ΧΑΛΚΙΔΑ (Του ανταποκριτή μας ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΝΤΕΛΗ).-

Σαράντα εννέα χρόνια ακριβώς, από εκείνη τη μέρα. Σαράντα εννέα χρόνια συμπληρώνονται την Πέμπτη, 5 Νοέμβρη 1998, που ο θρυλικός καπετάνιος του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, ο Καπετάν Ανάποδος (Θύμιος Καψής), ο θρύλος της Εύβοιας και αετός της Ρούμελης, έπεφτε από κακό βόλι αντάρτη (του Ψαθά που έσωσε το τομάρι του), δολοφονημένος σε προδομένη γιάφκα στα λημέρια του Πυξαριά, στο βουνό του Ανάποδου, όπως το ονομάζουν ακόμα και σήμερα οι βοσκοί. Σαράντα εννέα χρόνια, για να μπορέσει να γίνει για πρώτη φορά στην περιοχή ένα μνημόσυνο...

Στο 45ο χιλιόμετρο του δρόμου Χαλκίδα - Προκόπι, πάνω απ' τη ρεματιά του Κιρέα ποταμού.

Στα χνάρια του Ανάποδου, βάδισαν την Κυριακή εκατοντάδες αντιστασιακοί της ΕΑΜικής αντίστασης και του ΔΣΕ, άντρες, γυναίκες και νεολαίοι, που έζησαν, έδρασαν μαζί του, τον γνώρισαν ή άκουσαν γι' αυτόν, οι νεότεροι διάβασαν τα κατορθώματά του, την πάλη και τον αγώνα του Καπετάν Ανάποδου, ενάντια στην ντόπια και ξένη ολιγαρχία, τον αγγλοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό, για το σοσιαλισμό, τη νέα κοινωνία, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, την οποία ο ίδιος από 19χρονο παλικάρι οραματίστηκε και μέχρι το τέλος της σύντομης ζωής του, πάλεψε γι' αυτήν.

Παρόντες όλοι στο προσκλητήριο που απηύθυναν οι συγγενείς του αείμνηστου Καπετάν Ανάποδου, Θύμιου Καψή, οι συναγωνιστές του της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ, καθώς και τα Παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ Χαλκίδας, Λίμνης, Ιστιαίας, Λ. Αιδηψού και Αλιβερίου για την εκδήλωση τιμής όλων όσων έπεσαν για την πατρίδα.

Στο εκκλησάκι του Αϊ - Γιώργη στο πλάτωμα από νωρίς την Κυριακή το πρωί μαζεύτηκε κόσμος.

Ανάμεικτα τα συναισθήματα. Θύμηση και συγκίνηση, οργή και αγανάκτηση.

Θέληση για συνέχιση του αγώνα και ολοκλήρωση αυτού που χάθηκε με την ιμπεριαλιστική επέμβαση των Αγγλοαμερικάνων.

Εκεί και η αδελφή του θρυλικού Καπετάνιου, μαχήτρια τότε του ΔΣΕ Ευσταθία Καψή - Κυριακίδη, θυμάται για τον μεγαλύτερο κατά 2 χρόνια αδελφό της (γεννήθηκε το 1922 ο Θ. Καψής). "Εμαθα για το θάνατό του, όταν ήμουνα στις φυλακές της Λαμίας. Τι να πρωτοθυμηθώ, λέει με δακρυσμένα μάτια. Το παλικάρι που δε δείλιαζε μπροστά σε τίποτα ή το παιδί του Γυμνασίου, τον άριστο μαθητή, που μοίραζε ό,τι είχε;".

"Απ' τα καλύτερα επιτελικά μυαλά", μας λέει ο συναγωνιστής του Καπετάνιου και σύνδεσμος του τάγματος Γρηγόρης Σγάγιας απ' το Κουμαρίτσι Φθιώτιδας, που απ' τον Ιούλη του 1947 μέχρι τις 26 Οκτώβρη '49 ήταν ο ένας από τα 5 άτομα που είχαν μείνει μαζί του.

