Από το 19ο Συνέδριο του Κόμματός μας μέχρι σήμερα, σε μία σειρά από χώρους έχουν αναπτυχθεί σημαντικοί αγώνες. Η παρέμβασή μας σε αυτούς, αναγκαστικά μας φέρνει μπροστά σε νέα προβλήματα. Για ακόμα μια φορά ερχόμαστε αντιμέτωποι με το ζήτημα της ικανότητάς μας στην παρέμβασή μας στο κίνημα, στον κάθε χώρο με τις ιδιαιτερότητές του.

Βασικό ζήτημα είναι οι παράγοντες που παίζουν ρόλο στην παρέμβασή μας σε ένα χώρο που κυρίως είναι αντικειμενικοί, παρ' όλα αυτά η δράση μας είναι αυτή που μπορεί να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις.

1) Είναι ο κλάδος γενικά. Αν είναι σε φάση ανάπτυξης ή συρρίκνωσης, πώς προχωράει η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση, η μονοπώλησή του και ο ανταγωνισμός. Είναι ζητήματα που καθορίζουν τις εξελίξεις. Ακόμα είναι οι εργασιακές σχέσεις που κυριαρχούν όπως είναι η ύπαρξη εργαζομένων πολλών ταχυτήτων, η πλήρης κυριαρχία των ελαστικών μορφών εργασίας ή η ύπαρξη υπολειμμάτων εργατικής αριστοκρατίας.

2) Είναι ο εργοδοτικός συνδικαλισμός και η άμεση παρέμβαση της εργοδοσίας. Υπάρχουν εργασιακοί χώροι που για χρόνια καλλιεργείται ένα φιλεργατικό προφίλ απέναντι στους εργαζόμενους. Από την άλλη, σε χώρους δουλειάς υπάρχουν ισχυρά επιχειρησιακά σωματεία που οδηγούν στη λογική των «κοινών συμφερόντων» είτε της συγκεκριμένης εργοδοσίας και των εργαζομένων, είτε της εργοδοσίας γενικότερα. Από αυτό, συμπεραίνουμε ότι η ύπαρξη σε ένα χώρο, ισχυρού σωματείου που μπορεί να ηγείται ακόμα και κινητοποιήσεων με οξυμένη μορφή δεν σημαίνει αυτόματα ότι το εργατικό κίνημα είναι σε ανάταση. Βασικός παράγοντας που βάζουμε εμείς στην έννοια της ανασύνταξης του κινήματος είναι το περιεχόμενο. Π.χ. από τη μια, στα καταστήματα «Μαρινόπουλος» η λογική «να στηρίξουμε το μαγαζί στα δύσκολα» και, από την άλλη, στη βιομηχανία Λιπασμάτων στην Καβάλα «να φύγει το κακό αφεντικό, να έρθει ο υγιής επιχειρηματίας». Δηλαδή, αυτό που αντιμετωπίζουμε ως εμπόδιο είναι η λογική των «κοινών συμφερόντων». Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχει και αντικειμενική βάση και μπορούμε με τη δράση μας μόνο να μειώνουμε την επίδρασή του στο εργατικό κίνημα.

3) Είναι οι δυνάμεις μας μέσα στον κάθε χώρο. Σε αυτό, βεβαίως, δεν είναι μόνο οι οργανωμένες μας δυνάμεις, αλλά και ταξικά σωματεία, σωματειακές επιτροπές, ένας περίγυρος που την κρίσιμη στιγμή θα μπορέσει να παίξει τον ρόλο του ταξικού «πόλου». Φυσικά, το πιο κρίσιμο από τα παραπάνω (και πολύ δύσκολα μετρήσιμο) είναι τι σχέσεις έχουμε με τη μάζα των εργαζομένων. Δηλαδή, αν έχουμε εξασφαλίσει το υψηλό κύρος των κομμουνιστών και των ταξικών δυνάμεων, σε ποιο επίπεδο συμφωνίας βρίσκεται ένας περίγυρος με το Πρόγραμμα του Κόμματος, το επίπεδο κατανόησης των νομοτελειών του καπιταλισμού κ.ά.

