Κοζλοντούι

Ειδικοί της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανοικοδόμηση και την Ανάπτυξη (ΕΒRD) επισκέφτηκαν τη Βουλγαρία, για να επαναδιαπραγματευτούν το κλείσιμο των πιο παλιών αντιδραστήρων της πυρηνικής μονάδας του Κοζλοντούι.

Οι ειδικοί της EBRD άρχισαν διαπραγματεύσεις με τη βουλγαρική κυβέρνηση, η οποία ζήτησε την παράταση και πέραν του φετινού έτους της προθεσμίας για το κλείσιμο των τεσσάρων πιο παλιών αντιδραστήρων.

Το 1993, η Βουλγαρία είχε δεσμευτεί στην Ομάδα των Επτά πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών του κόσμου να κλείσει πέρυσι τους αντιδραστήρες 1 και 2, και φέτος τους αντιδραστήρες 3 και 4 του Κοζλοντούι.

Η Ομάδα των "Επτά" είχε θέσει στη διάθεση της Βουλγαρίας βοήθεια ύψους 24 εκατομμυρίων Ecu από την EBRD για τον εκσυγχρονισμό των δυο πιο νέας τεχνολογίας αντιδραστήρων του Κοζλοντούι - του 5 και του 6 - και δυο θερμοηλεκτρικών σταθμών. Ομως, το ποσό αυτό είναι πολύ μικρό συγκριτικά με τις απαιτούμενες δαπάνες ανανέωσης των αντιδραστήρων. Και

καθώς οι εργασίες εκσυγχρονισμού των δυο αντιδραστήρων έχουν καθυστερήσει, λόγω των υφιστάμενων οικονομικών προβλημάτων, η βουλγαρική κυβέρνηση ζήτησε να δοθεί παράταση για το κλείσιμο των τεσσάρων πιο παλιών αντιδραστήρων. Το σίριαλ με το Κοζλοντούι, όπως φαίνεται, θα έχει πολλά επεισόδια.

ΟΙΚΟΑΛΙΕΥΜΑΤΑ

- - - - - - - - - - - - - -

Ποδηγός

Το γραφείο οικοτουριστικής ανάπτυξης που λειτουργεί στη Δαδιά μάς πληροφορεί ότι διαθέτει τριάντα ποδήλατα βουνού ΜΤΒ με πλήρη εξοπλισμό, κιάλια, χάρτες για αξέχαστες βόλτες στο εκπληκτικό δάσος. Υπάρχουν ειδικές διαδρομές που δίνουν τη δυνατότητα στους επισκέπτες να θαυμάσουν εντυπωσιακές ρεματιές, αγροτικές περιοχές και να παρατηρήσουν τα σπάνια αρπακτικά πουλιά της περιοχής. Οσοι πιστοί...

ΚΑΙ ΟΙΚΟΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

- - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Οικονομική του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων

Δεν πάει πολύς καιρός που τα "πράσινα οικονομικά" έκαναν την εμφάνισή τους στις πανεπιστημιακές σχολές και ως εκ τούτου η βιβλιογραφία που υπάρχει είναι μικρή. Ο δρόμος φυσικά για την εφαρμογή τους είναι μακρύς και δύσβατος. Τα συμφέροντα που θίγονται είναι ισχυρά και αντιδρούν. Ομως η αρχή έχει γίνει και το ποτάμι δε γυρίζει πίσω. Από την άποψη αυτή η έκδοση στα ελληνικά από τις εκδόσεις GUTENBERG του κλασικού πλέον έργου του Tom Tietenberg (σ.σ. δύο τόμοι) είναι κάτι παραπάνω από καλοδεχούμενη. Ας μην ξεχνάμε ότι ακόμη και σήμερα δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν με τρόπο δογματικό και αντιεπιστημονικό ότι είναι ασύμβατη η προστασία του περιβάλλοντος και η ανάπτυξη. Επιμένουν δηλαδή σ' ένα χρεοκοπημένο μοντέλο που κατάφερε να οδηγήσει στη φτώχεια το 1/3 του πληθυσμού του πλανήτη και να καταστρέψει το περιβάλλον. Φυσικά δεν υπάρχουν συνταγές για όλες τις περιπτώσεις. Π.χ. πόσο θα "κοστολογηθεί" η απώλεια ανθρώπινων ζωών από ένα βιομηχανικό ατύχημα; Ομως, υπάρχουν πολλές εφαρμογές. Ας παρακολουθήσουμε το παράδειγμα του Κακάντου της Αυστραλίας. Μια περιοχή 50 τ. χλμ. σ' έναν προστατευόμενο δρυμό. Εκεί υπάρχουν ορυχεία χρυσού, λευκόχρυσου και παλλάδιου. Προστασία ή εξόρυξη; Μ' άλλα λόγια νέες θέσεις εργασίας (κι αύξηση του εισοδήματος) ή υποβάθμιση της περιοχής; Κάνοντας χρήση μοντέλων κόστους - ωφέλειας εξειδικευμένοι οικονομολόγοι κατέληξαν ότι η αξία προστασίας ήταν 435 εκατ. δολ., ενώ η αξία εκμετάλλευσης 102 εκατ. δολ. Οι τοπικές αρχές αρνήθηκαν τη χορήγηση της άδειας στις ενδιαφερόμενες εταιρίες. Η οικονομική επιστήμη στην υπηρεσία της προστασίας του περιβάλλοντος; Είναι πολύ νωρίς να υποστηρίξουμε κάτι τέτοιο. Ομως, το ενδιαφέρον είναι αναμφισβήτητα πολύ μεγάλο.