Η εκδήλωση άνοιξε με επιμνημόσυνη δέηση, ακολούθησε εκφώνηση πεσόντων αγωνιστών και χαιρέτισε, εκ μέρους των Παραρτημάτων Εύβοιας της ΠΕΑΕΑ, ο πρόεδρος του Παραρτήματος Χαλκίδας, Π. Αθηναίος,αναφερόμενος στα ιδανικά για τα οποία πάλεψαν οι αγωνιστές της ΕΑ και του ΔΣΕ, καλώντας, παράλληλα, στη συνέχιση του αγώνα στις σημερινές συνθήκες, για το μέτωπο των ιδανικών για το αντιιμπεριαλιστικό - αντιμονοπωλιακό δημοκρατικό μέτωπο πάλης. Την κεντρική ομιλία στην εκδήλωση έκανε ο Γιώργης Μωραϊτης,μέλος, σήμερα, της Διεύθυνσης και της Συντακτικής Επιτροπής του "Ριζοσπάστη".

"Πριν 49 χρόνια, τέτοιο καιρό, γράφτηκε εδώ στην Εύβοια, σε συνθήκες βίας, τρομοκρατίας και σφαγής, ο επίλογος της τραγωδίας του ηρωικού Ανεξάρτητου Τάγματος των ανταρτών στο νησί. Με κορυφαία πράξη την εξόντωση του Διοικητή του Τάγματος Θύμιου Καψή. Του καπετάν - Ανάποδου".

Τα λόγια του Γιώργη Μωραϊτη απλώνονταν στη ρεματιά. Που ξαναζούσε - μέσα απ' την αφήγηση - μέρα τη μέρα στιγμές του έπους.

"Δύο χρόνια, συνέχισε ο Γ. Μωραϊτης, οι αντάρτες του ΔΣΕ στην Εύβοια έγραψαν ιστορία (ωραίες, υπέροχες σελίδες του αγώνα. Πλούσιες σε εμπειρίες και σε πρωτοτυπία). "Γειά στα χέρια" ορισμένων επώνυμων συναγωνιστών μας, που την κατέγραψαν σε βιβλία. Δεν είναι ο κατάλληλος χώρος, ούτε επιτρέπει ο χρόνος να επεκταθούμε. Μόλο που πολύ θα ενδιέφερε και πολύ θα το θέλαμε. Επισημαίνουμε μόνο βασικά στοιχεία.

Το αντάρτικο επεκτάθηκε σε όλη την Εύβοια: Βόρεια, Βορειοκεντρική, Κεντρική. Και εδραιώθηκε. Ακόμα και στη Νότια που είναι στενή έκανε διεισδύσεις. Η επέκταση έγινε από την αρχή και χωρίς χρονοτριβή. Κι έτσι έδινε την εντύπωση ότι είχε μεγάλη δύναμη. Αυξήθηκε όμως και η δύναμή του καταπληκτικά. Το μικρό σχετικά συγκρότημα των 55 ανδρών γρήγορα έγινε Τάγμα. Αθρόα ήταν προσέλευση από τα χωριά, αλλά και από τις πόλεις. Κατατάχτηκαν ΕΛΑΣίτες, Εφεδροελασίτες, ΕΠΟΝίτες και άλλοι αγωνιστές. Ερχονταν απολυθέντες εξόριστοι και φυλακισμένοι ή καταδιωκόμενοι στην Αθήνα. Ολοι εθελοντές! Επιστράτευση εδώ δεν κάναμε. Είχαμε υπερπροσφορά και δεν είχαμε να τους δώσουμε όπλα. Πολλοί έμεναν να δουλέψουν στα χωριά τους. Ηταν όμως και πολύ δύσκολες οι συνθήκες διαβίωσης και δράσης. Στενός ο χώρος. Δε χωρούσε για την ώρα περισσότερη δύναμη από τάγμα. Κι αυτό με δύο λόχους και ορισμένες ομάδες Ελεύθερων Σκοπευτών. Πολύ δύσκολοι και οι ελιγμοί. Τα τμήματα βρίσκονταν διαρκώς σε κίνηση. Παραπάνω από δυο τρεις μέρες δεν έμεναν στο ίδιο λημέρι. Πλην εξαιρέσεων (χειμώνα με χιόνια. Η όταν δεν κινούνταν εναντίον μας πολλές εχθρικές δυνάμεις).

