Η Κομισιόν δημοσιοποίησε χτες στις Βρυξέλλες την «Ατζέντα για την οικονομική και κοινωνική ανανέωση της Ευρώπης» ενόψει του σημαντικού, έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισαβόνας (23-24 Μάρτη), απαιτώντας ριζική ανατροπή και «επανεξέταση» της «μεταρρύθμισης» των αγορών εργασίας, των συνταξιοδοτικών συστημάτων και των συστημάτων υγείας, των φορολογικών συστημάτων και των συστημάτων παροχών σ' ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ), σύμφωνα και με τις ομόφωνες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Κολωνίας (3/4 Ιούνη 1999). Παράλληλα, το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομίας (ΕΚΟΦΙΝ) έκανε χτες «συζήτηση προετοιμασίας» ενόψει της Λισαβόνας, όπου τις οριστικές αποφάσεις θα λάβουν οι 15 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ. Ο ΥΠΕΘΟ Γ. Παπαντωνίου χαρακτήρισε την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Λισαβόνας ως «ισοδύναμη μ' ένα κοινωνικό Μάαστριχτ» και παρουσίασε ως δήθεν ελληνικές θέσεις όλες τις βασικές προτάσεις της Κομισιόν.

Η Κομισιόν, συνοψίζοντας τις προτάσεις της ενόψει της Λισαβόνας, τονίζει ότι «οι κυριότερες μεσοπρόθεσμες προτεραιότητες είναι να εξακολουθήσουν να ισχύουν οι στόχοι του Συμφώνου για τη Σταθερότητα και την Ανάπτυξη (Αμστερνταμ 1997), να συνεχιστεί η μισθολογική συγκράτηση, να βελτιωθεί η ποιότητα και η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, να αξιοποιηθούν τα αναπτυξιακά περιθώρια στο πλαίσιο των προσπαθειών αναδιάρθρωσης και μείωσης του συνολικού φορολογικού βάρους, να μειωθούν οι φορολογικές πιέσεις στην εργασία και να ολοκληρωθούν οι δύσκολες μεταρρυθμίσεις των φορολογικών μας συστημάτων και των συστημάτων κοινωνικών παροχών και ιδιαίτερα η κρίσιμη αναδιάρθρωση των συντάξεων». Πρόκειται για ταξικό μανιφέστο της Κομισιόν, που ανάβει το «πράσινο φως» για τη γενίκευση της επίθεσης του κεφαλαίου κατά της μισθωτής εργασίας στο σύνολο της ΕΕ.

Η ίδια η Κομισιόν εξηγεί και την «αναγκαιότητα» αυτής της (...) «ανανέωσης», της «αναγέννησης» όπως τη χαρακτήρισε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ρ. Πρόντι, εννοώντας προφανώς «αναγέννηση» του κεφαλαίου και της κυριαρχίας του, στα πλαίσια του «νέου περιβάλλοντος» της ΟΝΕ του Μάαστριχτ. Ετσι, λοιπόν, για την Κομισιόν «είναι σαφές πως η θεμελιώδης αλλαγή του οικονομικού περιβάλλοντος, που επέφερε η θέσπιση της ΟΝΕ, τονίζει εκ νέου τη σημασία των υγιών δημόσιων οικονομικών και της μεταρρύθμισης των αγορών εργασίας. Τα δύο αυτά επίπεδα πολιτικής, που εστιάζονται στη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και στην αναδιάρθρωση των δαπανών, της φορολογίας και των κοινωνικών εισφορών, ενέχουν σημαντικές συνέπειες για τις πολιτικές κοινωνικής προστασίας».

Αλλά γιατί θα πρέπει να ανατραπούν εργατικά κεκτημένα αιώνων; Το βασικό άλλοθι είναι, πάντα, ότι «σήμερα η ΕΕ, όπως και όλος ο υπόλοιπος κόσμος, έρχεται αντιμέτωπη με μια μεταστροφή προτύπων, οφειλόμενη στην παγκοσμιοποίηση και τη νέα οικονομία της γνώσης». Ο εργαζόμενος πληθυσμός της ΕΕ πρέπει να αποδεκατιστεί, αλλάζοντας ριζικά τρόπο ζωής, εργασίας και γεραμάτων, επειδή «οι νέες τεχνολογίες» απαιτούν «μεταστροφή προτύπων» της κερδοφορίας του μεγάλου κεφαλαίου. Προσπάθησαν με την «ευέλικτη» εργασία, δηλαδή την κατάργηση της μόνιμης και σταθερής εργασίας, αλλά τα αποτελέσματα δεν ήταν τα αναμενόμενα. Και τώρα βγάζουν τα «μεγάλα μαχαίρια», απειλώντας ότι αν δεν αλλάξετε εργασιακή συμπεριφορά, θα σας κόψουμε συντάξεις και ιατροφαρμακευτική «περίθαλψη».

