ΝΤΙΛΙ.-

Οι χειρότεροι φόβοι, για μία νέα - μετά την κατάληψη του Ανατολικού Τιμόρ από τα ινδονησιακά στρατεύματα κατοχής το 1975 - γενοκτονία στο νησί, βγαίνουν αληθινοί. Το νησί έχει βυθιστεί στο χάος της βίας, με συγκεχυμένες πληροφορίες να μιλούν για δεκάδες έως και εκατοντάδες νεκρούς μέσα στα τελευταία 24ωρα, ενώ επιβεβαιωμένες πληροφορίες οργανώσεων αρωγής να εκτιμούν το κύμα των προσφύγων σε πολλές χιλιάδες.

Παράλληλα, η κυβέρνηση του Ινδονήσιου προέδρου Χαμπίμπι, που δέχεται θύελλα επικρίσεων από τη διεθνή κοινότητα, αυξάνει τις στρατιωτικές δυνάμεις στο νησί και επιβάλλει στρατιωτικό νόμο, δίχως ωστόσο αυτό να φέρνει κάποιο αποτέλεσμα στην κατεύθυνση του τερματισμού της δράσης των παραστρατιωτικών οργανώσεων που αντιτίθενται στην ανεξαρτησία του νησιού. Μάλιστα, ο Ινδονήσιος υπουργός Αμυνας, στρατηγός Γουιράντο, δήλωνε χτες το απόγευμα χαρακτηριστικά: "Δε θα χρειαστούμε καμία ξένη στρατιωτική βοήθεια... Εχουμε την ικανότητα να χειριστούμε μόνοι μας την κατάσταση"!Τα Ηνωμένα Εθνη από την πλευρά τους περιορίστηκαν να καταγγείλουν τη χαοτική κατάσταση στο Ανατολικό Τιμόρ και να ανακοινώσουν πως δε θα λάβουν κάποια μέτρα το λιγότερο έως την Πέμπτη, οπότε θα έχουν στα χέρια τους τις εκθέσεις των πέντε πρεσβευτών χωρών - μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας που έχουν μεταβεί στην Τζακάρτα για να εκτιμήσουν από κοντά την κατάσταση...

Ωστόσο, την ίδια ώρα, πληθαίνουν οι φωνές διαφόρων χωρών (όπως της Γαλλίας) που υποστηρίζουν ενθέρμως μία ξένη στρατιωτική επέμβαση με "διάφορες μορφές"!

Δεκάδες χιλιάδες πανικόβλητοι κάτοικοι του Ανατολικού Τιμόρ εγκαταλείπουν τις εστίες τους, όχι πάντα με τη θέλησή τους... Πληροφορίες ειδησεογραφικών πρακτορείων αναφέρουν πως μετά την επιβολή στρατιωτικού νόμου στο νησί, εκατοντάδες Ινδονήσιοι στρατιώτες ανάγκασαν χιλιάδες κατοίκους του νησιού να το εγκαταλείψουν οδηγώντας τους σε πλοία με κατεύθυνση το Δυτικό Τιμόρ.

"Χιλιάδες άνθρωποι είναι στο λιμάνι. Οδηγούνται εκεί καταπονημένοι, έχοντας διανύσει μεγάλες αποστάσεις με τα πόδια, από Ινδονήσιους στρατιώτες, οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις τους τρομοκρατούν ρίχνοντας πυρ πάνω από τα κεφάλια τους" μετέδιδε σχετικό τηλεγράφημα του πρακτορείου "Ασοσιέιτεντ Πρες" επικαλούμενο αυτόπτες μάρτυρες, που εκτός των άλλων κατήγγειλαν πως σχεδόν σε όλες τις πόλεις του νησιού παραδίδονταν στις φλόγες πολλές χιλιάδες κτίρια...

Δύο από τους ηγέτες κινημάτων, που επί χρόνια μάχονται υπέρ της απελευθέρωσης του νησιού από τα ινδονησιακά στρατεύματα κατοχής, ο Χοσέ Αλεξάντρε Ξανάνα Γκουσμάο και ο βραβευμένος με το Νόμπελ ειρήνης (1996) ρωμαιοκαθολικός επίσκοπος Κάρλος Μπέλο, κατήγγειλαν χτες σε συνεντεύξεις Τύπου τον ινδονησιακό στρατό για συμμετοχή σε μία "νέα γενοκτονία".

Ο Ξανάνα Γκουσμάο εξέφρασε την επιθυμία να καταβάλει όλες τις δυνατές προσπάθειες μαζί με τη διεθνή κοινότητα για να ομαλοποιηθεί η κατάσταση στο Ανατ. Τιμόρ. Ωστόσο, εξέφρασε το φόβο πως έτσι όπως εξελίσσεται η χαοτική κατάσταση, σε λίγα 24ωρα θα είναι ουσιαστικά έρημο: "Δεν υπάρχουν πλέον άνθρωποι στα χωριά. Γιατί λοιπόν εστάλησαν δύο ακόμα τάγματα στο Ανατολικό Τιμόρ; Για ποιο λόγο; Ο στρατός σκοτώνει τον πληθυσμό. Καλώ τις φίλες χώρες να λάβουν αμέσως μέτρα για να μας βοηθήσουν, να σώσουν ζωές, να σώσουν τους ανθρώπους μας. Είναι ο μόνος τρόπος για να σταματήσει η γενοκτονία"!

