Τα φορολογικά μέτρα - κοροϊδία για τους μισθωτούς, συνταξιούχους και τους ελεύθερους επαγγελματίες οριστικοποιήθηκαν χτες με τη δημοσιοποίηση του φορολογικού νομοσχεδίου. Οι ρυθμίσεις κινούνται στα πλαίσια των πρόσφατων πρωθυπουργικών εξαγγελιών και το μόνο που κάνουν είναι να επιτείνουν το καθεστώς φορολογικής ανισότητας και επιβάρυνσης των λαϊκών στρωμάτων.

Με το νομοσχέδιο δημοσιοποιείται και η φορολογική κλίμακα με την οποία θα φορολογηθούν τα φετινά εισοδήματα. Πρόκειται για την ήδη γνωστή κοροϊδία με τη διαμόρφωση του αφορολόγητου ορίου στο 1.600.000 και ειδικά για τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις στο 1.900.000.

Κατά τ' άλλα αυξάνονται οι εκπτώσεις φόρου λόγω παιδιών που δικαιούνται οι φορολογούμενοι: Για τις οικογένειες με ένα παιδί η έκπτωση διαμορφώνεται(σε παρένθεση ό,τι ίσχυε μέχρι τώρα) ως εξής: Για όσους έχουν ένα παιδί 35.000 δρχ. (25.000). Για όσους έχουν δύο παιδιά 70.000 δρχ. (50.000). Για όσους έχουν τρία παιδιά 100.000 δρχ. (70.000). Είναι φανερό πως όσα παιδιά και να έχει μια οικογένεια η αύξηση της έκπτωσης φόρου είναι μια απλή κοροϊδία, αν αναλογιστεί κανείς τις πρόσθετες επιβαρύνσεις που έχουν τα τελευταία χρόνια οι φορολογούμενοι, εξαιτίας της συνεχούς μείωσης των κονδυλίων κοινωνικού χαρακτήρα. Είναι ενδεικτικό ότι για τις οικογένειες που έχουν παιδιά που σπουδάζουν, οι ρυθμίσεις δεν καλύπτουν καν μέρος των αυξήσεων που θα πρέπει να δώσουν οι γονείς για βιβλία, φροντιστήρια κλπ.

Με το νομοσχέδιο αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού του ποσού που αναγνωρίζεται για έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα για ορισμένες δαπάνες στις οποίες υποβάλλεται ο φορολογούμενος.

Οι δαπάνες αυτές αφορούν το ποσό του ενοικίου για κύρια κατοικία και για κατοικία των παιδιών που σπουδάζουν, το ποσό της δαπάνης για ασφάλιστρα ασφαλίσεων ζωής ή θανάτου, ασφαλίσεων προσωπικών ατυχημάτων καθώς και των ασφαλίστρων για ασφαλιστήρια ασθένειας, το ποσό της δαπάνης για κατ' οίκον ιδιαίτερα μαθήματα ή φροντιστηρίων και το ποσό της δαπάνης για αγορά και εγκατάσταση οικιακών συσκευών φυσικού αερίου κλπ. Με τις προτεινόμενες διατάξεις, για κάθε μία από αυτές τις δαπάνες εκπίπτει ποσό μέχρι 150.000 δραχμές. Αν το ποσό της δαπάνης είναι μεγαλύτερο από 150.000 δρχ. τότε εκπίπτει το 40% αυτής χωρίς να μπορεί το εκπιπτόμενο ποσό να υπερβεί τις 250.000 δρχ. αλλά ούτε να είναι μικρότερο των 150.000 δρχ.

