Οι ομιλίες τέλειωσαν. Στα σοβαρά πρόσωπα όλων - μέσα στην ασφυκτικά γεμάτη (στην πλατεία, τον εξώστη, στο μπαρ, ακόμα και στο φουαγιέ) αίθουσα της «Σφεντόνας»- είχε «αποτυπωθεί» καθάρια, έντονα, ο πολιτικός λόγος των ομιλητών της βραδιάς. Λόγος της ουσίας, της γυμνής αλήθειας, της ασυμβίβαστης πάλης για τα δίκια του λαού, για τη μόνη «οδό», που θα οδηγήσει στην πραγματική προκοπή του τόπου. Λόγος, τολμηρά κριτικός και για το χρέος των ανθρώπων του πνεύματος και του πολιτισμού, με τελευταία ομιλήτρια, την Γενική Γραμματέα του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα.

Τα φώτα χαμήλωσαν. Αχνοφάνηκαν τα φώτα της σκηνής, μεταλλάσσοντας τον πολιτικό λόγο σε μουσική, οργανική και φωνητική. Μουσική, που ευφραίνει καρδία και νου. Επί σκηνής όλη η ορχήστρα. Στα αριστερά της, παίζοντας πιάνο και διευθύνοντας, ο Θάνος Μικρούτσικος. Ορθιος, στο κέντρο της, με την κιθάρα του, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Στη, «σκιερά» ακόμα, φωτισμένη σκηνή η φωνή των δυο καλλιτεχνών σμίγει, γιατί «είναι που ονειρεύεται πως φεύγει για ταξίδια», ξέροντας πια, «πως θα 'κανε μία από τα ίδια». Το μήνυμα του πρώτου τραγουδιού της βραδιάς «ελήφθη» από το ακροατήριο με ενθουσιώδη χειροκροτήματα και επιδοκιμαστικά σφυρίγματα νεολαίων.

«Θεωρούμε τη σημερινή εκδήλωση ιδιαίτερα τιμητική για μας. Ο Βασίλης κι εγώ δηλώσαμε εγκαίρως τη στήριξή μας στο ΚΚΕ, γιατί κι εμείς κυνηγάμε το όνειρο», ήταν η ανταπάντηση του Θάνου Μικρούτσικου στο κοινό, την οποία προέκτεινε ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, λέγοντας «αυτό το όνειρο για μας είναι η ζωή» και ύστερα τραγουδώντας, περιτριγυρισμένος από κατακόκκινες δέσμες φωτός, το υπέροχο στιχουργικά, συνθετικά, ερμηνευτικά «Εμάς μας παίρνει η θάλασσα των δυνατών σινιάλων/ αυτή για μας είν' η ζωή/ η άλλη είναι των άλλων(...)».

Τα αληθινά σπουδαία τραγούδια - τα τραγούδια που «αφουγκράζονται», βλέποντας «κάλλιο από μάντεις» - υπηρέτες της άρχουσας τάξης τις κοινωνικές αγωνίες και τις ανάγκες του καιρού τους - όπως είναι τα τραγούδια της παλιάς και της πρόσφατης συνεργασίας του Θάνου Μικρούτσικου με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου μπορούν να μιλήσουν καλύτερα και από το καλύτερο ρεπορτάζ για το προχτεσινό πολιτικό γλέντι του ΚΚΕ. Λ.χ., τι καλύτερο μπορούμε να γράψουμε εμείς, από τη χιουμοριστικά εύγλωττη φράση του Β. Παπακωνσταντίνου: «Και τώρα, "Ασμα ηρωικό και πένθιμο για τη χαμένη αυτοκριτική", που όμως βρέθηκε». Φράση - προάγγελος του αυτοκριτικού τραγουδιού «Μπορεί να πούλησα κι εγώ/ κάτι απ' την ψυχή μου./ Αφού μου τη ζητήσανε/ γιατί να μην κεράσω./ Μόνο που είχα πρόβλημα/ αν ήταν στην τιμή μου/ ή μου την κλέψανε κι αυτή/ μ' έναν κρυμμένο άσο...».