Οπως το περιγράφει (...) κομψά η Κομισιόν, «η ΟΝΕ θα επιταχύνει τη διαδικασία διαρθρωτικών οικονομικών αλλαγών στην ΕΕ και θα ενισχύσει την ανταγωνιστική θέση της. Ενδέχεται να πραγματοποιηθεί ανακατανομή των πόρων μεταξύ των οικονομικών κλάδων, γεγονός που θα απαιτήσει υψηλό βαθμό ευελιξίας και προσαρμοστικότητας. Είναι πιθανόν πολλά άτομα να αντιμετωπίσουν εντονότερη αβεβαιότητα και μεγαλύτερους κοινωνικούς κινδύνους. Κατά συνέπεια, ενδέχεται να πιεστούν, ώστε να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες και απαιτήσεις. Τα συστήματα κοινωνικής προστασίας μπορούν να βοηθήσουν τους εργαζόμενους να αποδεχτούν τις νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας και ρύθμισης του εργασιακού χρόνου, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό την προσαρμοστικότητα μέσα στην αγορά εργασίας».

Οπως τονίζεται σ' ένα άλλο σημείο της «Ατζέντας» «παροχή βοήθειας στους εργαζόμενους ώστε να καταστούν περισσότερο προσαρμόσιμοι και συστήματα κοινωνικής προστασίας περισσότερο βιώσιμα, σύγχρονα και ενεργά, ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τη γήρανση του πληθυσμού». Αυτό η Κομισιόν ονομάζει κατ' ευφημισμόν (...) «ο άνθρωπος στο κέντρο των πολιτικών της ΕΕ», εννοώντας, πιθανά, ο εργαζόμενος στο στόχαστρο του κεφαλαίου και του κράτους.

Η Κομισιόν τονίζει ότι «η ΟΝΕ αυτή καθαυτή δε θέτει εν αμφιβόλω την από καιρού αναγνωρισμένη πρωταρχική αρμοδιότητα κάθε κράτους - μέλους να οργανώνει και να χρηματοδοτεί το δικό του σύστημα κοινωνικής προστασίας». Αλλά προτείνει «συντονισμένη προσέγγιση» και δύο μέτρα: (1) «Σύσταση σε μόνιμη βάση ομάδας για την ενίσχυση της συνεργασίας με τα κράτη - μέλη στον τομέα του εκσυγχρονισμού των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης» και (2) «εκπόνηση εκτεταμένης μελέτης για τις απαραίτητες προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί ένα υγιές και βιώσιμο συνταξιοδοτικό καθεστώς, το οποίο να εγγυάται την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών». Ως «μοντέλο» της «νέας κοινωνίας» προβάλλονται οι ΗΠΑ και το αμερικανικό «υπόδειγμα» συγκράτησης της ανεργίας, με διεύρυνση της φτώχειας και «ευέλικτα» συστήματα ιδιωτικής ασφάλισης και σύνταξης.

Ο ΥΠΕΘΟ Γ. Παπαντωνίου, γνωστός λάτρης της αμερικανικής «αποτελεσματικότητας», χαρακτήρισε τη Σύνοδο της Λισαβόνας ως «ισοδύναμη μ' ένα κοινωνικό Μάαστριχτ» και τόνισε ότι είναι «ευνοϊκή συγκυρία» για την προώθηση ενός «νέου ευρωπαϊκού κοινωνικού υποδείγματος». Επανέλαβε τις προτάσεις της Κομισιόν ως δήθεν «κυβερνητικές προτάσεις», εμπλουτίζοντας με κορόνες για «επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών» και «δεσμευτικά κριτήρια για απασχόληση, φορολογία και κοινωνικές δαπάνες».

Σύμφωνα με τον Γ. Παπαντωνίου, η ΕΕ έχει λόγο για τα εργασιακά και τα φορολογικά, αλλά «όσον αφορά τις αλλαγές στο ασφαλιστικό, αυτές είναι της αποκλειστικής αρμοδιότητας των εθνικών κυβερνήσεων». Ο ΥΠΕΘΟ αρνήθηκε να αποκαλύψει προεκλογικά τι μέλλει γενέσθαι, καθιστώντας όμως σαφές ότι «η επόμενη Βουλή θα αποφασίσει για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα». Ο Γ. Παπαντωνίου, ερωτηθείς, αναγνώρισε ότι τα Ταμεία πρέπει να αλλάξουν, αλλά η νέα κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ «δε θα θίξει ώριμες ασφαλιστικές προσδοκίες» (!!!). Βιάστηκε να (...) «θάψει» τις σχετικές δηλώσεις της επιτρόπου Α. Διαμαντοπούλου, η οποία απλά μετέφερε στην Αθήνα το «πνεύμα» των Βρυξελλών, αλλά κάπως (...) πρόωρα, δηλώνοντας ότι «η ίδια διέψευσε την Κυριακή» τις δηλώσεις της Παρασκευής. Και επιτέθηκε κατά της ΝΔ, ομολογώντας, όμως, ότι «η ένταξη στην ΟΝΕ προϋποθέτει αυστηρή και αξιόπιστη κυβέρνηση, δεν είναι θέμα χρώματος, είναι θέμα αξιοπιστίας». Σύμφωνα με τον Γ. Παπαντωνίου «η ΝΔ υπόσχεται δαπάνες τριών κρατικών προϋπολογισμών για τον επόμενο χρόνο, κάτι που είναι ασυμβίβαστο με το Σύμφωνο Σταθερότητας και την πορεία στην ΟΝΕ». Το ΠΑΣΟΚ έχει μεγαλύτερη «προσαρμοστικότητα», όπως θα 'λεγε και η Κομισιόν.