• Στη μνήμη του εξαίρετου μουσικού παραγωγού Κώστα Γιαννουλόπουλου, που χάθηκε πρόωρα, αφιερώνεται η έκδοση από τον εκδοτικό οίκο "Fagotto" της ενδιαφέρουσας μελέτης του ερευνητή και μουσικολόγου Ράνταλ ΜακΚέλαν "Οι θεραπευτικές δυνάμεις της Μουσικής (Ιστορία, Θεωρία, Πρακτική)",η οποία για πρώτη φορά παρουσιάζει πλήρως και διαπολιτισμικά τη φιλοσοφία και μεθοδολογία της χρήσης του ήχου και της μουσικής γενικότερα για θεραπευτικούς σκοπούς. Η μελέτη, σε μετάφραση της Εύας Πέππα, σε 13 κεφάλαια, με επίλογο, παράρτημα και σημειώσεις, αναλύει τις σωματικές, συναισθηματικές και πνευματικές επιδράσεις της μουσικής στη δονητική φύση του ανθρώπου και συνδυάζει τη διορατική μουσική σοφία της Ανατολής με το αυστηρό ερμηνευτικό πνεύμα της Δύσης.
• Με την ευκαιρία των 200 χρόνων από τη γέννηση του Διονυσίου Σολωμού, οι εκδόσεις "Περίπλους",με χορηγία του υπουργείου Πολιτισμού, κυκλοφόρησαν έναν τόμο με τίτλο "2+7 εισηγήσεις για τον Διονύσιο Σολωμό".Πρόκειται για τις εισηγήσεις που έγιναν σ' ένα συνέδριο που διοργανώθηκε το 1988 στη Ζάκυνθο, υπό την αιγίδα του ΥΠΠΟ για τον Σολωμό και το έργο του, των: Γ. Π. Σαββίδη, Ελένης Τσαντσάνογλου, Γιώργου Κεχαγιόγλου, Δημήτρη Αγγελάτου, Αναστασίας - Δανάης Λαζαρίδου, Νίκου Λούντζη, Μαρίας Πολίτη - Σακελλαριάδη, Στέφανου Ροζάνη, Κατερίνας Τικτοπούλου.
• Από το "Ποντίκι" κυκλοφόρησαν: Ανάτυπο της έκδοσης του "Κομμουνιστικού Μανιφέστου" των Μαρξ - Ενγκελς,η οποία κυκλοφόρησε το 1948 στην Ελεύθερη Ελλάδα,σε μετάφραση του Μιλτιάδη Πορφυρογένη,τότε μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ (Το ανάτυπο προσφέρεται σε 500 δρχ .- τιμή κόστους). "Από τη Βάρκιζα στο Λιτόχωρο", υπερτιτλίζεται η έκδοση του τόμου"3 Λευκές Βίβλοι του ΕΑΜ",που κυκλοφόρησε το ΕΑΜ. Η πρώτη Λευκή Βίβλος αφορά στο διάστημα Μάης 1944 - Μάρτης 1945. Η δεύτερη: Φλεβάρης - Ιούνης 1945. Η τρίτη: Ιούλης - Οκτώβρης 1945. Ο τόμος περιέχει και το Υπόμνημα του ΕΑΜ στον ΟΗΕ,καθώς και την ομιλία του Μιχάλη Κύρκου στις 17.2.1947. Το"Ποντίκι" κυκλοφόρησε το ολιγοσέλιδο βιβλίο του Σταύρου Κασιμάτη "Οι παράνομοι",με τον υπότιτλο "Εν είδει επιλόγου", ως συμπλήρωμα του ομώνυμου ογκώδους βιβλίου του.
• Από τον "Φιλιππότη" κυκλοφόρησαν: Θόδωρου Καρζή "Η Παιδεία στο Μεσαίωνα",με υπότιτλο "Δυτική Ευρώπη: Η εκπαίδευση σε μοναστήρια και ναούς. Βυζάντιο: Εκκλησιαστική και "Θύραθεν" Παιδεία. Ισλάμ: Ο ελληνογενής πολιτισμός που φώτισε την Ευρώπη" (δοκιμιακή - ιστορική μελέτη). Στρατής Αλ. Μολίνος "Με τους ήρωες του Αλεξ. Παπαδιαμάντη" (Μελέτη για τους πολυάριθμους γραφικούς τύπους στα έργα του κορυφαίου συγγραφέα). Βασίλης Δάρας "το γράμμα (και μερικά ακόμη που δεν απαρνήθηκε η μνήμη)" (αυτοβιογραφικό). Από τις εκδόσεις "Ιρις" (του Ανδρέα Φιλιππότη) κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα της Νάνσυ Παπαθανασοπούλου "Αύρα καινούριας χώρας".
• Από το "Ροδακιό" κυκλοφόρησαν: Μίνως Μαρκάκης "Ιστορίες των βράχων"(πεζογράφημα, με τη μορφή επιστολογραφίας, που αναφέρεται σ' έναν ασκητή μοναχό). Νίκος Αβανίδης "Χωρίς γενιά" (ποίηση). Ρένα Ρηνιώτη "Η κυρά των άστρων" (ποίηση). Από το "Ροδακιό" κυκλοφόρησε και το 18ο τεύχος του περιοδικού "Εκήβολοι",με πλούσια και ενδιαφέρουσα ύλη.
