Να πατήσει σε δυο βάρκες επιχείρησε (και πάλι) ο Συνασπισμός, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το «ευρωσύνταγμα» στη Βουλή. Και επειδή κανείς δεν κατάφερε ακόμα να νικήσει τους φυσικούς νόμους, το εγχείρημα είχε την αναμενόμενη κατάληξη.

Στη συζήτηση αυτή ο ΣΥΝ θέλησε και την κοινοτική του νομιμοφροσύνη να αποδείξει και την επαφή του με το λαϊκό ακροατήριο να διατηρήσει. Δύσκολη, πράγματι, η προσπάθεια αν συνυπολογιστεί ότι για ένα σημαντικό (πλέον) μέρος των λαϊκών στρωμάτων, στη χώρα μας όπως και στις άλλες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι Βρυξέλλες και τα λαϊκά συμφέροντα κινούνται σε ασύμβατους δρόμους.

Οπως είναι γνωστό, ο ΣΥΝ αποφάσισε να καταψηφίσει αυτό το «ευρωσύνταγμα», ζητώντας ένα άλλο που να δίνει «νέα ώθηση στο ευρωπαϊκό όραμα», όπως είπε στην εισηγητική ομιλία του ο Ν. Κωνσταντόπουλος.

Κατά την άποψη του προέδρου του ΣΥΝ, Αλ. Αλαβάνου, για το περιεχόμενο του «ευρωσυντάγματος» φταίει η σύνθεση της Συντακτικής Συνέλευσης που το διαμόρφωσε. «Σκεφθείτε», είπε ο πρόεδρος του ΣΥΝ στο κλείσιμο της συζήτησης, «πόσο διαφορετικό θα ήταν το Σύνταγμα, αν είχε βγει ένας συντακτικός θεσμός εκλεγμένος σε όλη την Ευρώπη, πώς θα έπρεπε να απαντήσουν στα κύρια ζητήματα που απασχολούν τους περισσότερους λαούς της Ευρώπης».

Είναι προφανές ότι ο πρόεδρος του ΣΥΝ συγχέει εδώ, μάλλον σκόπιμα, την αντιπροσωπευτικότητα με το συσχετισμό δυνάμεων. Γιατί, παραδείγματος χάριν, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ένα εκλεγμένο όργανο με σχετικά υψηλή αντιπροσωπευτικότητα. Ωστόσο, αυτό δεν εμπόδισε την υπερψήφιση του «ευρωσυντάγματος» με συντριπτική πλειοψηφία 74%.

Η ανατροπή μιας αντιδραστικής εξέλιξης, όπως της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δεν είναι θέμα αντιπροσωπευτικών θεσμών, αλλά συσχετισμού δυνάμεων όπως αυτός διαμορφώνεται στο πεδίο της ταξικής πάλης και της αντιπαράθεσης των λαών με τα μονοπώλια.

«Μπορούμε να στηρίξουμε και να νομιμοποιήσουμε τέτοια αντικοινωνική κατεύθυνση και τέτοια παράλογη νομοθεσία και να δώσουμε συνταγματική ισχύ στις οικονομικές πολιτικές της ασύδοτης αγοράς, της ιδιωτικοποίησης, της νομιμοποίησης του ελεύθερου ανταγωνισμού και της κερδοσκοπίας;», αναρωτήθηκε ο πρόεδρος του ΣΥΝ, για να υπογραμμίσει, προφανώς, την απόσταση που χωρίζει το κόμμα του από μια τέτοια πολιτική.

Κι όμως, ο ίδιος γνωρίζει πολύ καλά ότι ο ΣΥΝ όχι μόνο μπόρεσε αλλά και υπερθεμάτισε υπέρ της Συνθήκης του Μάαστριχτ, η οποία εξάλλου αποτελεί την πρώτη ύλη του «ευρωσυντάγματος». Υπενθυμίζουμε ότι κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή για τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (27 του Ιούλη 1992) ο εισηγητής του ΣΥΝ, Γρ. Φαράκος, έλεγε: «Επιλέγουμε την πορεία προς την Ενωμένη Ευρώπη και θέλουμε να συμβάλουμε στη συνειδητή αποδοχή της από την κοινή γνώμη»...

