Η εξάμηνη περίοδος χάριτος του Ινδονήσιου Προέδρου Χαμπίμπι φαίνεται πως έχει περάσει πλέον ανεπιστρεπτί. Η πολιτική της κωλυσιεργίας των πολιτικών μεταρρυθμίσεων που υποτίθεται πως θα οδηγούσαν τη χώρα στην οδό της δημοκρατίας, έχει ρίξει λάδι στη φωτιά της πολιτικής κρίσης και πυροδοτεί τις έντονες αντιδράσεις φοιτητών, μερίδας του λαού, και ηγετών των κομμάτων της αντιπολίτευσης που τελούν ακόμη υπό καθεστώς παρανομίας.

Αυτή τη φορά η κρίση εστιάζεται στο νομοθετικό έργο της 1.000μελούς Συμβουλευτικής Εθνοσυνέλευσης (MPR), η οποία ετοιμάζει τη θέσπιση αρκετών διαταγμάτων με κύριο εκείνο που θα ρυθμίσει τη διεξαγωγή των νέων κοινοβουλευτικών και προεδρικών εκλογών. Αυτή τη φορά, οι αντιδράσεις δεν εστιάζονται μόνον απέναντι στο νομοθετικό έργο της Συμβουλευτικής Εθνοσυνέλευσης αλλά και στη σύνθεση και αρμοδιότητες του συγκεκριμένου σώματος, αφού πλέον εκτός από τους Ινδονήσιους φοιτητές τώρα και οι πολιτικοί σχολιαστές των εφημερίδων της Τζακάρτα εννοούν να στηλιτεύουν το γεγονός ότι οι μόνοι που δε νομιμοποιούνται να ρυθμίσουν το μέλλον της Ινδονησίας είναι τα 1.000 μέλη της Συμβουλευτικής Εθνοσυνέλευσης. Αιτία; Το γεγονός ότι οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, είναι διορισμένοι από το διεφθαρμένο, παλιό αλλά πανταχού παρόν, καθεστώς του πρώην "Προέδρου" της Ινδονησίας Σουχάρτο. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: Το 50% των μελών της 1.000μελούς Συμβουλευτικής Εθνοσυνέλευσης απαρτίζονται από τα 500 μέλη του κοινοβουλίου (στη συντριπτική πλειοψηφία τους βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος Γκολκάρ και 75 διορισμένοι στρατιωτικοί), ενώ και το υπόλοιπο 50% είναι διορισμένοι στρατιωτικοί και πολιτικοί αξιωματούχοι του παλιού Προέδρου Σουχάρτο... Ολοι πλέον σήμερα στην Τζακάρτα τολμούν και... "φωναχτά" να αναρωτηθούν γιατί πρέπει οι στήλες του παλιού καθεστώτος να καθορίσουν την πορεία της μεγαλύτερης μουσουλμανικής χώρας του κόσμου προς το 2000!

Εν μέσω οξύτατων αντιδράσεων, πολιτικής αναταραχής, τα 1.000 μέλη της Εθνοσυνέλευσης αποφασίζουν για τη σύσταση και προώθηση 12 διαταγμάτων που υποτίθεται πως θα σώσουν το δημοκρατικό "πρόσωπο" του σημερινού Προέδρου Χαμπίμπι ρυθμίζοντας το καίριο ζήτημα των πολιτικών μεταρρυθμίσεων στη χώρα. Σκοπεύουν, λοιπόν, να θεσπίσουν διατάγματα για την ακόλουθη πλειάδα ζητημάτων:

- Τον επαναπροσδιορισμό του τρόπου και χρόνου των νέων βουλευτικών εκλογών που θα οδηγήσουν στη σύσταση νέας κυβέρνησης τετραετούς θητείας. Επίσης, θα γίνει προσπάθεια για ρύθμιση που θα "βγάζει" "καθαρές κυβερνήσεις" καθώς θα καθιερωθεί "πόθεν έσχες" για όλους τους κυβερνητικούς αξιωματούχους.