Η δύναμη του τάγματος δεν ξεπέρασε τα 150 άτομα. Μαζί με τις βοηθητικές υπηρεσίες. Γυναίκες υπηρετούσαν στην Επιμελητεία και σε αναρρωτήρια. Πίσω στη Βλαχιά κυρίως, που ήταν "ελεύθερη περιοχή".

Το καλοκαίρι του '48, όταν όλες οι στρατιωτικές δυνάμεις του αντιπάλου είχαν σταλεί στο Γράμμο και η περιοχή Μαντουδιού ήταν ελεύθερη, οι αντάρτες κυκλοφορούσαν με αυτοκίνητα.

Τα λημέρια των ανταρτών ήτανε κατά κύριο λόγο στο Κανδήλι και στον Πηξαριά. Αλλά και σε όλα τα άλλα βουνά: Τελέθρι, Ξηρονόρος, Δίρφη, Ελυμπο. Εκκαθαριστικές έγιναν ορισμένες φορές. Δεν πέτυχαν τίποτα. Οι φαντάροι δεν έδειχναν προθυμία να συγκρουστούν με τους αντάρτες. Οπου περνούσαν άφηναν σημειώματα ενημερώνοντας τους αντάρτες προς τα πού κινούνται. Και επίσης άφηναν και διάφορα εφόδια. Ο οπλισμός του Τάγματος ήταν ελαφρύς. Μόνο μέχρι οπλοπολυβόλα. Ούτε πολυβόλα, ούτε όλμους. Ενα "πίατ" και μερικά μπαζούκας. Και νάρκες, που κατασκευάζονταν σε συνεργείο στη Βλαχιά. (Με εκρηκτικό υλικό από νάρκη βυθού γερμανική από την Κατοχή, που ξέβρασε το Αιγαίο).

Μάχες και συγκρούσεις υπήρξαν πολλές. Οι πιο σημαντικές στη Φτερίτσα, στη Στροφιλιά, στο Μίστρο, στις Κεχριές, στο Σταυρό Πηλίου, στο Βαρέλι κ. α. Και τα θύματα όχι λίγα. Η επαφή με τη 2η Μεραρχία Διαμαντή σχεδόν ανύπαρκτη. Γινόταν αραιά με αποστολές συνδέσμων με βάρκες από Λοκρίδα, Πελασγία και Πήλιο. Ασύρματος δε λειτούργησε, λόγω έλλειψης μπαταριών. Το Τάγμα της Εύβοιας ήταν "πολιορκημένο από στεριά και θάλασσα". Οπως και τα άλλα νησιά. Και με την τροπή που πήραν τα πράματα καταδικασμένο!.. Σαν κατακλείδα πρέπει να το πούμε και τούτο και να το υπογραμμίσουμε. Οχι δύο χρόνια, ούτε δύο μήνες δε θα κρατούσαμε την έπαλξη μας στο νησί, αν δεν είχαμε μαζί μας τον υπέροχο ευβοιώτικο λαό.

Και η Εύβοια στον Εμφύλιο έπαθε πολλά και πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος... Εξοντώνονταν ανελέητα δεκάδες μαχητές του ΔΣΕ. Εκατοντάδες και χιλιάδες πολίτες του Αριστερού Κινήματος. Και άλλοι πατριώτες. Το Στρατοδικείο Χαλκίδας - ένα από τα πιο αιματοβαμμένα - δεν ήξερε άλλη ποινή από το θάνατο. Πρόεδρος ταγματασφαλίτης. Κάθε αυγή έστελνε αμέτρητα παλικάρια και κοπέλες στα αδηφάγα εκτελεστικά αποσπάσματα. Αυτά τα καθοδηγούσαν, επιλεκτικά, ταγματασφαλίτες αξιωματικοί.