Οπως και τότε, λοιπόν, έτσι και σήμερα, ο ΣΥΝ έρχεται να να προσφέρει τις υπηρεσίες του ως «αριστερό» αντιστήριγμα στην πολιτική της ευρωπαϊκής καπιταλιστικής ολοκλήρωσης, επιχειρώντας να δημιουργήσει ένα νέο γύρο ψευδαισθήσεων για το χαρακτήρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Τόνισε ο πρόεδρος του ΣΥΝ στη Βουλή: «Αυτός ο κόσμος που φοβάται και σωστά φοβάται και ανησυχεί για το ωράριο, για την ηλικία συνταξιοδότησης, για την υπερωριακή αμοιβή, για τις θέσεις εργασίας θα μπορούσε να αισθανθεί μια ασφάλεια, αν κάποια διεθνής συνθήκη, όπως οι συμφωνίες της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας ή τώρα μια συνταγματική ρύθμιση στην Ευρωπαϊκή Ενωση, κατοχύρωνε το κοινωνικό κράτος και τις κοινωνικές κατακτήσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση». Με δυο λόγια, θα μπορούσε η Ευρωπαϊκή Ενωση να διαμορφώσει ένα άλλο «ευρωσύνταγμα» που θα κατοχυρώνει τις «κοινωνικές κατακτήσεις». Θα ήταν δυνατόν τα μονοπώλια να δεχτούν να μοιραστεί ο παραγόμενος πλούτος με κοινωνική δικαιοσύνη.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει εγγεγραμμένη στο γονιδίωμά της την καπιταλιστική ολοκλήρωση. Από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα εξελίχθηκε προς αυτή την κατεύθυνση με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους εργαζόμενους.

Σαράντα πέντε χρόνια μετά τη Συνθήκη της Ρώμης, την ιδρυτική συνθήκη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, με την εμπειρία που οι λαοί αποκόμισαν από το εγχείρημα της «ενοποίησης», τα λόγια του Λένιν αποκτούν μια δραματική επικαιρότητα για όσους επιμένουν ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι χώρος όπου θα εκπληρωθούν οι πόθοι και οι προσδοκίες των εργαζομένων.

Εγραφε, λοιπόν, ο Λένιν το 1915 στο έργο του «Για το σύνθημα των Ενωμένων Πολιτειών της Ευρώπης»: «Ο δισεκατομμυριούχος δεν μπορεί να μοιράσει με οποιονδήποτε άλλον "το εθνικό εισόδημα" μιας καπιταλιστικής χώρας παρά μόνο: "Ανάλογα με το κεφάλαιο" (κι ακόμη πρέπει να προσθέσουμε ότι το μεγαλύτερο κεφάλαιο θα πάρει περισσότερα απ' όσα του αναλογούν). Ο καπιταλισμός σημαίνει ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και αναρχία στην παραγωγή. Το να κηρύσσει κανείς μια "δίκαιη" μοιρασιά του εισοδήματος σε μια τέτοια βάση είναι προυντονισμός, στενοκεφαλιά μικροαστού και φιλισταίου. Το μοίρασμα δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά παρά "σύμφωνα με τη δύναμη"».

Βεβαίως είμαστε έτοιμοι να ακούσουμε την κατηγορία για παρωχημένες απόψεις του 1915 ενώ βρισκόμαστε στο 2005. Είμαστε έτοιμοι να το δεχτούμε αν αυτός που θα διατυπώσει την κατηγορία μάς υποδείξει ότι μπορεί να άλλαξε έστω και κατά ένα κόμμα η ισχύς αυτού του κειμένου.

Ο ΣΥΝ εμφανίστηκε στο θέμα του «ευρωσυντάγματος» συνεπής με τον εαυτό του. Ενα αμορτισέρ στο κλυδωνιζόμενο όχημα της Ευρωπαϊκής Ενωσης για να απορροφά τους κραδασμούς της κρίσης και να προσφέρει ασφαλές και ευχάριστο ταξίδι στον οδηγό του.