Αποπυρηνικοποιημένη ζώνη από τα Βαλκάνια έως τη Βαλτική! Αυτός είναι ένας από τους στόχους δράσης που τέθηκαν στη σύσκεψη των επιτροπών Ειρήνης της Ευρώπης, που πραγματοποιήθηκε στις 25 Οκτώβρη, στο περιθώριο του Συνεδρίου του ΠΣΕ. Συμμετείχαν οι Επιτροπές Ειρήνης από τις Ελλάδα, Γαλλία, Πορτογαλία, Αυστρία, Γερμανία, Ελβετία, Κύπρο, ενώ ως παρατηρητές οι Επιτροπές Ειρήνης της Ιταλίας, της Φινλανδίας και της Κροατίας. Αντικείμενο της συζήτησης ήταν οι άξονες δράσης του φιλειρηνικού κινήματος της Ευρώπης έως και το 1999 καθώς και η εκλογή Περιφερειακής Επιτροπής Ευρώπης. Παράλληλα, στη σύσκεψη αναδείχτηκε ως συντονιστής η ΕΕΔΥΕ, που φέρει πλέον το βάρος της ευθύνης για το συντονισμό της δράσης και την εφαρμογή των αποφάσεων. Αποφασίστηκε ότι η Περιφερειακή Επιτροπή της Ευρώπης, θα αποτελείται από 9 χώρες (Ελλάδα, Γαλλία, Πορτογαλία, Γερμανία, Ελβετία, Αυστρία, Ρωσία και από δύο χώρες από τη Σκανδιναβία και την Κεντρική Ευρώπη).

Οσον αφορά τα μέτωπα δράσης της Περιφερειακής Επιτροπής, στη συζήτηση που έγινε τέθηκαν εισηγητικά 4 άξονες, προσαρμοσμένοι ανάλογα με τις ιδιομορφίες της κάθε χώρας. Συγκεκριμένα:

• Κομβικό ζήτημα δράσης είναι η πάλη για μείωση των στρατιωτικών δαπανών και κυρίως ο περιορισμός και η σταδιακή κατάργηση του πυρηνικού οπλοστασίου. Η πρόταση που έγινε αποδεκτή, αφορούσε τη δημιουργία αποπυρηνικοποιημένης ζώνης από τη Βαλτική μέχρι τη Μεσόγειο. Θέμα που αφορά ιδιαίτερα και την Ελλάδα, αφού πάγιο αίτημα της ΕΕΔΥΕ είναι η απομάκρυνση των πυρηνικών όπλων από την αμερικανική βάση του Αραξου.
• Το θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ "προς ανατολάς" που ουσιαστικά οδηγεί στην ακόμα μεγαλύτερη στρατιωτικοποίηση της Ευρωπαϊκής Ηπείρου, καθώς και η δημιουργία στην Ευρώπη των ΝΑΤΟικών δυνάμεων Ταχείας Επέμβασης, είναι επίσης ένα πεδίο όπου οι ευρωπαϊκές Επιτροπές Ειρήνης καλούνται να αναπτύξουν τη δράση τους.
• Επίσης η πάλη των λαών της Ευρώπης για τη συνολική μείωση των στρατιωτικών δαπανών και τη διάθεση των κονδυλίων αυτών για την ανάπτυξη, την παιδεία την κοινωνία, είναι ένας ακόμα άξονας που θα επικεντρωθούν οι προσπάθειες της Περιφερειακής Επιτροπής. Θέμα ιδιαίτερα επίκαιρο και για την Ελλάδα, ενόψει της κατάθεσης του προϋπολογισμού του 1997.

Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης συζητήθηκαν επίσης, οι δυνατότητες παρέμβασης στα θέματα του Αιγαίου και του Κυπριακού, τη Διακυβερνητική του 1997, καθώς και στις συνόδους του ΝΑΤΟ (εαρινή) και του ΟΑΣΕ στη Λισαβόνα το Δεκέμβρη. Τέλος, κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου του ΠΣΕ, έγινε συνάντηση των Επιτροπών Ειρήνης της Μεσογείου όπου συμμετείχαν το Μαρόκο, η Αίγυπτος, το Ισραήλ και η Παλαιστίνη.

Οι χώρες που σήμερα διαθέτουν πυρηνικά οπλοστάσια, ετοιμάζονται για "νέο γύρο" πυρηνικών δοκιμών, παρά και ενάντια στην κατακραυγή της διεθνούς κοινής γνώμης, κάτω από την αιτιολογία της αναγκαιότητας για την εθνική τους άμυνα. Αυτή ήταν η κεντρική επισήμανση που έγινε στο Συνέδριο του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης στο Μεξικό, που απηύθυνε έκκληση για δράση ενάντια στην ενίσχυση της πυρηνικής απειλής στο κατώφλι του 21ου αιώνα.