Στις εκατόμβες μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ: Ο Δημήτρης Μπακόλας από τηνΕυρυτανία, πέθανε στα βασανιστήρια στην Αιδηψό. Ο Στέργιος Ιωάννου,από το Μπράλλο εκτελέστηκε. Ο Μήτσος Καπόλος σκοτώθηκε σε κλοιό στο Κλιμάκι. Ο παλαίμαχος κομμουνιστής Τάκης Φίτσιος,φίλος και συνεργάτης του Αρη και δημοσιογράφος του "Ριζοσπάστη" καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε. Η νεαρή αγωνίστρια Αλίκη Τσουκαλά,αρνήθηκε να αποκηρύξει τις ιδέες της, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε. Ο καπετάν - Γιάννης Χριστοφορίδης,που πέρασε με το καϊκι του τους αντάρτες από το Βαθύκοιλο Πελασγίας στην Εύβοια, εκτελέστηκε. Και η γυναίκα του, με 4 ορφανά, έπεσε στον Ευβοϊκό και πνίγηκε.

Τα βασικά στελέχη του Τάγματος είχαν φριχτό τέλος.

Ο λοχαγός Γιάννης Τσάκαλος,από Στυλίδα, τραυματίας, εκτελέστηκε επιτόπου και αποκεφαλίστηκε. Ο λοχαγός Κώστας Θωμόπουλος,απ' τη Μιτζέλα Αλμυρού, τραυματίας, σε σπηλιά στην Αγιά Σοφιά, αυτοκτόνησε και αποκεφαλίστηκε. Οι διμοιρίτες Φάνης Κερπινής και Λάκης Παντίδας από Φθιώτιδα, αποκεφαλίστηκαν. Ο επίτροπος λόχου Νίκος Μαχαιράκος (Γαμβέτας) από Αϊ- Γιώργη, σταυρώθηκε στην πλατεία Ιστιαίας. Ο διμοιρίτης Οδυσσέας Δασκαλάκης, από Ευρυτανία, θάφτηκε μισοζώντανος. Τον Νίκο Σιμεωνίδη,απ' το Περιστέρι Αθήνας, τον έριξαν στα λυκόσκυλα, που τον κατασπάραξαν... Δεν έχει τέλος ο μακάβριος κατάλογος. Τα μαρτύρια των αγωνιστών θυμίζουν "Κόλαση του Δάντη". Ο λοχαγός Γιώργης Δημόπουλος,που επέζησε έμεινε 20 χρόνια παράνομος και πιάστηκε επί χούντας. Οι ελάχιστοι άλλοι που επέζησαν βασανίστηκαν στα κρατητήρια κι έρεψαν για χρόνια στις φυλακές.

Στις 28 Σεπτέμβρη '49 έπαψε να χτυπά η γενναία καρδιά του Πολιτικού Επιτρόπου του Τάγματος, Γιώργη Βλαχούτσικου (Ευβοιώτη). Πήγε δολοφονημένος από έμπιστό του αντάρτη, χωριανό του. Ηταν Τετάρτη μετά τα μεσάνυχτα. Τον πήρε ο στρατός. Τον μετέφεραν στη γενέτειρά του, τη Λίμνη. Μισοπεθαμένο τον σταύρωσαν. Και τον ακούμπησαν στο άγαλμα του Γοβγιού. Χωρίς να ξέρουν ότι επιθυμία του ήταν, όπως έλεγε: "Αν είμαι τυχερός, θα σταθώ δίπλα στον Αγγελή Γοβγιό"... Ηταν ωραίος άντρας. Κανονικό ανάστημα, μελαχρινός, δασύτριχος, πανέξυπνος, ποδάρι γρήγορο, στις πορείες συνήθιζε να λέει συχνά: "Βαδίστε γρήγορα. Βαδίστε γρήγορα". Ανθρωπος μεγάλης αντοχής. Και προπαντός πιστός στον αγώνα και σταθερός στην ιδεολογία μας. Στην Κατοχή ήταν καπετάνιος του Εφεδρικού ΕΛΑΣ στη Β. Εύβοια.

Το "σταύρωμα" δεν ξέρω αν εφαρμόστηκε αλλού. Στην Εύβοια πάντως, για τα πιο σημαντικά πρόσωπα, το 'χαν στην ημερήσια διάταξη.