• Από την "Ωκεανίδα" κυκλοφόρησε το πρωτότυπο και εξαίρετο ποιητικότατο μυθιστόρημα του Χιλιανού συγγραφέα και σκηνοθέτη Αντόνιο Σκάρμετα "Ο ταχυδρόμος του Νερούδα",το οποίο γυρίστηκε και στον κινηματογράφο με τίτλο"Ο ταχυδρόμος" ("Il postino") μια έξοχη ταινία - αναφορά στον κορυφαίο Χιλιανό ποιητή Πάμπλο Νερούδα και στη ζωή του στην Ιταλία. Μετάφραση Λήδα Παλλαντίου.
• Από τον "Κέδρο" κυκλοφόρησαν: Ο "Τίτος Ανδρόνικος" του Σαίξπηρ,σε μετάφραση του Ερρίκου Μπελιέ.Το νέο βιβλίο του ηθοποιού, σκηνοθέτη και συγγραφέα παιδικών θεατρικών έργων Δημήτρη Ποταμίτη "Η αεροσυνοδός με τα βαμμένα νύχια" (ποίηση). Βασίλης Στεριάδης "Ο κ. Ιβο" και Το ιδιωτικό αεροπλάνο" (δύο ποιητικά βιβλία σε έναν τόμο). Λευτέρης Πούλιος "Το διπλανό δωμάτιο" (ποίηση). Αγης Μπράτσος "Ζωηρή θέα" (ποίηση). Ελλη Παπαγεωργίου "Διά χειρός" (ποίηση σε πεζό). Μαρία Χατζηγρηγορίου "Ελα στη θέση μου" (μυθιστόρημα). Λουίζ Λεμπλάν "Φτάνει πια Σοφί!" (για παιδιά), μετάφραση Μαρία Α. Παπανδρέου.
• Από τον "Καστανιώτη" κυκλοφόρησαν: Τάσος Ρούσσος "Το δέκατο τρίτο τοπίο" (διηγήματα του γνωστού καλού φιλόλογου και μεταφραστή των αρχαίων τραγικών). Λουκάς Θεοδωρακόπουλος "Ραντεβού με τον Πύργο του Αϊφελ" (μυθιστόρημα, δεύτερη έκδοση). Τάκης Μενδράκος "Μικρό Ανθολόγιο (Από τον Αγιο Φραγκίσκο της Ασσίζης ως την ποίηση της Μαύρης Αφρικής)" (μεταφραστικές "μεταπλάσεις" ξένης ποίησης). Γιώργος Καρυπίδης "Η διάλεκτος του σκορπιού" (διηγήσεις του γνωστού σκηνοθέτη του Κινηματογράφου). Ερση Σωτηροπούλου "Ο βασιλιάς του φλίπερ" (διηγήματα). Φρανσουά Ζακόμπ "Το ποντίκι, η μύγα και ο άνθρωπος" (επιστημονική έρευνα, μετάφραση Αγγελος Φιλιππάτος,πρόλογος Κώστας Κριμπάς.
• Από τον "Παττάκη" κυκλοφόρησε το από κοινού γραμμένο μυθιστόρημα τωνΣέργιου Μαυροκέφαλου - Διονύση Παπαδόπουλου "Ποιος παίζει με τον υπολογιστή του Σέρλοκ Χολμς;".
• Από τα Νέα Σύνορα" - Α. Α. Λιβάνη κυκλοφόρησε το βιβλίο του Μισέλ Ροκάρ "Τι να κάνουμε για την αντιμετώπιση της ανεργίας" (μετάφραση Ελένης Ψυχούλη).
• Από τον "Ολκό" κυκλοφόρησε ένας, μικρού σχήματος, καλαίσθητος τόμος με σύντομα κείμενα του μεγάλου συγγραφέα και στοχαστή Σατωμπριάν,με τίτλο"Σκέψεις και αφορισμοί" (μετάφραση Εφης Γιαννοπούλου).
• "Προέλευσις των Μακεδόνων (Διά της Λεξαριθμικής Θεωρίας)", είναι ο τίτλος του τόμου που κυκλοφόρησε ο καθηγητής Κοσμάς Μιλτ. Μαρκάτος από τις εκδόσεις "Ελληνικός λόγος" της Λάρισας (Κ. Μ. Μαρκάτος, Παλαιολόγου 9, 41223 Λάρισα).
• Από του "Φυτράκη" κυκλοφόρησαν: Τίνα Βρεττάκη "Η φωνή της Φαίδρας" (πεζογράφημα). Μάνια Δούκα "Οι δύο χρυσές χάντρες" στη σειρά "Οι 8 ιστορίες του πήλινου σφονδυλίου" (αρχαιολογικού περιεχομένου για παιδιά).
• Νίκος Ταβουλάρης "Η ανάσα της καταιγίδας (Ωδή στη ματωμένη Κύπρο)" (μυθιστόρημα, εκδόσεις "Ομβρος").
• Πάτρικ Ο' Μπράιαν "Το λιμάνι της προδοσίας", μυθιστόρημα (μετάφραση Γιάννης Σπανδωνής).