Για τους παρόντες στην εκδήλωση δε χρειάζεται, αλλά για τους αναγνώστες μας χρειάζεται να σημειώσουμε ότι το πρόγραμμα των δύο καλλιτεχνών στη «Σφεντόνα» είναι ένα ψυχοπνευματικό πρόγραμμα υψηλής καλλιτεχνικής ποιότητας. Πρόγραμμα με κοινωνική συνείδηση και ευθύνη και ασυνήθιστη στις μέρες δημιουργική πνοή. Το πρόγραμμα, με ελάχιστες προσθαφαιρέσεις τραγουδιών στην προχτεσινή προεκλογική εκδήλωση, αναζωογονεί το αυθεντικά καλλιτεχνικό, προοδευτικό πολιτικό τραγούδι, απόλυτα αναγκαίο σήμερα, για την αφύπνιση συνειδήσεων. Γι' αυτό οι δύο δημοφιλείς καλλιτέχνες επιστρέφουν σε παλιά τραγούδια τους. Οπως το οργισμένο τραγούδι του Μπίρμαν για τους «ποιητές», που «με χέρι υγρό/ υμνούν της πατρίδας το χαμό/ κάνουν με θέρμη/ τα στοιχειά στιχάκια/ με τους σοφούς του κράτους/ τα 'χουνε πλακάκια/ σα χέλια γλοιώδικα/ έχουν πουληθεί/(...)». Οπως το «Φοβάμαι» του Γιάννη Ζουγανέλη. Οπως το θαυμάσιο «Μπουμ» (στίχοι Κ. Τριπολίτη, μουσική Μικρούτσικου), το οποίο ο συνθέτης και ο τραγουδιστής το αφιέρωσαν «στις ΗΠΑ, που αποφάσισαν να μας "προστατέψουν" και στους "σοσιαλιστές" Ευρωπαίους, που είπαν κι αυτοί "Ε, να μην "προστατέψουμε" κι εμείς λιγάκι;».

Το τραγούδι - καταγγελία συνοδεύτηκε και με φιλμικές εικόνες. Του δολοφόνου «πλανητάρχη», του Αμερικανικού Πενταγώνου, του ΝΑΤΟ, των «έξυπνων» Τόμαχοκ, των «αόρατων» Stelth, των «ανθρωπιστικών» βομβών, των ανθρωπόμορφων «γερακιών» που ισοπέδωσαν την πανέμορφη Γιουγκοσλαβία και σακάτεψαν το λαό της, σερβικής και αλβανικής καταγωγής.

Ενα τέτοιο πρόγραμμα είναι φυσικό να κορυφώνεται με ένα αληθινά σπουδαίο τραγούδι. Τραγούδι γεμάτο πίκρα, οργή, αλλά και αισιοδοξία. Το «Ανεμολόγιο» (στίχοι Κώστα Τριπολίτη), για την ελεεινή, επίσημη «πόρνη, την ιστορία» που έσπευσε να πει ότι «ξοφλήσαμε», για να προεξοφλήσει το «τέλος» της ιστορίας, της ιδεολογίας», των οραμάτων. Μια από τις πολλές, αυξανόμενες διαψεύσεις αυτής της «βρώμας» ήταν και ο ενθουσιασμός του προχτεσινού ακροατηρίου - ενθουσιασμός έκδηλος κάθε βράδυ στη «Σφεντόνα» - με τα τραγούδια από τον διαχρονικά υπέροχο «Σταυρό του Νότου», μερικά από τα οποία ερμηνεύουν οι νέες τραγουδίστριες Αρετή Μπέλλου και Κατερίνα Παπακωνσταντίνου.

Ο πολυαγαπημένος μας Μάνος Λοΐζος δε θα μπορούσε να «λείπει» από την εκδήλωση. Εδωσε δυναμικά, συγκινητικά, ερωτικά το «παρών» με τα χιλιοτραγουδισμένα τραγούδια του «1η Μαΐου», «Τσε Γκεβάρα», «Σ' ακολουθώ». Το πλουσιότατο πρόγραμμα περιέλαβε μικρό αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη, στον Ασιμο, στον Τσιτσάνη- τον «πρώτο ροκά», στον Μπρεχτ («Γερμανικό Εμβατήριο Πολέμου», μουσική Μικρούτσικου). Και βέβαια πολλά άλλα τραγούδια του Μικρούτσικου, μεταξύ των οποίων και το «Ερωτικό» (στίχοι Αλκη Αλκαίου ). Κι ακόμη ροκ τραγούδια άλλων συνθετών, μεγάλες επίσης επιτυχίες του Βασίλη Παπακωνσταντίνου, όπως το «Οδός Ελλήνων» και «Δεν πάει άλλο».

Φινάλε πρώτο: Οι δυο καλλιτέχνες εκφωνούν από ένα μικρόφωνο το τραγουδιστικό σύνθημα «Δε θα πεθάνουμε ποτέ κ... νεκροθάφτη», και με μια φωνή τραγουδούν «Μεγάλο ποτάμι φουσκωμένο η οργή του λαού (...)», το τραγούδι του Θ. Μικρούτσικου για την παράσταση του - επαναστατικού για την εποχή του - θεατρικού έργου του Καλντερόν «Φουέντε Οβεχούνα». Καταιγισμός χειροκροτημάτων, «μπιζ» με τα πόδια και φωνών «κι άλλο, κι άλλο».

Και καθώς «ανάγκα και θεοί πείθονται», οι δυο καλλιτέχνες ξαναβγήκαν στη σκηνή για το τελικό φινάλε, ξανατραγουδώντας το τραγούδι της αρχής, γιατί και εκείνοι, όπως όλοι οι παραβρισκόμενοι, «ονειρεύονται πως φεύγουν για ταξίδια/ κι αν θα μπορούσαν θα 'καναν μία από τα ίδια»...