Εκείνες τις μαύρες και θλιβερές μέρες και νύχτες του φθινοπώρου του '49, που ο θάνατος ενέδρευε κάθε στιγμή και σε κάθε βήμα, έπεφτε δολοφονημένος, εδώ, αριστερά, σ' αυτά τα υψώματα, από κακό βόλι αντάρτη (που έσωσε το τομάρι του) κι ο αρχηγός των ανταρτών. Ο θρυλικός καπετάν Ανάποδος. Ηταν 5 Νοέμβρη του '49. Σάββατο μεσημέρι. Ωρα 2:30. Μέρα συμβολική. Συμπλήρωνε στο νησί ακριβώς δύο χρόνια.

Ο Θύμιος Καψής ήταν σωστός σε όλα. Ισχυρή προσωπικότητα, με μόρφωση και γνώσεις, πολιτικές προπάντων αλλά και στρατιωτικές ικανότητες. Κι ένα χαρακτήρα αδαμάντινο και με όλα τα χαρίσματα και τις αρετές. Το "ανάποδο" όνομα ήταν παρατσούκλι στο γυμνάσιο του Δαδιού (του το κόλλησαν οι συμμαθητές του γιατί στις συζητήσεις και στα παιχνίδια πήγαινε κόντρα). Στον ΕΛΑΣ του το θύμισαν, το δέχτηκε σαν ψευδώνυμο και το τίμησε. Ηταν 29 χρονών. Γεννήθηκε στη Δρυμαία (Γλούνιστα) της Λοκρίδας το 1920. Ενα χωριό που συνέβαλε και αυτός να γίνει "κόκκινο" στην Κατοχή και το είπανε "Μόσχα". Από γονείς ευκατάστατους. Τους έκανε αγωνιστές. Ο πατέρας του βασιλικός οργανώθηκε στο ΕΑΜ, βγήκε και στο ΔΣΕ κι ύστερα στην πολιτική προσφυγιά.("Μωρέ γιέμ' καλά τα λες, έλεγε ο μπάρμπα- Ταξιάρχης. Αλλά εμένα δε με γελάς. Πίσω απ' το ΕΑΜ είναι το ΚΚΕ". Γέλαγε ο Θύμιος). Η αδελφή του η Ευσταθία, μαχήτρια στο ΔΣΕ στη Ρούμελη με τον Διαμαντή κι ύστερα για πολλά χρόνια στη φυλακή. Η μάνα του, η θεια - Ασήμω, στις φυλακές Πάτρας... Στο γυμνάσιο ο Θύμιος άριστος μαθητής. Το άρχισε στην Αμφίκλεια (Δαδί) και το τέλειωσε στη Λάρισα. Στο γυμνάσιο πρέπει να μυήθηκε στην επαναστατική ιδεολογία. Στη Λάρισα πρέπει να ήταν μέλος της ΟΚΝΕ. Το 1939 - 41 φοιτητής στο πανεπιστήμιο, στη Νομική. Τότε πρέπει να έγινε μέλος του ΚΚΕ. Αντάρτης στον Παρνασσό αρχές του 43'. Κοντά στον Διαμαντή, συναγωνιστής και μαθητής του. Από τα ηγετικά στελέχη του ΕΛΑΣ στην Αττικοβοιωτία. Στα "Δεκεμβριανά", με το 2ο σύνταγμα, που είναι πολιτικός, πιάνεται από τους Αγγλους. Κρατείται στο Χασάνι (Ελληνικό). Δραπετεύει με μια ομάδα. Το '46 πολιτικός στο Αρχηγείο Φθιωτιδοφωκίδας του ΔΣΕ. Γλιτώνει απ' τον κλοιό στην Γκιώνα, όπου σκοτώθηκαν ο Κωστούλας κι ο Καραλίβανος. Υστερα στο αρχηγείο Παρνασσίδας με τον Διαμαντή. Στη συνέχεια καπετάνιος στο τάγμα Καλλιδρόμου. Και τέλος στην Εύβοια. Επιλογή κατάλληλη για άνθρωπο πιστό, σταθερό, αισιόδοξο, πνευματώδη, παλικάρι, αγαπητό στο λαό και στους αντάρτες. Από στόφα ηγέτη. Και με γερά νεύρα. Ικανό να αντέξει σε όλα. Και για την υπέρτατη θυσία.

