Οι μαρτυρίες θυμάτων παραστρατιωτικών οργανώσεων τις οποίες κατέγραψε η Αποστολή Αλληλεγγύης, που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Δημοκρατικών Νεολαιών και της Κομμουνιστικής Νεολαίας Κολομβίας (JUCO) από τις 11 μέχρι τις 15 Ιούλη με τη συμμετοχή των ΚΝΕ, JCP, JCV, ΕΔΟΝ, και παρουσιάζει σήμερα ο «Ρ» είναι αποκαλυπτικές...
«Δεν το πιστεύαμε ποτέ /
Να 'ναι τόσο σκληροί οι ανθρώποι.
Δεν το πιστεύαμε ποτέ /
Να 'χει τόση αντοχή η καρδιά μας...»
Πέτρινος Χρόνος - Γ. Ρίτσος
«Οι απειλές ξεκίνησαν πριν δύο χρόνια. Συνέχισα να πηγαίνω στο πανεπιστήμιο μέχρι που η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο... Οι απειλές ξεκίνησαν όταν εμφανίστηκε μια πρόταση για το ανώτατο συμβούλιο των φοιτητών στο πανεπιστήμιο. Υπήρχαν φοιτητές που ανήκαν οι ίδιοι σε παραστρατιωτικές ομάδες και ήθελαν να μπουν στα όργανα του πανεπιστημίου, να καταλάβουν θέσεις. Θα γίνονταν εκλογές. Υπήρχε οργανωμένη καμπάνια από τους παραστρατιωτικούς. Ελεγαν ότι όποιος φοιτητής τους ψήφιζε, θα περνούσε τα μαθήματα. Η ACEU το κατήγγειλε, είπε ότι πρέπει να υπάρχει ελευθερία μέσα στο πανεπιστήμιο. Πολλοί φοιτητές συμπαρατάχτηκαν μαζί της...». Η Τ. ήταν συνδικαλίστρια της ACEU (Κολομβιάνικη Ενωση Πανεπιστημιακών Φοιτητών), υποψήφια για το φοιτητικό συμβούλιο. Βρίσκεται στην Μπογκοτά το τελευταίο τρίμηνο. Είναι μία από τους χιλιάδες εκτοπισμένους αγωνιστές που εγκαταλείπουν την πόλη όπου γεννήθηκαν και τους δικούς τους ανθρώπους, επειδή κινδυνεύει η ζωή τους.
«Στην Κολομβία είναι πολύ εύκολο να στηθούν ψεύτικες κατηγορίες για "τρομοκρατία"...», συμπληρώνει η Μ. Εξορίστηκε πριν ένα χρόνο. Ηταν κι αυτή στέλεχος του φοιτητικού κινήματος. Μια μέρα συνελήφθη μαζί με 25 ακόμα φοιτητές και κατηγορήθηκαν για «τρομοκρατία». Εμεινε φυλακισμένη για έναν ολόκληρο χρόνο. «Ηταν ένας πολύ δύσκολος χρόνος...». Ενάμιση μήνα πριν φυλακιστεί, την επισκέφτηκαν στο σπίτι μέλη παρακρατικών οργανώσεων. Την απείλησαν ευθέως για τη ζωή της. «Οταν ζήτησα να μάθω τις κατηγορίες για τις οποίες είχα φυλακιστεί δε μου είπαν τίποτα...».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην αποστολή της ΠΟΔΝ, στην Κολομβία, σήμερα, υπάρχουν τέσσερα εκατομμύρια εκτοπισμένοι. Η χώρα είναι «σπαρμένη» με 2.000-3.000 ομαδικούς τάφους όπου πετιούνται πτώματα εξαφανισμένων και δολοφονημένων, των οποίων τα ίχνη άδικα αναζητούν οι οικογένειές τους.
