Η πολιτική που καθορίζεται από το πλαίσιο της «Λευκής Βίβλου» και της ΟΝΕ οδήγησε σε μεγάλη αύξηση της ανεργίας, στη σημαντική άνοδο του αριθμού των μακροχρόνια ανέργων, στη συντριπτική αύξηση των ποσοστών ανεργίας ανάμεσα στους νέους, στη θεαματική άνοδο της ...απασχολησιμότητας των εργαζομένων. Της εκ περιτροπής, δηλαδή, απασχόλησης μεγάλων τμημάτων της εργατικής τάξης, που στην ουσία αντί για πλήρη απασχόληση, τους «προσφέρεται» ένα κομμάτι ψωμί σε δουλιές με μερικό ωράριο, σε προγράμματα, σε επιδοτούμενες θέσεις εργασίας κ.ο.κ.

Ο ...«νεοτεριστής» Παπανδρέου, χωρίς να ασχολείται και να θίγει ό,τι οδηγεί στην αύξηση της ανεργίας, κινούμενος στην κατεύθυνση όπου και μέχρι σήμερα κινούνται όλα τα τσιράκια των μεγαλοεπιχειρηματιών, κάνει ακόμα ένα βήμα. Συνεχίζει τον παραπέρα περιορισμό της οικονομικής ενίσχυσης των ανέργων και, στο όνομα της «επιδότησης της εργασίας», πακετάρει έναν απίθανο μποναμά για το μεγάλο κεφάλαιο: Για τέσσερα ολόκληρα χρόνια δε θα πληρώνουν, λέει, ασφαλιστικές εισφορές. Ούτε στα καλύτερά τους όνειρα δεν είχαν οραματιστεί κάτι τέτοιο οι μεγαλοεργοδότες. Αλλά και οι εργαζόμενοι δε θα μπορούσαν ούτε στους χειρότερους εφιάλτες να φανταστούν ότι η οικονομική ενίσχυση του κεφαλαίου, αυτή τη φορά, χτυπάει κατευθείαν στο ψητό. Και βαράει στο ψητό, αφού με τις προτάσεις Παπανδρέου:

Κρύβεται η ουσία του προβλήματος: Η ανεργία δεν είναι απλά το αποτέλεσμα μιας πολιτικής. Είναι σύμφυτη με την κεντρική στρατηγική του κεφαλαίου στη σύγχρονη εποχή. Τη στρατηγική που επιδιώκει, μέσα από αναδιαρθρώσεις των οικονομικών και παραγωγικών σχέσεων, να μειώσει ακόμα περισσότερο το κόστος παραγωγής, προκειμένου να αυξηθούν τα επιχειρηματικά κέρδη. Το μέτρο οδηγεί κατευθείαν σε αυτό που λέμε μείωση του κόστους παραγωγής. Ειδικότερα στις συγκεκριμένες αναφορές της «Λευκής Βίβλου» (κεφάλαιο 9 «Υποχρεωτικές επιβαρύνσεις επί της εργασίας»), όπου χαρασσόταν η πολιτική μείωσης «των ασφαλιστικών επιβαρύνσεων στην εργασία» ή του λεγόμενου «μη μισθολογικού κόστους εργασίας». Εκείνο που κρύβεται είναι ότι με τέτοιου είδους ρυθμίσεις δεν αντιμετωπίζεται η συνεχώς αυξανόμενη ανεργία. Το μόνο που είναι δυνατόν να συμβεί είναι η ανακύκλωση και η ...εναλλαγή των ανέργων. Μόλις, πάντως, ολοκληρώνονται τα τετραετή προγράμματα του Γ. Παπανδρέου, οι νέοι θα ρίχνονται και πάλι στην ανεργία, ενώ στη θέση τους μπορεί, ως φτηνότερα εργατικά χέρια, να βρεθούν κάποιοι άλλοι...

***

Νομιμοποιείται η ανασφάλιστη εργασία: Τίθεται υπό αίρεση μια από τις βασικότερες κατακτήσεις της εργατικής τάξης του προηγούμενου αιώνα, η υποχρεωτική ασφάλιση των εργαζομένων και η συνταγματική επιταγή για τη συμμετοχή και των εργοδοτών στην πληρωμή των ασφαλιστικών εισφορών. Στην πραγματικότητα, η ρηξικέλευθη πρόταση Παπανδρέου οδηγεί στην άρση της υποχρέωσης των εργοδοτών να προσλαμβάνουν και να απασχολούν εργαζόμενους μόνο υπό την προϋπόθεση της υποχρεωτικής ασφάλισης. Στην πράξη καταργείται μία από τις στοιχειώδεις άμυνες των εργαζομένων, που μετά από αγώνες δεκαετιών είχε θεσπίσει το ίδιο το αστικό κράτος. Η ελάχιστη ασφαλιστική δικλείδα ενάντια στην εργοδοτική ασυδοσία, μέσω της οποίας η κοινωνία αναλάμβανε (με τους πόρους και τα κονδύλια βεβαίως των ιδίων των εργαζομένων) τον έλεγχο της υποχρεωτικότητας της ασφάλισης, κατά τον εργάσιμο βίο, ώστε να στοιχειοθετείται δικαίωμα σύνταξης για τα γηρατειά.

