Είναι φυσικό ο χαρακτήρας ενός κόμματος, η γενική πολιτική κατεύθυνσή του, να εκφράζεται στις απόψεις για όλα τα μεγάλα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά ζητήματα. Ξεκινώντας από τη γενική πολιτική στάση ενός κόμματος, θα μπορούσε κανείς με ασφάλεια να συμπεράνει και τη στάση του απέναντι στα σημαντικά ζητήματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τις διαχωριστικές γραμμές. Στην Πολιτική Απόφαση του 15ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, υπάρχει η εκτίμηση για την πολιτική του ΔΗΚΚΙ ότι κινείται στα πλαίσια της διαχείρισης του συστήματος, ότι δε συνιστά συνολικά άλλη πολιτική προς όφελος των εργαζομένων σε αντίθεση με τα συμφέροντα των μονοπωλίων και τις επιλογές των ιμπεριαλιστικών οργανισμών. Οτι σαν κόμμα διαδραματίζει το ρόλο της εφεδρείας και του αναχώματος.

Σε τούτο το σημείωμα θα ελέγξουμε την ορθότητα αυτής της εκτίμησης ξεκινώντας από το ειδικό: από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Από το ειδικό θα επιχειρήσουμε να φτάσουμε στο γενικό και στη διαχωριστική γραμμή "συντήρησης - προόδου", όπως τη θέτει το ΔΗΚΚΙ.

* * *

Εδώ και αρκετά χρόνια, με βραδύτερους ή ταχύτερους ρυθμούς, τόσο από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ, έχει προωθηθεί μια στρατηγικού χαρακτήρα προσαρμογή του πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Με διάφορους κατά καιρούς νόμους η Τοπική Αυτοδιοίκηση διαμορφώθηκε σε ένα σύνολο κατάλληλων καναλιών για το πέρασμα της πολιτικής της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, της λεγόμενης "νεοφιλελεύθερης" πολιτικής προς δόξα των κερδών του κεφαλαίου. Εχασε κάθε λαϊκό χαρακτηριστικό που διέθετε σαν κατάκτηση και κληρονομιά των σκληρών αγώνων του εργατικού και γενικότερου λαϊκού κινήματος προηγούμενων δεκαετιών.

Η θέση κάθε πολιτικής δύναμης απέναντι σε αυτές τις αλλαγές είναι ένα ουσιαστικό κριτήριο για το αν διαθέτει προοδευτική, φιλολαϊκή αντίληψη και συνεπώς για τη στάση των ψηφοδελτίων που θα στηρίξει απέναντι στα μεγάλα λαϊκά προβλήματα, την αντεργατική επίθεση του κεφαλαίου, μετά τις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές.

* * *

Ας υπενθυμίσουμε μερικά βασικά σημεία του νομοθετικού πλαισίου, το οποίο επανειλημμένα έχει αναλυθεί και κριτικαριστεί από τις σελίδες του "Ριζοσπάστη".

Με το Ν.1828/89 της "χρυσής 8ετίας" του ΠΑΣΟΚ, εισάγεται η "δυνητική" φορολογία και καλλιεργείται το έδαφος για "δήμους - φορομπήχτες". Στη συνέχεια ο Ν.2218/94 θεσπίζει το φορολογικό πλαίσιο δράσης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Επιβάλλονται τέλη ή φόροι για κάθε υπηρεσία ή έργο που συμβάλλει στη βελτίωση της ζωής, στην ανάπτυξη της περιοχής ή στην καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Προβλέπονται τέλη χρήσης για κάθε έργο ανεξαίρετα που γίνεται με δανεισμό. Ο Ν.2469/97 κινείται στην ίδια κατεύθυνση της "επιχειρηματικής" δραστηριότητας των ΟΤΑ, και της επιβολής τελών χρήσης για έργα που εξυπηρετούν περισσότερες περιοχές. Και για να υπάρχει απόλυτος έλεγχος, οι προϋπολογισμοί δεν εγκρίνονται και επιστρέφονται εφόσον παρουσιάζουν αποκλίσεις από τις κατευθύνσεις, το περιεχόμενο αλλά και τον τύπο ακόμα του Κρατικού Προϋπολογισμού. Επιπλέον δημιουργείται Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή στις Νομαρχίες για να ενισχυθεί η κατεύθυνση της ταξικής συνεργασίας. Με ρυθμίσεις και οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως η 92/50, προωθείται η ανάθεση δραστηριοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο κεφάλαιο, με παράλληλες αντιδραστικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις.

Συνολικά προωθήθηκαν τρεις συνδεμένοι μεταξύ τους άξονες που κατατείνουν στη δημιουργία του "δήμου/νομαρχία - επιχείρηση" σε στενή διαπλοκή με το ιδιωτικό κεφάλαιο: ιδιωτικοποιήσεις των υπηρεσιών που προσφέρει η ΤΑ, ανταποδοτικότητα, χτύπημα των εργασιακών κατακτήσεων. Αλλά και ένας άλλος σκοπός, όχι μικρότερης σημασίας, που πάει "πακέτο": εξαγορά, φθορά και χειραγώγηση της ταξικής συνείδησης.

