Sportidea

Ο τελικός των 100μ. στη Σεούλ αποτέλεσε κομβικό σημείο στη σχέση ντόπινγκ-Ολυμπιακών Αγώνων

Η προστασία του προϊόντος που λέγεται Ολυμπιακοί Αγώνες είναι το πρώτο μέλημα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Από τη διοργάνωση της Σεούλ όπου οι αγώνες είχαν δεχτεί σοβαρό χτύπημα με την υπόθεση του Μπεν Τζόνσον, μέχρι τα επόμενα χρόνια που ακολούθησε ντόμινο αποκαλύψεων για το αμαρτωλό παρελθόν των αγώνων, τα πράγματα είχαν στενέψει για ΔΟΕ- χορηγούς-πολυεθνικές. Το «χρύσωμα του χαπιού» μοιάζει σαν μοναδική λύση έστω και εάν για να συμβεί αυτό πρέπει να καούν κάποιοι στην πυρά...

Η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1988 στη Σεούλ θα έλεγε κανείς ότι ήταν ένα κομβικό σημείο στη σχέση της διοργάνωσης με τη χρήση αναβολικών. Η περίπτωση του Καναδού σπρίντερ Μπεν Τζόνσον είναι εκείνη που έχει συγκλονίσει περισσότερο την κοινή γνώμη, αλλά είναι και σημείο - σταθμός στον πόλεμο της ΔΟΕ κατά του ντόπινγκ. Η «κούρσα του αιώνα» όπως είχε χαρακτηριστεί ο τελικός των 100μ., στιγματίστηκε από την ουσία στανοζολόλη που ανιχνεύτηκε στο αίμα του αθλητή. Το χρυσό μετάλλιο έφυγε από το λαιμό του Καναδού για να δοθεί στον Αμερικανό Καρλ Λιούις. Η τραγική ειρωνεία είναι πως πολλά χρόνια αργότερα αποκαλύφθηκε από τα αρχεία της ομοσπονδίας στίβου των ΗΠΑ, πως και αυτός είχε βρεθεί θετικός στα δοκιμαστικά πριν από τους Αγώνες του '88, αλλά οι Αμερικανοί «έθαψαν» το θέμα. Ομως και αρχικά στην περίπτωση του Τζόνσον, το κακό για τη ΔΟΕ είχε γίνει. Για πρώτη φορά οι Ολυμπιακοί Αγώνες που από το 1984 και έπειτα πέρασαν σε μια ανώτερη φάση εμπορευματοποίησης και ο ρόλος των χορηγών και πολυεθνικών που συμμετείχαν άρχισε να ενισχύεται, δέχτηκαν ένα σοβαρό πλήγμα. Ο κόσμος πήρε μια γερή δόση για το τι κρύβεται πίσω από τη βιτρίνα. Που μέχρι τότε παρέμενε ...κοινό μυστικό. Μετά τα γεγονότα η ΔΟΕ επιχείρησε αρχικά να καλύψει την υπόθεση Τζόνσον, για να μην τρομάξει τους σπόνσορες. Ο Σάμαρανκ αρχικά δεν έδωσε έμφαση στο γεγονός, αποτρέποντας μια δεύτερη δημόσια τελετή απονομής των μεταλλίων.

Αμέσως μετά τα γεγονότα της Σεούλ, στα επόμενα χρόνια η ΔΟΕ φρόντισε να «φυλάξει τα ρούχα». Αλλωστε η επόμενη διοργάνωση γινόταν στη γενέτειρα του τότε προέδρου της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ και δε θα ήταν ό,τι καλύτερο. Τα ίδια έπρεπε να ισχύσουν και στη μεθεπόμενη στην Ατλάντα αφού στην έδρα της εταιρείας γνωστού αμερικανικού αναψυκτικού που οι φήμες την ήθελαν για λόγους διαφήμισης να παίζει τον ρόλο του στην ανάληψη της διοργάνωσης, τα πάντα έπρεπε να φαίνονται καθαρά. Το ιστορικό του κουκουλώματος του ντόπινγκ σε τρεις Ολυμπιάδες είναι εντυπωσιακό. Από τη Σεούλ (1988) μέχρι την Ατλάντα (1996) οι αθλητές που βρίσκονται θετικοί σε έλεγχο, μειώνονται δραματικά. Μάλιστα, η Ιατρική Επιτροπή της ΔΟΕ, δε διστάζει να στέλνει υποθέσεις αθλητών που βρέθηκαν θετικοί στον έλεγχο, στο αρχείο... Το 1992 στη γενέτειρα του Χ. Α. Σάμαρανκ, τη Βαρκελώνη, τα ονόματα ντοπαρισμένων αθλητών που ανακοινώθηκαν ήταν ακόμη λιγότερα: Μόλις πέντε. Το 1996 στην Ατλάντα, σε σύνολο 1.923 δειγμάτων, θετικά σε έλεγχο αντιντόπινγκ βρέθηκαν δύο.