Η πείρα έχει αποδείξει πως στο βαθμό που εμείς δουλεύουμε αυτούς τους υποκειμενικούς παράγοντες, έχουμε ουσιαστική γνώση των αντικειμενικών και δρούμε έτσι ώστε σε ένα βαθμό να άρουμε την επίδρασή τους, μετράμε βήματα στην υπόθεση της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος.

Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στην υπόθεση της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος το ουσιαστικό μέτρο είναι ο βαθμός πολιτικοποίησης της πάλης. Φυσικά, όταν μιλάμε για πολιτικοποίηση της πάλης δεν είναι κάτι ενιαίο, υπάρχουν διαφορετικά στάδια, όπως επίσης διαφέρουν σε χώρο και κλάδο. Οφείλουμε, δηλαδή, να έχουμε την ικανότητα έτσι ώστε να ξέρουμε πώς θα κινηθούμε και μέχρι πού. Είναι χαρακτηριστικές οι περιπτώσεις που μπροστά στο αντικειμενικό πρόβλημα της ανωριμότητας μεγάλης μερίδας εργαζομένων, να «φοβόμαστε» την πολιτικοποίηση της πάλης.

Επομένως, με το πρώτο πράγμα που ερχόμαστε αντιμέτωποι είναι η ικανότητα και η πείρα των ΚΟΒ, των κομματικών ομάδων, το πώς θα αντεπεξέλθουν σε αυτό το σύνθετο καθήκον.

Βασική προϋπόθεση σε αυτό είναι η σταθερότητα. Σταθερότητα σημαίνει όλοι οι εργαζόμενοι ενός χώρου να αναγνωρίζουν τα πρώτα συνδικαλιστικά μας στελέχη, ως αυτούς που σταθερά αποκαλύπτουν τις αιτίες, γνωρίζουν τις εξελίξεις. Πολλές φορές εκφράζεται ο θαυμασμός για αυτή μας τη στάση και μας δίνεται η ευκαιρία να αναδείξουμε το ρόλο των κομμουνιστών στο κίνημα και ποιοι είναι οι σκοποί μας. Αρα το κύρος των ταξικών δυνάμεων και των κομμουνιστών μέσα σε ένα χώρο δουλειάς δεν χτίζεται από τη μια μέρα στην άλλη και μπροστά από κινητοποιήσεις.

Αυτό μας δίνει ένα καλύτερο ακροατήριο, έναν περίγυρο που μας προσεγγίζει και επηρεάζει και πλατύτερα τους εργαζόμενους. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι όταν έρθει η ώρα αυτός ο κόσμος θα κινητοποιηθεί, ότι θα παίξει έναν πρωτοπόρο ρόλο. Εκεί μπαίνει πάλι το ζήτημα της ικανότητας και της εμπειρίας μας. Ενας κύκλος κινητοποιήσεων σε ένα χώρο δεν ξεκινά αρχικά για τα μέτρα της κυβέρνησης αλλά για την έκφρασή τους μέσα στο χώρο δουλειάς, με τη μορφή συγκεκριμένων προβλημάτων, φαινομενικά ασύνδετων με τη γενικότερη κατάσταση. Αυτή συνήθως είναι η βάση των όποιων αγώνων ξεσπούν σε ένα χώρο δουλειάς. Δεν μας φοβίζει αυτό και το πρώτο είναι το μέτωπο με την εργοδοσία, όμως το ζήτημα είναι η ικανότητα να αναδεικνύουμε ότι ο κάθε εργοδότης δεν δρα από μόνος του αλλά με βάση το κέρδος και τις νομοτέλειες του καπιταλισμού. Για παράδειγμα, στα καταστήματα «Μαρινόπουλος», σε μια πορεία των κινητοποιήσεων έμπαιναν τα εξής ζητήματα: Ο Μαρινόπουλος είναι κακός διαχειριστής άρα πρέπει να πάμε σε έναν καλό. Επρεπε να εξηγήσουμε γιατί ο όμιλος σε άλλους κλάδους ευημερεί. Τι επιδιώκει ο νέος εργοδότης. Επρεπε να εξηγήσουμε πώς λειτουργεί ο καπιταλισμός (κέρδος, υπεραξία, αναρχία στην παραγωγή, συγκέντρωση - συγκεντροποίηση κ.τ.λ.). Με βάση τα παραπάνω ποιος είναι και ο ρόλος του εργοδοτικού συνδικαλισμού και τι επιδιώκει.