Καθιερώνεται ένα ασύλληπτων διαστάσεων σκλαβοπάζαρο για νέους: Ο «επικοινωνιακός» Παπανδρέου προσπαθεί να εκμεταλλευτεί με τον πιο αισχρό τρόπο το πρόβλημα που δημιουργεί η πολιτική που χρόνια στηρίζει και θα συνεχίσει να εφαρμόζει. Ψευτοκλαψουρίζει για το δράμα που περνούν οι άνεργοι νέοι και τους προτείνει τέσσερα χρόνια δουλιάς «με πλήρη μισθό». Αυτό είναι το κλειδί της παγίδας. «... με πλήρη μισθό». Επιχειρεί, δηλαδή, με τον πλέον επαίσχυντο τρόπο να βάλει τρικλοποδιά στους νέους, εκμεταλλευόμενος την ίδια τη νεανική τους ορμή. Την αδιαφορία τους να ασχολούνται από τα 20 και τα 25 με όρια συνταξιοδότησης και νοσοκομειακές καλύψεις, λόγω άγνοιας ή μη συνειδητοποίησης αυτής της ανάγκης. Είναι τόσο άθλιοι, που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν αυτό που όλοι μας γνωρίζουμε. Οτι στις νεαρές ηλικίες εκείνο που μετράει είναι μια δραχμή παραπάνω στην τσέπη, ίσως γιατί τους φαίνονται «ξένα» τα θέματα για την κατοχύρωση δικαιωμάτων της μελλοντικής σύνταξης.

***

Καταργείται ουσιαστικά η έννοια της σύνταξης για τους σημερινούς νέους: Αυτό που είναι οφθαλμοφανές με την πρόταση είναι ότι το όριο για τη συνταξιοδότηση αυξάνεται πέραν των 65 χρόνων. Αν όμως είναι έτσι τα πράγματα, είναι κατανοητό ότι αυτό που σε μια τέτοια περίπτωση θα λέγεται «σύνταξη», δε θα έχει καμιά σχέση με τη σύνταξη όπως τη γνωρίσαμε εδώ και πολλές δεκαετίες. Η ουσία, πάντως, είναι ότι εκείνο που με δυσκολία θα μπορούσε άμεσα να επιβάλει η όποια κυβέρνηση μέσα από νομοθετικές ρυθμίσεις, την καθιέρωση δηλαδή της εργασίας και πάνω από τα 65, ο Γ. Παπανδρέου επιχειρεί να το περάσει από το παράθυρο. Οταν κάποιος νέος σε ηλικία άνεργος εξαναγκαστεί να καταφύγει σε προγράμματα «τετραετούς ανασφάλιστης απασχόλησης», γίνεται κατανοητό ότι για να συμπληρώσει στη συνέχεια 37 χρόνια εργασίας, για να πάρει σύνταξη, θα ξεπεράσει αισθητά τα όρια που συνταξιοδοτούνται σήμερα οι εργαζόμενοι. Αν για παράδειγμα, κάποιος νέος ολοκληρώσει τον κύκλο των σπουδών του και το στρατιωτικό στα 25, ψάξει δύο χρόνια για δουλιά και δε βρει και στη συνέχεια πέσει στην παγίδα που του προτείνει ο Παπανδρέου, η τετραετία της ανασφάλιστης εργασίας θα ολοκληρωθεί όταν θα είναι περίπου 31 χρόνων. Αυτός ο νέος, λοιπόν, με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι από εκεί και πέρα δε θα χάσει ούτε ένα ένσημο, τα 37 χρόνια εργασίας για τη συνταξιοδότησή του θα τα συμπληρώσει όταν γίνει 68 χρόνων!!!

Δημιουργούνται αλυσιδωτές συνέπειες στο σύνολο των εργαζομένων: Η ενδεχόμενη εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου θα προκαλέσει αλυσιδωτές επιπτώσεις σε ολόκληρη τη δομή της κοινωνίας. Θεωρείται απόλυτα αναμενόμενο ότι οι εργοδότες θα προσπαθήσουν πάση θυσία να αυξήσουν στις επιχειρήσεις τους τον αριθμό των εργαζομένων που θα εμπίπτουν στην κατηγορία της πρωτοφανούς αυτής... επιδότησης. Θα προσλαμβάνουν, δηλαδή, νέους στη θέση των απολυμένων μανάδων και πατεράδων. Ετσι, μαζί με κάποια πρόσκαιρη συγκράτηση της ανεργίας στις νεότερες ηλικίες, που δε θα πρέπει να θεωρείται απίθανη, θα σημειωθεί απότομη έξαρση της ανεργίας στις μεγαλύτερες ηλικίες. Σ' αυτές που τα προβλήματα θα επιδρούν πολλαπλασιαστικά, αφού κατά κανόνα οι απολυμένοι μεγαλύτερων ηλικιών με πάρα πολύ μεγάλη δυσκολία μπορούν να επανενταχθούν στην παραγωγή.