Αν και τα πράγματα στις δυο διοργανώσεις είχαν πάει καλά για τη ΔΟΕ, εντούτοις λίγο μετά ξανάγιναν δύσκολα αφού ακολούθησε το ξεσκέπασμα. Λίγο μετά τους Ολυμπιακούς της Ατλάντα. Λίγους μήνες μετά τους Αγώνες, το Νοέμβρη του 1996, οι λονδρέζικοι «Τάιμς» έγραψαν για 4 ακόμα κρούσματα (εκτός από τα επίσημα), επικαλούμενοι τη μαρτυρία ενός από τους υπεύθυνους γιατρούς, ο οποίος δήλωσε ότι δεν ξέρει ονόματα. Και όταν οι «Τάιμς» ζήτησαν την επίσημη άποψη του επικεφαλής της Ιατρικής Επιτροπής της ΔΟΕ, Βέλγου πρίγκιπα Αλεξάντερ ντε Μερόντ, εκείνος άφησε τους Βρετανούς δημοσιογράφους άναυδους. Μίλησε για 14 ακόμη περιπτώσεις χρήσης στεροειδών αναβολικών, οι οποίες «συζητήθηκαν και στη συνέχεια ακυρώθηκαν ή τέθηκαν στο αρχείο λόγω τεχνικών αμφιβολιών»! Την ίδια εποχή οι δηλώσεις του γιατρού της βρετανικής αποστολής Μάικλ Τέρνερ ότι το 75% των αθλητών της χώρας που πήγε στην Ατλάντα είχει κάνει χρήση αναβολικών, ταράζει ακόμα περισσότερο τα νερά. Το παραμύθι για τη μείωση των κρουσμάτων άρχισε πλέον να μπάζει νερά για τα καλά.

Τα πράγματα φαίνεται ν' αρχίζουν ν' αλλάζουν και πάλι λίγο πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ. Τότε λοιπόν, ένα χρόνο πριν τους αγώνες, η κοινή γνώμη συγκλονίζεται από συνεχόμενες αποκαλύψεις σκανδάλων χρήσης αναβολικών. Στους οκτώ πρώτους μήνες της συγκεκριμένης χρονιάς οι αποκαλύψεις παίρνουν τη μορφή χιονοστιβάδας και συμπεριλαμβάνουν αρκετά σπουδαία ονόματα του χώρου, όπως η Τζαμαϊκανή Μέρλιν Οτεϊ και ο Λίντφορν Κρίστι. Το κουτί της Πανδώρας φαίνεται να ξανανοίγει το 2003, ένα χρόνο πριν τους Ολυμπιακούς της Αθήνας όπου πάλι τα πράγματα παίρνουν... φωτιά. Υποθέσεις που αφορούσαν ακόμα και τους Ολυμπιακούς του 1988 της... αμαρτωλής Σεούλ, άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια ενώ αργότερα τα πράγματα έγιναν πιο... σκούρα με την έκθεση του πρώην διευθυντή της επιτροπής αντιντόπινγκ των ΗΠΑ Ουέιντ Εξαμ, που έκανε λόγο για εκατοντάδες αθλητές «ντοπέ» την περίοδο 1988-2000. Την ίδια χρονιά με το μεγάλο σκάνδαλο που αφορούσε την ουσία τετραϋδρογεστρινόνη (thg) που μέχρι τότε ήταν μη ανιχνεύσιμη. Ενα χρόνο αργότερα και στο παραπέντε της έναρξης των Αγώνων της Αθήνας, από την αρχή της λεγόμενης Ολυμπιακής περιόδου (31 Ιούλη) έως το τέλος των αγώνων (27 Αυγούστου), τα κρούσματα χρήσης αναβολικών που ανακαλύφθηκαν έφθασαν τα 21.

1960 Ο ποδηλάτης Κναντ Γένσεν της Δανίας πέθανε στη Ρώμη, μετά από χρήση αμφεταμινών.

1964 Η χρήση αναβολικών διαδίδεται και η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή περιορίζει τον πρώτο της πειραματικό έλεγχο στους ποδηλάτες.

1967 Ο θάνατος του ποδηλάτη Τόμι Σίμπσον, στο γύρο της Γαλλίας, που είχε να κάνει με χρήση αμφεταμίνης, αναγκάζει τους διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων να δημιουργήσουν φαρμακευτική επιτροπή για τη διενέργεια ντραγκ τεστ στους Αγώνες του Μεξικού το 1968.

