Τη λαϊκή παροιμία "όπου φτωχός κι η μοίρα του", θύμιζαν χτες οι εικόνες στις γειτονιές της Νέας Ιωνίας,της Μεταμόρφωσης,του Μενιδίου και των Ανω Λιοσίων,όπου είδαμε δεκάδες κτίρια να έχουν καταρρεύσει ή ραγίσει και τους κατοίκους αυτών των κτιρίων να έχουν καταλάβει τους δρόμους και τα πεζοδρόμια με την απόγνωση ζωγραφισμένη στα μάτια. Είναι οι φτωχογειτονιές της Αθήνας, οι κάτοικοι των οποίων πλήρωσαν πανάκριβα την καταστροφική μανία του Εγκέλαδου αλλά και την εγκληματική ανευθυνότητα ορισμένων εργολάβων που κτίζουν (σε μεγάλο βαθμό με την ανοχή ή τις ευλογίες των κυβερνώντων) σπίτια και διαμερίσματα χωρίς να τηρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφαλείας γιατί γι' αυτούς προέχει το κέρδος!

Από το μικρό οδοιπορικό, σε Νέα Ιωνία, Μεταμόρφωση, Μενίδι, Ανω Λιόσια, Ζεφύρι, προκύπτει ότι ο Εγκέλαδος προκάλεσε τις μεγαλύτερες υλικές ζημιές στο Μενίδι και τα Ανω Λιόσια. Στις ίδιες γειτονιές, είχαν εντοπιστεί - μέχρι αργά το βράδυ - και οι περισσότεροι νεκροί. Μεταξύ των θυμάτων και αθώα μικρά παιδάκια.

Εξω από την πολυκατοικία στην οδό Αγ. Κωνσταντίνου 16 στη Ν. Ιωνία είναι μαζεμένοι οι κάτοικοι. Τυχεροί και άτυχοι μαζί. Τυχεροί γιατί πρόλαβαν να βγουν και άτυχοι γιατί το σπίτι τους με τον πρώτο μετασεισμό θα σωριαστεί σαν να έχει χτιστεί στην άμμο.

"Στον δεύτερο όροφο έχουν κοπεί οι τοίχοι στη μέση. Δεν μπορεί να μείνει κανείς. Ολοι είμαστε στο δρόμο. Οι κολόνες έχουν "κάτσει", τα μπαλκόνια έχουν γείρει", μας λέει ένας από τους ενοικιαστές, σκιαγραφώντας έτσι την εικόνα που παρουσίαζε η πολυκατοικία μετά το σεισμό. "Ακούσαμε μια βουή και άρχισαν να ανοίγουν οι τοίχοι, βγήκαμε όλοι έξω όσο πιο γρήγορα μπορούσαμε". Καβάλας και Αγ. Κωνσταντίνου. Τα τζάμια του εργοστασίου έχουν γίνει θρύψαλα, ενώ οι τοίχοι είναι γεμάτοι ρωγμές. Πολλά από τα κτίρια στην περιοχή της Ν. Ιωνίας έχουν υποστεί μεγάλες ζημιές.

Μία "βόλτα" στη λεωφόρο Καραμανλή στο Μενίδι αρκεί για να καταλάβει κανείς την καταστροφή που έχει συμβεί. Η απέραντη πόλη, με τα εκατοντάδες αυθαίρετα φέρνει στο μυαλό εικόνες βομβαρδισμού. Μια πόλη που έχει χτιστεί χωρίς πολεοδομικό σχέδιο,από εσωτερικούς και εξωτερικούς μετανάστες, τώρα έχει παραμορφωθεί από το χτύπημα του Εγκέλαδου.

Κι από τις δύο μεριές του δρόμου υπάρχουν κτίρια καινούρια και παλιά γκρεμισμένα. Οι κολόνες έχουν κοπεί σαν να είναι ξύλινες, οι τοίχοι έχουν πέσει λες και ήταν χάρτινοι. Κατά μήκος του δρόμου υπάρχουν άνθρωποι που δεν ξέρουν αν πρέπει να κλάψουν ή να γελάσουν επειδή είναι ζωντανοί μετά από τέτοια καταστροφή.

Εργοστάσιο Επίπλων Παπαθανασίου. Η καταστροφή είναι ολοσχερής, ενώ κανείς δεν μπορεί να καταλάβει ποιος όροφος είναι ο πρώτος και ποιος ο δεύτερος ή τι παρήγαγε το εργοστάσιο, όλα έχουν γίνει μία μάζα, ενώ έξω από το κτίριο είναι οι εργάτες που ευτυχώς πρόλαβαν και βγήκαν πριν καταρρεύσει.