Επίσης, με τις διατάξεις του ίδιου άρθρου (άρθρο 1) του νομοσχεδίου:

• Προβλέπεται ο περιορισμός της έκπτωσης των τόκων στεγαστικών δανείων για απόκτηση πρώτης κατοικίας μέχρι επιφάνειας 120 τ. μ., δηλαδή μέχρι την επιφάνεια πρώτης κατοικίας που απαλλάσσεται και από το τεκμήριο δαπανών. Αν η επιφάνεια της πρώτης κατοικίας υπερβαίνει τα 120 τ. μ. το ποσό της δαπάνης που εκπίπτει περιορίζεται στο μέρος που αυτό αναλογεί επιμεριστικά στη μέχρι των 120 τ. μ. επιφάνεια της κατοικίας. Η διάταξη αυτή δεν έχει αναδρομική ισχύ αλλά αφορά τους τόκους στεγαστικών δανείων που οι συμβάσεις αυτών συνάπτονται από την 1η Γενάρη 2000 και μετά.
• Καταργείται η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα των τόκων για χρέη προς το δημόσιο από φόρους κληρονομιάς, δωρεάς και γονικής παροχής.

Νέο φορομπηχτικό σύστημα καθιερώνει η κυβέρνηση για τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών, αλλά και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αντί της πλήρους κατάργησης του διαβόητου συστήματος των "αντικειμενικών" κριτηρίων που είχε εξαγγείλει. Με τις προτεινόμενες διατάξεις του νομοσχεδίου, καθιερώνεται νέο σύστημα "αντικειμενικών" κριτηρίων για τον προσδιορισμό του ΦΠΑ που καταβάλλουν οι εμπορικές επιχειρήσεις και οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών. Στους ελεύθερους επαγγελματίες παρέχεται τυπικά η... "ευχέρεια" να προσδιορίζουν το καθαρό τους εισόδημα λογιστικά (έσοδα μείον έξοδα), αλλά επισημαίνεται ότι το ποσό αυτό δεν πρέπει να είναι μικρότερο από το ποσό που προκύπτει από ένα νέο σύστημα, στο οποίο λαμβάνονται υπόψη οι επαγγελματικές δαπάνες μαζί με το συντελεστή απόδοσης ή άλλα αντίστοιχα κριτήρια, ανάλογα με τη δραστηριότητα που ασκεί ο φορολογούμενος. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα νέο σύστημα "αντικειμενικών" κριτηρίων. Οι φορολογούμενοι έχουν τυπικά το δικαίωμα να παρακάμψουν τον "αντικειμενικό" τρόπο προσδιορισμού του εισοδήματός τους, αλλά σ' αυτά την περίπτωση θα υποχρεούνται να συνυποβάλλουν δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων στην εφορία, και θα ελέγχονται από αυτήν υποχρεωτικά και κατά προτεραιότητα (!) για να διαπιστωθεί αν δήλωσαν πραγματικά εισοδήματα.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 6 του νομοσχεδίου:

• Καταργούνται τα "αντικειμενικά" κριτήρια για τις εμπορικές επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και η φορολόγησή τους θα γίνεται με λογιστικό τρόπο (έσοδα μείον έξοδα, λαμβανομένης υπόψη και της απογραφής). Επίσης η φορολόγηση θα γίνεται και με εξωλογιστικό τρόπο, με την εφαρμογή του Μοναδικού Συντελεστή Καθαρού Κέρδους (ΜΣΚΚ) επί των ακαθάριστων εσόδων, όπως ισχύει και σήμερα.
• Με το ίδιο άρθρο ωστόσο καθιερώνεται ουσιαστικά ένα νέο "αντικειμενικό" σύστημα προσδιορισμού του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) για τις επιχειρήσεις αυτές, ανά τριετία. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στη διάταξη, για κάθε τριετία λειτουργίας των επιχειρήσεων εμπορίας και παραγωγής, που τηρούν βιβλία δεύτερης κατηγορίας του ΚΒΣ (πρόκειται για μικρομεσαίες επιχειρήσεις), καθώς και παροχής υπηρεσιών που τηρούν βιβλία δεύτερης ή προαιρετικά τρίτης κατηγορίας του ΚΒΣ, τα δηλωθέντα ακαθάριστα έσοδα για την απόδοση του ΦΠΑ μέσα στην τριετία πρέπει να είναι ίσα ή μεγαλύτερα από το άθροισμα μιας σειράς παραγόντων που αφορούν τις εντός της τριετίας αναλωθείσες αγορές, τις πραγματικές δαπάνες της επιχείρησης, τις αποσβέσεις και τα αναλογούντα καθαρά κέρδη.

