64ο ΜΕΡΟΣ

Το ίδιο διάστημα στη Σαντόβαγια, στο διαμέρισμα της Βίκζελ, γινόταν διάσκεψη όλων των σοσιαλιστικών κομμάτων, που είχε συγκληθεί για το σχηματισμό καινούριας κυβέρνησης. Ο Αμπράμοβιτς δήλωσε από μέρους των μενσεβίκων του κέντρου, πως δεν πρέπει να ξεχάσουμε το παρελθόν... Ολες οι αριστερές ομάδες και τα κόμματα συμφώνησαν μαζί του. Ο Νταν, από μέρους των δεξιών μενσεβίκων, πρότεινε στους μπολσεβίκους τους παρακάτω όρους ανακωχής: η Κόκκινη Φρουρά πρέπει να παραδώσει τα όπλα και η φρουρά της Πετρούπολης να μπει κάτω από τις διαταγές του Δημοτικού Συμβουλίου, τα στρατεύματα του Κερένσκι να μη ρίξουν ούτε τουφεκιά και να μην πιάσουν κανέναν. Να σχηματιστεί κυβέρνηση από εκπροσώπους όλων των σοσιαλιστικών κομμάτων, εκτός από τους μπολσεβίκους. Ο Ριαζάνοφ και ο Κάμενεφ δήλωσαν από μέρους του Σμόλνι, πως κυβέρνηση συνασπισμού όλων των σοσιαλιστικών κομμάτων είναι παραδεχτή, όμως διαμαρτυρήθηκαν για την πρόταση του Νταν. Οι εσέροι διασπάστηκαν. Η εκτελεστική επιτροπή των αγροτών βουλευτών και οι λαϊκοί σοσιαλιστές αρνήθηκαν κατηγορηματικά να συνεργαστούν με τους μπολσεβίκους... Υστερα από πολλές φασαρίες σχηματίστηκε επιτροπή για την επεξεργασία παραδεχτού σχεδίου...

Στην επιτροπή διεξάχθηκε πάλη όλη τη νύχτα, την επομένη μέρα και την επομένη νύχτα. Μια παρόμοια προσπάθεια για συμφωνία είχε γίνει κιόλας στις 9 του Νοέμβρη (27 του Οχτώβρη), με πρωτοβουλία του Μάρτοφ και του Γκόρκι. Ωστόσο τότε αυτή η προσπάθεια απέτυχε. Ο Κερένσκι πλησίαζε, η Επιτροπή Σωτηρίας δραστηριοποιήθηκε πάρα πολύ, κι οι δεξιοί μενσεβίκοι, καθώς κι οι εσέροι και οι λαϊκοί σοσιαλιστές αναπάντεχα εγκατέλειψαν τις διαπραγματεύσεις. Τώρα είχαν τρομάξει με τη συντριβή της ανταρσίας των ευελπίδων...

Η Δευτέρα 12 του Νοέμβρη (30 του Οχτώβρη), δεν παρουσίασε τίποτα εξαιρετικό. Τα βλέμματα όλης της Ρωσίας ήταν στραμμένα προς τον γκρίζο κάμπο των προαστίων της Πετρούπολης, όπου όλες οι δυνάμεις της παλιάς τάξης πραγμάτων, που μπορούσαν να συγκεντρωθούν, στέκονταν αντιμέτωπες με την ανοργάνωτη ακόμα νέα, άγνωστη εξουσία. Στη Μόσχα έγινε ανακωχή. Οι δύο πλευρές έκαναν διαπραγματεύσεις και περίμεναν πως θα τελείωσει η υπόθεση στην πρωτεύουσα. Στο μεταξύ, οι αντιπρόσωποι του συνεδρίου των Σοβιέτ που έφυγαν βιαστικά προς όλες τις κατευθύνσεις, μέχρι και τα πιο απομακρυσμένα σημεία της Ασίας, έφταναν στα σπίτια τους κι έφεραν μαζί τους τον αναμμένο δαυλό της επανάστασης. Οι ειδήσεις για τα εκπληκτικά γεγονότα διαδόθηκαν σ' όλη τη χώρα, σαν τα κύματα που απλώνονται σ' όλη την επιφάνεια του νερού κι όλες οι πόλεις και τα μακρινά χωριά κινούνταν και ξεσηκώνονταν. Τα Σοβιέτ και οι Στρατιωτικές Επαναστατικές Επιτροπές ενάντια στα Δημοτικά Συμβούλια, τα ζέμστβο και τους κυβερνητικούς κομισάριους... Οι κοκκινοφρουροί ενάντια στους λευκοφρουρούς... Οδομαχίες και γεμάτες πάθος ομιλίες... Η υπόθεση όμως θα κρινόταν απ' αυτό που θα γινόταν στην Πετρούπολη.