Οταν τους έφερε στο λημέρι ο δολοφόνος του, έπνεε τα λοίσθια. Κι οι "σταυρωτήδες" τον σταύρωσαν σε ξύλινη σκάλα. Που την έστησαν στην πλατεία της Χαλκίδας. Και διαφήμισαν το "κατόρθωμά" τους! Τον σταύρωσαν. Κι απάνω απ' το κεφάλι του κρέμασαν μια πινακίδα που έγραφε:

"ΙΔΟΥ ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΔΟΣΙΑΣ".

Ερμε Θύμιο! Τι σού 'ταν γραφτό...".

Με τιμές δημάρχου και με δημοτική δαπάνη κηδεύτηκε, το περασμένο Σάββατο από τον Ιερό Ναό του Προφήτη Ηλία στη Λάρισα, ο Χριστόφορος Δαμάνης,ηρωική μορφή του ΚΚΕ, αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης και του λαϊκού κινήματος. Πάνδημη η πόλη της Λάρισας και πάρα πολλοί άλλοι Θεσσαλοί ξεπροβόδισαν τον Χριστόφορο στο τελευταίο ταξίδι του. Ηταν εκεί οι σύντροφοί του από το ΚΚΕ και την ΚΝΕ, οι συναγωνιστές του στην Εθνική Αντίσταση, οι συνεξόριστοί του στα νησιά, οι συγκρατούμενοί του στις φυλακές των "πέτρινων χρόνων", οι συνεργάτες του στο Δήμο Λάρισας.

Της νεκρώσιμης πομπής προηγείτο η φιλαρμονική του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας. Πάνω στο φέρετρό του απλωμένες η ελληνική σημαία και η κόκκινη σημαία της εργατικής τάξης και του κόμματός της και μέσα είχε τοποθετηθεί ο "Ριζοσπάστης", η εφημερίδα του. Το πλήθος των συγκεντρωμένων έξω από το ναό υποδέχτηκαν τη σορό του με παρατεταμένα χειροκροτήματα.

Στη νεκρώσιμη ακολουθία, ο πόνος για το θάνατο βουβός και η σκέψη όλων στη ζωή του Χριστόφορου. Μια ζωή, που - όπως τόνισε ο Α. Σκυλλάκος,μιλώντας εκ μέρους της ΚΕ του ΚΚΕ - αφιερωμένη στο ΚΚΕ, στον αγώνα της Εθνικής Αντίστασης και του λαϊκού κινήματος, στα ιδανικά του σοσιαλισμού. Μια πορεία ζωής, πρότυπο για τους κομμουνιστές, αλλά και για κάθε προοδευτικό και δημοκράτη άνθρωπο, που ξεκίνησε από το 1940, όταν οργανώθηκε στο ΚΚΕ, στη συνέχεια με τη συμμετοχή του στο Αλβανικό Μέτωπο, όπου και τραυματίστηκε σοβαρά κι έπειτα στο έπος της Εθνικής Αντίστασης. Υστερα, από το 1946 μέχρι και τη χούντα, το δρομολόγιο των διώξεων, των συλλήψεων, των φυλακίσεων, της εξορίας, μια διαδρομή σε όλα, σχεδόν, τα κολαστήρια της Ελλάδας. Από το 1974 στη νομιμότητα, πρώτος γραμματέας της ΝΕ Λάρισας του ΚΚΕ και μέλος του Γραφείου Περιοχής του Κόμματος, από το 1978 μέχρι το 1979 δημοτικός σύμβουλος και αντιδήμαρχος Λάρισας και μετά πρόεδρος του Παραρτήματος Λάρισας και της Περιφερειακής Επιτροπής Θεσσαλίας της ΠΕΑΕΑ.

