Ενα...«χάρτη» που αποτυπώνει τους τομείς αλλά και τις περιοχές της χώρας όπου θα μπορούν να γίνουν μελλοντικές επενδύσεις του μεγάλου κεφαλαίου, πλήρως εναρμονισμένο με τις ανάγκες για ακόμα μεγαλύτερη κερδοφορία του, αποτελεί το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο που δόθηκε στη δημοσιότητα πριν από μερικές μέρες από τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Γιώργο Σουφλιά και αναμένεται να τεθεί προς ψήφιση στην ολομέλεια της Βουλής μέσα στο φθινόπωρο.

Στην ουσία, δεν πρόκειται απλώς για χωροταξικό σχεδιασμό, αλλά για αναπτυξιακό, που προδιαγράφει το χαρακτήρα της ανάπτυξης στην Ελλάδα, με βάση τις προτεραιότητες που θέτει η Ευρωπαϊκή Ενωση για το πώς ακριβώς θα υπηρετεί η χώρα από τη δική της σκοπιά και θέση τα συμφέροντα του ντόπιου και ξένου κεφαλαίου.

Ενα δείγμα - όχι το μοναδικό - αποτελεί το γεγονός ότι η κυβέρνηση μεθοδεύει την παραχώρηση κομματιών του Ολύμπου σε επιχειρηματικούς ομίλους για τουριστική αξιοποίηση, όπως αποκάλυψε την περασμένη Τετάρτη ο «Ρ». Το ίδιο βέβαια ισχύει και για πολλές ακόμα περιπτώσεις δασών, ορεινών όγκων, παραλιών, ελεύθερων χώρων της χώρας.

Πίσω από τις αποπροσανατολιστικές διατυπώσεις για «ισόρροπη προώθηση της ανταγωνιστικότητας, της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής και της προστασίας του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος», όπως αναφέρεται στο Χωροταξικό Σχέδιο, διαφαίνεται, ότι αυτό όχι μόνο δε θέτει ως προτεραιότητα την προστασία των δασών, των ορεινών όγκων, των ακτών και του φυσικού πλούτου της χώρας, αλλά αντίθετα στοχεύει στο πώς θα διευκολύνει τις επενδύσεις του κεφαλαίου, ώστε να έχουν τη μεγαλύτερη δυνατή κερδοφορία, στα πλαίσια της ανταγωνιστικότητας. Ετσι, η Ελλάδα σκιαγραφείται στο σχέδιο ως μια χώρα - τουριστικό θέρετρο, με ανεπτυγμένα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφοράς, ενέργειας και επικοινωνιών.

Στο Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο προσδιορίζονται οι στρατηγικές κατευθύνσεις για την ανάπτυξη, με βάση την οργάνωση του εθνικού χώρου, για τα επόμενα 15 χρόνια.

Συγκεκριμένα, αναφέρεται στη θέση της χώρας στο ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον, περιλαμβάνει προτάσεις για την αναμόρφωση των δικτύων υποδομών και των υπηρεσιών μεταφορών, αναλύει τους στόχους και τις κατευθύνσεις ανά τομέα (αγροτικός, βιομηχανία, τουρισμός). Επιπλέον, αναφέρεται στη χωρική διάρθρωση του αστικού δικτύου, του ορεινού, του παράκτιου, του νησιωτικού, του αγροτικού χώρου και των παραμεθόριων περιοχών, αλλά και στο σχεδιασμό για τη γεωγραφική και διοικητική ανασυγκρότηση της χώρας.

Κι ενώ όλα τα παραπάνω «φωτογραφίζουν» την πλήρη ελευθερία των επιχειρήσεων να πράττουν κατά βούληση, να επενδύουν κυριολεκτικά όπου θέλουν, το σχέδιο, υποτίθεται ότι «περιλαμβάνει κατευθύνσεις για την προστασία του φυσικού και πολιτικού πλούτου». Αναφορά επίσης γίνεται και στο «ενδεχόμενο» γενίκευσης των διοδίων, ακόμα και στα αστικά κέντρα. Ας σταθούμε όμως σε ορισμένες από τις πιο αποκαλυπτικές για τον ταξικό και αντιπεριβαλλοντικό χαρακτήρα του σχεδίου, κατευθύνσεις.

Ηδη, τα Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια για τον τουρισμό,τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη βιομηχανία, που προηγήθηκαν του Εθνικού Χωροταξικού, «ανοίγουν» όλες τις πόρτες για δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων, εγκαταστάσεων εναλλακτικών μορφών ενέργειας και βιομηχανιών σε κάθε σπιθαμή γης της χώρας από τους Εθνικούς Δρυμούς της Πίνδου και του Ολύμπου, μέχρι τις πιο απομακρυσμένες βραχονησίδες.

