ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 13 Ιούνη 1999
Σελ. /48
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ο Ευγένιος των Πούσκιν και Τσαϊκόφσκι

Ημερα εκλογών η σημερινή, ημέρα σημαντική. Ημέρα, που πρέπει όλοι μας να ενώσουμε τη φωνή μας και να στείλουμε "έξω" και "μέσα" το μήνυμά μας. Διότι δυστυχώς ούτε μέσα, ούτε έξω πάμε καλά... Ομως, κάποια στιγμή θα θελήσουμε να ξεκουραστούμε ψυχικά και να ακούσουμε μια υπέροχη μουσική και να δούμε μια υπέροχη παράσταση.. Σήμερα Κυριακή, λοιπόν, στην ΕΤ-3, στις 11 το πρωί θα προβληθεί: ο "Ευγένιος Ονέγκιν" του Πιοτρ Ιλιτς Τσαϊκόφσκι.Η Οπερα του μεγάλου Ρώσου συνθέτη στηρίζεται πάνω στο γνωστό έμμετρο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Πούσκιν, σε σκηνοθεσία Γκράαμ Βικ. Η Ελενα Πρόκινα,ερωτευμένη, σεμνή και ντροπαλή, που εξελίσσεται σε μια θλιμμένη και αφοσιωμένη σύζυγο πλάθει μια συναρπαστική Τατιάνα, ενώ ο Βόιτσεχ Ντράμποβιτς είναι απόλυτα πειστικός στο ρόλο του Ονέγκιν. Είναι ευφυής και γοητευτικός. Διευθύνει ο Αντριου Ντέιβις.Ο Αλέξανδρος Πούσκιν (1799 - 1839), θεωρείται ο μεγαλύτερος ποιητής της Ρωσίας και ο θεμελιωτής της νεότερης ρωσικής λογοτεχνίας. Από τις σελίδες του, οι μεγάλοι κλασικοί, οι μεταγενέστεροί του άντλησαν λογοτεχνικά διδάγματα. Συγγραφείς όπως ο Ντοστογιέφσκι, ο Τολστόι, ο Τουργκέγιεφ, ο Τσέχωφ είχαν τον Πούσκιν για σημείο αναφοράς. Ο Πούσκιν έγραψε το μεγαλύτερο μέρος του αριστουργήματός του "Ευγένιος Ονέγκιν" στο Μιχαλόφσκαγιε, εγκαταλείποντας την αρχική του σύλληψη που ήταν επηρεασμένη από τον Μπάιρον, εφαρμόζοντας πλέον μια δική του άποψη, μια άλλη αισθητική αντίληψη, που ο ίδιος την αποκαλούσε ρομαντικό ρεαλισμό και τον ίδιο του τον εαυτό ως "ποιητή της πραγματικότητας". Ο ρομαντικός ρεαλισμός εισάγει στην ποιητική δημιουργία όχι πια των μορφωμένων στρωμάτων, αλλά και τη λαλούμενη από το λαό γλώσσα, που έως εκείνη τη στιγμή ήταν κάτι αδιανόητο. Ο "ρομαντικός ρεαλισμός", που αποκαλύπτει την πολύπλευρη και απέραντη ρώσικη ψυχή, αποτελεί τη βάση της πρωτοτυπίας, όχι μόνο στον "Ονέγκιν" αλλά και των άλλων έργων που έγραψε ο Πούσκιν εκείνη την περίοδο. Σημαντική θέση ανάμεσά τους κατέχει το ιστορικό δράμα "Μπόρις Γκουντούνοφ", το χρονικό της ταραγμένης εποχής της ρώσικης ιστορίας (16ος αιώνας).

Ο Πούσκιν, που ήταν γόνος παλαιότατης αριστοκρατικής και καλλιεργημένης οικογένειας γεννήθηκε στη Μόσχα. Ο πατέρας του ήταν ερασιτέχνης ποιητής και η μητέρα του, εγγονή του Αφρικανού Ιμπραήμ Γκάνιμπαλ, αξιωματούχου στην υπηρεσία του Μεγάλου Πέτρου. Η έντονη πνευματική ατμόσφαιρα που κυριαρχούσε στο σπίτι των Πούσκιν ενίσχυσε τη φυσική κλίση του μικρού Αλεξάντρ προς τη λογοτεχνία και του έδωσε την ευκαιρία να γνωριστεί με μερικούς από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς της εποχής. Το 1817, ο Πούσκιν τέλειωσε τις σπουδές του και διορίστηκε υπάλληλος στο υπουργείο των Εξωτερικών. Αρχισε να πιάνει φιλίες με τους Δεκεμβριστές, πράγμα που είχε σαν αποτέλεσμα να παίρνει συνεχώς δυσμενείς μεταθέσεις και να θεωρείται ακόμη και ύποπτος. Το 1831, ο Πούσκιν παντρεύτηκε τη Ναταλία Γκονντσάροβα, μια πραγματική καλλονή. και το 1837 ο θετός γιος του πρέσβη της Ολλανδίας, κάποιος ονόματι Ζορζ ντ' Αντές, άρχισε να πολιορκεί τόσο πολύ την πανέμορφη Ναταλία, ώστε να προκαλέσει σκάνδαλο και ν' αναγκάσει τον Πούσκιν να τον καλέσει σε μονομαχία. Ο ασήμαντος αυτός δανδής, το όνομα του οποίου κανείς δε θα θυμόταν, τραυμάτισε θανάσιμα τον ποιητή. Ο Αλέξαντρ Πούσκιν πέθανε δυο μέρες αργότερα, στις 29 Γενάρη του 1837 και όλη η Ρωσία θρήνησε το χαμό του. Ο Πούσκιν δεν ήταν λαϊκός αγωνιστής, ούτε ταύτισε ποτέ τη ζωή του με τους επαναστάτες. Ομως, ένιωσε μια δυνατή αγάπη για το λαό, κάτι που του υπαγόρευε η ευαισθησία του και η βαθιά καλλιέργία του. Γι' αυτό και σε πολλά του έργα κατακρίνει το καθεστώς της δουλοπαροικίας και της απολυταρχίας. Γενικά, υπήρξε ένα εξαιρετικά προικισμένο πνεύμα που ξεκίνησε ως δημιουργός με έναν υποκειμενικό λυρισμό για να φτάσει σε μια ρεαλιστική, αντικειμενική τέχνη.