- Να τεθούν περιορισμοί στη θητεία Προέδρου και Αντιπροέδρου έτσι ώστε έκαστος να μην εκλέγεται πάνω από δύο συνεχόμενες φορές στα συγκεκριμένα αξιώματα και για θητεία που κάθε φορά δε θα ξεπερνά τα πέντε χρόνια.

- Ακύρωση του διατάγματος του 1998, που έδινε υπερεξουσίες στον Πρόεδρο. - Την παροχή μεγαλύτερης αυτονομίας στις περιφέρειες της χώρας.

- Την ανάθεση ευθύνης στις τοπικές αρχές για την προώθηση και τήρηση του σεβασμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

- Διάταγμα για "πολιτική σε μία δημοκρατική οικονομία", δηλαδή προώθηση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, απαγόρευση μονοπωλίων, ρύθμιση αποπληρωμής ξένων δανείων.

- Διάταγμα για την αλλαγή στον τρόπο και χρόνο λειτουργίας της Εθνοσυνέλευσης.

- Διάταγμα που θα ρυθμίζει τα κύρια σημεία πολιτικής της νέας κυβέρνησης που αναμένεται (να αναδειχτεί με τις εκλογές του 1999) μέχρι την επόμενη σύνοδο της Εθνοσυνέλευσης, το Δεκέμβρη του '99 οπότε θα αποφασιστεί ο νέος Πρόεδρος.

- Αρση του διατάγματος του 1983 που αφορά δημοψηφίσματα που αναφέρουν ποιες αλλαγές θα πρέπει να γίνουν στο Σύνταγμα της χώρας που χρονολογείται από το 1945!

- Ακύρωση του διατάγματος του 1978 που προωθούσε την "πολιτική της εθνικής συμφιλίωσης", της λεγόμενης πολιτικής του "πανκασίλα", που είχε μηχανευτεί ο Σουχάρτο.

- Απόφαση της Εθνοσυνέλευσης για το ποια κόμματα θα νομιμοποιήσει, καθώς και εάν θα επιβληθούν συγκεκριμένες διατάξεις για τον περιορισμό του αριθμού εκπροσώπησης στη Βουλή.

Δεν είναι μόνον οι δεκάδες χιλιάδες φοιτητές που κινητοποιούνται και διαδηλώνουν σε όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα της Ινδονησίας, απαιτώντας την παραίτηση του Προέδρου Χαμπίμπι, τη διάλυση της Συμβουλευτικής Εθνοσυνέλευσης, την παραπομπή του Σουχάρτο σε δίκη για διαφθορά και παράνομο πλουτισμό και τη διαλεύκανση χιλιάδων περιπτώσεων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι και οι εκτός νόμου ηγέτες της αντιπολίτευσης, οι οποίοι σημειώνουν την παρουσία τους σε κάθε ευκαιρία και σε κάθε τελευταία κρίση. Αν και δε διαθέτουν - πώς θα ήταν δυνατόν άλλωστε! - πολιτική εμπειρία, αρκετές πολιτικές προσωπικότητες της αντιπολίτευσης έχουν ήδη ξεχωρίσει μέσα από τους αρχηγούς δεκάδων κομμάτων που δημιουργήθηκαν μετά την παραίτηση του Προέδρου Σουχάρτο στις 21 του περασμένου Μάη. Ηγετικές μορφές όπως η κόρη του πρώην Προέδρου της Ινδονησίας Σουκάρνο, Μεγκαβάτι Σουκαρνοπούτρι, και ο Αμίν Ράις, ο φερόμενος ως ο διανοούμενος Μουσουλμάνος ηγέτης, φαίνεται να διαθέτουν την απαραίτητη υπομονή ώστε να διεκδικήσουν την εξουσία μη επιλέγοντας την οδό βίαιων πολιτικών ενεργειών.

