Και τώρα τέρμα το διάλειμμα. Τα κεφάλια μέσα... Το γνωστό ανέκδοτο ταιριάζει απόλυτα με την προεκλογική και μετεκλογική πολιτική της κυβέρνησης. Προεκλογικά έπεσε πολύ δάκρυ (σαν τις παλιές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου) για το «κοινωνικό κράτος», την «κοινωνία της αλληλεγγύης», «το δίχτυ προστασίας των αδύνατων κοινωνικών ομάδων» κλπ.. Ο σκοπός επιτεύχτηκε. Το ΠΑΣΟΚ επανεκλέχτηκε και η νέα κυβέρνηση πιάνει αμέσως δουλιά. Και με το νέο κυβερνητικό σχήμα που ανακοινώθηκε την προηγούμενη Τετάρτη, σε ό,τι αφορά τις προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής, είναι πέρα για πέρα ευδιάκριτες. Οι στρατηγικοί στόχοι για την επόμενη τετραετία, συνοψίζονται στις λέξεις «απελευθέρωση αγορών», «μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος», «ιδιωτικοποιήσεις». Πρόκειται για τους τρεις στόχους, οι οποίοι μπορούν να συνοψιστούν στη φράση «διαρθρωτικές αλλαγές», οι οποίες θεωρούνται αναγκαίες για την επιβίωση του ελληνικού κεφαλαίου, στο σκληρό ανταγωνιστικό περιβάλλον της ευρωζώνης. Σε βάρος, βέβαια, των πλατιών λαϊκών στρωμάτων, τα οποία θα κληθούν να στηρίξουν με τη συρρίκνωση των μισθών τους, την άνοδο της ανεργίας, τη διάλυση του ασφαλιστικού συστήματος και την υπονόμευση της σταθερής εργασίας, την ανταγωνιστικότητα του «ελληνικού κεφαλαίου».

Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας κρίνουν ότι, για την προώθηση των «μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών» που απαιτούνται, πρέπει να γίνουν δύο κυρίως πράγματα. Να εκμεταλλευτούν το απρόσμενα καλό αποτέλεσμα των πρόσφατων βουλευτικών εκλογών. Εκτιμούν ότι η ΝΔ αυτή τη φορά θα αποφύγει τους «εξτρεμισμούς» της προηγούμενης περιόδου ( π.χ. αγροτικές κινητοποιήσεις) και πως θα στηρίξει το οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης. Ετσι, άλλωστε, εξηγούν τη συνεχή επίκληση της αξιωματικής αντιπολίτευσης για στροφή προς το «μεσαίο χώρο», ο οποίος επιθυμεί «σταθερότητα» και είναι αρκετά ευαίσθητος σε εκδηλώσεις του πεζοδρομίου... Και το δεύτερο, ό,τι είναι να γίνει πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέσα στη διετία 2000 - 2001. Οχι όπως την προηγούμενη περίοδο - παρατηρεί παράγοντας του υπουργείου - που ξεκινήσαμε να κάνουμε ιδιωτικοποιήσεις του 1998... Εκμετάλλευση του ευνοϊκού πολιτικού κλίματος και επιτάχυνση. Αυτό είναι το σύνθημα...

Οι ιππότες του εκσυγχρονισμού...

Και για την προώθηση των κρίσιμων αυτών στόχων, ο πρωθυπουργός επέλεξε τέσσερις πιστούς και αφοσιωμένους ...ιππότες. Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Γ.Παπαντωνίου θα συνεχίσει να έχει τη γενική ευθύνη της οικονομικής πολιτικής και είναι επιφορτισμένος με την περαίωση των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ενωση για την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Πορεία όχι χωρίς αγκάθια, καθώς το κοινοτικό κογκλάβιο απαιτεί και νέες απτές αποδείξεις νομιμοφροσύνης στην κοινοτικό ιδεώδες...

