Τα σχέδια που εξυφαίνονται για την απαλλαγή του κράτους από την παροχή κοινωνικής πολιτικής προωθούνται από την κυβέρνηση με νομοσχέδιο. Μπροστά στις βαριές για τις γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων συνέπειες, η ΟΓΕ έδωσε στη δημοσιότητα τις θέσεις της για την κοινωνική πρόνοια, αναλυτικά αποσπάσματα των οποίων παρουσιάζει σήμερα ο "Ριζοσπάστης".

Η θέση της γυναίκας στην κοινωνία μας είναι ανισότιμη. Το γυναικείο κίνημα έχει ρόλο ύπαρξης, όταν παλεύει να βελτιωθεί η θέση των γυναικών, στην προοπτική της άρσης των όρων της ανισοτιμίας τους.

Βέβαια, μέσα σε αυτό το σύστημα, που το ίδιο διατηρεί και αναπαράγει ανισότητες, δεν μπορεί η γυναίκα να απελευθερωθεί πλήρως, να κατακτήσει την ισοτιμία της. Ομως, μπορεί με τον αγώνα, του γυναικείου και του συνδικαλιστικού κινήματος, να βελτιωθούν οι όροι διαβίωσης, να ανακουφιστούν οι γυναίκες από τα πολλαπλά φορτία.

Για να επιτευχθεί αυτό, χρειάζεται η πάλη του κινήματος να κατευθύνεται αφ' ενός μεν στη διατήρηση, με την αντίσταση στην άρση όσων δικαιωμάτων έχουν κατακτηθεί στη διάρκεια των πολύχρονων αγώνων, που βελτιώνουν τη θέση των γυναικών, και αφ' ετέρου στην επιθετική διεκδίκηση επιπλέον δικαιωμάτων και θετικών ρυθμίσεων, ανάλογα με τις ανάγκες αλλά και τις δυνατότητες, που διαμορφώνονται με την εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας.

Για τις γυναίκες προτεραιότητα, για τέτοια δράση, έχουν κυρίως δύο βασικοί τομείς: της εργασίας και της κοινωνικής πολιτικής, που, ως ένα βαθμό αλληλοσυνδέονται. Για παράδειγμα, μια μητέρα δεν μπορεί να ψάξει για δουλιά - πολύ περισσότερο αν ανήκει στις μονογονεϊκές οικογένειες - αν δεν εξασφαλίσει παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο ή σχολείο (με ανάλογα ωράρια) για το παιδί της.

Το ίδιο ισχύει για μια γυναίκα που φροντίζει στο σπίτι της μέλη της οικογένειάς της, ΑΜΕΑ, ηλικιωμένους ή ασθενείς χρονίως πάσχοντες.

Αυτή δε η αποκλειστική απασχόληση των γυναικών με τα μέλη της οικογένειας έρχεται μέσα από την παράδοση αιώνων έως τις μέρες μας, ως υποχρέωση των γυναικών, ως φυσική, κοινωνική τους θέση.

Σε έρευνα της ΕΕ με το ερώτημα "Γιατί λιγότερες γυναίκες κατέχουν θέσεις ευθύνης;" απάντησε το 60% περίπου των ανδρών και το 70% περίπου των γυναικών, ότι οι γυναίκες έχουν λιγότερο χρόνο λόγω των οικογενειακών βαρών (Πηγή: "Ευρωβαρόμετρο").

Σε έρευνα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, αποδείχτηκε ότι το 90% των ΑΜΕΑ ζουν με την οικογένειά τους ή με κάποιο συγγενικό πρόσωπο. Δηλαδή, με κάποια γυναίκα από το οικογενειακό περιβάλλον, μάνα, αδελφή, σύζυγο.

Με αυτό ως δεδομένο και ως επιχείρημα, οι κρατούντες καταφέρνουν τόσα χρόνια να δημιουργούν τόσες και τέτοιες δημόσιες προνοιακές δομές, ώστε να υπάρχει μια υποτυπώδης κάλυψη των οικογενειακών αναγκών, όταν οι γυναίκες χρειάζονται να συμμετέχουν στην παραγωγική διαδικασία.

Στις σημερινές συνθήκες της παγκόσμιας όξυνσης της κρίσης του συστήματος και παράλληλης έντασης των φαινομένων της αυξημένης ανεργίας ή της υποαπασχόλησης, της φτώχειας, της εξαθλίωσης και της περιθωριοποίησης όλο και περισσοτέρων τμημάτων των λαϊκών στρωμάτων, η αναπαλαίωση τέτοιων επιχειρημάτων είναι γι' αυτούς μια λύση.