Εργοστάσιο "Νίμα", οδός Καραμανλή 47. Η καταστροφή και εκεί είναι ολική. Ο απολογισμός μακρύς και ατελείωτος. Εργοστάσιο "Νίλκο", τζάμια και τοίχοι πεσμένοι. "Πλακίδια - Νικολαϊδης", "Επιπλα Γαβαλά", "Κολοσσός - Κακλιός", μερικές μόνο φίρμες εργοστασίων και αποθηκών που τελικά το μόνο που έμεινε από αυτές είναι οι πινακίδες.

Στα Ανω Λιόσια, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, περίπου 4.000 σπίτια έχουν υποστεί ζημιές - αρκετά έχουν καταρρεύσει. Σύμφωνα με τη δημοτική αρχή, 200 σπίτια κρίθηκαν ακατάλληλα για κατοίκηση, ενώ ανεξακρίβωτος παραμένει ο αριθμός των νεκρών. Εξω από τη μεζονέτα στην οδό Ψαρών και Ανδρούτσου, που έχει καταστραφεί ολοσχερώς, τους λυγμούς των συγγενών τούς κόβει μόνο η κραυγή του πυροσβέστη: "Κάντε ησυχία!" και μεμιάς ο κόσμος σωπαίνει. "Δεν πρόλαβαν να βγούνε. Μείνανε μέσα" είναι τα λόγια της αδερφής της Μαρίνας Τσούμπα, που - όπως έλεγαν οι γείτονες - θάφτηκε μαζί με το σύζυγό της Ε. Τσούμπα στα ερείπια του σπιτιού τους.

Κατεστραμμένα σπίτια, διαλυμένα μαγαζιά, κόσμος στο δρόμο και στις πλατείες και η απορία η ίδια. "Τι θα γίνει; Τι θα κάνουμε; Είμαστε πάλι στο δρόμο...". Τα λόγια αυτά ανήκουν στους κατοίκους των Ανω Λιοσίων. Εκεί που πριν δύο χρόνια είχαν πνιγεί οι ελπίδες στα νερά των πλημμυρών, τώρα οι ίδιες ελπίδες γκρεμίστηκαν.

Από την αρχή μέχρι το τέλος της πόλης των Ανω Λιοσίων μπορεί κανείς να μετρήσει τα σπίτια που δεν έχουν πρόβλημα από το σεισμό, αφού η πλειοψηφία είναι με κομμένες κολόνες, διαλυμένα μπαλκόνια και ρωγμές σε τοίχους. Η εικόνα της εκκλησίας της πόλης - που με το σεισμό του '81 είχε κατεδαφιστεί - είναι χαρακτηριστική, αφού το καμπαναριό έχει κοπεί "λες και πέρασε μαχαίρι", όπως λένε οι κάτοικοι.

Η κ. Λαμπροπούλου και η Κ. Κολοκοτσά κάθονται σε δύο πολυθρόνες στην πλατεία της πόλης. "Πού να πάμε, δεν έχουμε να πάμε πουθενά. Τα σπίτια έχουν γίνει γιαπιά. Ολα είναι χαλάσματα, όλα είναι γκρεμισμένα". Η πλατεία των Ανω Λιοσίων είναι γεμάτη κόσμο, προσπαθούν να δηλώσουν ό,τι καταστράφηκε και να σώσουν ό,τι έμεινε. Ο Δήμος Αν. Λιοσίων σε πέντε περιοχές θα στήσει σκηνές για να μείνουν οι σεισμοπαθείς. Πανόραμα, Λίμνη, Δροσούπολη, Πάρκο Πόλης, Αγ. Γεώργιος. Ολες οι περιοχές πληγήκανε σοβαρά. Από τη Ζοφριά μέχρι τη Λίμνη και από το Πανόραμα μέχρι τον Αγ. Γεώργιο όλα τα σπίτια έχουν γίνει άμορφη μάζα.

Στην πόλη του Ζεφυρίου η κατάσταση είναι καλύτερη, σε σχέση με τα Ανω Λιόσια, αν αυτές τις ώρες μπορεί κανείς να μιλήσει για κάτι καλό. Ετσι στο Ζεφύρι πάνω από 20 σπίτια είναι ακατοίκητα, το 50% των σπιτιών είναι με ρηγματώσεις, ενώ υπάρχει και ένας νεκρός.Ενας άτυχος εργάτης, από το Μπαγκλαντές που δούλευε σε βιοτεχνία στην περιοχή, καθώς έβγαινε από το κτίριο την ώρα του σεισμού ένα κομμάτι από το κτίριο τον χτύπησε στο κεφάλι.

"Ολο το Ζεφύρι έχει ζημιές από το σεισμό. Τα σπίτια μας είναι ακατοίκητα, απόψε θα μείνουμε στο δρόμο", είπε ο Παν. Τσακίρης, ενώ περίμεναν να μάθουν από το δήμο, πού θα στηθούν οι σκηνές για να περάσει η νύχτα, ίσως και οι επόμενες μέρες.

