Από το ρεπορτάζ του "Ρ" της Τρίτης 20/8/1946 αναδημοσιεύουμε το ειδησεογραφικό μέρος γύρω από την τύχη του Κ. Βιδάλη, καθώς και μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων που φιλοξενήθηκαν σ' αυτό το φύλλο.

"...Οι πρώτες ανησυχητικές πληροφορίες του Σαββάτου για την τύχη του πολιτικού συντάκτη του "Ριζοσπάστη" σ. Κώστα Βιδάλη είναι γνωστές, όπως γνωστά είναι και τα διαβήματα και οι ενέργειες των κυβερνητικών αρχών.

Συμπληρωματικά, στις 11 π.μ. της Κυριακής, ο συντάκτης της μοναρχικής εφημερίδας της Λάρισας κ. Γραμματίδης τηλεφώνησε στο "Ριζοσπάστη" ότι το μεσημέρι της Τρίτης συνέφαγε με το Βιδάλη, ο οποίος τον αποχαιρέτησε στη 1 1/2 μ.μ., λέγοντάς του ότι έφευγε για το Βόλο.

Ο κ. Γραμματίδης πρόσθεσε ότι στη Λάρισα κυκλοφορούν δύο φήμες: Μια ότι πιάστηκε και οδηγήθηκε για ανάκριση στο λήσταρχο Σούρλα και άλλη ότι εκτελέστηκε από τους συμμορίτες του.

Ως εδώ κλείνει ο κύκλος των πληροφοριών μέχρι το μεσημέρι της Κυριακής. Πληροφοριών πολύ ανησυχητικών βέβαια, αλλά χωρίς καμιά συγκεκριμένη απόδειξη.

Λίγες ώρες αργότερα, ήρθε η πρώτη αποκαλυπτική μαρτυρία. Γνωστός έμπορος, του οποίου το όνομα για ευνόητους λόγους δε δημοσιεύουμε, αφηγήθηκε τα εξής:

- Στις 3 1/2 μ.μ. της Τρίτης έφυγα με το τραίνο από τη Λάρισα για το Βόλο. Στις 4 παρά 10, όταν το τραίνο σταμάτησε στο σταθμό Πλατύκαμπου (Τοπουζλάρ) 12 χιλιόμετρα από τη Λάρισα, κυκλώθηκε από 20 - 25 ενόπλους με επικεφαλής τον Ηλία Αρχιμανδρίτη (εγκληματία πολέμου καταδικασμένο σε 20ετή ειρκτή από το Κακουργιοδικείο Λάρισας). Οι συμμορίτες, αφού έκαναν έλεγχο των επιβατών, παρέλαβαν αιχμαλώτους δύο απ' αυτούς (Σ."Ρ": Η περιγραφή των χαρακτηριστικών ενός από τους δύο συμπίπτει με το πρόσωπο του Κ. Βιδάλη).

Ο έμπορος αυτός πρόσθεσε ότι στο βαγόνι του συνταξίδευε ένας ανώτερος αξιωματικός και δύο κατώτεροι. Στ' άλλα βαγόνια ταξίδευαν και άλλοι αξιωματικοί, παρόντες κατά τον έλεγχο των συμμοριτών και την απαγωγή των δύο επιβατών...

Δυστυχώς, από χθες στις αρκετά ανησυχητικές ενδείξεις των δυο προηγούμενων ημερών, προστέθηκε νέο ουσιώδες στοιχείο για την εξακρίβωση της αλήθειας, που καθιστά σχεδόν βεβαιότητα την αρχική υπόνοια ότι ο αξέχαστος σύντροφος δεν υπάρχει πια. Το νέο στοιχείο είναι οι πληροφορίες που μετέδωσε χθες το πρωί στο σ. Καραγιώργη αυτόπτης μάρτυρας του εγκλήματος.