Την περασμένη μάλιστα Τετάρτη, κορυφαία μέρα συνόδου της Συμβουλευτικής Εθνοσυνέλευσης, οι φωτογραφίες αυτών αλλά και άλλων δύο ηγετών της "παράνομης" αντιπολίτευσης φιγουράριζαν στην πρώτη σελίδα όλων των μεγάλων εφημερίδων της Τζακάρτα, και χαμογελούσαν κρατώντας ψηλά ο ένας τα χέρια του άλλου σε μία συμβολική κίνηση ενότητας. "Οι πραγματικές ειδήσεις βγαίνουν έξω από το γκρίζο κτίριο της Εθνοσυνέλευσης" σχολίαζε Ινδονήσιος πολιτικός παρατηρητής σε ανταποκριτή του BBC στην Τζακάρτα, θέλοντας με τον τρόπο αυτό να εστιάσει το ενδιαφέρον του ξένου δημοσιογράφου στη συνάντηση των ηγετών της αντιπολίτευσης, οι οποίοι διατύπωσαν τα δικά τους αιτήματα για την έξοδο της Ινδονησίας από την κρίση: άμεση παραίτηση του Προέδρου Χαμπίμπι αμέσως μετά τις βουλευτικές εκλογές του 1999, εκλογές για την ανάδειξη του νέου Προέδρου, διάλυση των δυνάμεων ασφαλείας, τερματισμό του ρόλου των στρατιωτικών στην πολιτική εξουσία.

Το βέβαιο είναι ότι τα αιτήματά τους δε θα εισακουστούν και αυτή τη φορά από την κυβέρνηση του Προέδρου Χαμπίμπι. Ωστόσο, το ερώτημα που προβάλλει κρίσιμο, είναι το εάν τελικώς θα αποφύγει η χώρα την αιματοβαμμένη οδό για την πραγματοποίηση γενναίων πολιτικών μεταρρυθμίσεων που θα εγκαθιδρύσουν στέρεα το οικοδόμημα της δημοκρατίας σ' αυτή τη χώρα της νοτιοανατολικής Ασίας. Το στυγερό και εγκληματικό 32χρονο καθεστώς του Σουχάρτο δεν ξεχνιέται, ενώ η σημερινή δεινή πολιτική και οικονομική θέση της χώρας δεν αφήνει πολλά περιθώρια αναβολών. Μήπως τελικά ήρθε η ώρα αναπόφευκτων θυσιών;

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός μεταβάλλεται στο χρυσωμένο χάπι για να κάνει δυνατή την αποδοχή αυτή της εκπαιδευτικής αθλιότητας.

Η "ελευθερία", το τρίτο βάθρο των απαιτήσεων της ματωμένης εξέγερσης, μετατράπηκε σε μια χυδαία ελευθεριότητα ηθών, εθίμων και πολιτιστικών παραδόσεων. Κορωνίδα αυτής της ελευθεριότητας είναι τα όπλα, τα ναρκωτικά και η πορνεία.

Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ

Ο σοσιαλδημοκράτης Πολωνός Πρόεδρος Αλεξάντερ Κβασνιέφσκι θα περίμενε ασφαλώς ότι ο "σύντροφος" Γερμανός καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ, θα έφερνε κατά την επίσκεψή του, στις 5 Νοέμβρη, στη Βαρσοβία, στην ταξιδιωτική βαλίτσα τα χρυσά κουτάλια της ΕΕ.

Τουλάχιστον θα περίμενε την πανηγυρική δήλωση του Γερμανού "συντρόφου" ότι η είσοδος της Πολωνίας στον παράδεισο της ΕΕ θα γίνει το αργότερο το 2000. Αφού αυτή την ημερομηνία είχε επανειλημμένα επίσημα αναφέρει ο τέως καθολικός καγκελάριος Χέλμουτ Κολ. Τι το φυσικότερο, λοιπόν, να συντομευόταν η ημερομηνία αυτή, ανάμεσα σε "συντρόφους", κατά μερικούς τουλάχιστον μήνες;

Αλλά οι επίσημες συνομιλίες μεταξύ Σρέντερ και Κβασνιέφσκι, όπως και μεταξύ Σρέντερ και του καθολικού Πολωνού πρωθυπουργού της "Αλληλεγγύης" ("Σολιντάρνος" Μπούζεκ υπήρξαν για την πολωνική πλευρά κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικές. Αυτή μάλιστα την πολωνική απογοήτευση την εξέφρασε δημόσια ο Πολωνός πρωθυπουργός, αντιπαραθέτοντας τη διαβεβαίωση Κολ προς την αόριστη προθεσμία Σρέντερ. Γιατί ο τελευταίος δεν ήθελε να δεσμευτεί ούτε για το 2000 ή το 2003.