Ο Γκουσμάο πρόσθεσε ότι είναι έτοιμος να μιλήσει με τους Ινδονήσιους και με τις φιλοϊνδονησιακές παραστρατιωτικές ομάδες για να σταματήσει η βία και τόνισε ότι η εγκυρότητα του δημοψηφίσματος δε θα καταστραφεί από τη βία.

Ο επίσκοπος Μπέλο, που μόλις προχτές κατάφερε να διαφύγει από τη βία παραστρατιωτικών οργανώσεων αναζητώντας καταφύγιο στην Αυστραλία, έκανε έκκληση στη διεθνή κοινότητα προκειμένου να λάβει μέτρα εκτόνωσης της κρίσης. Κατήγγειλε, επίσης, τον ινδονησιακό στρατό για συμμετοχή στο πανδαιμόνιο της βίας, λέγοντας ότι "βρίσκεται πίσω από τις ένοπλες ομάδες που έχουν επιδοθεί σε όργιο δολοφονιών στην περιοχή".

Σε συνέντευξή του που δημοσιεύτηκε χτες στην καθολική εφημερίδα "Avvenire" ο επίσκοπος Μπέλο κατήγγειλε επίσης ότι αυτό που συμβαίνει στο Ανατολικό Τιμόρ είναι "μία πραγματική επίθεση που σχεδίασε ο ινδονησιακός στρατός". Οπως υποστήριξε, "αυτό δεν είναι εμφύλιος πόλεμος, αλλά μέρος ενός σχεδίου, το οποίο οργάνωσε ο ινδονησιακός στρατός που χρησιμοποιεί τις πολιτοφυλακές σαν πιόνια". Και κατέληξε σημειώνοντας: "Με τον τρόπο αυτό, ο στρατός της Ινδονησίας θέλει να κάνει τον κόσμο να πιστέψει ότι αυτό που συμβαίνει είναι μία σύγκρουση μεταξύ των κατοίκων του Τιμόρ, με την οποία ο κόσμος δεν έχει καμία απολύτως σχέση"...

Την ίδια ώρα, μέλος της παραστρατιωτικής οργάνωσης "Κινητή Ταξιαρχία", δήλωνε πως "τα πάντα στο Ανατ. Τιμόρ θα γίνουν παρανάλωμα πυρός, εκτός και εάν ο ΟΗΕ επαναλάβει το δημοψήφισμα". Ως γνωστόν, οι παραστρατιωτικές ομάδες που αντιτίθενται στην ανεξαρτησία του κρατιδίου. Τιμόρ, έχουν κατηγορήσει τους παρατηρητές του ΟΗΕ για μεροληψία υπέρ των οργανώσεων που μάχονται για την ανεξαρτησία του νησιού...

Και η απάντηση της ινδονησιακής κυβέρνησης σ' όλα αυτά; Το λόγο δεν πήρε χτες διόλου ο πρόεδρος της χώρας, Χαμπίμπι, αλλά ο υπουργός Αμυνας, στρατηγός Γουιράντο που δήλωσε "πως η Ινδονησία δε χρειάζεται καμία ξένη στρατιωτική επέμβαση γιατί έχει κάθε ικανότητα να χειριστεί την κατάσταση".

Από νωρίς χτες το πρωί, η κυβέρνηση της Ινδονησίας επέβαλε στρατιωτικό νόμο και απαγόρευσε την κυκλοφορία. Οπως ανακοινώθηκε: "όποιος την παραβιάζει θα πυροβολείται"! Αξίζει, πάντως, να αναφερθεί ότι χτες, συζητιόνταν στο ινδονησιακό Κοινοβούλιο ένα νέο νομοσχέδιο, που εάν ψηφιστεί, θα παραχωρήσει νέες μεγαλύτερες κατασταλτικές εξουσίες στο στρατό...

Η δήλωση του στρατηγού Γουιράντο δε σχολιάστηκε θετικά κυρίως από στρατιωτικούς παρατηρητές του ΟΗΕ που βρίσκονται στο νησί και έχουν άμεση εμπειρία της χαοτικής κατάστασης που επικρατεί εκεί... "Δε θα έλεγα πως η κήρυξη στρατιωτικού νόμου στο νησί έκανε κάτι για να βελτιώσει την κατάσταση", δήλωνε από τις ασφαλείς εγκαταστάσεις του κτιρίου των Ηνωμένων Εθνών στο Ντίλι αξιωματούχος του οργανισμού. Ο ίδιος πρόσθετε σε ανταποκριτή του "Associeted Press" πως "μας έχουν κυκλώσει όπλα, που ακούγονται από παντού". Στο κτίριο του ΟΗΕ στο Ντίλι έχουν απομακρυνθεί τουλάχιστον 440 μέλη του ντόπιου αλλά και διεθνούς προσωπικού του οργανισμού. Ωστόσο, εκεί έχουν βρει καταφύγιο κάπου 2.500 κάτοικοι της πρωτεύουσας του νησιού.