"Οι πυρηνικές δυνάμεις, περιφρονούν την κοινή γνώμη" τονίζεται στη διακήρυξη του Συνεδρίου. "Θέλουν να διατηρήσουν δεκάδες χιλιάδες πυρηνικών όπλων εντός του 21ου αιώνα, δικαιολογούνται λέγοντας ότι η πυρηνική αμυντική δυνατότητα είναι ουσιώδης στην "αυτο-άμυνά" τους και στα "ζωτικά εθνικά τους συμφέροντα". Αυτή η κηδεμονία, απειλεί ολόκληρο τον κόσμο, στον οποίο μόνοι αυτοί είναι κτήτορες πυρηνικών όπλων. Υποστηρίζουμε την υιοθέτηση της συμφωνίας κατάργησης των δοκιμών (CTBT), όμως οι πυρηνικές δυνάμεις επιθυμούν να ενδυναμώσουν το μονοπώλιό τους, μελετώντας μια πιθανή έναρξη πυρηνικών δοκιμών, στο όνομα του "υπέρτατου εθνικού συμφέροντος", προετοιμάζοντας εργαστηριακές δοκιμές. Ας προωθήσουμε διεθνείς εκστρατείες για την κατάργηση των πυρηνικών όπλων".

Κοινή ήταν η εκτίμηση των συνέδρων, σε σχέση με το ότι οι πυρηνικές δυνάμεις σήμερα χρησιμοποιούν αυτή την απειλή προκειμένου να εκβιάσουν σε διάφορους τομείς κράτη χωρίς πυρηνικό οπλοστάσιο. "Ο αγώνας για την κατάργηση των πυρηνικών όπλων και για τον αφοπλισμό, είναι μέρος στο "πακέτο" δράσης για την κυριαρχία και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων" τονίζεται χαρακτηριστικά στη διακήρυξη του συνεδρίου.

Παράλληλα, όπως επισημάνθηκε, ο αγώνας για αφοπλισμό αποτελεί σήμερα και προϋπόθεση για την εξάλειψη της φτώχειας σε πολλές χώρες του κόσμου, προϋπόθεση για αναβαθμισμένη ποιότητα ζωής σε παγκόσμιο επίπεδο. Οπως επισημαίνεται, "στις ανεπτυγμένες χώρες, τα εθνικά κινήματα ειρήνης κινητοποιούνται για μείωση των στρατιωτικών κονδυλίων και για μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη, για απασχόληση, παιδεία και κοινωνική ευημερία. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, ο αφοπλισμός έχει γίνει σημαντικός παράγοντας εκρίζωσης της πενίας και εγγύηση για ανεξάρτητη και δημοκρατική ανάπτυξη. Ας ενισχύσουμε τη μείωση των στρατιωτικών κονδυλίων, συνδυάζοντας τον αγώνα για ειρήνη και καλύτερη ζωή. Κάνουμε έκκληση να εντατικοποιηθεί η δράση για την απαγόρευση όχι μόνο της χρήσης, αλλά και της κατασκευής των όπλων του τρόμου". Ακόμη στη διακήρυξη τονίζεται πως "το 1994, τα έξοδα εξοπλισμών στις 10 μεγαλύτερες χώρες του κόσμου ήταν ισοδύναμα με το Γενικό Ακαθάριστο Εισόδημα των 49 φτωχότερων χωρών"!

H κατάργηση των στρατιωτικών οργανισμών, που σήμερα έχουν σαφή επιθετικό χαρακτήρα, είναι προϋπόθεση για την ειρηνική συνύπαρξη των λαών του πλανήτη, αφού μέσα από αυτούς εκφράζεται, υλοποιείται και επιβάλλεται η ηγεμονία και η παγκόσμια στρατηγική των ΗΠΑ. Σε αυτή τη θέση κατέληξε το Συνέδριο του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης, χαρακτηρίζοντας τον αγώνα για τη διάλυση των στρατιωτικών οργανισμών σε συνάρτηση με την αντίσταση στην ηγεμονία των ΗΠΑ, βασικό μέτωπο του παγκόσμιου κινήματος Ειρήνης!

