Την επιτροπή Εξωτερικών υποθέσεων και Αμυνας ενημέρωσε χθες ο υπουργός Εξωτερικών Γεώργιος Παπανδρέου, σε μια συνεδρίαση που παρά την παρουσία του πρώην υπουργού Εξωτερικών Θ. Πάγκαλου, δεν υπήρξαν εντάσεις.

Αναφερόμενος στη σημερινή επίσκεψη Τζεμ, ο Γεώργιος Παπανδρέου επισήμανε: «δεν περιμένω τίποτα άλλο, από την υπογραφή των πέντε συμφωνιών με την Τουρκία. Δεν περιμένω καμία κίνηση καλής θέλησης από τον κ. Τζεμ, γιατί είμαι ρεαλιστής» ενώ παράλληλα υποστήριξε ότι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία θα «χτιστούν» στη βάση του μνημονίου Γιλμάζ - Παπούλια προσθέτοντας πως το Αιγαίο διέπεται από διεθνείς συνθήκες και δεν αποτελεί ειδική περίπτωση.

Σχετικά με το Κυπριακό αρνήθηκε όπως είπε τη λύση της Συνομοσπονδίας, κάνοντας λόγο για «δύσκολο δρόμο». Στο Αιγαίο αναφέρθηκε στην ομιλία του και ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Ακης Τσοχατζόπουλος σημειώνοντας πως «δεν μπορούμε να παρασυρθούμε στο λάθος να συζητήσουμε σε διμερή βάση τα θέματα του Αιγαίου. Θέματα εθνικής κυριαρχίας δε συζητούνται. Η συζήτηση αυτή οδηγεί σε όρους συγκυριαρχίας».

Από την πλευρά του ΚΚΕ, παρενέβη χθες ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κόμματος, Ορέστης Κολοζώφ, ο οποίος σχολιάζοντας τις εξελίξεις στο Κυπριακό, σημείωσε ότι αλλάζει η βάση συζήτησης αφού ο Ραούφ Ντενκτάς βάζει θέμα τουρκοκυπριακού κράτους μακριά από τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Παράλληλα αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην πολιτική που ασκείται στα Βαλκάνια σημειώνοντας ότι υπάρχει αναντιστοιχία ανάμεσα σε όσα λέει και όσα πράττει η κυβέρνηση. Μάλιστα σχολιάζοντας τη θέση που εξέφρασε ο υπουργός Εξωτερικών, σχετικά με το ότι η Ελλάδα τάχθηκε κατά του εμπάργκο και μάλιστα πήρε πρωτοβουλία μαζί με την Ολλανδία για την άρση του τουλάχιστον στις πόλεις της Γιουγκοσλαβίας που ελέγχει η σερβική αντιπολίτευση, ο Ορέστης Κολοζώφ σημείωσε πως αυτό που θέλει η κυβέρνηση είναι η ανατροπή του Μιλόσεβιτς.

Αναφορικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σημείωσε ότι ακολουθείται η περίφημη πολιτική step by step που χαράχτηκε μετά τα Ιμια, επισημαίνοντας την αντίθεση του ΚΚΕ στην πολιτική αυτή, ενώ παράλληλα επισήμανε ότι οι εξελίξεις στη Σύνοδο του Ελσίνκι έφεραν τη χώρα σε δυσχερή θέση αφού τέθηκε η βάση για συνομιλίες για συνοριακά ζητήματα. Τέλος έκανε λόγο για ελλιπή ενημέρωση της επιτροπής και του Κοινοβουλίου από το υπουργείο Εξωτερικών.