Μέχρι αργά χτες το βράδυ τα σωστικά συνεργεία προσπαθούσαν να απεγκλωβίσουν άγνωστο αριθμό εγκλωβισμένων - αν και οι πληροφορίες λέγανε για περίπου 10 άτομα - κάτω από τα συντρίμμια των γραφείων της εταιρίας "Φουρλής".Το κτίριο της εταιρίας, που στεγάζει διοικητικές υπηρεσίες και χρησιμοποιείται και ως αποθήκη ανταλλακτικών, έπεσε σαν χάρτινος πύργος, καταπλακώνοντας δεκάδες εργαζόμενους που βρίσκονταν εκείνη την ώρα στο κτίριο. Ο αριθμός των εργαζομένων στη συγκεκριμένη εταιρία είναι πάνω από 300 άτομα. Την ώρα του σεισμού όμως είναι άγνωστο πόσοι εργάζονταν εκείνη τη στιγμή. Αποτέλεσμα τα σωστικά συνεργεία να μην ξέρουν ακριβώς τον αριθμό των εγκλωβισμένων.

Λίγη ώρα μετά το σεισμό σωστικά συνεργεία, αλλά και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι προσπάθησαν να σώσουν τους ίδιους τους συναδέλφους τους, που και αυτοί με τη σειρά τους όταν απεγκλωβίζονταν προσπαθούσαν μέσα από τα συντρίμμια να ακούσουν έστω και μια φωνή για να εντοπίσουν άλλους. Οι γερανοί που επιστρατεύτηκαν για να μπορέσουν να μαζέψουν τα συντρίμμια δεν ήταν και τόσο αποτελεσματικοί, καθώς υπήρχε πάντα ο φόβος νέας κατάρρευσης που θα έθετε σε κίνδυνο τις ζωές των εγκλωβισμένων. Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες μέχρι αργά το βράδυ έλεγαν ότι ένας από τους εγκλωβισμένους ήταν νεκρός.

Διακόσια μέτρα πιο πέρα από την εταιρία "Φουρλής" σε μια μικρή βιοτεχνία, την "Προκάρ ΑΕ", εγκλωβίστηκαν μετά το σεισμό δύο άτομα στον πρώτο όροφο, ο οποίος χάθηκε κυριολεκτικά κάτω από τη γη. Μέχρι αργά χτες το βράδυ τα σωστικά συνεργεία είχαν εντοπίσει μόνο ένα άτομο με τη φωνή, ενώ για το δεύτερο είχαν μόνο πληροφορίες από τους εργαζόμενους ότι βρισκόταν και αυτό εγκλωβισμένο. Να σημειώσουμε ότι τα σωστικά συνεργεία προσπαθούσαν να απεγκλωβίσουν τα δύο αυτά άτομα χωρίς στοιχειώδη υποδομή, αφού δεν είχαν ούτε φως, ούτε και εργαλεία για να διευκολύνει το έργο τους.

Στη γύρω περιοχή πολλά σπίτια γκρεμίστηκαν από το σεισμό, δείχνοντας τη μεγάλη ευθύνη των κατασκευαστικών εταιριών που τα έχτισαν. Ενα τριώροφο σπίτι χάθηκε τελείως κάτω από τη γη, θάβοντας τρεις ανθρώπους που κατοικούσαν εκεί και μέχρι αργά χτες το βράδυ τα σωστικά συνεργεία είχαν εντοπίσει μόνο τις φωνές τους.

Ενα παρακείμενο τριώροφο σηκώθηκε πραγματικά στον αέρα, αφού ξηλώθηκαν οι βάσεις του και οι άνθρωποι έζησαν πραγματικά από θαύμα αφού πρόλαβαν να κατέβουν. Στην περιοχή μέχρι αργά το βράδυ δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα.

Στη φαρμακοβιομηχανία "Φαράν ΑΒΕΕ" στη Ν. Κηφισιά,κατέρρευσε το τμήμα του εργοστασίου όπου στεγάζονταν το ζυμωτήριο και τα τμήματα συσκευασίας αλοιφών. Η επιχείρηση απασχολεί πάνω από 100 εργαζόμενους. Στο τμήμα που κατέρρευσε εργάζονταν 50 άτομα. Στις τρεις παρά τέσσερα, που έγινε η πρώτη ισχυρή σεισμική δόνηση, οι εργαζόμενοι αποχώρησαν από το εργοστάσιο. Το τμήμα αυτό του εργοστασίου κατέρρευσε με τη δεύτερη ισχυρή μετασεισμική δόνηση που έγινε δέκα λεπτά αργότερα. Μέχρι το βράδυ, τουλάχιστον πέντε εργάτες βρίσκονταν εγκλωβισμένοι στα ερείπια, ενώ οι πυροσβέστες κατέβαλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες για τον απεγκλωβισμό τους.

