To συνηθισμένο "συγνώμη" έδωσε "νέα ώθηση" στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις και στις πρωτοβουλίες της αμερικανικής διπλωματίας για το Κυπριακό. Το "συγνώμη" δε διατυπώθηκε μεγαλοφώνως αυτή τη φορά. Αλλά κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Αμερικανό πρεσβευτή στην Αθήνα Ν. Μπερνς, ο Θ. Πάγκαλος, είπε, όπως αναφέρουν πληροφορίες από την ελληνική πλευρά, ότι ουδέποτε εξαπέλυσε προσωπική επίθεση κατά του Μπιλ Κλίντον. Μάλιστα ο Ελληνας υπουργός υπογράμμισε ότι, αυτός όπως και ο πρωθυπουργός εκτιμά ιδιαίτερα τον Αμερικανό Πρόεδρο. Μετά τη συνάντηση δεν έγιναν δηλώσεις, όπως δηλώσεις δεν έγιναν ούτε χτες το απόγευμα μετά τη συνάντηση του Αμερικανού πρεσβευτή με τον υπουργό Αμυνας Α. Τσοχατζόπουλο.

Η αποκατάσταση της "ηρεμίας στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, αναμένεται να επισφραγιστεί με την υιοθέτηση μιας διαδικασίας που θα προσφέρει - κατά την αμερικανική επιχειρηματολογία - δυνατότητες απαγκίστρωσης από το πρόβλημα που έχει δημιουργήσει η απόφαση για τους "S - 300".

Σύμφωνα με πληροφορίες, Αθήνα και Λευκωσία, μετά από τις εντονότατες αμερικανικές πιέσεις που, όπως λέγεται, ξεπέρασαν τα διπλωματικά όρια και εξελίχτηκαν σε ωμές απειλές και εκβιασμούς, εξετάζουν πλέον πολύ σοβαρά την... παραχώρηση της Ουάσιγκτον να εγκατασταθούν στην Κύπρο ρωσικοί πύραυλοι, με μικρότερο όμως βεληνεκές από αυτό που έχουν οι "S - 300". Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, μετά τη χτεσινή συνάντηση του Ν. Μπερνς με τους υπουργούς Εξωτερικών και Αμυνας αναμένεται να λάβει ώθηση η αμερικανική πρωτοβουλία για το Κυπριακό, όπως αυτή μεθοδεύεται από τον προεδρικό απεσταλμένο Τ. Μίλερ. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει την υιοθέτηση ενός μηχανισμού ελέγχου της εναέριας δραστηριότητας στην Κύπρο και τη δρομολόγηση μιας συζήτησης για την αποστρατικοποίηση.

Αξίζει να σημειωθεί, πως ο υπουργός Τύπου Δ. Ρέππας αν και ρωτήθηκε για τις αμερικανικές προτάσεις και τις ιδέες για την αγορά αντιαεροπορικού συστήματος μικρότερου βεληνεκούς από τους "S - 300", απάντησε με τρόποπου"συντηρεί" το θέμα. "Μα είναι δυνατόν, είπε ο Δ. Ρέππας, να ζητάτε πληροφόρηση επί θεμάτων, πριν λάβουμε τις αποφάσεις μας, όταν τα θέματα αυτά άπτονται ενός τόσο νευραλγικού τομέα; Και γνωρίζετε πολύ καλά, ποιοι είναι οι κανόνες οι οποίοι ακολουθούνται σ' αυτές τις περιπτώσεις σ' όλο τον κόσμο, όχι μόνο στη χώρα μας. Μην περιμένετε να πρωτοτυπήσει η Ελλάδα και να οδηγηθεί η πολιτική της ηγεσία σε μια τέτοια στάση, η οποία θα ισοδυναμούσε- θα μου επιτρέψετε να πω - με παράδοση άνευ όρων σε επικίνδυνους και εν πάση περιπτώσει, όχι φιλικούς προς την Ελλάδα παράγοντες".

ΛΕΥΚΩΣΙΑ (του ανταποκριτή μας). -

Η κυπριακή κυβέρνηση χαιρέτισε την απόφαση του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης στην υπόθεση της Τιτίνας Λοϊζίδου, η οποία καλεί την Τουρκία να καταβάλει στην Ελληνοκύπρια πρόσφυγα από την Κερήνεια συνολικό ποσό 320.000 κυπριακών λιρών ως αποζημίωση για τη συνεχιζόμενη παραβίαση του δικαιώματος απόλαυσης ειρηνικά της περιουσίας της στην κατεχόμενη Κερήνεια, καθώς επίσης και ποσόν για ηθική ζημιά, χωρίς την απεμπόληση του δικαιώματος ιδιοκτησίας της περιουσίας.