Σε ό,τι αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες, οι διατάξεις του άρθρου 7 του νομοσχεδίου προβλέπουν μεταξύ άλλων τα εξής:

• Το καθαρό εισόδημα όλων των ελεύθερων επαγγελματιών το οποίο προσδιορίζεται λογιστικά, δεν μπορεί να είναι μικρότερο από αυτό που προσδιορίζεται εξωλογιστικά με τη χρήση μοναδικού συντελεστή καθαρού κέρδους επί των ακαθάριστων εσόδων.
• Ειδικότερα, για τα ελευθέρια επαγγέλματα του ιατρού, οδοντιάτρου, κτηνιάτρου, ψυχολόγου, φυσιοθεραπευτή, οικονομολόγου, συμβούλου επιχειρήσεων, λογιστή ή φοροτέχνη και αναλυτή - προγραμματιστή, το καθαρό εισόδημα που προκύπτει σύμφωνα με τα παραπάνω, δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το ποσό των σταθερών επαγγελματικών δαπανών τους με το συντελεστή απόδοσης (ο οποίος είναι ανάλογος με τα έτη άσκησης του επαγγέλματος). Οι βασικές επαγγελματικές δαπάνες που λαμβάνονται υπόψη είναι τα δεδουλευμένα καταβαλλόμενα ή τεκμαρτά ενοίκια της επαγγελματικής εγκατάστασης, το ηλεκτρικό ρεύμα, η ύδρευση και η τηλεφωνική επικοινωνία γενικά (σταθερή ή κινητή). Το καθαρό εισόδημα που προσδιορίζεται με βάση αυτές τις σταθερές επαγγελματικές δαπάνες δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 10 εκατ. δρχ.
• Ειδικά για τους γιατρούς το προσδιοριζόμενο με βάση τις δαπάνες αυτές καθαρό εισόδημα προσαυξάνεται ανάλογα με την ειδικότητα και συγκεκριμένα κατά 40% για τους χειρούργους όλων των ειδικοτήτων (χωρίς να μπορεί να υπερβαίνει τα 14 εκατ. δρχ.) και κατά 15% για όλες τις άλλες κλινικές ειδικότητες γιατρών (χωρίς να μπορεί να υπερβαίνει τα 11,5 εκατ. δρχ.).
• Για τους δικηγόρους αντί των επαγγελματικών δαπανών, θεσπίζονται κριτήρια που λαμβάνουν υπόψη τα γραμμάτια προείσπραξης, το μέρισμα από το Δικηγορικό Σύλλογο κλπ. Για τους καλλιτέχνες - τραγουδιστές αντί του κριτηρίου των δαπανών, λαμβάνονται υπόψη η επαγγελματική του αμοιβή και οι συντελεστές εμφάνισης, δισκογραφίας και προβολής, όπως ίσχυε και με τις διατάξεις του συστήματος των "αντικειμενικών" κριτηρίων.
• Τέλος, με τις διατάξεις του ίδιου άρθρου, δίνεται η "ευχέρεια" σε όλους τους παραπάνω υπόχρεους να μην αποδεχτούν τον προσδιορισμό του καθαρού εισοδήματός τους με βάση τα κριτήρια που θεσπίζονται για κάθε κατηγορία(δαπάνες, γραμμάτια προείσπραξης κλπ.). Στην περίπτωση όμως αυτή υποχρεούνται με την υποβολή της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματός τους να συνυποβάλλουν και κατάσταση δήλωσης των περιουσιακών τους στοιχείων. Οι δηλώσεις αυτές ελέγχονται κατά προτεραιότητα και υποχρεωτικά από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές. Πρόκειται για μία εκβιαστικού χαρακτήρα διάταξη, η οποία αναγκάζει ουσιαστικά τους ελεύθερους επαγγελματίες, προκειμένου να αποφύγουν τον έλεγχο (με ό,τι αυτός συνεπάγεται στο ισχύον δαιδαλώδες φορολογικό σύστημα) να ακολουθούν τη μέθοδο των νέων "αντικειμενικών" κριτηρίων.