Τα ποιήματα είναι "κοσμήματα". Για τον Κώστα Καλαπανίδα, όταν ο ανθρώπινος πόνος περισσεύει, τα "κοσμήματα" του λόγου είναι "μελανά". Και περισσεύει ο πόνος, όταν αυτοί που δεν υπάρχουν πια, υπάρχουν μέσα μας, να κλαιν, χύνοντας το δικό μας δάκρυ.

Ετσι ο ποιητής, σε μοτίβο δημοτικού τραγουδιού, αναρωτιέται:

"Τι θέλουν κι επιμένουνε/ και κλαίνε οι σκοτωμένοι, / κι έρχονται παιδικές φωνές/ και βάφουν μ' αίμα τα σπαρτά, / και ξαγρυπνούν, τ' αηδόνια μας/ και θλιβερά το λένε;".

Για τον τόσο πόνο "κάποιος πρέπει για όλους/ να ζητήσει συγνώμη". Είναι ο ποιητής, που θέλει τις καρδιές ευπρόσδεκτα λιμάνια επιστροφής: "Κανένα λιμάνι - λέει - δεν είναι ακατάδεκτο/ όταν σφυρίζει ο ερχομός". Ο ερχομός άλλων ημερών, όπου οι άλλοι δε θα 'ναι στην κόλαση. Ο ποιητής βιώνει αυτό που ακόμα δεν ήρθε: "Κάθε πρωί/ που ανοίγω τα μάτια και ζω/ είναι μια ευτυχία: / Να τοξεύει τ' αγκάθια του ο ήλιος/ και στων άλλων τα αισθήματα/ να βρίσκω σκιά και δροσιά. / Κι όταν μένω μονάχος/ ν' ανεβαίνω στις λέξεις μου/- κάθε πρωί/ που ανοίγω τα μάτια και ζω - είναι μια ευτυχία".

Μια ευτυχία, που θα χαίρονται οι ζωντανοί, όταν οι νεκροί θα πάψουν πια να λέγονται "σκοτωμένοι".

(Κώστας Καλαπανίδας - Κολοκοτρώνη 152 - 16451, Αργυρούπολη).

Η τρίτη ποιητική συλλογή του Σέργιου Συντελή, μετά την "ποίηση" (1982) και "Τα βήματα" (1990). Τώρα ο ποιητής εκφράζει όλη την πίκρα και "Αγωνία" του για όσα χάσαμε χτες, για όσα μας πνίγουν σήμερα. Η φωνή του, ενωμένη με"τις φωνές των σκοτωμένων", ζητά ν' ανοίξουμε ξανά το δρόμο στην αλήθεια, να κάνουμε ξανά την έξοδό μας απ' το "εγώ" στο "εμείς". "Αυτός ο βράχος/ που μας κλείνει/ Αυτός ο όγκος από ψέμα/ που έστησαν ανάμεσά μας", τούτη τη στιγμή ας γινόταν θρύψαλα απ' το δυναμίτη των καρδιών μας. Οσο "ακούγονται φωνές απ' το χτες", ο ποιητής δε θα πάψει ν' αγωνιά μπροστά στο χρέος: "Πρέπει να σηκωθούμε" - λέει. "Μπορεί μεθαύριο και να 'χουμε γλιτώσει". Τέλος, τα "ίσως" των ελπίδων του αποκρυσταλλώνονται σε πίστη ακλόνητη. Κι "υποκλίνεται στο μέλλον", όπως θα υποκλινόταν στις άπειρες θυσίες του παρελθόντος (Εκδόσεις "ΠΕΡΙΤΕΧΝΩΝ").