Στο υπουργείο Εργασίας, η τοποθέτηση του μέχρι σήμερα οικονομικού συμβούλου του πρωθυπουργού, καθηγητή Τ. Γιαννίτση, σηματοδοτεί σε πρώτο επίπεδο την προώθηση της αντι-ασφαλιστικής μεταρρύθμισης και σε ένα δεύτερο επίπεδο ένα καλύτερο συμμάζεμα και ένα νοικοκύρεμα των πόρων (κοινοτικών και εθνικών) που διαχειρίζεται το υπουργείο Εργασίας, στα πλαίσια του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Απασχόληση. Η εκτίμηση είναι ότι στον τομέα αυτό υπήρξαν καθυστερήσεις και εκεί αποδίδεται η απομάκρυνση του Μ. Παπαϊωάννου.

Η τοποθέτηση του Χρ. Βερελή στο υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών, συνδέεται με δύο μεγάλους στόχους. Την ιδιωτικοποίηση της «Ολυμπιακής Αεροπορίας» και του ΟΤΕ. Ο δεύτερος στόχος είναι η «απελευθέρωση» της αγοράς των τηλεπικοινωνιών και των μεταφορών.

Τέλος, ο «σκληρός» Αλ. Παπαδόπουλος, ο οποίος κουβαλά τις συστατικές επιστολές από τη θητεία του στο υπουργείο Οικονομικών (είχε προτείνει η Συνθήκη του Μάαστριχτ να αποτελέσει το οικονομικό σύνταγμα της Ελλάδας...) και το υπουργείο Δημόσιας Διοίκησης (σχέδιο Καπποδίστριας). Από τη θέση του υπουργού Υγείας, αναλαμβάνει την άλωση του δημοσίου χαρακτήρα των νοσοκομείων, τα οποία θα μετατραπούν σε Ανώνυμες Εταιρίες (με μια μετοχή στο δημόσιο προς το παρόν...) και την πρόσληψη διευθυνόντων συμβούλων απ' τον ιδιωτικό τομέα που θα αναλάβουν να τα λειτουργούν με ιδιωτικά επιχειρηματικά κριτήρια. Η επίθεση στο δημόσιο χαρακτήρα των νοσοκομείων, πρόκειται να γίνει με την επίκληση του επιχειρήματος του «νοικοκυρέματος» και της προσφοράς «καλύτερων υπηρεσιών» προς τους πολίτες. Πρόκειται για την παλιά δοκιμασμένη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε και για την ιδιωτικοποίηση των ΔΕΚΟ (ποιος δε θυμάται τις γοερές κραυγές για τα χάλια του ΟΤΕ, ο οποίος αν δεν εκσυγχρονιστεί θα απαξιωθεί...».

Αυτοί είναι και οι μεγάλοι στόχοι που καλείται να προωθήσει την ερχόμενη τετραετία η κυβέρνηση Σημίτη. Και το σίγουρο είναι ότι αν τελικά τα καταφέρει, η Ελλάδα σε λίγα χρόνια θα είναι μια μεταλλαγμένη κοινωνία αμερικανικού τύπου, όπου το βασίλειο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας θριαμβεύει.

Τα πρώτα προβλήματα...