"Ας κινητοποιήσουμε την κοινή γνώμη για τη διάλυση των στρατιωτικών συμμαχιών, όπως τη στρατιωτική συμφωνία ΗΠΑ - Ιαπωνίας και τη διάλυση του ΝΑΤΟ, είναι ένα αποφασιστικό καθήκον για το μέλλον της ειρήνης στον κόσμο" τονίζεται στη διακήρυξη του συνεδρίου. "Ας ενισχύσουμε τα κινήματα που αντιτίθενται στις επικίνδυνες συνέπειες των ξένων στρατιωτικών βάσεων και να δουλέψουμε για να αναπτυχθεί η αλληλεγγύη γι' αυτά τα κινήματα σε διεθνή κλίμακα".

Παράλληλα, στην απόφαση του συνεδρίου, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στον ρόλο των ΗΠΑ διαμέσου και αυτών των οργανισμών: "Η κύρια παγκόσμια στρατηγική των ΗΠΑ της μοναδικής "υπερδύναμης" συνίσταται στην παρέμβαση σε διάφορες συγκρούσεις σαν "παγκόσμιος χωροφύλακας" και στην επέκταση της στρατιωτικής πολιτικής και οικονομικής κυριαρχίας τους. Εχουμε έντονη αντίθεση σε αυτή την ηγεμονία των ΗΠΑ, καθώς και στις πολιτικές επέμβασης και εισβολών των μεγάλων δυνάμεων".

Οσον αφορά τις στρατιωτικές συμμαχίες, ιδίως σε Ευρώπη και Ασία ασκείται έντονη κριτική: "Ο επιθετικός ρόλος των στρατιωτικών συμμαχιών, είναι ορατός στο Σύμφωνο Ασφάλειας ΗΠΑ - Ιαπωνίας (σ.σ. στρατιωτικός οργανισμός στην περιοχή) που προσανατολίζεται στη δημιουργία στρατιωτικών βάσεων στο μέλλον, οι οποίες θα "αναβαθμιστούν" σε βάσεις παγκόσμιας κλίμακας, όταν οι ΗΠΑ τις χρειαστούν, όπως για παράδειγμα στην Οκινάβα. Στην Ευρώπη μια επικίνδυνη διαδικασία στρατιωτικοποίησης της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι "στο δρόμο" στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, το οποίο προτίθεται να διευρύνει τις λειτουργίες του και τη σφαίρα επιρροής του. Στην πρώην Γιουγκοσλαβία, υποκατέστησε τον ΟΗΕ, κάνοντας την οικοδόμηση μιας αποδεκτής ειρήνης περισσότερο αβέβαιη".

Νέα πνοή στο παγκόσμιο φιλειρηνικό κίνημα, νέες δυνατότητες για μια "εξόρμηση ειρήνης" ενάντια στα σχέδια της Νέας Τάξης Πραγμάτων που επιδιώκουν να επιβάλλουν οι ΗΠΑ και οι διεθνείς στρατιωτικοί οργανισμοί, δίνει το συνέδριο του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης (ΠΣΕ), που ολοκλήρωσε τις εργασίες του στην Πόλη του Μεξικού, και πραγματοποιήθηκε από τις 23 έως τις 27 Οκτώβρη, με τη συμμετοχή περισσότερων από 200 αντιπροσώπους, από 40 χώρες των πέντε ηπείρων του πλανήτη, ενώ συμμετείχαν και οργανώσεις ως παρατηρητές. Στο συνέδριο καθορίστηκαν, για τα επόμενα τρία χρόνια, οι στόχοι του διεθνούς κινήματος ειρήνης και κατέστησαν σαφές, τόσο οι αποφάσεις του συνεδρίου, όσο και οι συζητήσεις που έγιναν, πώς σήμερα είναι ξεκάθαρο ότι μονόδρομος για τη δημιουργία προϋποθέσεων αφοπλισμού και ειρηνικής συνύπαρξης των λαών του κόσμου, είναι να αναπτυχθεί ο συντονισμένος αγώνας ενάντια στην παγκόσμια τρομοκρατική ηγεμονία των Ηνωμένων Πολιτειών και τις δυνάμεις εκείνες που ωθούν στην ολοένα και μεγαλύτερη στρατιωτικοποίηση μέσω οργανισμών όπως το ΝΑΤΟ, αφήνοντας ανοιχτές πληγές πολέμου σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Πρόεδρος του ΠΣΕ επανεκλέχτηκε η Αλμπερτίνα Σισούλου,σύζυγος του αντιπροέδρου της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Νότιας Αφρικής, ενώ επίτιμοι πρόεδροι εκλέχτηκαν οι Ρόμες Σάντρα και Ευάγγελος Μαχαίρας.Στα πλαίσια του συνεδρίου, πάρθηκαν συγκεκριμένες αποφάσεις σε σχέση με την οργανωτική δομή του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης και τη συγκρότηση των Περιφερειακών Επιτροπών του ανά ήπειρο. Οι εν λόγω αποφάσεις αποκτούν ιδιαίτερη σημασία για την Ελληνική Επιτροπή Διεθνούς Υφεσης και Ειρήνης (ΕΕΔΥΕ), αφού στα πλαίσια την αναδιανομής των ευθυνών, στην ΕΕΔΥΕ ανατέθηκε ο ρόλος του συντονιστή της Περιφερειακής Επιτροπής της Ευρώπης.Συντονιστές των Περιφερειακών Επιτροπών της Ασίας και της Αμερικής ορίστηκαν αντίστοιχα οι οργανώσεις ειρήνης του Μπαγκλαντές και της Κούβας, ενώ συντονιστής στην Περιφερειακή Επιτροπή Αφρικής ορίστηκε το Κονγκό. Η ΕΕΔΥΕ εκπροσωπήθηκε από τριμελή αντιπροσωπεία αποτελούμενη από τον πρόεδρό της, Ευάγγελο Μαχαίρα (επί χρόνια προέδρο και του ΠΣΕ), τον γενικό γραμματέα Θανάση Παφίλη και τη Δέσποινα Μάρκου, μέλος της διοίκησης. Η έδρα του ΠΣΕ μεταφέρθηκε από το Ελσίνκι στο Παρίσι.