Ολα αυτά είναι ζητήματα που άνοιγαν πλατιά στις κουβέντες και στις συσκέψεις του κλαδικού σωματείου. Χρειάστηκε να πάμε και με αρθρογραφία της ΚΟΜΕΠ για το εμπόριο. Αυτή ήταν μια δουλειά που, άσχετα με την αδυναμία ή την ικανότητα να απαντάμε εύστοχα και απλά, έπαιξε ρόλο στις πολλές ταλαντεύσεις που σε κάθε καμπή εμφανίζονταν, να κάνουμε ένα πρώτο βήμα και να στηθεί ένα νέο σωματείο, στο να έρθει πολύ πιο κοντά στο Κόμμα και την πολιτική του κάποιος κόσμος, να παλεύουμε με καλύτερους όρους το ζήτημα της οικοδόμησης.

Κλείνοντας να πω πως δεν υπάρχει κάποια συνταγή στην οργάνωση της δουλειάς μας και ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε τα ίδια αποτελέσματα σε όλους τους χώρους, χωρίς πισωγυρίσματα που συνήθως έχουν και αντικειμενικά χαρακτηριστικά. Σαν πολύτιμο συμπέρασμα είναι ότι αν η δουλειά μας δεν έχει τα αποτελέσματα που περιμέναμε δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι δεν πιάνει τόπο, κυρίως αν δουλεύουμε με βάση τους παραπάνω παράγοντες, να διαμορφώνουμε ακούραστα τις παραπάνω προϋποθέσεις.

Το βασικό περιεχόμενο του Συνεδρίου είναι η ολόπλευρη ισχυροποίηση του Κόμματος. Αυτό το κύριο καθήκον αφορά και τους εκλεγμένους κομμουνιστές στους δήμους, σε κομμάτι δηλαδή του αστικού κράτους.

Μ' αυτό το κριτήριο πρέπει να εξετάζεται η δράση μας, αυτή πρέπει να είναι η έγνοια μας. Η πείρα που συγκεντρώνεται από την ευθύνη που έχουμε στο Δήμο Πατρέων επιβεβαιώνει την ορθότητα των θέσεών μας.

Κατ' αρχάς, να δούμε τον κύριο παράγοντα που συνέβαλε ώστε να έχουμε αυτήν την εξέλιξη σε έναν από τους μεγαλύτερους Δήμους της χώρας.

Ο κύριος παράγοντας αφορούσε τις δυσκολίες της αστικής τάξης να ομονοήσει. Αυτό εκφράστηκε με τον κατακερματισμό της σε 10 συνδυασμούς, οι οποίοι πήραν μέρος στις δημοτικές εκλογές, εκ των οποίων εξέλεξαν δημοτικούς συμβούλους οι εννέα. Βεβαίως, αυτός ο κύριος παράγοντας, από μόνος του, δεν θα μπορούσε να δώσει αυτό το αποτέλεσμα, χωρίς τη σταθερή δουλειά του ΚΚΕ, η οποία ενίσχυε την πίστη στη λαϊκή οικογένεια, ότι μπορεί να μας εμπιστευτεί γιατί γνωρίζει τη δράση μας. Το αποτέλεσμα των δημοτικών εκλογών δεν σημαίνει ότι έχουν αλλάξει οι αρνητικοί συσχετισμοί δύναμης, όπως αποτυπώνονται συνολικά, ή ότι το ΚΚΕ στην Πάτρα τα έκανε καλύτερα από ό,τι σε άλλους δήμους.