Ηταν τόσο σημαντικές οι πληροφορίες αυτές, ώστε ο σ. Καραγιώργης μαζί με συντάκτες της εφημερίδας, μέλη της Ενώσεως Συντακτών οδήγησε το μάρτυρα στα γραφεία της Ενώσεως Συντακτών, όπου μπροστά στο διοικητικό συμβούλιο αποτελούμενο από τους κ. κ. Ν. Κρανιωτάκη πρόεδρο, Κ. Οικονομίδη (διευθυντή του "Εθνους"), Θεοδοσόπουλο αντιπροέδρους, Ε. Θωμόπουλο γενικό γραμματέα, Σταματόπουλο ταμία και Βούρο και Κουντουριώτη συμβούλους, παρισταμένου και του διευθυντού των "ΝΕΩΝ" κ. Α. Ζαφειροπούλου, προέβη στην εξιστόρηση των δραματικών γεγονότων, όπως ο ίδιος τα έζησε. Η αφήγηση ήταν κυριολεκτικά συγκλονιστική και προκάλεσε καταπληκτική εντύπωση. Πρόκειται για έναν ιδιοκτήτη φορτηγού λεωφορείου (μη κομμουνιστή), που η συμμορία Σούρλα είχε επιτάξει το αυτοκίνητό του μαζί με άλλα 45 περίπου για μεταφορά των λαφύρων από τις επιδρομές στα θεσσαλικά χωριά. Το όνομά του για τους ίδιους ευνόητους λόγους δεν κρίνεται σκόπιμο να 'ρθει στη δημοσιότητα. Είναι όμως γνωστό στο διευθυντή του "Ριζοσπάστη", στον Πρόεδρο της Ενώσεως Συντακτών και στον υπουργό της Δημοσίας Τάξεως. Η κατάθεσή του έχει ως εξής:

- Την περασμένη Τετάρτη είχαμε κατασκηνώσει με τη συμμορία του Σούρλα στη θέση Αλώνια μεταξύ των χωριών Μελία και Μαϊμούλια κάπου 700 μέτρα από τη σιδηροδρομική γραμμή Βόλου - Λάρισας. Καθημερινά οι σουρλικοί κάνανε εκτελέσεις. Εκείνο το βράδυ φέρανε εκεί ένα δημοσιογράφο. Εγώ προσωπικά δεν τον είδα. Ητανε νύχτα κοντά 10 η ώρα και να πλησιάσω δεν μπορούσα να ιδώ ποιος είναι ούτε και να ρωτήσω για το όνομά του γιατί φοβόμουνα το κεφάλι μου. Από τους συμμορίτες όμως άκουσα να λένε μεταξύ τους ότι αυτός που φέρανε είναι δημοσιογράφος, συντάκτης του "Ριζοσπάστη" και ότι θα περάσει από το μαχαίρι τους.

Ακουσα ότι τον άρπαξαν από το τραίνο στο σταθμό Πλατύκαμπο. Και ότι τον παρακολουθούσε η ΕΒΕΝ από τη Θήβα που πέρασε ανεβαίνοντας από την Αθήνα για τη Λάρισα. Αν λεγότανε Βιδάλης δεν ξέρω. Εκείνο που ξέρω είναι ότι Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΑΡΤΥΡΗΣΕ ΩΣΠΟΥ ΝΑ ΞΕΨΥΧΗΣΕΙ. Τον έφεραν στις 10 το βράδυ. Τον πήγανε στο Νεκροταφείο εκεί κοντά, κάπου 100 μέτρα από κει που ήμουνα εγώ. Τον γδύσανε. Του βγάλανε τα παπούτσια και τον άφησαν μόνο με το σώβρακο και τη φανέλα.

Τα ρούχα του τα πήρε ένας από τους συμμορίτες, ο Κωνσταντάρας. Τη βαλίτσα του και τις σημειώσεις που είχε μαζί του τις πήρε ο Τζωρτζ. Αυτός είναι ένας Κύπριος, κοντός, ξανθός που ουσιαστικά αυτός διευθύνει τη συμμορία. Αυτός ανακρίνει όποιους πιάνουν κι αυτός αποφασίζει για την τύχη τους. Είναι μορφωμένος και μιλάει αγγλικά.