Μάλιστα, τόσο από το περιβάλλον Σρέντερ, όσο και από πηγές των Βρυξελλών, έγινε αυτές τις μέρες λόγος ακόμα και για το 2005 ή και 2008, γιατί αυτό που ανακάλυψαν πρόσφατα οι ηγετικοί κύκλοι της ΕΕ, αυτό που έχει πρωτεύουσα σημασία δεν είναι η διεύρυνση, αλλά η "εμβάθυνση" της ΕΕ. Αυτή όμως η ανακάλυψη είναι εκ του πονηρού, γιατί αποσκοπεί να ρίξει όλα ή το μεγαλύτερο μέρος των βαρών της προετοιμασίας για την είσοδο στις πλάτες των ίδιων των υπό είσοδο λαών, και στην περίπτωση της Πολωνίας συγκεκριμένα: των εργαζομένων στα μεγάλα κρατικά - ακόμα - εργοστάσια χαλυβουργίας, στα ανθρακωρυχεία, στα ναυπηγεία, στη γεωργία κλπ. Τα χαλυβουργεία, π.χ., απέλυσαν ήδη περί τους 60.000 εργάτες, αλλά και οι 85.000 που απέμειναν θεωρούνται από την ΕΕ αδικαιολόγητα υψηλός αριθμός, γιατί - έτσι λένε - τα πολωνικά χαλυβουργεία δε γίνονται ανταγωνίσιμα στον κύκλο της ΕΕ. Απολύσεων, λοιπόν, συνέχεια. Το ίδιο συμβαίνει με τα πολωνικά ανθρακωρυχεία, που ο τωρινός αριθμός των απασχολούμενων, των 230.000 εργαζομένων, πρέπει κατά τις επιθυμίες της ΕΕ - και σ' αυτά όλα δε διαφωνεί καθόλου ο "σύντροφος" Γερμανός καγκελάριος - να μειωθεί κατά 100.000 περίπου. Καθόλου διαφορετική η κατάσταση στα πολωνικά ναυπηγεία.

Στοιχεία για την κατάσταση και για τις επιδιώξεις της ΕΕ απέναντι στα υπό εισδοχή κράτη δημοσιεύει και το Ινστιτούτο Οικονομικής Ερευνας της Χάλλης (IWH), που συνιστά "υπομονή". Γράφει ότι "τα βάρη προσαρμογής των υποψήφιων εισδοχής είναι τόσο μεγάλα, ώστε ούτε ως το 2002 δε θα έχουν καταφέρει να αντέξουν στην ανταγωνιστική πίεση μέσα στην κοινή αγορά". Στη μελέτη αυτή γίνεται λόγος για τις επιχειρήσεις των υποψήφιων κρατών, που θα έχουν "προβλήματα και έξοδα" ώστε να μπορέσουν να τα βγάλουν πέρα με τους "δυτικούς ανταγωνιστές" και συνεχίζει: "Η Πολωνία έχει αναλάβει την υποχρέωση να αναδιαρθρώσει τελείως τις περιφερειακές διοικητικές δομές και να προσαρμόσει τη σημαντική βιομηχανία χάλυβα και κάρβουνου σ' αυτή της ΕΕ - πράγμα που ισοδυναμεί με νέκρωση ανθρακωρυχείων και μεταλλείων και με ανεργία".