Απείρως όμορφη η Απειρος...

Τι γνωρίζουμε για τη μαγευτική Ηπειρο εκτός από τις φυσικές ομορφιές της; Τι ξέρουμε για την προϊστορία και την ιστορία της; Καιρός είναι να μάθουμε. Η σειρά ντοκιμαντέρ τριών ωριαίων επεισοδίων, που ξεκινά την Τρίτη στη ΝΕΤ στις 23.00 με τίτλο "Αρχαία Ηπειρος",αναφέρεται στην ιστορία της Ηπείρου από την παλαιολιθική εποχή μέχρι και την υποταγή της χώρας στους Ρωμαίους (167), γεγονός που σηματοδότησε το τέλος της κλασικής περιόδου. Τα πολυάριθμα ευρήματα της παλαιολιθικής περιόδου στην περιοχή μαρτυρούν πως ο τόπος αυτός κατοικιόταν συνεχώς από παλαιοτάτων χρόνων. Εδώ, στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, γεννήθηκαν τα πρώτα Ιερά. Αυτά που έφτιαξαν οι ίδιοι οι Θεοί και τα έδωσαν "πανέντιμα στους ανθρώπους". Στην Ηπειρο, στην απόμακρη χώρα των Σελλών, βρίσκεται το ιερό της Δωδώνης. Το αρχαιότερο ελληνικό μαντείο, με τους ξυπόλυτους ιερείς που κοιμούνταν στο χώμα. Λίγο πιο κάτω, στην πνιγερή Αχερουσία Λίμνη, το Νεκρομαντείο, που μας είναι γνωστό από τον Ομηρο, το νεκρομαντείο τυλιγμένο σε ένα μανδύα ομίχλης. Δρύοπες, Ελλοί, Περραιβοί, Αθάμανες, Θεσπρωτοί, Χάονες, Μολοσσοί που πότε ήταν στο ίδιο στρατόπεδο και πότε γίνονταν αντίπαλοι. Ολα είναι εκεί, σ' αυτόν το χώρο. Νικητές και νικημένοι, βασίλεια που χάθηκαν, κράτη, πρωτεύουσες, πόλεις που φτιάχτηκαν για να προστατεύσουν τον τόπο και για να τον κατακτήσουν. Πόλεις που γνώρισαν νίκες και δόξες, που γνώρισαν το σίδερο και τη φωτιά, την άνοδο και την πτώση, την ακμή και την παρακμή.

Στην Ηπειρο ή Απειρο, στη χώρα δίχως πέρας, εκεί θα μας ταξιδεύσει η ΝΕΤ, στην Ηπειρο που την ονόμασαν έτσι οι πρώτοι ελληνόφωνοι θαλασσοπόροι, οι οποίοι ταξίδευσαν στη θάλασσα του Ιονίου, ανάμεσα σε ακτές και σε νησιά μικρά, μικρά αλλά δίχως πέρας, ατέλειωτα. Και κάποια στιγμή, στις συγκυρίες του χρόνου, ο Ηπειρώτης βασιλιάς Πύρρος, ο εξάδελφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έφερε τον τόπο στο απόγειο της ακμής του. Ομως, μετά ήρθαν οι Ρωμαίοι και από τη δόξα πήγαν οι κάτοικοι στην καταστροφή. Εβδομήντα πόλεις κάηκαν, ερημώθηκαν, λεηλατήθηκαν και εκατόν πενήντα χιλιάδες Ηπειρώτες έγιναν δούλοι στη Ρώμη. Τότε, που ακόμη και ο Στράβων, επί εποχής Αυγούστου, έγραψε "Νυνί δ' ερήμου πλείστης χώρας γεγεννημένης". Από το 1921 και μετά, η ιστορία της αρχαίας Ηπείρου αρχίζει να ξετυλίγεται σαν παραμύθι. Μια φορά και ένα καιρό γεννήθηκε μια απείρως ωραία κόρη, η Απειρος.

Ο καθηγητής Γεώργιος Σωτηριάδης, ο Δημήτρης Ευαγγελίδης, ο Βρετανός Νίκολας Χάμοντ, ο αείμνηστος Σωτήρης Δάκαρης φέρνουν στο φως υλικά κατάλοιπα, αρχαίες αψευδείς μαρτυρίες ενός τρόπου ζωής με τη δική του ιστορία με τους δικούς όρους και περιορισμούς. Στην πρώτη εκπομπή "Προϊστορική περίοδος" θα ακούσουμε για την κατακερματισμένη από οροσειρές και ποτάμια γη της Ηπείρου, τη γη, που η ιστορία της ανιχνεύεται στα βάθη των χιλιετηρίδων. Σκηνοθεσία: Στράτος Στασινός.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