Αφού τον γδύσανε και του πήρανε και τα χαρτιά του, άρχισαν να τον χτυπάν με ρόπαλα και να τον ρωτούν. Τι τον ρωτούσαν όμως δεν μπορούσα να ακούσω. Τον βασάνισαν έτσι ως τις 4 το πρωί κι αφού έπεσε νεκρός τον άφησαν κι αποτραβήχτηκαν για λίγα λεπτά. Κάτι είπαν μεταξύ τους και μετά ξαναπήγαν. Του έριξαν 4 - 5 σφαίρες και μετά πήραν το πτώμα του σε αυτοκίνητο. Πού το πήγαν δεν ξέρω.

Σε ερώτηση που του έκαμε ο κ. Κρανιωτάκης αν άκουσε το όνομα Βιδάλης, ο μάρτυρας απάντησε:

- Σας είπα, όνομα δεν άκουσα. Ούτε το πρόσωπό του είδα γιατί ήτανε νύχτα. Αυτά που άκουσα και είδα σας τα είπα...

Βαθύτατη ήταν η εντύπωση που προκάλεσε στην ΑΘήνα η είδηση για τη δραματική εξαφάνιση και πιθανότατη εκτέλεση του σ. Κ. Βιδάλη. Τα τηλέφωνα του "Ριζοσπάστη" δεν εσταμάτησαν κατά τις τρεις τελευταίες μέρες από τις συνεχείς εκκλήσεις πολιτών όλων των κοινωνικών τάξεων και όλων των πολιτικών παρατάξεων που ζητούσαν με έκδηλη αγωνία πληροφορίες για την τύχη του αγαπητού συντρόφου και διακεκριμένου δημοσιογράφου.

Το βράδυ του Σαββάτου ήρθε στα γραφεία μας ο σ. Ν. Ζαχαριάδης και ζήτησε λεπτομερείς πληροφορίες. Επίσης ζωηρότατο ενδιαφέρον εκδηλώθηκε από όλους τους πολιτικούς παράγοντες του τόπου. Επανειλημμένα ζήτησαν πληροφορίες ο αρχηγός των Φιλελευθέρων κ. Σοφούλης, ο κ. Καφαντάρης και άλλοι αρχηγοί κομμάτων. Το βράδυ χθες επισκέφθηκε τα γραφεία μας ο συναγ. Σωμερίτης και διαβίβασε τη θερμή συμπάθεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΚ - ΕΛΔ.

Οι ξένοι ανταποκριτές είναι κατάπληκτοι από την ανατριχιαστική αυτή υπόθεση, ζήτησαν λεπτομερώς όλες τις νεότερες σχετικές πληροφορίες για να τις μεταδώσουν σ' όλο τον κόσμο. Επίσης ενημερώθηκαν και οι εδώ ευρισκόμενοι Αγγλοι βουλευτές...".

Από το "Ριζοσπάστη" της Τετάρτης, 21 Αυγούστου 1946, αναδημοσιεύουμε την ανακοίνωση της Συντακτικής Επιτροπης της εφημερίδας για το δολοφονημένο πρωτοπόρο κομμουνιστή δημοσιογράφο και λαϊκό αγωνιστή Κώστα Βιδάλη. Η ανακοίνωση έχει ως εξής:

"Δεν υπάρχει ακόμα η κυβερνητική επιβεβαίωση για το θάνατο του Κ. Βιδάλη. Αντίθετα, υπάρχει συστηματική κυβερνητική πρόθεση να σκεπαστεί το έγκλημα, να δημιουργηθεί σύγχυση, να μετατοπιστούν άνανδρα οι ευθύνες. Ωστόσο, δε μας μένουν πια αμφιβολίες ότι ο σύντροφός μας Κώστας Βιδάλης πέθανε από έναν ανήκουστα μαρτυρικό θάνατο στα χέρια ανθρωπόμορφων τεράτων, κάτω από τις άμεσες οδηγίες αυτού του κυρίου "Τζωρτζ" που μιλάει άπταιστα τα αγγλικά.