1972 Ο Αμερικανός κολυμβητής Ρικ ντε Μοντ χάνει το χρυσό μετάλλιο στο Μόναχο, καθώς βρέθηκε θετικός στην εφεδρίνη. Ο Ντε Μοντ υποστήριξε πως χρησιμοποιούσε αντιβίωση για το άσθμα, με άδεια γιατρού. Για πρώτη φορά στους Αγώνες στο Μόναχο η ΔΟΕ προχωράει σε εξέταση ούρων σε ευρεία κλίμακα.

1976 Για τους Αγώνες του Μόντρεαλ εισάγεται για πρώτη φορά ο έλεγχος στεροειδών.

1984 Στους Ολυμπιακούς του Λος Αντζελες βρέθηκαν ντοπέ 12 αθλητές, συμπεριλαμβανομένων 5 αρσιβαριστών που έκαναν χρήση ναδρολόνης. Αλλα 9 θετικά αποτελέσματα καταστράφηκαν, όπως ανακοίνωσε η ΔΟΕ. Η ΔΟΕ προχωράει σε νέες εξετάσεις για τεστοστερόνη και καφεΐνη στους Αγώνες του Λος Αντζελες.

1986 Απαγορεύονται τα διουρητικά επειδή μπορούν να καμουφλάρουν την παρουσία των αυξητικών αναβολικών.

1988 Διεξάγεται από τη ΔΟΕ, στην Οτάβα, η πρώτη συνδιάσκεψη ενάντια στα αναβολικά. Ο Καναδός Μπεν Τζόνσον χάνει το χρυσό μετάλλιο στη Σεούλ, καθώς βρέθηκε ντοπαρισμένος.

1989 Ο επικεφαλής του ιατρικού τμήματος της Ολυμπιακής Επιτροπής των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Βόι, παραιτείται, υποστηρίζοντας πως η επιτροπή δεν κάνει αρκετά για την καταπολέμηση του ντόπινγκ.

1994 Για πρώτη φορά, στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Λιλεχάμερ γίνονται εξετάσεις αίματος για τη χρήση αναβολικών.

1996 Η ΔΟΕ ανακοινώνει τη χρησιμοποίηση της εξελιγμένης μεθόδου της φασματομέτρησης, στην Ατλάντα, για την ανίχνευση στεροειδών. Ομως, 5 θετικά τεστ αποβάλλονται, καθώς η ΔΟΕ υποστήριξε πως θα έχανε τις υποθέσεις δικαστικώς. Κατά τη διάρκεια των αγώνων πρόκρισης στις ΗΠΑ, ανιχνεύονται υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης στη δρομέα Μέρι Σλάνι. Αμφισβητεί τ' αποτελέσματα και της επιτρέπεται η συμμετοχή στους Ολυμπιακούς της Ατλάντα.

1998 Η κολυμβήτρια Μισέλ Σμιθ Ντα Μπρούιν, η οποία κατέκτησε - προς έκπληξη όλων - το χρυσό μετάλλιο, τιμωρήθηκε αργότερα επειδή έδωσε δείγμα ούρων έχοντας πιει ουίσκι, το οποίο μπορεί να εμποδίσει την ανίχνευση αναβολικών.

1999 Ιδρύεται ο World AntiDoping Agency, αν και οι επικριτές υποστηρίζουν πως η ΔΟΕ έχει μεγάλη επιρροή στον εν λόγω Οργανισμό.

6/2000 Ο επικεφαλής του ιατρικού τμήματος της Ολυμπιακής Επιτροπής των ΗΠΑ, Ο. Εξαμ, παραιτείται, λέγοντας πως η επιτροπή εξακολουθεί να μην αφοσιώνεται στο ντόπινγκ κοντρόλ.

7/2000 Ο Μάνφρεντ Γιούαλντ, πρώην υπεύθυνος του ολυμπιακού προγράμματος της Γερμανίας, καταδικάζεται, επειδή χορηγούσε συστηματικά αναβολικά σε αθλητές.

8/2000 Το ιατρικό συμβούλιο της ΔΟΕ δίνει το ΟΚ για συνδυασμένα τεστ αίματος και ούρων για την ανίχνευση της ερυθροποιητίνης, μιας ορμόνης που δημιουργεί ερυθρά αιμοσφαίρια και αυξάνει την αντοχή.

2004 Μετά από ένα ντόμινο αποκαλύψεων τον προηγούμενο χρόνο, κατά τη διάρκεια των Αγώνων της Αθήνας αποκαλύφθηκαν 21 περιπτώσεις χρήσης αναβολικών.