Το Σμόλνι ήταν σχεδόν έρημο. Το Δημαρχείο όμως βούιζε από λαό. Ο γερο - δήμαρχος, με την ευγένεια που τον χαρακτήριζε, διαμαρτυρόταν ενάντια στην έκκληση των μπολσεβίκων μελών του Δημοτικού Συμβουλίου.

"Το Δημοτικό Συμβούλιο δεν είναι κέντρο της αντεπανάστασης", έλεγε ζωηρά. "Το Δημοτικό Συμβούλιο δεν παίρνει μέρος στην πάλη που γίνεται ανάμεσα στα κόμματα. Τη στιγμή όμως που δεν υπάρχει στη χώρα καμιά νόμιμη εξουσία, το μοναδικό κέντρο της τάξης είναι η αυτοδιοίκηση της πόλης. Αυτό το γεγονός αναγνωρίζεται από τον ειρηνικό πληθυσμό. Οι ξένες πρεσβείες αναγνωρίζουν για επίσημα ντοκουμέντα μόνο όσα είναι υπογραμμένα από το δήμαρχο. Ο Ευρωπαίος από τον ίδιο το χαρακτήρα του δεν μπορεί ν' ανεχθεί άλλη κατάσταση παρά μόνο την αυτοδιοίκηση της πόλης, σαν το μοναδικό όργανο που είναι σε θέση να προστατεύσει τα συμφέροντα των πολιτών. Το Δημαρχείο είναι υποχρεωμένο να δεχτεί όλες τις οργανώσεις που επιθυμούν να στεγαστούν σ' αυτό και γι' αυτό το λόγο το Δημοτικό Συμβούλιο δεν μπορεί να εμποδίσει να κυκλοφορούν στο μέγαρό του κάθε είδους εφημερίδες. Η σφαίρα της δράσης μας είναι πλατιά. Πρέπει να 'χουμε πλήρη ελευθερία κίνησης, τα δικαιώματά μας πρέπει να αναγνωριστούν και από τα δύο μέρη...

Είμαστε εντελώς ουδέτεροι. Οταν το τηλεφωνικό κέντρο είχε καταληφθεί από τους ευέλπιδες, ο Πολκόβνικοφ διέταξε να κόψουν όλα τα τηλέφωνα του Σμόλνι, εγώ όμως εναντιώθηκα και τα τηλέφωνα συνέχιζαν να δουλεύουν...".

Ακούστηκαν ειρωνικά γέλια από τις μπολσεβίκικες θέσεις και κραυγές αγανάχτησης από τα δεξιά.

"Και παρ' όλα αυτά", συνέχισε ο Σρέιντερ, "οι μπολσεβίκοι μας θεωρούν αντεπαναστάτες και μας δυσφημούν στον πληθυσμό. Μας στερούν από τα μεταφορικά μέσα, μας πήραν και τα τελευταία αυτοκίνητα. Δε θα 'ναι δικό μας το φταίξιμο, αν εξαιτίας αυτού αρχίσει στην πόλη η πείνα. Κανενός είδους διαμαρτυρίες δε βοηθάνε...".

Ο μπολσεβίκος Κομπόζεφ, μέλος της διοίκησης της πόλης, δήλωσε, ότι αμφιβάλλει, αν η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή επίταξε τα αυτοκίνητα του Δήμου. Αν όμως δεχτούμε πως έγινε κάτι τέτοιο, τότε θα έγινε από ανεύθυνα πρόσωπα και λόγω εξαιρετικής ανάγκης.