Από την προσαρμογή στα προδιαγραμμένα μέτρα της ΕΕ θα πληγεί ιδιαίτερα και η πολωνική γεωργία. Στην Πολωνία υπάρχουν 600.000 αγροτικά νοικοκυριά, που το καθένα τους κατά μέσο όρο δεν έχει μεγαλύτερο από έξι εκτάρια. Η ΕΕ επιδιώκει να καταστρέψει ένα μέρος των νοικοκυριών αυτών, για να "ανεβάσει την απόδοση και την ποιότητα των προϊόντων", πράγμα που θα συμβεί και με την κτηνοτροφία και την επεξεργασία των ζωικών προϊόντων.

Πρόκειται δηλαδή, από τη μια, για ξερίζωμα και απονέκρωση ολόκληρων περιφερειών και, από την άλλη, για την ανάγκη διάθεσης τεράστιων χρηματικών ποσών, για να προσαρμοστεί, π.χ., το πολωνικό επίπεδο σ' αυτό των προηγμένων χωρών της ΕΕ. Και είναι αυτονόητο ότι οι Βρυξέλλες δεν πρόκειται να είναι τόσο απλόχερες, ώστε να μη φορτώσουν ένα μεγάλο μέρος των εξόδων στις πλάτες των νεοφερμένων. Ετσι στην Πολωνία, αλλά και αλλού, αρχίζει να ακούγεται τελευταία το παράπονο ότι οι Βρυξέλλες τους μεταχειρίζονται σαν μέλη δεύτερης κατηγορίας.

Στην Πολωνία οι σοσιαλδημοκράτες δε θέλουν επίσης να ακούνε για το γενικότερο σοσιαλιστικό - σοσιαλδημοκρατικό σύνθημα των κομμάτων αυτών της ΕΕ, ότι δηλαδή είναι πολύ αφελές να επιδιώκεται ταυτόχρονα διεύρυνση και εμβάθυνση της ΕΕ. Ούτε με την αντίληψη των Γερμανών σοσιαλδημοκρατών έχουν την ίδια γνώμη οι Πολωνοί σοσιαλδημοκράτες, ότι τάχα η διεύρυνση της ΕΕ θα "μπλοκάρει τον εκδημοκρατισμό της".

Υπήρξαν και μερικά άλλα ζητήματα που θίχτηκαν κατά τις συνομιλίες του Σρέντερ στη Βαρσοβία. Ενα απ' αυτά είναι το αίτημα της "Ενωσης των εκδιωχθέντων" (Γερμανών από την Πολωνία) να μη γίνει δεκτή η Πολωνία στην ΕΕ, πριν καταβληθούν στους "εκδιωχθέντες" αποζημιώσεις από το πολωνικό κράτος. Σύμφωνα με τις ειδήσεις, ο Γερμανός καγκελάριος "αποστασιοποιήθηκε" από την αξίωση αυτή, δηλώνοντας ότι η κυβέρνησή του "δε θα θέσει ή δε θα δεχτεί προϋποθέσεις για την είσοδο στην ΕΕ". Στο ζήτημα όμως της ικανοποίησης του αιτήματος αποζημίωσης των Πολωνών που στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής εξαναγκάστηκαν σε εργασία στη Γερμανία, η απάντηση του Γερμανού καγκελάριου δεν ήταν ικανοποιητική για τους παθόντες. Ο Σρέντερ τους παρέπεμψε στο υπάρχον "Γερμανο - πολωνικό ίδρυμα", που όμως καταβάλλει σε κάθε θύμα μόνο 700 μάρκα, ενώ το αίτημά τους είναι η καταβολή ενός ποσού 10.000 μάρκων κατ' άτομο.

Κάτι που θα μπορούσε μελλοντικά να δημιουργήσει ένα κάπως μεγαλύτερο πρόβλημα στις γερμανο - πολωνικές σχέσεις είναι ο φόβος των Γερμανών, ότι με μια Πολωνία στην ΕΕ η χώρα τους θα κατακλυστεί από φτηνή πολωνική εργατική δύναμη. Αλλά οι Γερμανοί φύλακες αγρυπνούν. Από τώρα γίνεται λόγος ότι θα ληφθεί ειδική μέριμνα για την αποσόβηση αυτού του "κινδύνου", τουλάχιστον για την πρώτη δεκαετία - δεκαπενταετία.