Πάντως υπήρξε πλήρης ασυνεννοησία και έλλειψη οργάνωσης. Εκτυλίχτηκαν σκηνές απείρου κάλους με αξιωματικό της Πυροσβεστικής να καλεί ιδιώτες να πάρουν το δήμο της Κηφισιάς για να στείλει γερανοφόρο όχημα και να σηκώσει τα ερείπια. Ο ίδιος δικαιολογήθηκε λέγοντας ότι η Πυροσβεστική έχει λίγα γερανοφόρα για αυτό και δεν είχε στείλει μέχρι τότε. Πυροσβέστες ζητούσαν από εργαζομένους του εργοστασίου να φέρουν αλυσοπρίονο και τελικά γερανοφόρα ήρθαν μόλις στις 8.30 το βράδυ. Μέχρι εκείνη την ώρα η εκπρόσωπος της εργοδοσίας ανέβαζε τους εγκλωβισμένους σε έντεκα. Από αυτούς οι πυροσβέστες είχαν έρθει σε επαφή μόλις με τους τέσσερις.

Πάντως όπως κατήγγειλε στους δημοσιογράφους το μέλος του ΔΣ του σωματείου εργαζομένων Βασίλης Οψιμος,έξοδος κινδύνου στην πτέρυγα που κατέρρευσε δεν υπήρχε. Είχαν θέσει το αίτημα και είχαν εισπράξει απλά υποσχέσεις. Στο σεισμό της προηγούμενης βδομάδας το κτίριο κουνιόταν σαν βάρκα, όπως δήλωσε χαρακτηριστικά. Πρόσθεσε πως είχαν πληροφορηθεί από παλιότερους συναδέλφους πως στο σεισμό του 81 είχαν καταρρεύσει εσωτερικοί και εξωτερικοί τοίχοι. Να σημειωθεί ότι το εργοστάσιο της φαρμακοβιομηχανίας είναι τριώροφο και είχε κατασκευαστεί το 1963, ενώ οι δύο τελευταίοι όροφοι προστέθηκαν το 1967.

Αργά το βράδυ απεγκλωβίστηκε εργάτρια, ενώ είχαν εντοπιστεί άλλες δύο εγκλωβισμένες. Τα συνεργεία διάσωσης συνεπικουρούνταν στο έργο τους από μέλη της Ομοσπονδίας Οικοδόμων.

Ζημιές προκλήθηκαν και σε μουσεία της Αθήνας, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού. Πιο έντονο πρόβλημα υπάρχει στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο,το κτίριο του οποίου υπέστη ρωγμές. Μάλιστα, η υπουργός Πολιτισμού αποφάσισε να μείνει το Μουσείο κλειστό για τρεις ημέρες, προκειμένου να γίνει πλήρης καταγραφή της κατάστασης. Στον πρώτο όροφο του Αρχαιολογικού Μουσείου έπεσαν ορισμένα αγγεία μεσαίου και μικρού μεγέθους, τα οποία κύλησαν και έσπασαν.

Στα μνημεία της Ακρόπολης και στο Μουσείο δεν υπήρξαν σοβαρά προβλήματα. Το μόνο που διαπιστώθηκε είναι ότι από ένα κίονα του Παρθενώνα έπεσαν μικρά κομμάτια. Το ίδιο συνέβη μ' ένα κίονα και στα Προπύλαια.

Μικρής έκτασης προβλήματα παρουσιάστηκαν στο Μουσείο της Αρχαίας Αγοράς,οι οποίες διορθώνονται. Το Μουσείο θα ανοίξει αύριο λίγο αργότερα από το συνηθισμένο, στις 10 το πρωί, για να μπορέσουν οι υπάλληλοι της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας να αποκαταστήσουν τις ζημιές.

Κανένα πρόβλημα δεν παρουσιάστηκε στα μουσεία Κεραμεικού,Ελευσίνας,στο Ολυμπιείο,στην Πύλη Αδριανού και στην Καπνικαρέα.

Τέλος, μικρές ζημιές παρουσίασε και το τζαμί Τζισταράκη στην πλατεία Μοναστηρακίου.

Κλειστό θα παραμείνει σήμερα το Χρηματιστήριο της Αθήνας και το Χρηματιστήριο Παραγώγων. Οπως ανακοινώθηκε χτες από τη διοίκηση του Χρηματιστηρίου η σημερινή συνεδρίαση αναβλήθηκε επειδή λόγω του σεισμού δεν ολοκληρώθηκε χτες η εκκαθάριση των συναλλαγών.

Σαν χάρτινος πύργος έπεσε το κτίριο της εταιρίας "Φουρλής", που στεγάζει διοικητικές υπηρεσίες και χρησιμοποιείται και ως αποθήκη ανταλλακτικών, καταπλακώνοντας δεκάδες εργαζόμενους