Οι αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας εστιάζονταν ως επί το πλείστον σε κριτική της στάσης της ινδονησιακής κυβέρνησης, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις μερικές χώρες (όπως η Αυστραλία) δήλωναν έτοιμες να στείλουν στρατιωτικές δυνάμεις με τη συγκατάθεση της Ινδονησίας και άλλες (όπως η Γαλλία) υποστήριζαν την πραγματοποίηση ξένης στρατιωτικής επέμβασης "με διάφορες μορφές" (;).

Το Συμβούλιο Ασφαλείας αντέδρασε με επιφυλακτικότητα προτιμώντας να συνεδριάσει αφού λάβει τις εκθέσεις των πέντε πρεσβευτών του σώματος του ΟΗΕ που έχουν μεταβεί από χτες στην Τζακάρτα για να εκτιμήσουν από κοντά την κατάσταση. Οταν οι πρεσβευτές στείλουν τις εκθέσεις τους ή εάν ο ινδονησιακός στρατός δεν έχει επιβάλλει την τάξη εντός 48ωρου, τότε θα ακολουθήσει νέα έκτακτη συνεδρίαση του σώματος, όπου και θα εξεταστεί η λήψη κάποιων μέτρων που ίσως να περιοριστούν στο εξής ένα: "στρατιωτική επέμβαση, με ή χωρίς τη συγκατάθεση της Ινδονησίας.

Οι ΗΠΑ εξέφρασαν την ανησυχία τους για την έκρηξη βίας στο νησί καλώντας ξανά την ινδονησιακή κυβέρνηση να λάβει μέτρα για την εκτόνωση της κρίσης. Μάλιστα, η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαντλίν Ολμπράιτ, επανέλαβε από το Βιετνάμ προηγούμενες δηλώσεις της, καλώντας πάλι το καθεστώς της Τζακάρτας "ή να χειριστεί την κατάσταση και να επιβάλλει την τάξη ή να επιτρέψει σε ξένες στρατιωτικές δυνάμεις να αναλάβουν τον έλεγχο"... Στην Ουάσιγκτον, ανακοινώθηκε πως ο πρόεδρος Κλίντον επικοινώνησε με τον Αυστραλό πρωθυπουργό Τζον Χάουαρντ, που εδώ και μέρες δηλώνει έτοιμος να στείλει έως και 2.000 στρατιώτες προκειμένου αυτοί να αποτελέσουν την εμπροσθοφυλακή μιας μελλοντικής δύναμης του ΟΗΕ. Αλλες χώρες που έχουν προσφερθεί να στείλουν δυνάμεις είναι η Πορτογαλία, η Γαλλία, η Αυστραλία, η Ταϊλάνδη και η Βρετανία, οι οποίες υποστηρίζουν την αποστολή ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στο νησί.

Ο Ζάιμε Γκάμα, υπουργός Εξωτερικών της Πορτογαλίας (η οποία ως γνωστόν κατείχε το νησί ως αποικία πριν την εισβολή του 1975), δήλωσε ότι ο "στρατιωτικός νόμος θα ήταν χρήσιμος γιατί - με την αποτυχία του - θα βοηθούσε στην επίσπευση της ανάπτυξης διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης" (!).

Από την Ιαπωνία, όπου βρίσκεται στο πλαίσιο περιοδείας του στην Ασία, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ δήλωσε ότι υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι "οι ινδονησιακές δυνάμεις ασφαλείας δεν επεμβαίνουν και ότι ίσως πράγματι βοηθούν τις παραστρατιωτικές ομάδες που διαπράττουν τις αγριότητες". Μάλιστα, επέκρινε την επιβολή στρατιωτικού νόμου στο νησί λέγοντας ότι "είναι δύσκολο να αντιληφθούμε πώς η παραχώρηση ευρύτερων εξουσιών στο στρατό θα βοηθήσει εφόσον ο στρατός δε θέλει να κάνει χρήση των εξουσιών που ήδη έχει".

Στο Παρίσι, η εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών, Αν Γκαζό - Σεκρέ, δήλωσε ότι "εάν η βία συνεχιστεί θα πρέπει να εξεταστούν όλες οι δυνατές επιλογές για μία διεθνή επέμβαση που μπορεί να έχει διάφορες μορφές". Η Γαλλίδα εκπρόσωπος δε διευκρίνισε ποιες θα είναι οι μορφές αυτές...