Δυσκολεύονται πια οι ΗΠΑ να πετούν τα «σκουπίδια τους στην αυλή τους», όπως θέλουν τη Λατινική Αμερική.

Ο λόγος είναι το λατινοαμερικανικό «γαϊτανάκι» εναντίωσης στις ΗΠΑ. Ενα «γαϊτανάκι», με τη συμμετοχή χωρών, που, μέσω πολύμορφων και πολύπλοκων διαδικασιών, μεταξύ αυτών και των εκλογών, δηλώνουν πως θέλουν να βαδίσουν διαφορετικά απ' ό,τι έως χθες όσον αφορά την πολιτική που ακολουθούν τόσο στο εσωτερικό των χωρών τους, όσο και στο διεθνές επίπεδο. Μάλιστα, μερικές εξ αυτών υιοθετούν αντιιμπεριαλιστική στάση, όπως η Βενεζουέλα και η Βολιβία, γεγονός που εξανάγκασε τον Τζορτζ Ου. Μπους να κάνει λόγο για «διάβρωση της Δημοκρατίας».

Ταυτόχρονα, η προεδρική αλλαγή στο Εκουαδόρ, με τον Ραφαέλ Κορέα, μπορεί να ενισχύσει το μπλοκ των χωρών που αντιστέκονται στους Αμερικάνους. Επίσης, η εκλογή του ηγέτη των Σαντινίστας, Ντανιέλ Ορτέγκα, στη Νικαράγουα επιδρά στην αλλαγή σκηνικού. Το Μεξικό των 100 και πλέον εκατομμυρίων επίσης βρίσκεται σε αναβρασμό και σε αναμονή ανακατατάξεων.

Συνεχίστηκε και τη χρονιά που φεύγει και ενισχύεται η περιφερειακή συνεργασία που αναπτύσσεται σε διάφορους τομείς και με τη συμβολή της σοσιαλιστικής Κούβας, σε προγράμματα Παιδείας και Υγείας. Σε οικονομικό επίπεδο και ιδιαίτερα στο ζήτημα της Ενέργειας, υπάρχει επίσης έντονη κινητικότητα με διάφορες μορφές περιφερειακών συνεργασιών, που φυσικά λειτουργούν σε καπιταλιστική βάση, ωστόσο εμφανίζονται ως αντίβαρο στα βορειοαμερικάνικα σχέδια. Μία συνεργασία που προωθήθηκε ακόμη περισσότερο στις αρχές Μάρτη του 2006, που υπεγράφη από την Αργεντινή, τη Βραζιλία και τη Βενεζουέλα η συμφωνία για τη δημιουργία του Gasur. Πρόκειται για τον τεράστιο αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου, που θα έχει μήκος 8.000 χιλιόμετρα, θα κοστίσει 20 εκατομμύρια δολάρια και προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί το 2013. Ο αγωγός θα έχει τη δυνατότητα να προμηθεύει έως και 150 εκατ. κυβικά μέτρα αέριο τη μέρα, επτά συνολικά κράτη. Στην κοινοπραξία, μάλιστα, ενδέχεται να συμμετάσχει και η Βολιβία, η οποία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός χώρα πετρελαίου και φυσικού αερίου στην περιοχή και ίσως και το Εκουαδόρ. Εξάλλου, ο Ραφαέλ Κορέα από τις πρώτες του δηλώσεις έδωσε ανάλογο στίγμα.