Το 60% καλλιεργήσιμων εκτάσεων συγκεντρώνεται στο 3% των ιδιοκτητών γης. Υπάρχει μεγάλη αύξηση των βασανιστηρίων στην Κολομβία... Η πολιτική του Ουρίμπε προσπαθεί να νομιμοποιήσει αυτή την κατάσταση στη συνείδηση του λαού, να την παρουσιάσει ως πολιτική και ένοπλη απάντηση στην "τρομοκρατία"... Πολλοί νεκροί παρουσιάζονται στην κοινή γνώμη ως θύματα των Ενόπλων Επαναστατικών Δυνάμεων Κολομβίας - Στρατός του Λαού (FARC -EP)... Το "Σχέδιο Κολομβία", που συνδέεται με τη "Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου" (TLC) και έχει την έγκριση του Κογκρέσου των ΗΠΑ, παρουσιάστηκε ακριβώς ως τμήμα της πάλης ενάντια στα ναρκωτικά. Λένε στο λαό ότι είναι και για την προστασία από τους αντάρτες...». Η στρατιωτική βοήθεια που οι ΗΠΑ παρέχουν στην Κολομβία σε ετήσια βάση φτάνει τα 630 εκατομμύρια δολάρια!...
«Η οικογένειά μου, αλλά κι εγώ ανήκαμε στο συντηρητικό χώρο. Ψηφίζαμε Ουρίμπε. Σήμερα είμαι κομμουνιστής. Στο χωριό μου είμαι "persona non grata"...».
Ο Γ. είναι από αυτούς που άκουγε «κομμουνιστής» και καταλάβαινε «τρομοκράτης». «Οταν μπαίνει κάποιος στο πανεπιστήμιο, έχει την εντύπωση ότι μπαίνει σ' ένα χώρο ελεύθερης διακίνησης των ιδεών. Στην πράξη όμως αυτό δεν ισχύει... Στο πανεπιστήμιο όπου πήγαινα, υπήρχαν ακόμα και φοιτητές που ήταν αστυνομικοί. Κυκλοφορούσαν μέσα στο πανεπιστήμιο με όπλα. Πολλοί το θεωρούσαν φυσιολογικό. Κι αυτό δείχνει τι αντιλήψεις προσπαθούν να καλλιεργήσουν μέσα στα πανεπιστήμια. Οταν άρχισα να αναρωτιέμαι τι γίνεται, άρχισαν να με ελέγχουν, τι θέσεις έχω κλπ.
Γνώρισα έναν καθηγητή, μέλος του ΚΚΚ. Αρχίσαμε μαζί μια έρευνα για τις περιπτώσεις εκτοπισμού στην περιοχή. Οταν ξεκίνησα, αναζήτησα βοήθεια από φοιτητές. Ηρθα σε επαφή με κάποιους που ήταν μέλη της JUCO. Δεν το ήξερα τότε. Μου μίλησαν, εγώ ήμουν αντιδραστικός. Πήρα πρωτοβουλία μάλιστα να ξεκινήσει διαδικασία για να φύγουν από το πανεπιστήμιο... Με την έρευνα, συλλέγαμε στοιχεία κάθε μήνα. Συνεργαζόμασταν με μια οργάνωση που, όπως ανακαλύψαμε κάποια στιγμή, έδινε αυτά τα στοιχεία στο κράτος κι από εκεί αυτά κατέληγαν κατευθείαν στους παραστρατιωτικούς...
Ενα συνεργάτη μου τον κατηγόρησαν για διακίνηση της ιδεολογίας των FARC. Φυλακίστηκε... Στις 17 Σεπτέμβρη, θυμάμαι, δουλεύαμε ακόμα για την έκδοση της έρευνας. Με το φίλο μου αυτό τρώγαμε κάθε μέρα μαζί. Εκείνη τη μέρα, μου τηλεφώνησε κάποιος, μου είπε "σήμερα δε θα φας μαζί του, γιατί τον σκοτώσαμε"... Αρχισαν να με ανακρίνουν... Πήραν όλα τα στοιχεία που είχαμε μαζέψει για την έρευνα... Ακόμα σκέφτομαι πως δεν πήγαμε ούτε μια φορά να τον δούμε στη φυλακή, για να προφυλάξουμε τους εαυτούς μας...
Αρχισαν να απειλούν και μένα. Οτι "θα πάθεις κι εσύ το ίδιο"... Μια μέρα αποφασίσαμε ότι έπρεπε να φύγω. Εφυγα τόσο ξαφνικά που δεν πρόλαβα να χαιρετίσω καν τη μητέρα μου...».