Σωστά αναφέρουμε ότι οι Δήμοι, οι Περιφέρειες είναι τμήμα του αστικού κράτους. Η εκλογή των κομμουνιστών σε αυτούς φαίνεται σαν αντίφαση και χρειάζεται προσοχή. Το γεγονός ότι γίνεται προσπάθεια για να παίρνει ανάσες η λαϊκή οικογένεια, εμπεριέχει τον κίνδυνο να ερμηνεύεται σαν δυνατότητα ότι το σύστημα με «αριστερή» πολιτική μπορεί να δώσει λύσεις.

Για να μη δημιουργούνται αυταπάτες στα λαϊκά στρώματα για «λύσεις εντός των τειχών», απαιτείται ταυτόχρονα να κρατιούνται στην πρώτη γραμμή της συνολικής μας δράσης οι σύγχρονες ανάγκες της εργατικής τάξης, να διαμορφώνονται αντίστοιχα αιτήματα, να αποδεικνύουμε, αξιοποιώντας την ίδια τη διοίκηση του Δήμου, το αντιδραστικό - αντιλαϊκό χαρακτήρα του αστικού κράτους. Ενα παράδειγμα για τα όρια που έχει η «διαχείριση» στους Δήμους, είναι η ακύρωση απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου που αφορούσε αυξημένη δημοτική φορολογία σε μεγάλες επιχειρήσεις. Ακυρώθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας, που αξιοποίησε βασιλικό διάταγμα του 1958!!

Καμία παρέμβαση, καμία ελάφρυνση δημοτικών τελών, κανένα έργο στις γειτονιές δεν μπορεί να αντιστρέψει τη συνολική κατάσταση που βιώνει σήμερα ο λαός μας. Τη φτώχεια, την ανεργία, την εξαθλίωση που γεννά το καπιταλιστικό σύστημα.

Παραμένει η ευθύνη για τους κομμουνιστές να δουλεύουν ακάματα, να εκμεταλλεύονται προς όφελος του λαού κάθε χαραμάδα που αφήνει το σημερινό αντιλαϊκό πλαίσιο, ώστε να δίνουν ανάσες στη λαϊκή οικογένεια. Ταυτόχρονα, να είναι καθαρό ότι και αυτό έχει όρια. Οι σχεδιασμοί της άρχουσας τάξης για την τοπική και περιφερειακή διοίκηση δεν έχουν ολοκληρωθεί. Μπροστά είναι νέες αντιλαϊκές ρυθμίσεις που ετοιμάζονται με τον «Καλλικράτη νο 2».

Αποτέλεσμα της άσκησης της γραμμής της εργατικής - λαϊκής αντιπολίτευσης είναι τα σοβαρά έργα όπως η δημιουργία του Νότιου Πάρκου, των παιδικών κατασκηνώσεων στην Πλαζ που είναι ανάσα πράσινου και αναψυχής για τις λαϊκές οικογένειες. Οι περιοχές αυτές ήταν στο σχεδιασμό από επιχειρηματικούς ομίλους, το κεφάλαιο για «αξιοποίηση», όπως είναι συνολικά η δημόσια περιουσία και η περιουσία των Δήμων με το 3ο μνημόνιο. Χώροι οι οποίοι είχαν ανοίξει την όρεξη του κεφαλαίου έχουν σήμερα αποδοθεί στον πατραϊκό λαό για την κάλυψη των αναγκών του στον πολιτισμό, στον αθλητισμό, στην αναψυχή. Δεν ήταν αποτέλεσμα μιας απλής απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου, προϋπέθετε την κινητοποίηση του λαού της Πάτρας, το γκρέμισμα από τους εκλεγμένους κομμουνιστές περιφραγμάτων μαζί με τους εργαζόμενους στο Δήμο και τα σωματεία τους κ.λπ., πρωτοβουλίες εκτός του πνεύματος της αστικής νομιμότητας και αστικής διαχείρισης. Αποδεικνύεται, για άλλη μια φορά, ως καθοριστικός ο λαϊκός παράγοντας.