Είναι εμφανές ότι η αντιλαϊκή φαρέτρα της νέας κυβέρνησης, είναι γεμάτη με δηλητηριώδη βέλη. Δεν έχουν, όμως, όλοι την ίδια άποψη. Στις Βρυξέλλες πιστεύουν ότι η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει άμεσες και απτές αποδείξεις για τον προσανατολισμό της πολιτικής της. Η πληροφορίες θέλουν τις Βρυξέλλες να πιέζουν την κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει άμεσα τις θέσεις της για το ασφαλιστικό, όπως η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης στα 65 χρόνια για όλους τους εργαζόμενους, την προώθηση και νέων αλλαγών στις εργασιακές σχέσεις (απελευθέρωση του ορίου των απολύσεων και ενίσχυση της μερικής απασχόλησης καθώς εκτιμούν ότι στον τομέα αυτό δεν έχουν γίνει σημαντικά βήματα...). Απαιτούν μάλιστα, η αποδοχή της Ελλάδας σαν το 12ο μέλος της ΟΝΕ να συνοδευτεί και με δεσμευτικό πρόγραμμα προώθησης των αλλαγών αυτών που κρίνουν αναγκαίες στις Βρυξέλλες. Η ελληνική κυβέρνηση δεν αρνείται, βέβαια, την αναγκαιότητα των αλλαγών αυτών, αλλά διαφωνεί με το χρόνο εφαρμογής τους. Εκτιμούν ότι αρκετό φορτίο έχουν αναλάβει να κουβαλήσουν και πως η ανάληψη και νέων βαρών, άμεσα μάλιστα υλοποιήσιμων, μπορεί να οδηγήσει σε μη αναμενόμενα αποτελέσματα. Και με το σκεπτικό αυτό προσπαθεί να ελιχθεί....

Επιθετικές «μετοχοποιήσεις»...

Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας κρίνουν ότι σήμερα ήρθε η ώρα να περάσουν από τις απλές μετοχοποιήσεις των ΔΕΚΟ και των Τραπεζών, σε πιο σύνθετες μορφές... Ετσι, αποκαλούν την πλήρη παράδοση της δημόσιας περιουσίας στο ιδιωτικό κεφάλαιο.

Η επόμενη μέρα για το οικονομικό επιτελείο είναι η συνέχιση των ιδιωτικοποιήσεων, που έχουν ήδη ανακοινωθεί με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα «σύγκλισης» του προηγούμενου Δεκέμβρη. Αμεσα αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο για τον ΟΤΕ, με το «σπάσιμο» του φράγματος του 49% των μετοχών, που θα διατεθούν σε ιδιώτες και την παράλληλη εκχώρηση της διοίκησης σε ξένους (λόγος γίνεται κυρίως για ευρωπαϊκούς τηλεπικοινωνιακούς οργανισμούς). Μέσα στο 2000 αναμένεται επίσης και τρίτη αναπροσαρμογή των τιμολογίων του τηλεπικοινωνιακού οργανισμού, κάτι που αναμένεται να εκτινάξει την αστική μονάδα σε νέα ύψη. Προς την ιδιωτικοποίηση οδεύει και η «Ολυμπιακή Αεροπορία», καθώς στην κυβέρνηση αναμένουν την British Airways, να ενεργοποιήσει το δικαίωμα αγοράς του 20% των μετοχών της, με παράλληλη εκχώρηση της διοίκησης. Στη σειρά περιμένουν: η ιδιωτικοποίηση της ΕΑΒ και της ΕΛΒΟ, των λιμένων Πειραιά και θεσσαλονίκης, της Εταιρίας Υδρευσης Θεσσαλονίκης, της Διώρυγας της Κορίνθου, του Ιπποδρόμου, των ΕΛΤΑ, της Εμπορικής Τράπεζας, της Αγροτικής Τράπεζας, της ΕΤΒΑ, ενώ στο βάθος του ορίζοντα, προβάλλει η ιδιωτικοποίηση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.

Το μεγάλο φαγοπότι, βέβαια, αναμένεται να γίνει με την «απελευθέρωση» των τηλεπικοινωνιών, των μεταφορών και της ενέργειας, μέχρι το τέλος του 2000. Ηδη έχει ψηφιστεί το νομοσχέδιο για την «απελευθέρωση» της ηλεκτρικής ενέργειας και αναμένονται τα Προεδρικά Διατάγματα. Αμεσα αναμένεται και η προώθηση του νόμου για την «απελευθέρωση» των τηλεπικοινωνιών, που θα επιτρέπει τη λειτουργία ιδιωτικών ΟΤΕ.