Η μείωση του γυναικείου εργατικού δυναμικού λόγω της αύξησης της ανεργίας, αφ' ενός μεν οδηγεί στην πλήρη ή εν μέρει επιστροφή των εργαζομένων γυναικών στο σπίτι, αφ' ετέρου διευκολύνει την προώθηση της εφαρμοζόμενης κυβερνητικής πολιτικής. Ετσι, οδηγεί στην εμφάνιση μειωμένης ανεργίας, αφού οι γυναίκες είναι ημιαπασχολούμενες ή δηλώνουν νοικοκυρές. Εξυπηρετεί τους εργοδότες, αφού απαλλάσσονται από το κόστος μιας σειράς κατακτήσεων των γυναικών (άδειες εγκυμοσύνης, λοχείας, γονικές, με αντίστοιχα επιδόματα). Επίσης, μεταφέρουν στις γυναίκες την κρατική υποχρέωση, γεγονός που είναι προς όφελος των εργοδοτών, γιατί τα κονδύλια που θα πήγαιναν στη δημόσια Κοινωνική Πολιτική (ΚΠ), πηγαίνουν στους εργοδότες, ενώ ταυτόχρονα οι εργαζόμενοι θα ξαναπληρώνουν για να έχουν κάποιες στοιχειώδεις προνοιακές υπηρεσίες.

Ετσι φτάνουν να υλοποιούν ένα "εναλλακτικό μοντέλο κράτους πρόνοιας",όπως λένε, το οποίο προσδιορίζουν σαν μετάβαση από "το Κράτος Πρόνοιας στην Κοινωνία της Πρόνοιας".

Αυτή η πολιτική είναι σε βάρος των εργαζομένων και ιδιαίτερα των εργαζομένων γυναικών, διότι:

1. Η συμμετοχή της γυναίκας στην παραγωγική διαδικασία είναι το πρώτο βήμα για την οικονομική της χειραφέτηση και την ωρίμανση της συνείδησής της, που τη διευκολύνει στον αγώνα της για την ισοτιμία της. Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει με τη μη συμμετοχή της.

2. Η μερική απασχόληση της γυναίκας σημαίνει ημιανεργία, δηλαδή λιγότερο μισθό, λιγότερα επιδόματα και άδειες μητρότητας, λιγότερο ή καθόλου ασφαλιστικό, λιγότερη ή καθόλου σύνταξη. Καθόλου ανέλιξη στην εργασία. Με άλλα λόγια, χτύπημα των εργασιακών και κοινωνικών της δικαιωμάτων και βάθεμα της ανισοτιμίας της.

3. Η θεσμοθέτηση της μετατροπής της δημόσιας ΚΠ σε πολιτική προγραμμάτων κοινωνικής φροντίδας και, κατ' επέκταση, η μείωση των δημόσιων δαπανών για την πρόνοια σημαίνει:

- Επιφόρτιση των γυναικών με υποχρεώσεις που είναι του κράτους (φύλαξη παιδιών, ηλικιωμένων, ΑΜΕΑ, κλπ.).

- Παροχή ανεπαρκών και υποβαθμισμένης ποιότητας υπηρεσιών, που δε θα ασκούνται από ειδικούς επιστήμονες, αλλά κυρίως από σεμιναριακά καταρτισμένους νέους και από γυναίκες, για τις γυναίκες και τις οικογένειές τους. Δηλαδή, μια μητέρα θα κρατάει στο σπίτι της μέχρι 5 παιδιά άλλων εργαζομένων γυναικών ή θα φροντίζει για λίγες ώρες "εθελοντικά", κάποια ΑΜΕΑ ή ηλικιωμένους. Ενώ σε τέτοιες περιπτώσεις χρειάζονται παιδαγωγοί, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, γιατροί, νοσηλεύτριες, φυσικοθεραπευτές κλπ.

Ετσι, ο εθελοντισμός, από κοινωνική αξία που είναι, από ανιδιοτελής προσφορά, μετατρέπεται σε κακοπληρωμένο επάγγελμα, εθελοντική "μαύρη" εργασία, εθελοντικό δουλεμπόριο, δίνοντας λύσεις στην αυξανόμενη ανεργία των νέων και των γυναικών.

Πρόσφατα η κυβέρνηση κάλεσε τους ανά την Ελλάδα και τον κόσμο Ελληνες φιλανθρώπους, να δώσουν τον οβολό τους στους παλιννοστούντες από την πρώην ΕΣΣΔ. Αυτός ο παγκόσμιος έρανος δεν είναι ο μοναδικός. Καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες διαφόρων τηλεμαραθώνιων ραδιοφωνικών εράνων, κλπ.

Ομως, είναι γνωστό ότι οι μεγάλοι "φιλάνθρωποι" δε χάνουν όταν προσφέρουν ορισμένα ψίχουλα από τα πλούτη τους. Γλιτώνουν φόρους, ξεπλένουν βρώμικο χρήμα, αποκτούν κύρος και αίγλη, με σκοπό την εξασφάλιση της κοινωνικής ανοχής απέναντί τους.