* * *

* Αποδέχεται κάθε μορφή δημοτικής επιχείρησης, από αυτές που αξιοποιούν διάσπαρτες "πλουτοπαραγωγικές πηγές" που "αγνοήθηκαν από την ιδιωτική πρωτοβουλία και το κράτος", προφανώς βέβαια γιατί δεν αποφέρουν κέρδος μέχρι "δημοτικές επιχειρήσεις για τη δημιουργία χώρων στάθμευσης και χώρων ελεγχόμενης στάθμευσης". Ακόμα, "δημοτικές επιχειρήσεις έργων και οικιστικών προγραμμάτων με δυνατότητα προσφοράς λαϊκής στέγης. Επιχειρήσεις οικογενειακής μέριμνας, αθλητικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων, επισκευών και συντηρήσεων και δημοτική επιχείρηση διαχείρισης γης (τράπεζα γης) για σωστή εφαρμογή του ρυθμιστικού και πολεοδομικού σχεδίου". Με άλλα λόγια, αποδοχή της εμπορευματοποίησης και ανταποδοτικότητας στα πάντα. Εκτός των άλλων, υπενθυμίζουμε ότι οι δημοτικές επιχειρήσεις είναι το κύριο όργανο εφαρμογής των Τοπικών Συμφώνων Απασχόλησης. Τι ουσιαστικά διαφορετικό λοιπόν, θα αντιτάξουν οι δυνάμεις του ΔΗΚΚΙ, στην κυβερνητική πολιτική, στο ζήτημα των δημοτικών επιχειρήσεων;

* Η αντίληψη για "δήμο/νομαρχία - επιχείρηση" έχει σαν συνέπεια τη διαμόρφωση του στελέχους της ΤΑ - "μάνατζερ" και βέβαια με το "αζημίωτο". Οπως αναφέρεται στις "Θέσεις" του ΔΗΚΚΙ: "Δημιουργούνται ουσιαστικά κίνητρα για όσους εκλεγούν στις διοικήσεις των ΟΤΑ, που θα στοχεύουν στην προσέλκυση ικανών ατόμων και στην έντιμη διαχείριση και διαφάνεια". Τι διαφορετικό προωθεί το ΠΑΣΟΚ, ως αντίληψη και πρακτική για τα εκλεγμένα στελέχη;

* Ουσιαστικά γίνεται αποδεκτή διάλυση κρατικών οργανισμών όπως ο ΟΣΚ και η μεταφορά των ευθυνών και βαρών του κράτους στους ΟΤΑ: "... μεταφέρονται οι αρμοδιότητες για την κατασκευή των σχολικών κτιρίων στους ΟΤΑ από τον ΟΣΚ, ο οποίος θα διατηρήσει τον εποπτικό - επιτελικό του ρόλο".

* Αποδεχτός γίνεται ο νέος κανονισμός λειτουργίας των Παιδικών και Βρεφονηπιακών σταθμών: "Δημιουργούνται στους ΟΤΑ πρότυποι δημοτικοί Βρεφονηπιακοί Σταθμοί, που θα συμβάλλουν και στην αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος στην Ελλάδα και εφαρμόζεται άμεσα ο νέος κανονισμός λειτουργίας των Παιδικών και Βρεφονηπιακών σταθμών". Αυτός ο κανονισμός, εκτός των άλλων, δίνει τη δυνατότητα να επιβάλλεται καταβολή "τροφείων" επί ποινή αποβολής του νηπίου και καταργεί το καταχτημένο ωράριο των εργαζομένων στους παιδικούς σταθμούς.

Ποια θα ήταν η στάση των τοπικοαυτοδιοικητικών στελεχών του ΔΗΚΚΙ απέναντι στο μακρόχρονο αγώνα που ανέπτυξαν οι εργαζόμενοι στους παραπάνω δυο χώρους για στην απόκρουση των μέτρων που προώθησε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, προλαβαίνοντας τις επιθυμίες του "προοδευτικού" ΔΗΚΚΙ; Ποια θα είναι η στάση τους σε μελλοντικούς ανάλογους αγώνες όταν το πρόγραμμά του για την Τοπική Αυτοδιοίκηση ευθυγραμμίζεται με την ουσία των αντιδραστικών αλλαγών;

*****

Τα πυρά του ΔΗΚΚΙ ενάντια στη "συντήρηση", είναι άσφαιρα και στο χώρο της ΤΑ. Γι' αυτό εξάλλου επιλέγει κυρίως να στηρίζει τους λεγόμενους "αντάρτες" του ΠΑΣΟΚ, στη συντριπτική τους πλειοψηφία "μαχητές της καρέκλας", χωρίς καμιά ουσιαστική διαφοροποίηση από την πολιτική του κόμματός τους, σε άλλες περιπτώσεις να συνεργάζεται με το ΣΥΝ κ.ο.κ.

Επειδή όμως και τα άσφαιρα πυρά κάνουν πολύ θόρυβο, επειδή οι αντικυβερνητικές κορόνες είναι δυνατό να εγκλωβίσουν λαϊκά στρώματα, η πολιτική και η τακτική του ΔΗΚΚΙ χρειάζεται να αποκαλύπτονται στην ταξική τους ουσία καθημερινά, συγκεκριμένα και πειστικά.

Ελένη ΚΑΤΡΟΔΑΥΛΗ

Εδώ και αρκετά χρόνια, με βραδύτερους ή ταχύτερους ρυθμούς, τόσο από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ, έχει προωθηθεί μια στρατηγικού χαρακτήρα προσαρμογή του πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Με διάφορους κατά καιρούς νόμους η Τοπική Αυτοδιοίκηση διαμορφώθηκε σε ένα σύνολο κατάλληλων καναλιών για το πέρασμα της πολιτικής της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, της λεγόμενης "νεοφιλελεύθερης" πολιτικής προς δόξα των κερδών του κεφαλαίου