Τα παγκόσμια προβλήματα με το νερό έφτασαν σε τέτοιο βαθμό, που ο ΟΗΕ αναγκάστηκε να ανακηρύξει "Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό" για να υπενθυμίζει ότι τα αποθέματά του (σ.σ. του πόσιμου) είναι πεπερασμένα. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών προβλέπει ότι η ανθρωπότητα θα αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα μέχρι το έτος 2025, εάν συνεχιστεί η κακή διαχείριση των υδάτινων πόρων.

Καθώς ο πληθυσμός της Γης συνεχίζει να αυξάνεται, οι ανάγκες πόσιμου νερού ολοένα και μεγαλώνουν, με αποτέλεσμα το 2025 η διαθέσιμη ποσότητα νερού για κάθε άτομο να περιοριστεί στο μισό από ό,τι είναι σήμερα. Ηδη η σημερινή ποσότητα είναι η μισή από ό,τι ήταν το 1960. Μόνο το 2,5% της συνολικής ποσότητας νερού που υπάρχει στη Γη είναι κατάλληλο για κατανάλωση. Το ένα τρίτο από αυτό προέρχεται από φυσικές υπόγειες πηγές, που είναι γνωστές ως υδροφόροι ορίζοντες, και τα υπόλοιπα δύο τρίτα βρίσκονται στους παγετώνες, τους πάγους των Πόλων, τα χιόνια και τα ποτάμια.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας (WMO) αναφέρει ότι τουλάχιστον το ένα πέμπτο των περίπου 6 δισεκατομμυρίων κατοίκων του πλανήτη δεν έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό, ενώ τουλάχιστον οι μισοί ζουν υπό συνθήκες ελλιπούς υγιεινής. Παράλληλα τα αποθέματα των υπόγειων υδροφόρων οριζόντων εξαντλούνται γρηγορότερα από ό,τι η φύση μπορεί να τα αντικαταστήσει. Η WMO χαρακτηρίζει την κατάσταση "ωρολογιακή βόμβα" και περιγράφει τη διείσδυση τοξικών ουσιών που μολύνουν τους υδροφόρους ορίζοντες σαν "χημική ωρολογιακή βόμβα" που απειλεί την ανθρωπότητα.

"Ακούγεται πολύ συχνά ότι στην τρίτη χιλιετία οι πόλεμοι θα γίνονται για το νερό. Ας ενεργήσουμε τώρα, για να προστατεύσουμε αυτό το πολύτιμο αγαθό, που μέχρι τώρα είχαμε υποτιμήσει", δήλωσε πριν από μερικές βδομάδες ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν.