Στην παρέμβασή του, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Θεόδωρος Πάγκαλος, όντας λιγότερο οξύς από ό,τι αναμενόταν, σημείωσε ενόψει της σημερινής επίσκεψης του Ισμαήλ Τζεμ στην Ελλάδα, ότι «είναι ανάγκη να του λεχθεί καθαρά τι περιμένει η Ελλάδα από αυτόν. Να του λεχθεί όλο το Ελσίνκι και να του ζητηθεί και χρονοδιάγραμμα τήρησης. Αυτό έχει μεγάλη σημασία» ενώ παράλληλα έκανε λόγο για κλίμα που καλλιεργεί μεγάλες προσδοκίες και για δημόσιες σχέσεις που δεν έχουν ουσιαστικό αντίκρισμα. Χαρακτηριστικός ήταν ο σχολιασμός του: «Καλώς να ορίσει ο Τζεμ! Πρέπει να ξέρουμε όμως ότι εκφράζει τις πιο σκληρές απόψεις του κεμαλικού κατεστημένου». Διευκρινίσεις σχετικά με το τι εννοεί «Ομοσπονδία» και «Συνομοσπονδία» η τουρκική πλευρά στο Κυπριακό, ζήτησε με την ομιλία του ο επίτιμος πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κ. Μητσοτάκης ενώ ο Β. Μαγγίνας χαρακτήρισε «άτυχη» την πολιτική του ΥΠΕΞ.

«Φρένο», τουλάχιστον μέχρι να πραγματοποιηθούν οι εκλογές, στη διαδικασία που οδηγεί Ελλάδα και Τουρκία στο τραπέζι του διαλόγου για μείζονος σημασίας ζητήματα, επιδιώκει να βάλει η κυβέρνηση προβάλλοντας «μικρές προσδοκίες» από την επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών που φτάνει σήμερα στην Αθήνα.

Παράγοντες του υπουργείου Εξωτερικών τόνιζαν χτες, ότι δεν είναι η Ελλάδα αυτή που βιάζεται για την αναβάθμιση του ελληνοτουρκικού διαλόγου σε θέματα «υψηλής πολιτικής». Οι ίδιοι παράγοντες, σημείωναν επίσης ότι θέση της ελληνικής κυβέρνησης εξακολουθεί να είναι ότι δεν υπάρχουν άλλες ελληνοτουρκικές διαφορές πέρα από την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.

Από την άλλη πλευρά, φαίνεται ότι η Αγκυρα «κατανοεί» τις προεκλογικές «ανάγκες» της ελληνικής κυβέρνησης και το τελευταίο εξάμηνο, όσο κράτησε ο ελληνοτουρκικός διάλογος για τα θέματα «χαμηλής πολιτικής» φρόντισε να μην υπενθυμίσει θέσεις της οι οποίες αμφισβητούν ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Ωστόσο, όπως είναι γνωστό, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Ι.Τζεμ, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Γ.Παπανδρέου στην Τουρκία, έσπευσε να περιγράψει την επιθυμία της Αγκυρας για την αναβάθμιση της θεματολογίας του ελληνοτουρκικού διαλόγου, με την πρόταση που διατύπωσε για διμερή ελληνοτουρκική συζήτηση, στην οποία θα έπαιρναν μέρος και στρατιωτικοί, για την εγκατάσταση ΜΟΕ στο Αιγαίο. Με τον τρόπο αυτό, όπως εκτιμήθηκε από την Αθήνα, η Αγκυρα υποδείκνυε το πλαίσιο και τη διαδικασία, στην οποία θα μπορούσε να εξελιχθεί ο ελληνοτουρκικός διάλογος για τα μείζονα θέματα.

Η ελληνική κυβέρνηση μετά από συσκέψεις και διαβουλεύσεις κατέληξε, όπως έγραψε χτες ο «Ρ» σε μια «αντιπρόταση», την οποία θα κοινοποιήσει το υπουργείο Εξωτερικών στον Ι.Τζεμ. Η ελληνική απάντηση περιλαμβάνει τρία σημεία και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί άρνηση της Αθήνας στην «ποιοτική αναβάθμιση» του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Οπως γράφτηκε και χτες στον «Ρ» η Αθήνα αντιπροτείνει: Πρώτον, τη συνέχιση της συζήτησης για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο Αιγαίο, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και όχι διμερώς. Δεύτερον, την ανάληψη πρωτοβουλίας για την αναβίωση των ελληνοτουρκικών συμφωνιών του 1988 και τρίτον τη διεύρυνση της θεματολογίας του πολιτικού διαλόγου, που ήδη διεξάγεται σε επίπεδο Πολιτικών Διευθυντών των υπουργείων Εξωτερικών των δύο χωρών, με τη συμμετοχή, όταν τα θέματα που συζητούνται το απαιτούν, ειδικών εμπειρογνωμόνων.