Οι συνέπειες από την υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών θα είναι πιο οδυνηρές για τις ανάπηρες γυναίκες, που θα υποστούν άλλη μια καταπίεση λόγω της αναπηρίας τους και τα "Κωσταλέξια" θα αναβιώσουν.

- Δημόσιες υπηρεσίες πρόνοιας που θα δίνουν πρόσκαιρη ανακούφιση (βλέπε ΕΚΑΚΒ - Εθνικό Κέντρο Αμεσης Κοινωνικής Βοήθειας), μόνο σε λίγους, τους πιο εξαθλιωμένους και όχι σε όλο το λαό και ιδιαίτερα στις γυναίκες για ζητήματα μητρότητας, παιδικής ηλικίας και οικογένειας.

- Ακριβοπληρωμένες υπηρεσίες πρόνοιας αμφιβόλου ποιότητας από τον ιδιωτικό τομέα, για όσους και όσες έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν.

- Αύξηση της οικονομικής συμμετοχής των χρηστών για υπηρεσίες πρόνοιας (παιδικοί σταθμοί, εθνικά γυμναστήρια, κατασκηνώσεις, κέντρα για παιδιά και ηλικιωμένους, ΑΜΕΑ, κλπ.) από τη μεταφορά αρμοδιοτήτων στην ΤΑ. Διότι με τη μεταφορά της άσκησης αυτής της αρμοδιότητας στην ΤΑ (δήμοι, νομαρχίες), χωρίς τη μεταφορά των ανάλογων κονδυλίων και του ανάλογου προσωπικού, οι δημότες - χρήστες προνοιακών υπηρεσιών θα ξαναπληρώνουν στην ΤΑ αντίστοιχο κονδύλι γι' αυτές τις υπηρεσίες.

- Μείωση του προσωπικού των δημοσίων προνοιακών ιδρυμάτων και υπηρεσιών (μέσω συγχωνεύσεων και καταργήσεων) και ανατροπή των εργασιακών σχέσεων. Παίρνοντας υπόψη ότι η πλειοψηφία των εργαζομένων σε αυτούς τους χώρους είναι γυναίκες, θα 'χουμε αύξηση των ανέργων γυναικών ή ημιεργαζόμενες, με δυσμενέστερους όρους και εργασιακό καθεστώς, όπως συμβαίνει με τα ΤΣΑ, με τα προγράμματα "Βοήθεια στο σπίτι" και άλλα παρόμοια προγράμματα άσκησης προνοιακής πολιτικής.

- Μείωση έως και περικοπή επιδομάτων σε μονογονεϊκές και πολύτεκνες οικογένειες, σε πρόσφυγες ή παλιννοστούντες, σε ανάπηρους και χρονίως πάσχοντες.

- Χτύπημα των ασφαλιστικών ταμείων των εργαζομένων, αφ' ενός μεν γιατί η κυβέρνηση τα θεωρεί μία από τις πηγές εσόδων της για την άσκηση στοιχειώδους προνοιακής πολιτικής και αφ' ετέρου, με την υπερβολική αύξηση των νοσηλίων και των φαρμάκων.

- Ξεπούλημα της δημόσιας κινητής και ακίνητης περιουσίας των δημόσιων ιδρυμάτων πρόνοιας, που δημιουργήθηκε από τα λεφτά των εργαζομένων, μέσω της ΑΕ που συστήνεται με ευθύνη του κράτους για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών τους.

- Συρρίκνωση και υποβάθμιση ακόμα και αυτών των ελάχιστων υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας, όπως προληπτικής ιατρικής, εμβολιασμών νηπίων, κέντρων οικογενειακού προγραμματισμού.

- Κλείσιμο παιδικών κατασκηνώσεων ή λειτουργία ορισμένων με αυξημένη οικονομική συμμετοχή των χρηστών.

- Ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών οικοτεχνίας με ό,τι αυτό σημαίνει (απολύσεις, κλείσιμο ορισμένων τομέων, κλπ.) για τους εκατοντάδες εργαζόμενους και εργαζόμενες σε αυτές, αλλά και τις γυναίκες κυρίως της υπαίθρου, που είχαν μια μόνιμη απασχόληση και ένα σταθερό εισόδημα, από τη συμμετοχή τους στα εργαστήρια αυτά και την ταπητουργία.

Αυτή η πολιτική, που επιγραμματικά αναφέρθηκε και μόνο για τον τομέα της πρόνοιας, σε συνδυασμό με τα μέτρα για την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, ήδη εφαρμόζεται μέσω προγραμμάτων (ΤΣΑ, "Βοήθεια στο σπίτι", κλπ.), αλλά πρόκειται και ολοκληρωμένα να θεσμοθετηθεί μέσω του νόμου που η κυβέρνηση σύντομα θα φέρει στη Βουλή και τον ονομάζει "Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Φροντίδας".