Ολα μαζί τα ζητήματα όπως εκτέθηκαν, δε δημιουργούν προς το παρόν σοβαρά προβλήματα στις επίσημες γερμανοπολωνικές σχέσεις, δημιουργούν όμως σοβαρά προβλήματα για την ίδια την Πολωνία, που δικαιολογούν την άποψη ότι ο δρόμος προς την ΕΕ, που διάλεξαν οι ηγετικές δυνάμεις της, είναι πολύ ανηφορικός για την πλειοψηφία του πολωνικού λαού, που για να φτάσει ως τα εκεί έχει να περάσει μια μακριά "γέφυρα των στεναγμών".

Αλλά ανεξάρτητα από αυτά, ιδιαίτερα για χιλιάδες Πολωνούς αριστερούς, οι δεξιές κυβερνητικές δυνάμεις όξυναν τις τελευταίες μέρες το "κυνήγι των μαγισσών". Ορισαν τον δεξιό συνταξιούχο δικαστή Μπόγκουσλαβ Νιζιένσκι στο πόστο του λεγόμενου "ανθρώπου εμπιστοσύνης για τα δημόσια συμφέροντα", που το έργο του θα είναι να εξετάσει αν αληθεύουν οι δηλώσεις πάνω από 20.000 βουλευτών, γερουσιαστών, πολιτικών, μονίμων υπαλλήλων, δικαστών και δικηγόρων, ότι από το 1944 έως το 1989 δε συνεργάστηκαν με τις πολωνικές κρατικές μυστικές υπηρεσίες. Ο Νιζιένσκι διορίστηκε για περίοδο έξι ετών, θα είναι ανεξέλεγκτος από τη Βουλή και την κυβέρνηση και θα μπορεί να δέχεται για εξέταση οποιαδήποτε καταγγελία εναντίον Πολωνών πολιτών.

Το σύνθημα των κυβερνητικών είναι: "Επιτέλους να ξεκαθαρίσουμε με την κομμούνα".

"Μάγισσες" όμως φαίνεται να δραστηριοποιούνται και στη διεύθυνση της δημόσιας πολωνικής τηλεόρασης - της "Telewizza Polska" - γιατί οι αντιδραστικές δυνάμεις την κατηγορούν ότι τα πέντε μέλη της είναι ευνοούμενοι των "μετακομμουνιστών". Φυσικά, πρόκειται για προσχήματα με στόχο ή την αντικατάσταση της διεύθυνσης ή την άσκηση πίεσης, ώστε η τηλεόραση και η ραδιοφωνία να ανοίξουν πλατύτερα τις πόρτες σε αντιδραστικότερες αντιλήψεις - σύμφωνα με τους "θεοκράτες" της Βαλεσικής "Αλληλεγγύης".

Θ. ΒΟΡΕΙΟΣ

Αυτή τη φορά, οι αντιδράσεις δεν εστιάζονται μόνον απέναντι στο νομοθετικό έργο της Συμβουλευτικής Εθνοσυνέλευσης, αλλά και στη σύνθεση και αρμοδιότητες του συγκεκριμένου Σώματος, αφού πλέον, εκτός από τους Ινδονήσιους φοιτητές, τώρα και οι πολιτικοί σχολιαστές των εφημερίδων της Τζακάρτα εννοούν να στηλιτεύουν το γεγονός ότι οι μόνοι που δε νομιμοποιούνται να ρυθμίσουν το μέλλον της Ινδονησίας είναι τα 1.000 μέλη της Συμβουλευτικής Εθνοσυνέλευσης

Από την προσαρμογή στα προδιαγραμμένα μέτρα της ΕΕ θα πληγεί ιδιαίτερα και η πολωνική γεωργία. Στην Πολωνία υπάρχουν 600.000 αγροτικά νοικοκυριά, που το καθένα τους κατά μέσο όρο δεν έχει περισσότερα από έξι εκτάρια