Σύμφωνα με το Ειδικό Χωροταξικό για τον τουρισμό, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον περασμένο Μάη:

• Για τις ήδη κορεσμένες τουριστικά περιοχές προβλέπεται η ακόμη μεγαλύτερη τουριστικοποίησή τους με προσανατολισμό στην κατασκευή πολυτελών τουριστικών μονάδων 4 και 5 αστέρων.
• Επιτρέπεται η εκτός σχεδίου δόμηση τουριστικών καταλυμάτων στις περιοχές αυτές, με την προϋπόθεση της αρτιότητας των 15 στρεμμάτων και της μέγιστης πυκνότητας των 6 κλινών ανά στρέμμα.
• Δίνεται η δυνατότητα ανάπτυξης τουριστικών εγκαταστάσεων σε περιοχές όπου κυριαρχούν άλλες χρήσεις και ενισχύονται οι τάσεις για ανάπτυξη τουριστικών εγκαταστάσεων στις μητροπολιτικές περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
• Στα νησιά επιτρέπεται η ανέγερση ξενοδοχειακών μονάδων μέχρι 100 κλίνες, εκτός Κέρκυρας, Κρήτης και Ρόδου, όπου επιτρέπονται ακόμη περισσότερες.
• Ανοίγει ο δρόμος για την τουριστική εκμετάλλευση των βραχονησίδων, όπου θα επιτρέπεται η ανάπτυξη τουριστικών εγκαταστάσεων στο 2% της συνολικής τους έκτασης.
• Παρέχεται η δυνατότητα ανάπτυξης τουριστικών εγκαταστάσεων ακόμη και στις περιοχές ΝΑΤΟΥΡΑ.

Στο ίδιο πνεύμα κινούνται και τα Ειδικά Χωροταξικά για τη βιομηχανία και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, προβλέποντας πρόσθετες επιχορηγήσεις στο μεγάλο κεφάλαιο και χρήσεις γης κομμένες και ραμμένες στα μέτρα των μεγάλων επενδυτικών σχεδίων.

Βιομηχανίες θα μπορούν στο μέλλον να εγκατασταθούν όπου θέλει το κεφάλαιο (ακόμη και στους ορεινούς όγκους, στις παραλίες, σε δάση, σε γεωργικές εκτάσεις υψηλής παραγωγικότητας, σε περιοχές του δικτύου ΝΑΤΟΥΡΑ κ.α.), ενώ για τις εκτός σχεδίου περιοχές, το ελάχιστο εμβαδόν των υποδοχέων βιομηχανικών εγκαταστάσεων ορίζεται στα 50, 100 και 250 στρέμματα. Επίσης για τα αιολικά πάρκα, σχεδόν όλες οι περιοχές της Ελλάδας μπορούν να κριθούν κατάλληλες. Ακόμη και για περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους η εγκατάστασή τους θα κρίνεται... κατά περίπτωση!

Κι ενώ έτσι έχει η κατάσταση, από τα περισσότερα ΜΜΕ, με φράσεις όπως «Φρένο στα αυθαίρετα» κλπ., προβλήθηκε η πρόβλεψη του σχεδίου για αυστηρή αντιμετώπιση της εκτός σχεδίου δόμησης. Πρόκειται ουσιαστικά για «μηδενική ανοχή» στα αυθαίρετα κτίσματα μικροϊδιοκτητών, και μέγιστη διευκόλυνση στα επενδυτικά σχέδια του κεφαλαίου. Εξάλλου, το σχέδιο αναφέρει «την υιοθέτηση της αρχής της μέγιστης δυνατής ευελιξίας στο σύστημα του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού».

Στο σχέδιο γίνεται λόγος για «άμεση πολεοδόμηση περιοχών που παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλή ζήτηση», με γνώμονα τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα και όχι την προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό άλλωστε γίνεται ακόμα πιο ξεκάθαρο στη διατύπωση για «οριοθέτηση ζωνών προστασίας (αρχαιολογικοί τόποι, τοπία φυσικών οικοσυστημάτων κλπ.), όπου η εκτός σχεδίου δόμηση δε θα επιτρέπεται παρά μόνον σε ειδικές και περιορισμένες περιπτώσεις».

Θυμίζουμε ότι τη βδομάδα που πέρασε ήρθαν ξανά στο προσκήνιο οι προβλέψεις για ένταξη στο σχέδιο πόλης εκατοντάδων χιλιάδων εκτάσεων...

Για την πιο εύκολη και αποτελεσματική εφαρμογή όλων των παραπάνω, το σχέδιο προβλέπει τη «γεωγραφική και διοικητική ανασυγκρότηση της χώρας» με μείωση των διοικητικών Περιφερειών, μείωση του αριθμού των Νομαρχιών και των Δήμων. Προδιαγράφεται, με άλλα λόγια, η «ντε φάκτο» εφαρμογή του νέου Καποδίστρια, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την «ανάπτυξη» της χώρας. Μια «ανάπτυξη», που οι εργαζόμενοι δεν πρόκειται ποτέ να καρπωθούν.

Στα πλαίσια της διοικητικής ανασυγκρότησης της χώρας, αναφέρεται ακόμα και η ανακατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ κράτους και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η λεγόμενη «αποκέντρωση» των αρμοδιοτήτων, που απαλλάσσει το κράτος από στοιχειώδεις υποχρεώσεις του (Υγεία, Πρόνοια, Παιδεία) και φορτώνει τους δήμους - δηλαδή τους εργαζόμενους - με νέα βάρη.