Με την υπογραφή της συμφωνίας, αναθερμάνθηκαν και οι συζητήσεις για τη Νοτιοαμερικανική Κοινή Αγορά, το Mercosur, που ήδη μεγάλωσε με τη συμμετοχή της Βενεζουέλας και έχει, επίσης, μέλη την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Ουρουγουάη, την Παραγουάη. Βεβαίως, σαν αντίβαρο στην επιδίωξη των ΗΠΑ για ενιαία Κοινή Αγορά Βόρειας και Νότιας Αμερικής υπό την ηγεμονία τους. Τι αποτελέσματα θα έχει; Θα φανούν στην πορεία, γιατί ο δρόμος για τους λαούς είναι ακόμη μακρύς και περίπλοκος. Η σημερινή συνοπτική ανασκόπηση επιχειρεί να φωτίσει πλευρές αυτού του νέου κλίματος που διαμορφώνεται στη Λατινική Αμερική, με πιο τρανταχτή ίσως εξαίρεση του κανόνα την περίπτωση της Κολομβίας, όπου έχει επικρατήσει το αυταρχικό, πιστό στις ΗΠΑ, καθεστώς του Αλβάρο Ουρίμπε. Η πραγματικότητα αυτή μπορεί υπό προϋποθέσεις, κυρίως με τον πρωταγωνιστικό ρόλο του οργανωμένου ταξικού εργατικού λαϊκού κινήματος, να οδηγήσει σε πιο ριζοσπαστικές αλλαγές.

Οι προεδρικές εκλογές στις 2 Ιούλη 2006 άνοιξαν διάπλατα το κουτί της Πανδώρας για το Μεξικό... που από το καλοκαίρι ταλανίζεται από το ποιος εκλέχτηκε πρόεδρος. Καταδυναστεύεται από το ξεπούλημα και των τελευταίων δημόσιων εταιρειών, του τείχους που ανορθώνουν οι ΗΠΑ. Αγκομαχά από την πείνα και την εξαθλίωση. Οι εργαζόμενοι εξαναγκάζονται να πουλούν πάμφθηνα την εργατική τους δύναμη στις μακιλαδόρας (εργοστάσια με άθλιες εργασιακές συνθήκες) και στους δρόμους της παραοικονομίας και κυρίως η κρατική καταστολή βρίσκεται παντού. Το Μεξικό, τη χρονιά που κλείνει, έχει απομείνει με έναν εκλεγμένο με καθαρή νοθεία Πρόεδρο, τον Φελίπε Καλντερόν, που ορκίστηκε τελικά την 1η Δεκέμβρη και έναν αποκαλούμενο «νόμιμο» Πρόεδρο, τον Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, έναν επίσης εκπρόσωπο της άρχουσας τάξης που επιχειρεί να καπηλευτεί την αντίσταση του λαού που ανεβαίνει. Σ' αυτό το λαό το μόνο που του έχει απομείνει είναι η ελπίδα. Η ελπίδα όμως έρχεται από τον αγώνα των καταπιεσμένων λαϊκών στρωμάτων. Το παράδειγμα της εξεγερμένης, από τον περασμένο Μάη, Οαχάκα δίνει το στίγμα. Αντιμετωπίζει την καταστολή του κράτους, που έστειλε χιλιάδες στρατού και αστυνομίας για να υποτάξει τους εξεγερμένους. Παρά τους 20 νεκρούς, τους εκατοντάδες τραυματίες, τους εκατοντάδες πολιτικούς κρατούμενους και «αγνοούμενους», ο αγώνας αυτός κρατάει. Η συγκρότηση της Λαϊκής Συνέλευσης της Οαχάκα, η αυτοοργάνωση των λαϊκών δυνάμεων, δείχνει την πορεία «αφύπνισης». Σε αυτή πρωτοστατεί η «Αλλη Καμπάνια», η συμμαχία των λαϊκών δυνάμεων εκατοντάδων οργανώσεων, που αρχίζει και βάζει το ζήτημα της ρήξης με τον καπιταλισμό. Η πρωτοβουλία που ξεκίνησε από τους εξεγερμένους από το 1994 Ζαπατίστας έχει εμβαθύνει, περιλαμβάνει το Κόμμα των Κομμουνιστών του Μεξικού και πολλές άλλες οργανώσεις, που συμφωνώντας στη Διακήρυξη της Ζούγκλας της Λακαντόνα, πλέον δε βλέπουν αποκομμένα τη λύση των προβλημάτων των ιθαγενών ή άλλων κατηγοριών, αλλά σαν ζήτημα σύγκρουσης και ρήξης με τον καπιταλισμό.