"Ο δήμαρχος", συνέχισε ο Κομπόζεφ, "λέει πως εμείς δεν έχουμε το δικαίωμα να μετατρέψουμε το Δημοτικό Συμβούλιο σε πολιτική συνέλευση. Ομως καθετί που λέει κάθε μενσεβίκος και εσέρος δεν είναι τίποτα άλλο παρά κομματική προπαγάνδα και στις πόρτες μοιράζουν τις παράνομες εφημερίδες τους, την "Ισκρα", τη "Στρατιωτική Φωνή" και την "Εργατική Εφημερίδα", που παροτρύνουν σε εξέγερση. Τι θα γινόταν αν κι εμείς οι μπολσεβίκοι, αρχίζαμε να μοιράζουμε εδώ τις εφημερίδες μας; Εμείς όμως δεν το κάνουμε γιατί σεβόμαστε το Δήμο. Εμείς δεν επιτεθήκαμε και δε σκοπεύουμε να επιτεθούμε ενάντια στην αυτοδιοίκηση της πόλης. Ομως, μια που εσείς κάνατε έκκληση στον πληθυσμό, είχαμε το δικαίωμα να κάνουμε κι εμείς το ίδιο...".

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 65ο ΜΕΡΟΣ

Σε αναμονή για τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης στη διεκδίκηση των γερμανικών επανορθώσεων, είναι οι Ελληνες πολίτες που διεκδικούν από τη Γερμανία αποζημιώσεις για τις καταστροφές και τις σφαγές που προκάλεσαν τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής.

Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Λιβαδειάς έχει κάνει δεκτή την αγωγή 153 κατοίκων του Διστόμου, συγγενών εκτελεσμένων στη σφαγή της 10ής Ιουνίου 1944 και επιδίκασε στους ενάγοντες 9,5 δισ. δραχμές ως αποζημίωση για τη θηριωδία των ναζί. Η αγωγή είχε κατατεθεί το 1995 εξ ονόματός τους, από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Βοιωτίας.

Οπως δήλωσε σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου ο νομάρχης Βοιωτίας Ι. Σταμούλης, η απόφαση έχει παραδοθεί στο πρωθυπουργικό γραφείο και αναμένονται οι κινήσεις της κυβέρνησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι καμιά ελληνική κυβέρνηση δε διεκδίκησε μέχρι σήμερα τα χρήματα αυτά, που σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις ανέρχονται σε 60 δισ. δολάρια.

Η απόφαση σε λίγες μέρες θα κοινοποιηθεί στη γερμανική κυβέρνηση, προκειμένου να αρχίσει η προθεσμία των 60 ημερών για την άσκηση της έφεσης. Οι αποφάσεις των εθνικών δικαστηρίων μετά την τελεσιδικία τους θα είναι εκτελεστές στη Γερμανία, σύμφωνα με τη Συνθήκη των Βρυξελλών. "Αν το γερμανικό δημόσιο αρνηθεί να τις εκτελέσει", υπογράμμισε ο Ι. Σταμούλης, "τότε το ελληνικό δημόσιο θα έχει τη δυνατότητα να προσφύγει κατά της Γερμανίας στη διαδικασία συνδιαλλαγής και διαιτησίας, που προβλέπεται από τη Σύμβαση της Στοκχόλμης (1992)". Επίσης θα μπορεί να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ, του οποίου η δικαιοδοσία είναι υποχρεωτική για τα κράτη - μέλη της ΔΕΕ.

Οι δικαιούχοι των επανορθώσεων θα μπορούν να προσφύγουν στο Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του Συμβουλίου της Ευρώπης, με προσφυγές κατά του γερμανικού δημοσίου.

Το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι τα ελληνικά δικαστήρια είναι αρμόδια να κρίνουν την αγωγή, αφού η Γερμανία στερείται της δυνατότητας να επικαλεστεί την ετεροδικία, διότι η πράξη για την οποία ενάγεται έχει πραγματοποιηθεί κατά παράβαση κανόνων του αναγκαστικού διεθνούς εθιμικού δικαίου.

Η Οικονομική Εξόρμηση προς τιμήν των 80 χρόνων του ΚΚΕ μπαίνει στην τρίτη βδομάδα πια, με νέα ένταση των προσπαθειών των κομμουνιστών, των φίλων και οπαδών του Κόμματος και της ΚΝΕ για την εκπλήρωση των στόχων της. Οπως δείχνει η μέχρι τώρα πείρα της δουλιάς, όλο και περισσότερο συνειδητοποιείται από τους κομμουνιστές η ιδιαίτερη αξία αυτής της εξόρμησης και γι' αυτό με μεγαλύτερο πάθος, παλεύουν για την επιτυχία της. Την αξία και την ιδιαιτερότητα αυτής της εξόρμησης μας δίνει σε μια συνομιλία που είχαμε μαζί του, ο σ. Μαρίνος Πετρούνιας από την Κεντρική Επιτροπή για την Οικονομική Εξόρμηση προς τιμήν των 80 χρόνων του ΚΚΕ.