Πολλές χώρες και μεγάλες πόλεις, με πληθυσμό άνω των 10 εκατομμυρίων κατοίκων, αντιμετωπίζουν ήδη ή θα αντιμετωπίσουν σύντομα έλλειψη νερού. Η Ινδία, με 900 εκατομμύρια κατοίκους, διέρχεται μια σοβαρή κρίση λόγω της έλλειψης πόσιμου νερού, σύμφωνα με την UNICEF. Εκατομμύρια άνθρωποι πλήττονται λόγω της έλλειψης, ενώ η οικονομία και η κοινωνική ανάπτυξη της χώρας εξαρτώνται από τη διαθεσιμότητα του νερού. Η Υπηρεσία Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών εκτιμά ότι μέχρι το 2000, οι 12 από τις 23 μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου, με πληθυσμό άνω των 10 εκατομμυρίων κατοίκων, θα εξαρτώνται για τα αποθέματα νερού από τους υδροφόρους ορίζοντες. Ολες - εκτός του Λονδίνου - βρίσκονται σε αναπτυσσόμενες χώρες. Σύμφωνα με τη UNICEF και την Υπηρεσία Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων του ΟΗΕ, η αντιμετώπιση της μόλυνσης των υδροφόρων οριζόντων από τα βιομηχανικά και γεωργικά απόβλητα είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου, καθώς το μολυσμένο νερό προκαλεί χολέρα, διάρροια, τύφο και ηπατίτιδα Α - ασθένειες οι οποίες σκοτώνουν χιλιάδες ανθρώπους κάθε μέρα. Οι επισημάνσεις των διεθνών οργανισμών είναι ορθές. Δυστυχώς όμως σταματούν εκεί και δεν προχωρούν ούτε ένα βήμα παρακάτω. Δε μιλούν δηλαδή για το αδιέξοδο οικονομικό μοντέλο που έχει επιβληθεί στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, με αποτέλεσμα να υπάρχουν προβλήματα και στο νερό. Ούτε για την υπερεκμετάλλευση που υφίστανται και τη συνεπαγόμενη φτώχεια, με συνέπεια να αδυνατούν να αντιμετωπίσουν στοιχειωδώς προβλήματα τόσο βασικά για τη ζωή των κατοίκων τους και ουσιαστικά της ίδιας τους της ύπαρξης.

Οι πινακίδες που προειδοποιούν τους επισκέπτες να μην ταϊζουν τα ζώα στο ζωολογικό κήπο της Βαγδάτης είναι πλέον περιττές, καθώς τα εφτά χρόνια που έχουν περάσει με τις κυρώσεις των Ηνωμένων Εθνών, σε βάρος του Ιράκ, ευθύνονται ήδη για την εξόντωσηαρκετών αγρίων ζώων.

"Εκείνο που προσπαθούμε είναι να κρατήσουμε τα ζώα ζωντανά", δηλώνει ο διευθυντής του ζωολογικού κήπου Χισάν Μοχάμεντ Χουσεϊν "αυτό που έχουμε μεγαλύτερη ανάγκη είναι τα φάρμακα και τα εμβόλια, καθώς συχνά μια σειρά ιώσεων ταλαιπωρεί τα ζώα".

Ομως, δηλώνει ότι τα ζώα δεν είναι εκείνα που βρίσκονται στις προτεραιότητες του Ιράκ, όπου όπως εκτιμούν οι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών το ένα τρίτο των παιδιών και το ένα τέταρτο των ενηλίκων υποφέρουν από υποσιτισμό.

Οι ασθένειες, και λιγότερο η πείνα, είναι η αιτία εξόντωσης των ζώων στον Κήπο της Βαγδάτης, που αυτή τη στιγμή φιλοξενεί περίπου 300 πουλιά και ζώα, ενώ το 1991 ο αριθμός τους ξεπερνούσε τα 500.

Το κλουβί των λιονταριών είναι άδειο. Ο τελευταίος του ένοικος πέθανε πριν από τέσσερα χρόνια. Καμηλοπαρδάλεις δεν υπάρχουν πια στον κήπο.

Μια 15χρονη τίγρη της Βεγγάλης και μια 7χρονη σιβηρική τίγρη έχουν επιζήσει. Είναι και οι δύο αρσενικές. Οι σύντροφοί τους πέθαναν πριν από τρία χρόνια.

Το προσωπικό του ζωολογικού κήπουκαταβάλλει υπεράνθρωπες προσπάθειες για να διατηρήσει όσο το δυνατόν σε καλύτερη κατάσταση τα ζώα, δίνοντάς τους πολλές φορές μερίδιο από το ήδη πενιχρό γεύμα τους, εξ αιτίας των κυρώσεων του ΟΗΕ.

Η αρκούδα του κήπου είναι πλέον "φυτοφάγο" ζώο, καθώς καθημερινά σιτίζεται με μαρούλια, καρότα και ψωμί. Δεν υπάρχει κρέας και σπανίως πια δοκιμάζει μέλι.

Ο ζωολογικός κήπος δεν έχειτη δυνατότητα να αντικαταστήσει τα ζώα που πεθαίνουν.

Παρά την έλλειψη λιονταριών, καμηλοπαρδάλεων, στρουθοκαμήλωνο ζωολογικός κήπος της Βαγδάτης παραμένει ο αγαπημένος χώρος περιπάτου των οικογενειών, των νεαρών ζευγαριών και των στρατιωτών που βρίσκονται σε άδεια. Τον κήπο επισκέπτονταικαθημερινά γύρω στα 3.000 άτομα.

Ο ζωολογικόςκήπος δεν έπαθε σχεδόν καμιά ζημιά από τους βομβαρδισμούς του 1991 κατά τη διάρκεια του πολέμου του Κόλπου. Ομως το μέλλον του παραμένει σκοτεινό.