***

Υπονόμευση των ταμείων: Το θέμα δεν είναι λογιστικό, αλλά αυστηρά πολιτικοκοινωνικό, αφού αφορά την τύχη των ταμείων. Τέτοιου είδους ρυθμίσεις όχι μόνο θα υπονομεύσουν ακόμα περισσότερο, αλλά θα βάλουν μπουρλότο στα θεμέλιά τους. Είναι πέρα για πέρα κατανοητό ότι η μαζική προσφυγή της εργοδοσίας σε εργαζόμενους για τους οποίους δε θα πληρώνονται ασφαλιστικές εισφορές, θα έχει πολλαπλές συνέπειες και επιπτώσεις, με κοινό πάντα παρονομαστή τη μη δυνατότητα των ταμείων να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους απέναντι στους ασφαλισμένους.

***

Ανοίγει η πόρτα για την επέλαση των ασφαλιστικών εταιριών: Οι ασφαλιστικές εταιρίες ήδη πανηγυρίζουν, αφού ουδείς προέβλεπε ότι τόσο γρήγορα θα ανοίξει τα χαρτιά του ο νέος εκλεκτός του δικομματισμού. Ο καθένας καταλαβαίνει ότι η διεύρυνση του καθεστώτος της ανασφάλιστης εργασίας, αργά ή γρήγορα θα εξαναγκάσει πολύ κόσμο να καταφύγει στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες και στα αμφιβόλου ποιότητας και προοπτικής «προγράμματα» που πουλάνε. Βέβαια, εκεί τα πάντα δουλεύουν με βάση το ...«πορτοφόλιουμ» των πολυεθνικών και άρα μοναδικό κριτήριο λειτουργίας τους είναι το όλο και μεγαλύτερο κέρδος. Ενα κέρδος που σε καμιά περίπτωση οι εταιρίες δεν το μοιράζονται με τους πελάτες τους, οι οποίοι το μόνο που καλούνται να πράξουν είναι να καταθέτουν συνεχώς μεγαλύτερα ποσά, ελπίζοντας - μέσα σε ένα σύστημα που ουδείς γνωρίζει, είτε ασφάλιστρα, είτε τελικές απολαβές - σε κάποιο ευτελές ποσό που μπορεί να πάρουν, αν προλάβουν, στα βαθιά τους γεράματα, με τον όρο ότι θα υπάρχει και τότε η εταιρία.

***

Ανυπολόγιστο το όφελος για το κεφάλαιο: Οι μόνοι κερδισμένοι από όλη την ιστορία θα είναι οι μεγαλοεπιχειρηματίες και οι πολυεθνικές, που θα τσεπώσουν τα τεράστια ποσά των ασφαλιστικών εισφορών. Στην πραγματικότητα, η πρόταση προβλέπει μείωση του εργατικού κόστους μέχρι και 30% για κάθε εργαζόμενο που θα εργάζεται υπό αυτό το καθεστώς. Τη σημασία που έχει ένα τέτοιο μέτρο για τους μεγαλοεπιχειρηματίες την αποκαλύπτουν οι πανηγυρισμοί των εκπροσώπων των βιομηχάνων και άλλων επιχειρηματικών ομάδων, που έσπευσαν αμέσως να συμφωνήσουν με τις ιδέες Παπανδρέου.

Σε όλα τα παραπάνω, ένα ακόμα στοιχείο: Τα όσα «πρότεινε» ο Γ. Παπανδρέου από το Λαύριο, ούτε καινούρια είναι, ούτε τα σκέφτηκε μόνος του. Περιέχονται με κάθε σχεδόν λεπτομέρεια, πρώτα και κύρια, στη Συνθήκη του Μάαστριχτ και στο στόχο για «μείωση του μη μισθολογικού εργατικού κόστους». Επιπλέον, αυτή ακριβώς τη βδομάδα που μας πέρασε το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομίας της ΕΕ υιοθέτησε την εισήγηση Κοκ, με την οποία η ΕΕ παροτρύνει τις χώρες - μέλη να επεξεργαστούν κι άλλους τρόπους για την αύξηση των χρόνων απασχόλησης των εργαζομένων. Η επιτροπή τονίζει ότι «είναι σημαντικό, ως μέρος των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων, να καταργηθούν τα κίνητρα για πρόωρη αποχώρηση των εργαζόμενων από την εργασία. Οι προσπάθειες των κυβερνήσεων για την ενεργό γήρανση πρέπει να περιλάβουν μέτρα όπως η παροχή μεγαλύτερων συντάξεων σε όσους παραμείνουν στην εργασία για περισσότερα χρόνια, πέραν των 65 ετών, αλλά και η αναθεώρηση του βάρους που δίνεται στην αρχαιότητα στη δομή των αμοιβών».

***