Στην αντιστασιακή δράση του και στην προσφορά του στις οργανώσεις των αντιστασιακών, αναφέρθηκε ο Γ. Φιλιππίδης,πρόεδρος του Παραρτήματος Λάρισας της ΠΕΑΕΑ. Ο Α. Τρυγάζης,γραμματέας του ΝΣ Λάρισας της ΚΝΕ, υπογράμμισε πως το παράδειγμα του Χριστόφορου στη ζωή και στον αγώνα διαμόρφωσε τους νέους κομμουνιστές, τους εμπνέει και τους καθοδηγεί. Ο Αρ. Λαμπρούλης,πρώην δήμαρχος Λάρισας, αναφέρθηκε στο ήθος και το ύφος του, στην εργατικότητα, στην αποτελεσματικότητα και στην τεράστια συμβολή του στο πρωτοποριακό έργο της δημοτικής αρχής, στην 16ετία 1978 - 1994. Και ο Γ. Παπαπρίλης,πρόεδρος της Κοινότητας Μαγούλα Ελασσόνας, όπου γεννήθηκε το 1915 ο Χριστόφορος, μίλησε για το "καμάρι της Μαγούλας", που θα μείνει αξέχαστος σ' όλους τους συγχωριανούς του.

Η αναγνώριση, η εκτίμηση και η αγάπη που απολάμβανε ο Χριστόφορος Δαμάνης στη Λάρισα και στη Θεσσαλία γενικότερα, εκφράστηκε και με την παρουσία στην κηδεία του εκπροσώπων των τοπικών αρχών, ανθρώπων απ' όλα τα κοινωνικά στρώματα και απ' όλο το πολιτικό φάσμα.

Ο Χριστόφορος Δαμάνης γεννήθηκε το 1915 στη Μαγούλα Ελασσόνας. Καταγόταν από αγροτική οικογένεια. Το 1939 πέρασε στη Νομική Σχολή Αθηνών, χωρίς να μπορέσει να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Το 1940 έγινε μέλος του ΚΚΕ και εθελοντικά πήρε μέρος στην πρώτη γραμμή του Μετώπου Κορυτσάς - Πόγραδετς. Τραυματίστηκε βαριά. Αρχίζει την αντιστασιακή του δράση μέσα από τις γραμμές της ΚΟ Ελασσόνας. Εφυγε για την Αθήνα για να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Συνδέθηκε με την ΚΟ Πειραιά και δούλεψε δραστήρια καθοδηγώντας οργανώσεις. Το 1946 πιάστηκε και φυλακίστηκε. Αποφυλακίστηκε τον Οκτώβρη του ίδιου χρόνου. Το 1947 πέρασε στην παρανομία. Πιάστηκε το 1949 και καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλακή. Το 1949 πέρασε με στημένη υπόθεση έκτακτο στρατοδικείο. Για την ίδια υπόθεση το 1958 δικάζεται σε 5 χρόνια φυλακή. Γιούρα, Κεφαλονιά, Τρίκαλα, Λευκάδα, Αλικαρνασσός, Καλάμι, Κέρκυρα, Γεντικουλέ, Αβέρωφ ήταν το αγωνιστικό δρομολόγιό του. Το 1964 αποφυλακίστηκε.

Στη Λάρισα συνδέθηκε με την ΕΔΑ και ανέλαβε Γραμματέας Πόλης μέχρι το 1967. Η χούντα τον έκλεισε στη Γιούρα και μετά στο Παρθένι Λέρου έως το Δεκέμβρη του 1970. Με την αποφυλάκισή του συνδέθηκε με το Κόμμα και ανέλαβε παράνομη δουλιά στη Θεσσαλία. Το Μάη του 1971 ξαναπιάστηκε. Με την αποφυλάκισή του ξαναρχίζει την παράνομη δράση μέχρι τη νομιμοποίηση του Κόμματος το 1974. Ανέλαβε πρώτος Γραμματέας της Νομαρχιακής Επιτροπής Λάρισας και μέλος του Γραφείου Περιοχής Θεσσαλίας. Εκλέχτηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο το 1978, στο οποίο δούλεψε από τη θέση του αντιδημάρχου. Μέχρι την αποχώρησή του, το 1989, αφιέρωσε όλες του τις δυνάμεις για την αγαπημένη του Λάρισα.