Κρίσιμο ζήτημα είναι η σχέση μιας κομμουνιστικής Δημοτικής Αρχής με το κίνημα. Η μεγάλη πορεία αγώνα Πάτρα - Αθήνα για την ανεργία, που διοργανώθηκε με ευθύνη του Δήμου, αποτελεί παράδειγμα που μπορεί να γενικευτεί σαν τρόπος δουλειάς. Αυτό αφορά, κυρίως, τη δυνατότητα που έδωσε αυτή η κινητοποίηση στο ίδιο το κίνημα να δουλέψει με τους ανέργους και τις οικογένειές τους. Η ίδια η πρωτοβουλία και το περιεχόμενό της, που αποτυπωνόταν στο κεντρικό σύνθημα «Δουλειά για όλους - Δουλειά με Δικαιώματα», έφερε στο προσκήνιο τα ζητήματα της ανάπτυξης προς όφελος της εργατικής τάξης. Οχι τυχαία, είναι από τις ελάχιστες δραστηριότητες του Δήμου απέναντι στην οποία ενιαιοποιήθηκε ο αντίπαλος και το βασικό δίπολο ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ . Η αστική τάξη αξιοποίησε όλα τα μέσα για να υπερασπιστεί τη στρατηγική της, την επιχειρηματική δράση, την καπιταλιστική ανάπτυξη, που σύμφωνα με αυτήν, είναι η μοναδική λύση για το πρόβλημα της ανεργίας. Σε αυτήν τη δουλειά πρωτοστάτησαν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, που εγκαλούσαν τη Δημοτική Αρχή, λέγοντας πως «δεν είναι δουλειά του Δήμου να οργανώνει κινητοποιήσεις, αλλά να διεκδικεί ευρωπαϊκά προγράμματα που μπορούν να εξασφαλίσουν θέσεις». Αυτήν τη συμμαχία και θέση την κράτησαν ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ και στις κινητοποιήσεις για την παραχώρηση του παραλιακού μετώπου, όπως και στην κινητοποίηση που διοργάνωσε ο Δήμος μαζί με τους μαζικούς φορείς της πόλης για τα οξυμένα προβλήματα της υποχρηματοδότησής, που αφορούν υποδομές για την κάλυψη των λαϊκών αναγκών.

Συμπερασματικά, το βασικό καθήκον των κομμουνιστών όταν εκλεγούν σε θέσεις στην Τοπική Διοίκηση, είναι να τις αξιοποιούν με γνώμονα το λαϊκό συμφέρον για να δώσουν ανάσες στη λαϊκή οικογένεια. Η δράση τους πρέπει να αναδεικνύει στο λαό τα αδιέξοδα της αστικής πολιτικής, να αποκαλύπτει τα όρια της αστικής διαχείρισης, να έχει συμβολή στην ενίσχυση του εργατικού - λαϊκού κινήματος, στην ανάδειξη της πρότασης διεξόδου του ΚΚΕ. Με λίγα λόγια, να συγκρούονται οι εκλεγμένοι κομμουνιστές με τους αστικούς μηχανισμούς, με το ίδιο το πλαίσιο λειτουργίας της Τοπικής Διοίκησης. Ενας τέτοιος τρόπος δουλειάς υπηρετεί το κύριο καθήκον της ολόπλευρης ισχυροποίησης του Κόμματος.