ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ

Η αγγλική κατοχή που επιβλήθηκε στην Ελλάδα, ταυτόχρονα με την απελευθέρωσή της από το φασιστικό ζυγό, αποτέλεσε την πρώτη και βασική αιτία του νεοελληνικού δράματος, κορυφαίοι σταθμοί του οποίου υπήρξαν τα Δεκεμβριανά και ο Εμφύλιος Πόλεμος. Αν δεν υπήρχε η βρετανική επέμβαση, η εξέλιξη στο εσωτερικό πολιτικό ζήτημα της χώρας δε θα ήταν αυτή που τελικά επιβλήθηκε από τους Αγγλοαμερικάνους ιμπεριαλιστές και την ντόπια άρχουσα τάξη. Με δεδομένο το συσχετισμό δυνάμεων ανάμεσα σε τάξεις και σε κόμματα, η ντόπια οικονομική ολιγαρχία και οι πολιτικοί της εκφραστές δεν ήταν εύκολο να τα βγάλουν πέρα με το λαϊκό κίνημα.

Το ΕΑΜ και το ΚΚΕ είχαν θέσει κατ' επανάληψη - ιδιαίτερα μετά την ένοπλη αγγλική ανάμειξη στις ελληνικές υποθέσεις το Δεκέμβρη του '44 - το θέμα της απομάκρυνσης των βρετανικών στρατευμάτων από την Ελλάδα. Είχαν, επίσης, στιγματίσει την παραμονή τους στη χώρα, χαρακτηρίζοντάς την ως δεύτερη κατοχή που διαδέχτηκε την πρώτη, αυτή των Γερμανών, Ιταλών και Βουλγάρων φασιστών. Πραγματικά επρόκειτο για ένα θέμα που αν μη τι άλλο αποτελούσε το πρώτο από το οποίο έπρεπε να ξεκινήσει κανείς αν ήθελε να απαιτήσει στοιχειώδη ύπαρξη δημοκρατίας και εθνικής ανεξαρτησίας. Ταυτόχρονα, όμως, επρόκειτο και για ένα ζήτημα με διεθνείς προεκτάσεις, όχι μόνο γιατί ερχόταν σε αντίθεση με τις αρχές των Διεθνών Διασκέψεων των νικητών του Β Παγκοσμίου Πολέμου που μιλούσαν για ελευθερία, εθνική ανεξαρτησία και δημοκρατικά δικαιώματα των λαών, όχι μόνο γιατί αποτελούσε παγκόσμια πρωτοτυπία να βρίσκεται υπό κατοχή μια χώρα που αγωνίστηκε για τη συντριβή του φασισμού και να διώκεται το εθνικοαπελευθερωτικό της κίνημα, αλλά και γιατί η παραμονή αγγλικού στρατού στην Ελλάδα αποτελούσε μια πρώτη ισχυρή ρήξη μέσα στην αντιχιτλερική συμμαχία και προετοίμαζε το έδαφος για την αντιλαϊκή - αντικομμουνιστική σταυροφορία που εξαπέλυσε στη συνέχεια σε ολόκληρη την Ευρώπη ο αγγλοαμερικάνικος ιμπεριαλισμός.

Οι σελίδες της αγγλικής κατοχής στην Ελλάδα είναι πολλές και φυσικά δεν είναι καθόλου εύκολα να ξεχωρίσεις μερικές και να τις παρουσιάσεις. Ετσι κριτήριό μας στη σημερινή παρουσίαση είναι μόνο το γεγονός ότι όσα θα παραθέσουμε έγιναν μήνα Σεπτέμβρη, το μήνα δηλαδή που διανύουμε. Το Σεπτέμβρη, λοιπόν, του 1946, στις 4 του μήνα, στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ο εκπρόσωπος της ουκρανικής κυβέρνησης Μανουήλσκυ έφερε το θέμα της αγγλικής κατοχής στην Ελλάδα, εξαπολύοντας ένα δριμύ "κατηγορώ" για την ιμπεριαλιστική βρετανική πολιτική και για τις αγγλόδουλες ελληνικές κυβερνήσεις. Ακόμη ο Σοβιετικός αξιωματούχος κατέθεσε πλήθος στοιχείων γύρω από τη μοναρχοφασιστική τρομοκρατία και τις διώξεις εναντίον ΕΑΜιτών, κομμουνιστών και αριστερών πολιτών, αποκαλύπτοντας ότι πίσω απ' όλα αυτά βρίσκονταν οι Εγγλέζοι.

Οι Βρετανοί, πέραν της προσπάθειας που κατέβαλαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας για να υπερασπιστούν την πολιτική τους, εξέδωσαν στην Ελλάδα, την επομένη των καταγγελιών Μανουήλσκυ, "Δελτίο Πληροφοριών" ξεκαθαρίζοντας προς κάθε κατεύθυνση ότι θα έμεναν στο ελληνικό έδαφος για όσο καιρό έκριναν οι ίδιοι πως ήταν απαραίτητο.

Στην προσπάθειά μας να δώσουμε μια εικόνα του προαναφερόμενου θέματος στον αναγνώστη θα αναδημοσιεύσουμε από το "Ρ" εκείνων των ημερών τα εξής:

- Από το φύλλο της Παρασκευής 6 Σεπτέμβρη 1946 το ρεπορτάζ με όσα έγραφε το βρετανικό "Δελτίο Πληροφοριών" και αντιδράσεις ελληνικών κυβερνητικών παραγόντων.

- Από το φύλλο του Σαββάτου 7 Σεπτέμβρη 1946 το κεντρικό άρθρο του διευθυντή της εφημερίδας Κ. Καραγιώργη, που στηλιτεύει την αγγλική κατοχή και υπογραμμίζει πλευρές της πολιτικής του αγγλοαμερικάνικου ιμπεριαλισμού.