Είναι βαρύς ο φόρος του αίματος που έχει πληρώσει στην επική σταδιοδρομία της η εφημερίδα του λαού, ο "Ριζοσπάστης". Ο σεμνός και μορφωμένος συντάκτης του ο Μαρουκάκης γκρεμιζόταν νεκρός από την ταράτσα της Ασφάλειας του Μανιαδάκη. Ο Κορνάρος, ο Σουκατζίδης, ο Κώστας Χατζήμαλης συμπλήρωναν τη θυσία, πέφτοντας κάτω από τα βόλια των Γερμανών παραδομένοι ή προδομένοι από Ελληνες που ήταν χειρότεροι από τους Γερμανούς.

Ο Κώστας Βιδάλης δίνει το αίμα του στο βωμό της μεταδεκεμβριανής θηριωδίας κι αυτής της κατοχής. Ακόμα όταν ήταν στα βουνά, τον καιρό που πολεμούσαμε τους Γερμανούς, είχε φρίξει από τη σατανικότητα της "συμμαχικής αποστολής" και τον κυνισμό των διαφόρων Κρις. Τον Δεκέμβρη τον έζησε σαν έπος και σαν δράμα. Πρώτος ύστερα από τη Βάρκιζα κατέβηκε στην Αθήνα για να βγάλει την "Ελεύθερη Ελλάδα" και το "Ριζοσπάστη". Σε όλη τη μεταδεκεμβριανή θύελλα στάθηκε ηθικός βράχος στην πρώτη γραμμή, πηγή ενεργητικότητας και αισιοδοξίας. Είχε το μεγάλο πλεονέκτημα ότι ΗΞΕΡΕ τους εχθρούς μας, την τάξη τους, τα κόμματά τους, τις παρατάξεις τους, ακόμα και όλα τα πρόσωπά τους - όσα άξιζαν κάπως τον κόπο - ένα προς ένα. Είκοσι πέντε χρονών δημοσιογραφικήζωή, που την κράτησε πάντα επαγγελματικά άμεμπτη και τόσο έντιμη, ώστε να μην μπορεί να ακουστεί το παραμικρό ψεγάδι εις βάρος του! Αυτή η μακρόχρονη δημοσιογραφική ζωή και πείρα του έδωσαν μια σαιξπήρεια διαγνωστική ικανότητα για την τάξη που πεθαίνει και ζέχνει μέσα στην αποσύνθεσή της. "Αδελφέ μου αυτοί είναι μηδέν! Αν ζούνε ακόμα - γράψε Αγγλία στον κατάλογο!". Η πεποίθησή του στο καινούργιο που έρχεται ήταν νόμος για το Βιδάλη, νόμος βγαλμένος μέσα από τα ελληνικά πράγματα. Γύρισε κάποτε, στα χρόνια της γερμανικής κατοχής από μια τρομερά επικίνδυνη περιοδεία στον κάμπο της δυτικής Θεσσαλίας, όταν μαζί με τους αντάρτες ιππείς έδιναν τη μάχη της σοδειάς. Είχε περπατήσει μεσάνυχτα, είχε περάσει όλες τις επικίνδυνες γραμμές, γύρισε μαύρος με πρησμένα τα μάτια από την κακουχία. Αλλά πέρα από τη "μάχη της σοδειάς" (που την έκανε βιβλιαράκι), πέρα από τα άμεσασυμπεράσματα, συνεπαρμένος από τη μεγαλειώδη προσπάθεια του λαού και στρατού (αντάρτικου) είχε βγάλει μέσα του, βαθιά στην ψυχή του και στο μυαλό του το μεγάλο απώτερο συμπέρασμα:

- "Αδελφέ μου, η υπόθεση Λαοκρατία είναι λυμένη!".

Η υπόθεση Λαοκρατία είνε πράγματι λυμένη για τον ελληνικό Λαό. Μόνο που οι φίλοι μας οι Αγγλοι και οι γραικύλοι δούλοι τους έκαναν ώστε να ποτιστεί με ποτάμια από αγνό ελληνικό αίμα η λυμένη αυτή υπόθεση.

Και μαζί μ' αυτό χύθηκε και το τόσο αγνό αίμα του Κώστα Βιδάλη στα βασανισμένα χώματα της ανατολικής Θεσσαλίας. Η φλογισμένη καρδιά του έπεσε παρανάλωμα της φασιστικής θηριωδίας στην περιοχή της χώρας μας που είνε σήμερα μια κόλαση φωτιάς και αίματος.