"Η υπερκάλυψη του πλάνου και η επιτυχία της Οικονομικής Εξόρμησης προς τιμή των 80 χρόνων του ΚΚΕ, τονίζει, θα δώσει στο Κόμμα μας, σ' όλους τους κομμουνιστές αλλά και στους εργαζόμενους γενικότερα, τη δυνατότητα να αποτελέσει ορόσημο ο γιορτασμός της επετείου των 80 χρόνων και να αναδειχτούν οι θέσεις και οι αγώνες του ΚΚΕ και του λαϊκού κινήματος, στην προσπάθεια του Κόμματος να φέρει σε πέρας την ιστορική αποστολή του. Θα δώσει στο Κόμμα μας τη δυνατότητα να καλύψει τις οικονομικές του ανάγκες και να οργανώσει με τον καλύτερο τρόπο τις πλούσιες εκδηλώσεις του γιορτασμού της επετείου".

"Αλλά με την επιτυχία της Οικονομικής Εξόρμησης, υπογραμμίζει ο Μ. Πετρούνιας, οι κομμουνιστές και οι φίλοι του Κόμματος θα δώσουν την κομμουνιστική απάντηση σε όλους αυτούς, τους καπιταλιστές και τους λακέδες τους, σ' όλους τους "άσπονδους φίλους του κομμουνισμού" που πασχίζουν να παραχαράξουν την πραγματικά ηρωική ιστορία του ΚΚΕ και του λαϊκού κινήματος και να συκοφαντήσουν το ΚΚΕ στους εργαζόμενους με το δηλητήριο του αντικομμουνισμού. Ασφαλώς, προσθέτει, οι πολύχρονοι σκληροί αγώνες 80 χρόνων του ΚΚΕ, δεν πλαστογραφούνται ούτε μπορούν να τους υποβαθμίσουν οι εχθροί του. Είναι η ακριβή παρακαταθήκη και εμπνέουν την εμπιστοσύνη των εργαζομένων, ενώ μαζί με τους σημερινούς αγώνες του Κόμματος και τις φιλολαϊκές του θέσεις, αυξάνουν το κύρος και την επιρροή του ΚΚΕ και προωθούν τη συσπείρωση των εργαζομένων για το χτίσιμο του αντιιμπεριαλιστικού, αντιμονοπωλιακού μετώπου πάλης για ριζικές αλλαγές με προοπτική το σοσιαλισμό.

Οι εργαζόμενοι, με τη συζήτηση και τη βοήθεια των κομμουνιστών που ξανοίγονται για να τους συναντήσουν με αφορμή την Οικονομική Εξόρμηση, κατανοούν όπως δείχνει η μέχρι τώρα πορεία, την ανάγκη για την ενίσχυση του ΚΚΕ. Ετσι, παρά τις όποιες μικροαδυναμίες και κάποιες καθυστερήσεις που παρουσιάστηκαν στην αρχή - υποκειμενικές και αντικειμενικές - πιστεύουμε ότι το οικονομικό πλάνο της εξόρμησης - που διαφέρει πολύ, ακόμα και απ' αυτό για τις "πλημμύρες" - θα καλυφθεί. Η Οικονομική Εξόρμηση θα έχει επιτυχία. Οι προσπάθειες που εντείνονται θα φέρουν αποτελέσματα και θα υπερκαλύψουμε το πλάνο, εκφράζει τη βεβαιότητα ο Μ. Πετρούνιας και δείχνοντας το κλίμα που επικρατεί στις οργανώσεις και στους οπαδούς αναφέρει: Πολλοί κομμουνιστές και εργαζόμενοι έσπευσαν με τέτοια παρόρμηση που, προκειμένου να δώσουν από την πρώτη μέρα την ενίσχυσή τους στην Οικονομική Εξόρμηση, δανείστηκαν χρήματα για να ανταποκριθούν στο μεγάλο αυτό καθήκον τους".