Στην τιμητική εκδήλωση του Καπετάν "Ανάποδου" παραβρέθηκαν τα Παραρτήματα: Κεντρικά ΠΕΑΕΑ, τραυματιών και αναπήρων του ΔΣΕ ΠΕΑΕΑ, Ηλιούπολης, Περιστερίου, Ανω Πετραλώνων, Κορωπίου, Μελισσίων, Γκύζη, Κολωνού, Κυψέλης, Εξαρχείων - Νεάπολης - Κολωνακίου, Αμφίκλειας, Ζωγράφου, Αγίας Παρασκευής, Χαϊδαρίου, Θηβών, Σύνδεσμος Αξιωματικών - Υπαξιωματικών Εθνικής Αντίστασης Αλιβερίου, Λίμνης, Ιστιαίας, Λ. Αιδηψού. Παραβρέθηκαν επίσης αντιπροσωπεία της Νομαρχιακής Επιτροπής Εύβοιας και του Νομαρχιακού Συμβουλίου της ΚΝΕ Εύβοιας, καθώς επίσης και της ΚΟΒ του ΚΚΕ Ανω Πετραλώνων. Ανάμεσα στους παραβρισκόμενους διακρίναμε επίσης: Τον Τάκη Υφαντή (Ηρακλή) πολιτικό επίτροπο της 2ης Μεραρχίας Διαμαντή και τους Θανάση Δρούκαλη (Γκούρα) και Γιώργη Κουτρούκη, ταξιάρχους, επίσης, στη 2η Μεραρχία Διαμαντή.

Σπαρμένη κόκαλα ετούτη η γη. Κάθε σπιθαμή, γύρω από κάθε λημέρι. Αθαφτοι νεκροί. Ζωντανοί στο θρύλο που τους συνοδεύει. Μάρτυρες μόνοι ζουλάπια του βουνού κι οι σύντροφοι που επέζησαν κι επιστρέφουν στ' άγια χώματα. Να θάψουν τους νεκρούς. Να ορκιστούν για τη συνέχεια... Πενήντα χρόνια μετά.

Ας μας συγχωρέσουν οι αναγνώστες του "Ρ". Η ιστορία για το πέτσινο μπουφάν και τα κόκαλα, στη φωτογραφία που τραβήχτηκε την Κυριακή κάπου στην Εύβοια, δεν είναι εύκολο ακόμα να γραφτεί.

Παραβρέθηκε πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ με τους συντρόφους Δ. Κουτσούμπα,μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και διευθυντή του "Ριζοσπάστη", Γ. Χώτο, μέλος της Γραμματείας της ΚΕ, Αντ. Σκυλλάκο, Χρ. Χαλκιά, Γ. Νταφούλη,μέλη της ΚΕ του Κόμματος, καθώς και οι γραμματείς των ΝΕ του ΚΚΕ στους τέσσερις θεσσαλικούς νομούς. Επίσης, οι Β. Μπούτας και Ν. Γκατζής,βουλευτές του ΚΚΕ. Ακόμα, ο νυν δήμαρχος Λάρισας Χρ. Καφφές και ο νεοεκλεγείς Κ. Τζανακούλης,ο νέος δήμαρχος Καρδίτσας Χρ. Τέγος,ο Κ. Σαμαρίνας,βοηθός νομάρχη Λάρισας και πολλοί δημοτικοί και νομαρχιακοί σύμβουλοι δήμων και νομαρχιών της Θεσσαλίας. Επίσης, εκπρόσωποι των αντιστασιακών οργανώσεων της περιοχής, της ισραηλινής κοινότητας και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Ο Γ. Παττάκης,πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Λάρισας, ο Τ. Τσιόγκας,γραμματέας του Εργατικού Κέντρου Λάρισας και μέλος της διοίκησης της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι πολλών άλλων μαζικών φορέων και οργανώσεων.

Η πατρίς ευγνωμονούσα!

Πέντε του Νοέμβρη του 1949

Ο Γιώργης Μωραϊτης στην κεντρική ομιλία

Ο Π. Αθηναίος από την ΠΕΑΕΑ Χαλκίδας

Η αδελφή του Θύμιου Καψή (Καπετάν Ανάποδου) Ευσταθία Καψή - Κυριακίδη, πρόσφερε 103.000 στην ΠΕΑΕΑ.