Η κυβέρνηση, για να περάσει αυτή την πιο αντικοινωνική πολιτική που έχουμε γνωρίσει έως σήμερα, ισχυρίζεται ότι το ισχύον δημόσιο σύστημα ΚΠ είναι ξεπερασμένο και δεν αποδίδει σε αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη. Το επιχείρημα αυτό χρησιμοποιείται για να συσκοτιστούν οι πολιτικές αιτίες ανατροπής του. Βέβαια, αν το δει κανείς από την άλλη πλευρά, όντως έχει ξεπεραστεί αυτό το δημόσιο σύστημα, που είχε παραχωρηθεί κάτω κυρίως από την πίεση του εργατικού και λαϊκού κινήματος. Κι αυτό, γιατί παρέχει πολύ λιγότερες υπηρεσίες και ασφάλεια από ό,τι δικαιούνται οι εργαζόμενοι και ιδιαίτερα οι γυναίκες, παίρνοντας υπόψη τις αυξανόμενες ανάγκες, προσωπικές και συλλογικές.

Αυτός είναι και ο λόγος που δεν αρκούμαστε στην υπεράσπιση αυτών των παλιών δομών, αλλά ζητάμε να αποσυρθεί το νομοσχέδιο για την πρόνοια και διεκδικούμε ένα δημόσιο σύστημα πρόνοιας με δωρεάν αναβαθμισμένες υπηρεσίες για όλο το λαό και όχι μόνο για τους εξαθλιωμένους.

Ο ελληνικός λαός μέσω των άμεσων και έμμεσων φόρων πληρώνει στο κράτος για υπηρεσίες κοινωνικής πολιτικής, γι' αυτό απαιτούμε και δεν επαιτούμε. Αλλά μέλημα της κυβέρνησης είναι να διαμορφώσει τη βιτρίνα της κοινωνικής ευαισθησίας, δίνοντας βοηθήματα και συσσίτια στο πιο εξαθλιωμένο τμήμα του πληθυσμού. Τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν από τη δραστική μείωση της κρατικής χρηματοδότησης θα δοθούν - ήδη έχει ξεκινήσει μια τέτοια προσπάθεια μέσω του ΟΑΕΔ - στους εργοδότες για να προσλαμβάνουν για ένα μικρό χρονικό διάστημα κάποιους άνεργους και να συγκαλύπτονται οι δείκτες της ανεργίας. Απώτερος στόχος τους είναι οι μισοαπασχολούμενοι και οι άνεργοι μακράς διάρκειας, που το 70% αυτών είναι γυναίκες, να μη θεωρούνται άνεργοι και να μην υπάρχει καμιά υποχρέωση απέναντί τους.

Γι' αυτό το λόγο το αίτημα της διατήρησης και διεύρυνσης των μέτρων προστασίας των ανέργων είναι όσο ποτέ άλλοτε επίκαιρο και η ικανοποίησή του επιτακτικά αναγκαία. Η διεύρυνση των μέτρων έχει να κάνει με το ύψος των επιδοτήσεων, την περίθαλψη, την ασφάλιση, τη διάρκεια της επιδότησης και άλλες κοινωνικές παροχές που πρέπει να διαρκούν όσο διαρκεί η ανεργία.

Μια σύγχρονη κοινωνική πολιτική είναι εκείνη που στο κέντρο της προσοχής της έχει τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες με επαρκή κρατική χρηματοδότηση και με διευρυμένα ουσιαστικά εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα. Αυτή όμως η πολιτική δεν μπορεί αντικειμενικά να συμβαδίσει με τους όρους σύγκλισης που θέτει η ΟΝΕ, διότι από τη φύση της έχει μεγάλο οικονομικό κόστος.

Γι' αυτό χρειάζεται ο ενωμένος αγώνας όλων όσοι έχουν συμφέρον, και οι γυναίκες έχουν μέγιστο συμφέρον από την υπεράσπιση και διεύρυνση των εργατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και τη διεκδίκηση ενός ενιαίου δημόσιου αναβαθμισμένου συστήματος Κοινωνικής Πρόνοιας και προστασίας, ενάντια στην εφαρμοζόμενη πολιτική.

Η συμμετοχή της γυναίκας στην παραγωγική διαδικασία είναι το πρώτο βήμα για την οικονομική της χειραφέτηση και την ωρίμανση της συνείδησής της, που τη διευκολύνει στον αγώνα για την ισοτιμία της. Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει με τη μη συμμετοχή της, υπογραμμίζεται στις θέσεις της ΟΓΕ