Ο Κώστας Βιδάλης έπεσε στην πρώτη γραμμή του πυρός στον μεγάλο αγώνα του ελληνικού Λαού κατά του φασισμού και της αγγλικής κατοχής.

****

Δε θέλουμε να κλάψουμε το Βιδάλη στις γραμμές αυτές. Δε θα το 'θελε με κανέναν τρόπο ο ίδιος. Ηταν ένας ολοζώντανος αγωνιστής και παραμένει για μας ολοζώντανος στο πλευρό μας. Η κανιβαλική αποθηρίωση των "λαοπρόβλητων" τον είχε εξαγριώσει. Οι ειδήσεις για τις "εκκαθαριστικές επιχειρήσεις" του Σπυρέτου Θεοτόκη και το ανήκουστο δράμα του θεσσαλικού πληθυσμού από τα σπιτφάιρς, τα ρουκετοβόλα, τα τάινφουν και τα τανκς (που έριχναν βέβαια - έλεγε ο Βιδάλης - "στο γάμο του καραγκιόζη", όσον αφορά τον εκστρατευτικό αντικειμενικό τους σκοπό, αλλά έκαναν κόλαση τη ζωή του άμαχου πληθυσμού) τον είχαν ερεθίσει. Απαίτησε τρεις φορές από την εφημερίδα να σταλεί στη Θεσσαλία και τις τρεις φορές του αρνήθηκαν. Την τέταρτη επέμεινε: "ΔΕΝ ΕΙΝΕ ΤΙΜΙΟ αυτό που κάνουμε. Δεν μπορεί να γίνουνται αυτά που γίνουνται στη Θεσσαλία κι εμείς εδώ να περιμένουμε τις "μπούρδες" του Θεοτόκη. Επιμένω να φύγω αύριο το πρωί".

Δεν αγνοούσε ο Βιδάλης τη ζούγκλα που αποτελεί η επικράτεια του στρατηγού Γεωργούλη. Ούτε ότι ο υπουργός της Δημοσίας Τάξεως έχει τρεις υφυπουργούς του στη Θεσσαλία: Το λήσταρχο Σούρλα, το λήσταρχο Καλαμπαλίκη και το λήσταρχο Τσαντούλα (κι έναν υπερυπουργό: το μυστηριώδη αγγλόφωνο "Τζωρτζ" της Ιντέλλιτζενς Σέρβις). Αλλά στηριζόταν στην τόλμη του, στην τεράστια, πράγματι, δημοσιογραφική του πείρα, στην πασίγνωστη εξυπνάδα του, στο γεγονός ότι "ήξερε να μιλάει γλώσσα" σε όποιους ανθρώπους εύρισκε. Το λάθος του και το λάθος μας είνε ότι δεν υπολογίσαμε ότι στην επικράτεια Γεωργούλη θα είχε να κάνει με όχι ανθρώπους με οποιαδήποτε γλώσσα, αλλά με ανθρωπόμορφα εκτρώματα χωρίς καμιά γλώσσα.

Ο Κώστας Βιδάλης, ο τίμιος άνθρωπος, το δυνατό και οξύ μυαλό, η μεγάλη και ολόθερμη καρδιά δε ζει πια. Ο "Ριζοσπάστης" και το Κόμμα μας έχασαν ένα σημαντικό κεφάλαιο, που στον τομέα του δύσκολα θα αναπληρωθεί. Αλλά και η ελληνική δημοσιογραφία ολόκληρη έχασε έναν από τους δυο τρεις καλύτερους εκπροσώπους της.

Είνε βαρύς ο φόρος του αίματος που πληρώνει η Δημοκρατία στο πρόσωπο του Βιδάλη. Αδελφωμένο το αίμα αυτό με το άλλο άφθονο αίμα που χύνεται κάθε μέρα σε όλες τις γωνιές της χώρας, θα ποτίσει το δέντρο της λευτεριάς, της δημοκρατίας και της ανεξαρτησίας.

Η ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ "ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ"".