Κατά τη διάρκεια των εργασιών της Παγκόσμιας Συνέλευσης, τα κεντρικά ζητήματα που απασχολούν το παγκόσμιο κίνημα ειρήνης, χωρίστηκαν σε θεματικές ενότητες και συζητήθηκαν σε ομάδες εργασίας, που επεξεργάστηκαν τις θέσεις του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης. Κεντρικά θέματα ήταν ο "Αφοπλισμός ως προϋπόθεση ειρήνης και πραγματικής εθνικής και διεθνούς ασφάλειας" καθώς και η προοπτική της κατάργησης των πυρηνικών οπλοστασίων. Ως κομβικό σημείο θεωρήθηκε και συζητήθηκε το θέμα του εκδημοκρατισμού του ΟΗΕ και η δράση του ΠΣΕ σε σχέση με αυτό. Παράλληλα, μεγάλη συζήτηση έγινε σχετικά με τον προσανατολισμό και το ρόλο του κινήματος ειρήνης, στις σύγχρονες συνθήκες της παγκοσμιότητας, όπου ουσιαστικά καθορίστηκε η φυσιογνωμία και οι άξονες δράσης του ΠΣΕ. Επίσης τα θέμα της δικαιοσύνης και της ανάπτυξης, ως προϋποθέσεις ειρήνης στο σύγχρονο κόσμο, βρέθηκαν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Τέλος, εκφράστηκε η αλληλεγγύη στους λαούς που σήμερα αγωνίζονται για την εθνική τους αποκατάσταση (Κύπριους, Κούρδους κλπ.).

ΕΥΡΩΠΗ: Κροατία, Ιταλία, ΕΛΛΑΔΑ, Κύπρος, Αυστρία, Ελβετία, Γερμανία, Γαλλία, Πορτογαλία, Φινλανδία, Ρουμανία.

ΑΜΕΡΙΚΗ: ΗΠΑ, Καναδάς, Κούβα, Μεξικό, Αγ. Δομίνικος, Σαλβαδόρ, Αϊτή, Βενεζουέλα, Ουρουγουάη, Βραζιλία, Βολιβία, Χιλή, Αργεντινή, Εκουαδόρ, Κολομβία, Ονδούρα, Περού, Κόστα Ρίκα.

ΑΣΙΑ: Παλαιστίνη, Ισραήλ, Ινδία, Μπαγκλαντές, Βιετνάμ, Κορέα, Ιαπωνία.ΑΦΡΙΚΗ: Αίγυπτος, Κογκό, Αγκόλα, Ν. Αφρική, Μαρόκο, Τόνγκο, Ζιμπάμπουε, Μπελίζ.

Από το συνέδριο της ΠΣΕ στην Αθήνα (1990). Η λέξη "ειρήνη" σε διάφορες γλώσσες

Διαδήλωση στην Αθήνα, ενάντια στις πυρηνικές δοκιμές της Γαλλίας στον Ειρηνικό