Η Τιτίνα Λοϊζίδου είχε προσφύγει στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης το 1993. Με την προσφυγή της εκείνη η Λοϊζίδου ζητούσε από το δικαστήριο να αποφασίσει κατά πόσο η Τουρκία είναι υπεύθυνη για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της. Το δικαστήριο με απόφασή του, στις 18 του Δεκέμβρη 1996, δικαίωσε την Λοϊζίδου αλλά ανέβαλε την απόφασή του όσον αφορά το ύψος της καταβολής αποζημίωσης, την οποία απόφαση εξέδωσε προχτές. Το δικαστήριο στην προχτεσινή απόφασή του αναφέρει ότι η Τιτίνα Λοϊζίδου (και κατά συνέπεια και οι υπόλοιποι πρόσφυγες) εξακολουθεί να είναι η νόμιμη ιδιοκτήτρια της κατεχόμενης περιουσίας της και έχει δικαίωμα καθημερινής πρόσβασης σ' αυτή. Αναφέρει ακόμη ότι ευθύνη για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα Κατεχόμενα έχει η Τουρκία, η οποία διατηρεί και στρατό κατοχής.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Χρήστος Στυλιανίδης, δήλωσε χτες ότι το δικαστήριο με την απόφασή του πως η Τουρκία είναι κατοχική δύναμη στην Κύπρο και είναι υπεύθυνη για την παραβίαση του δικαιώματος ιδιοκτησίας και αφαίρεσης του δικαιώματος ελεύθερης διακίνησης, πρόσβασης και απόλαυσης των περιουσιών. Πρόκειται, πρόσθεσε ο εκπρόσωπος, για μια πάρα πολύ σημαντική απόφαση, η οποία οπωσδήποτε θα επηρεάσει προς θετική κατεύθυνση την όλη προσπάθεια που καταβάλλεται για επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Σε καμιά περίπτωση η απόφαση του δικαστηρίου δε θα μείνει αναξιοποίητη από την κυπριακή κυβέρνηση, είπε ο εκπρόσωπος, ο οποίος εξέφρασε ταυτόχρονα την απόλυτη ικανοποίηση της κυβέρνησης για την απόφαση του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ο εκπρόσωπος χαρακτήρισε την απόφαση σημαντική και κρίσιμη και πρόσθεσε ότι ο τρόπος αξιοποίησής της θα συζητηθεί και στο πλαίσιο του Εθνικού Συμβουλίου, που θα συνέλθει στις 7 Αυγούστου. Με την απόφαση του δικαστηρίου, συνέχισε, επιβεβαιώνεται ότι η Τουρκία αποτελεί κατοχική δύναμη στην Κύπρο, ενώ παράλληλα καθίσταται υπεύθυνη και για την απώλεια βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Σ' ερώτηση αν η απόφαση του δικαστηρίου θα έχει και πολιτικές επιπτώσεις σε σχέση με το κυπριακό πρόβλημα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είπε ότι αυτή θα επηρεάσει προς θετική κατεύθυνση. Η Τουρκία, πρόσθεσε, οφείλει να ακολουθήσει τις επιταγές του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

Επίσης, ο γενικός εισαγγελέας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αλέκος Μαρκίδης, σε σχετικές δηλώσεις του τόνισε ότι με την απόφαση του δικαστηρίου ανοίγει ο δρόμος και για άλλες ατομικές προσφυγές εναντίον της Τουρκίας. Ο Αλέκος Μαρκίδης συστήνει, ωστόσο, προσοχή και επισημαίνει ότι είναι δυνατό να προκύψουν πολύπλοκα νομικά θέματα. Ανέφερε επίσης ότι δεν υπάρχει παράδειγμα χώρας που να μην έχει συμμορφωθεί με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Ο γενικός εισαγγελέας αφού χαρακτήρισε την απόφαση μεγάλης ιστορικής σημασίας, διευκρίνισε ότι προσφυγές εναντίον της Τουρκίας μπορούν να πραγματοποιήσουν όχι μόνο πρόσφυγες και εκτοπισθέντες αλλά και όσοι διαθέτουν περιουσία στις κατεχόμενες από την Τουρκία περιοχές.

Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, Δημ. Χριστόφιας, όταν κλήθηκε να σχολιάσει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

"Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκαμε κάτι το οποίο θα έπρεπε οι διεθνείς οργανισμοί να κάμουν από χρόνια. Δικαίωσε ένα πρόσωπο που αγωνίστηκε για να βρει το δίκαιό του και θα έπρεπε να δικαιωθεί και η Κύπρος από τους διεθνείς οργανισμούς, που για χρόνια αγωνίζεται να βρει το δίκιο της. Θέλω να χαιρετίσω, στα πλαίσια της γενικότερης μάχης που δίνουμε, την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Νομίζω ότι ορθά έχει δηλωθεί από τον γενικό εισαγγελέα ότι η πολιτική ηγεσία πρέπει συλλογικά να δει τις διάφορες επιπτώσεις - που είναι θετικές ασφαλώς - από αυτή την απόφαση. Χωρίς μεγάλα λόγια, χωρίς βαρύγδουπες δηλώσεις, να δούμε πώς αξιοποιούμε αυτή την απόφαση".

Ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών αναφέρει ότι η Τουρκία δε θα σεβαστεί την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, με τον ισχυρισμό ότι δεν την αφορά. Η ανακοίνωση αναφέρει επίσης ότι η υπόθεση είναι ζήτημα μεταξύ της Λοϊζίδου και της λεγόμενης "Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου". Η Τουρκία, ισχυρίζεται η ανακοίνωση του υπουργείου, δεν ασκεί καμιά δημόσια εξουσία στο ψευδοκράτος και δεν υπάρχει διεθνές νομικό όργανο, το οποίο να μεταθέτει ευθύνες στην Τουρκία για μέτρα και πράξεις που γίνονται στο ψευδοκράτος.

Η Αθήνα, προσπάθησε να αντιμετωπίσει ψύχραιμα το μεθοριακό επεισόδιο που διαδραματίστηκε την περασμένη Τετάρτη το απόγευμα μεταξύ ελληνικής και τουρκικής περιπόλου στον Εβρο.

Η εκδοχή της Ελλάδας διατυπώθηκε με ανακοίνωση του Γενικού Επιτελείου Στρατού το οποίο "ανακοίνωσε ότι την Τετάρτη στις 18.15 ερρίφθησαν πυροβολισμοί από τουρκική περίπολο στην κατεύθυνση ελληνικής περιπόλου στην περιοχή Λαγυνών Εβρου. Η ελληνική περίπολος ανταπέδωσε τα πυρά, δε σημειώθηκε τραυματισμός".

Η εκδοχή της Αγκυρας "κυκλοφόρησε" μέσα από το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων "Ανατολή" και αναπαράχθηκε από άλλα Διεθνή Πρακτορεία. Σύμφωνα με την εκδοχή της Αγκυρας, το επεισόδιο σημειώθηκε μεταξύ στρατιωτών που περιπολούσαν στις δύο όχθες του ποταμού Εβρου, στη ζώνη μεταξύ Κουπλού και Ανταζαρχανλί (τουρκική πλευρά), στην περιοχή της Αδριανούπολης, και πως οι Ελληνες στρατιώτες από την απέναντι όχθη ήταν μεθυσμένοι και άρχισαν πρώτοι να πυροβολούν. Οι Τούρκοι απάντησαν αμέσως στα πυρά.

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών μάλιστα, θεωρεί ότι το χτεσινό επεισόδιο στον Εβρο άρχισε όταν Ελληνες στρατιώτες προκάλεσαν με ύβρεις τα μέλη τουρκικής περιπόλου και στη συνέχεια άνοιξαν πυρ προς την κατεύθυνση της περιπόλου.

"Επικρίνουμε έντονα τη συμπεριφορά των Ελλήνων στρατιωτών", σε σχέση με το επεισόδιο που σημειώθηκε στις όχθες του ποταμού Εβρου, είπε χτες ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Νετζατί Ουτκάν.

Το επεισόδιο "διατάραξε την ηρεμία και την τάξη της περιοχής", πρόσθεσε ο Τούρκος εκπρόσωπος και κάλεσε τις ελληνικές αρχές "να λάβουν τα μέτρα τους". "Η συμπεριφορά αυτή - κατέληξε - μπορεί να έχει αναπάντεχα και επικίνδυνα αποτελέσματα".

Η ελληνική κυβέρνηση από την πλευρά της, θέλησε χτες να "κλείσει" το θέμα και ο υπουργός Αμυνας Α. Τσοχατζόπουλος δήλωσε πως "υπήρξαν πυροβολισμοί, θέλω να ελπίζω όχι σκόπιμα, από την πλευρά της τουρκικής περιπόλου, υπήρξε η απάντηση από την ελληνική. Νομίζω, κατέληξε ο Α. Τσοχατζόπουλος, ότι το θέμα έχει λήξει και ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός". Ανάλογη ήταν και η τοποθέτηση που έκανε για το ίδιο θέμα ο υπουργός Τύπου ο οποίος πρόσθεσε ότι θα πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες ενέργειες από το υπουργείο Εξωτερικών.