Ο πατέρας του Γκ. δολοφονήθηκε το 1993. «Είχε δράση στο κίνημα. Εζησα με τη μητέρα μου. Δεν την έβλεπα καθόλου, δούλευε ακόμα και 20 ώρες τη μέρα. Ημουν 13 χρονών, δεν καταλάβαινα τι είχε γίνει με τον πατέρα μου...» Ο Γκ. γεννήθηκε σε μια πόλη κοντά στα σύνορα με τη Βενεζουέλα. «Είναι πολύ πλούσια σε κοιτάσματα πετρελαίου. Δραστηριοποιούνται εκεί μεγάλες πολυεθνικές όπως η TEXACO. Για την πλειοψηφία, όμως, οι συνθήκες ζωής είναι πολύ άσχημες. Το 60%-70% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Δεν μπορούν να ικανοποιήσουν ούτε το 95% των βασικών τους αναγκών...
Στην περιοχή υπάρχει ευθεία συνεργασία πολιτικών, παραστρατιωτικών και εμπόρων ναρκωτικών. Υπήρξα μάρτυρας μιας μαζικής μεταφοράς ναρκωτικών. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα οικογενειών που ο στρατός ανάγκασε μέλη τους να μπουν σε παρακρατικές οργανώσεις... Το 2005 (ήμουν μέλος της JUCO) εκλέχτηκα εκπρόσωπος από το πανεπιστήμιό μου στην ACEU. Ημουν εκτεθειμένος και γιατί συμμετείχα στη διοργάνωση δραστηριοτήτων για το 16ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών. Με βάση τη λογική του στρατού, με τόσες πολλές επισκέψεις που είχα κάνει στη Βενεζουέλα, ήμουν μέλος των FARC... Συνέχισαν να απειλούν την οικογένειά μου. Ηξεραν τα πάντα, ακόμα και για τον πατέρα μου, πού δούλευα, πού σπούδαζα, τα πάντα... Η πίεση μεγάλωσε. Είπαν στην παράταξη να μου αλλάξουν θέση γιατί θα είχαν μπελάδες και οι υπόλοιποι. Μάθαμε ότι με παρακολουθούσαν τουλάχιστον τέσσερις παρακρατικοί. Με παρακολουθούσαν με αμάξια, με μηχανές. Με έβγαζαν φωτογραφίες στο σπίτι μου. Συνεχίζαμε τους αγώνες στην ACEU. Οργανώσαμε κατάληψη... Μάθαμε ότι υπήρχε εντολή να με σκοτώσουν. Ακόμα κι εδώ με απειλούν. Πριν 15 μέρες, απείλησαν όλα τα μέλη της ACEU...».
Μιλούν σχεδόν ατάραχα. Ακόμα κι όταν εξηγούν πως δεν μπορούν καν να μιλήσουν στο τηλέφωνο με τους γονείς τους, έστω, για μερικά λεπτά, ακόμα κι αν τα μάτια τους υγραίνουν, η φωνή τους παραμένει σταθερή. Η στάση τους συχνά ξενίζει. Γεννά απορίες. Μα, δε γίνεται διαφορετικά. Οταν η βία και ο θάνατος είναι κομμάτι της καθημερινότητας, «συνηθίζεις». Οχι επειδή γίνεται κάτι «φυσιολογικό». Αλλά επειδή τα στοιχεία της επιλογής σου είναι συγκεκριμένα. Από τη μία, η αγριότητα του αντιπάλου. Κι από την άλλη, η αναγκαιότητα της αντίστασης. Είναι μόλις μέχρι 27-28 χρονών.
«Σύντροφοι, έχουμε θάψει τόσους συναγωνιστές, τόσους φίλους, που καμιά φορά είναι τόσο δύσκολο να συνεχίσεις. Να χαμογελάς, να χορέψεις σε μια γιορτή, να συνεχίσεις όπως πριν. Αλλά πρέπει. Είναι κι αυτό κομμάτι της αντίστασής μας...». Τα λόγια του Γ. είναι λόγια που δύσκολα ξεχνιούνται.