένταση των ταξικών φραγμών.

Καταπολεμάται η παραπαιδεία;

Τα όσα έχουμε, ήδη, αναφέρει νομίζουμε πως απαντούν σε αυτό το ερώτημα. Οχι δεν περιορίζεται, αλλά, αντίθετα, ενισχύεται. Με το μέχρι τώρα ισχύον σύστημα, μεγάλο τμήμα των μαθητών αποφασίζει να παρακολουθήσει τα φροντιστήρια στη Γ Λυκείου. Τώρα θα ξεκινάει στη Β Λυκείου, αφού ο βαθμός στη Β Λυκείου μετρά κατά 30% επί του απολυτηρίου, ποσοστό όχι φυσικά ασήμαντο. Επιπλέον η παρακολούθηση δε θα γίνεται σε 4 μαθήματα, όπως γινόταν μέχρι σήμερα (μαθήματα δέσμης). Σαφώς, τα φροντιστήρια θα εισάγουν και άλλα μαθήματα, αφού, όπως είπαμε, οι εξετάσεις θα 'ναι σε 14 ή 15 μαθήματα. Και όμως, ο Κασσωτάκης, με περίσσιο θράσος, δηλώνει πως αν κάποιος διαβάζει δε θα χρειάζεται φροντιστήριο. Και ρωτάμε: Μέχρι τώρα, οι μαθητές δε διαβάζανε και χρειάζονταν φροντιστήρια; Γιατί σε όλο τον κόσμο υπάρχουν μόνο τρεις χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, που έχουν οργανωμένα φροντιστήρια;

Ακόμα, παράλληλα με την παραπαιδεία, ενισχύονται και τα ιδιωτικά σχολεία, αφού οι προφορικοί βαθμοί μετράνε για την είσοδο σε ΑΕΙ και ΤΕΙ κατά 35%. Παρόλο που υπάρχει η ασφαλιστική δικλείδα της εξομάλυνσης του βαθμού, όταν ο προφορικός και γραπτός βαθμός διαφέρουν από 3 μονάδες και πάνω, είναι σίγουρο πως όσοι ενισχύονται στους προφορικούς βαθμούς χαμένοι δε βγαίνουν. Δε χρειάζεται δα και ιδιαίτερη εξυπνάδα, προκειμένου να καταλάβει κάποιος πως τα ιδιωτικά σχολεία θα πριμοδοτούν τους μαθητές τους.

Να δώσουμε ένα παράδειγμα: Ας υποθέσουμε πως ένας μαθητής παίρνει προφορικά βαθμολογία στα 2 τετράμηνα 20 και 20 και γράφει 10. Τότε η διαφορά είναι 10 μονάδες μείον 3 μονάδες, ίσον 7 μονάδες. Στη συνέχεια 7 διά 2 μονάδες ίσον 3,5 μονάδες, οπότε ο προφορικός γίνεται 20 μείον 3,5 ίσον 16,5 (αυτό είναι το σύστημα εξομάλυνσης που προτείνει το υπουργείο). Ερώτημα: Αν η πραγματική αξία του μαθητή είναι από 10 - 16, έχει ή δεν έχει πριμοδοτηθεί, αφού προκύπτει προφορικός βαθμός ίσος με 16,5;

Η πρόσβαση σε ΑΕΙ και ΤΕΙ είναι ελεύθερη;

Ούτε συζήτηση. Ηδη, είπαμε πως για την είσοδο κριτήριο είναι οι προφορικοί και γραπτοί βαθμοί (70% απ' το απολυτήριο, 15% από τα τεστ δεξιοτήτων και 15% από τα 2 μαθήματα στη Γ Λυκείου, που καθορίζονται από το αντίστοιχο επιστημονικό πεδίο που θα επιλέγεται).

Δεύτερο ζήτημα είναι πως ο αριθμός των εισαχθέντων σε κάθε πανεπιστημιακό τμήμα θα ανακοινώνεται από το υπουργείο, έπειτα από εισήγηση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Τρίτο ζήτημα είναι πως και μέσα στα ΑΕΙ και στα ΤΕΙ θα λειτουργούν κύκλοι σπουδών, δηλαδή στάδια φιλτραρίσματος. Συμπέρασμα; Οποιος μπαίνει, δε βγαίνει απαραίτητα.

Τέταρτο ζήτημα είναι πως όποιος επιθυμεί βελτίωση της βαθμολογίας μετά τη Γ Λυκείου θα πρέπει να ξαναδώσει όλα τα μαθήματα, δηλαδή 14 ή 15, ακόμα και αυτά στα οποία πιθανώς να έβγαζε 20!

Τελικό συμπέρασμα: Ο τίτλος "ελεύθερη πρόσβαση" είναι πέρα για πέρα ψευδεπίγραφος.

Αυτές τις μέρες, οι συζητήσεις, οι συνεντεύξεις, τα άρθρα σχετικά με τις αλλαγές στην παιδεία "δίνουν και παίρνουν". Ιδιαίτερα συνηθισμένη είναι η κριτική περί ανόητων ή άσχετων υπουργών. Εμείς δε θα συμφωνήσουμε με μια τέτοια κριτική. Πρόκειται για κριτική ανώδυνη και ανούσια, για να μην πούμε και ύποπτη. Ο υπουργός και οι συν αυτώ είναι εξαιρετικά έξυπνοι, που ξέρουν τι κάνουν, πώς το κάνουν, για ποιον και γιατί το κάνουν. Ο Αρσένης δήλωσε σε ανύποπτη στιγμή: "Δεν είναι δυνατόν όλοι οι μαθητές να τελειώνουν το Λύκειο". Οι εξαγγελίες και τα έργα του ΥΠΕΠΘ είναι σε εναρμόνιση με τις απαιτήσεις της άρχουσας τάξης στην Ελλάδα και τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Είναι προσαρμοσμένα σε ένα σχολείο που θα εξυπηρετεί το νέο εργασιακό μοντέλο: Την ύπαρξη απασχολήσιμων, την ιδεολογική χειραγώγηση, τη μαζική παραγωγή φτηνού εργατικού δυναμικού, που εύκολα θα προσαρμόζεται στις ανάγκες των πολυεθνικών μονοπωλίων, χωρίς αντιστάσεις, χωρίς δυνατότητα να διεκδικούν, έρμαια των ορέξεων για εντατική εκμετάλλευση και υποταγή. "Ευέλικτο" σχολείο και "ευέλικτη" εργασία. Αυτό είναι το όραμά τους. Σε καμία περίπτωση, δεν πρόκειται για ατυχείς εμπνεύσεις, για έλλειψη μεθόδου και ανοργανωσιά. Εμείς, όμως, απαντάμε στην άρχουσα τάξη και την Ευρωπαϊκή Ενωση και στους ντόπιους πολιτικούς "σφογγοκωλάριούς" τους ότι στη συνείδηση όλο και μεγαλύτερων τμημάτων της νεολαίας και του λαού αποκαλύπτονται, καταδικάζονται και θα πάρουν την απάντηση που τους αξίζει.

Βασίλης ΛΙΟΣΗΣ

Ιδιωτικός εκπαιδευτικός