Γιάννης ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ

Η ποιητική συλλογή του Ν. Π. είναι προσφορά στο περιοδικό "Πνευματική Ζωή".

Ο Νίκος Πηγαδιώτης κάνει την πρώτη του εμφάνιση στο χώρο της λογοτεχνίας. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο νέος ποιητής επιχειρεί μια προσέγγιση του σήμερα σε όλο το φάσμα της κοινωνικοπολιτικής ζωής.

Δεν είναι λυρικός, δεν είναι τροβαδούρος που βγάζει κορόνες. Δε θέλει να είναι τίποτα απ' αυτά. Είναι ένας άνθρωπος με σκέψη που πονάει και με στοχασμό αναλύει τις αιτίες των δεινών της εποχής μας. Κι έτσι καταγράφεται σαν ποιητής με βαθιά φιλοσοφική διάθεση.

Με στρωτό λόγο, χωρίς πλατειασμούς, αναφέρεται σε ό,τι ταλανίζει την κοινωνία μας, αλλά και τον ίδιο. Μέσα από τη συνείδηση ανθρώπου με οράματα και "πιστεύω". Η ποίηση του Ν. Π. στέλνει ένα σημαντικό μήνυμα, τους προβληματισμούς ενός νέου ανθρώπου, με ανησυχίες, χωρίς εφησυχασμούς και ωραιοποιήσεις.

Κι αυτό θα αισθανθεί ο αναγνώστης, που θα έρθει σ' επαφή με ένα άλλο είδος ποίησης, που θέτει ερωτηματικά και δίνει απαντήσεις.

Ο Ν. Π., γιος του ευαίσθητου ποιητή Κώστα Πηγαδιώτη, δεν ακολουθεί τα βήματα του πατέρα. Προχωρεί μόνος του σε πολύ δύσκολους δρόμους, μέσα από συμπληγάδες και κατορθώνει να βγει νικητής. Στο ποίημα "Εικονική Πραγματικότητα" θα γράψει: "Θα 'θελα έναν κόσμο μόνιμης ελπίδας / με αποδέκτη το κάτοπτρο της αμφισβήτησης" (Αθήνα 1997).

Φαίδρα ΖΑΜΠΑΘΑ - ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΥ

Τη βασανισμένη ζωή των ανθρώπων που δουλεύουν στα καμίνια, σ' ένα χωριό κοντά στα Γιάννενα, με αρκετό ρομαντισμό, παρότι στη σύγχρονη εποχή, περιγράφει στο "Ο Ορφέας δεν είναι πια εδώ" ο Φάνης Μούλιος, δικηγόρος και πεζογράφος, με τρία ήδη βραβεία στο ενεργητικό του.

Στον καταπονημένο αυτόν κόσμο ξεχωρίζουν κάποια πρόσωπα: Η όμορφη γυναίκα του καφενείου, που δεν είναι ντόπια, ο Ορφέας, το ομορφόπαιδο από την Κοκκινιά που έφτασε ως αυτό τον τόπο για να κερδίσει λίγα χρήματα κι ο Λέλος, ο ονειροπαρμένος, αγιάτρευτα ερωτευμένος, που δίνουν και τη νότα της αλλαγής στη μονοτονία της ρουτίνας, του μόχθου και της στέρησης.

Πάντα προσεγμένο γράψιμο, με στρωτή γλώσσα, που διαβάζεται γρήγορα κι ευχάριστα (Εκδόσεις "Γκοβόστης").

Πεζογράφος ο Γιάννης Παπαγιάννης στο τρίτο μυθιστόρημά του "Ο ύπνος περιβάλλει",τίτλος παρμένος από στίχο του Σαίξπηρ, κινείται στο επίπεδο της επιστημονικής φαντασίας.

Πρωταγωνιστής δεν είναι ο εφευρέτης - επιστήμονας κι ο φίλος του που μοιράζεται το επίτευγμά του, αλλά το δημιούργημά του, μια Μηχανή, που, ξεπερνώντας τη μέση ευφυϊα του ανθρώπου, βάζει στη θέση τους χαρακτήρες και αισθήματα του δημιουργού του, καθώς γίνεται ένας πρώτης τάξης ψυχολόγος και χαρακτηριολόγος, με ξινούτσικο πότε - πότε χιούμορ, αλλά χιούμορ.

Αυτή η μετάθεση του ξεγυμνώματος της πραγματικότητας από μια Μηχανή, αποτελεί και την ουσία του περιεχομένου. Πραγματικότητα ή επινόησή της;

Πυκνή καλοδιαρθρωμένη γραφή από τις εκδόσεις "Ιστός" (Αθήνα 1977).

Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