Περιοδεία της Αλέκας Παπαρήγα στην περιοχή
Δυστυχώς - γιατί μόνο με αυτή τη λέξη θα μπορούσε να ξεκινήσει αυτό το ρεπορτάζ - τούτος ο λόγγος ο δασύς, αυτά τα βαθυπράσινα έλατα, έτσι όπως τα περιγράφει με την ολοζώντανη γλώσσα του τόπου του ο Νάσος Συνοδινός, δεν υπάρχουν πια. Μπορεί κανείς ακόμα εδώ στην Αρκαδία να μην είναι σε θέση να κάνει την «πρώτη αντικειμενική εκτίμηση» της καταστροφής, οι εικόνες ωστόσο μιλούν από μόνες τους. Στάχτη και κουρνιαχτός παντού. Οργή και απογοήτευση. Ο ανάλαφρος και μυρουδάτος αέρας του Μαινάλου έχει αντικατασταθεί από το ανυπόφορο, καταθλιπτικό «άρωμα» του καμένου. Δεν υπάρχει δύναμη στα στήθια των ανθρώπων. Απόγνωση υπάρχει. Και δεν κλαιν μόνο τα έλατα, αυτήν την αναντικατάστατη κληρονομιά που δε θα παραδώσουν τελικά στα παιδιά και στα εγγόνια τους. Κλαιν και τα σπίτια τους, τα αμπέλια και τις ελιές τους, κλαιν τα ζώα τους - τη μοναδική πηγή εσόδων για όσους προτίμησαν να μείνουν πίσω στην εγκαταλειμμένη ύπαιθρο - κλαιν για τη μοναξιά τους, η τραγικότητα της οποίας φάνηκε και εξακολουθεί να φαίνεται όλες τούτες τις ημέρες.
Πρώτος σταθμός της Αλέκας Παπαρήγα ήταν το χωριό Χρυσοβίτσι. Στο πόδι κυριολεκτικά όλοι οι κάτοικοι του χωριού, με βρεγμένες πετσέτες γύρω από τον λαιμό τους, στο πόδι και οι φαντάροι και οι πυροσβέστες - έλεγαν όλοι πως έχουν οχτώ μερόνυχτα να κοιμηθούν - να δίνουν μια άνιση μάχη. «Οσο νερό και να ρίξεις πάνω σε αυτούς τους κορμούς η φωτιά δε σβήνει», έλεγαν οι κάτοικοι γεμάτη απόγνωση. Οι πυροσβέστες από την πλευρά τους τόνιζαν ότι η εγκατάλειψη του δάσους, αποτέλεσμα της συνολικότερης εγκατάλειψης της υπαίθρου, δεν ευνοεί τις όποιες προσπάθειές τους. «Ο τόπος είναι γεμάτος ξερόκλαδα, ακαθάριστος εδώ και δεκαετίες. Πρέπει να σκάψεις δύο τρία μέτρα για να βρεις χώμα. Μπορεί να σβήσεις έτσι φωτιά;», έλεγε ο Κ. Καραντώνης. Ο υπαρχηγός της Πυροσβεστικής δε σταμάτησε λεπτό να λέει και να ξαναλέει, να αναρωτιέται «πως ξεσπούσαν τόσα μέτωπα σε τόσο διαφορετικές κατευθύνσεις τη στιγμή που η φωτιά πήγαινε να ελεγχθεί, ακόμα δεν μπορούμε να καταλάβουμε»....
Ανάλογα ερωτήματα έθεσε και δήμαρχος Κ. Ψυχάρης, αλλά και ο επί 20 χρόνια κάποτε πρόεδρος της κοινότητας Χρυσοβίτσι Σ. Στασινόπουλος. Ο τελευταίος, μάλιστα, ήταν αυτός που συμφώνησε απόλυτα με την Αλ. Παπαρήγα πως μια από τις αιτίες καταστροφής του δάσους είναι η εγκατάλειψή του. «Εδώ και 30 χρόνια δε σηκώσαμε κλαράκι από κάτω. Πού να βρεθούνε άνθρωποι, πού να βρεθούνε χέρια; Κάποτε καθαρίζαμε το δάσος μας, το χαιρόμασταν. Τώρα.....», ήταν τα λόγια του 70χρονου Αρκάδα.
Στη Στεμνίτσα - ο αμέσως επόμενος σταθμός - η Αλ. Παπαρήγα συναντήθηκε με τον δήμαρχο Γ. Μπαρούτσα, ο οποίος αμέσως έκανε εκτίμηση της κατάστασης: «Το βέβαιο είναι ότι ήδη το 30% του δάσους στο Μαίναλο έχει καταστραφεί. Μιλάμε για έλατα αιώνων. Εάν η φωτιά φθάσει στη Βυτίνα - κάτι που όλοι απευχόμαστε - θα μπορούμε να μιλάμε για την πιο ολοκληρωτική οικολογική καταστροφή της χώρας μας».
Σα χωριά Κάτω και Ανω Κοτύλι συναντάς τις εικόνες που δε θα ήθελες ποτέ να δεις. Μόνο τοίχοι από σπίτια έμειναν όρθιοι, ακόμα και οι άνθρωποι έχουν λυγίσει. Το «θέαμα» τριγύρω οικτρό. Το πανέμορφο δάσος είναι πλέον ανάμνηση. Κατάθλιψη. Ακόμα και οι λέξεις που βγαίνουν από τα στόματα των κατοίκων, καμένο χώμα μυρίζουν. Η τραγική τραγικότατη αλήθεια..... «Ηρθε η φωτιά έξω από το σπίτι μας. Ηταν μέρα και σωθήκαμε αλλιώς..... Και γίνανε όλα στάχτη. Τα ζώα μας ολοκαύτωμα. Ζούμε όλοι από την κτηνοτροφία,. Πώς θα τα καταφέρουμε από εδώ και πέρα;». Με μια ανάσα τα είπε αυτά ο Θεόδωρος Χριστοφανόπουλος από το Ανω Κοτύλι. Δίπλα του ο παλιός αγροφύλακας του χωριού - τώρα καταργήθηκαν και αυτοί - Παναγιώτης Δημόπουλος: «Βιβλική καταστροφή. Εκτός από τα σπίτια, όλα τα άλλα κάρβουνο. Πάνε τα αμπέλια, οι ελιές, οι καρυδιές. Με 15 ρίζες ελιές απέμεινα, τα χάσαμε όλα»....
Τι κι αν οι κάτοικοι φωνάζουν ότι το πρώτο πυροσβεστικό αεροσκάφος φάνηκε στην περιοχή 15 ολόκληρες ώρες μετά την έναρξη της πρώτης πυρκαγιάς στο χωριό Σαρακίνικο, τι κι αν οι άνδρες της ΕΜΑΚ, που ήρθαν προς ενίσχυση της κατάστασης από τη Βόρεια Ελλάδα, έλεγαν με αγανάκτηση ότι, οι δυνάμεις δε φτάνουν, για να ελέγξουν τόσα πολλά διαφορετικά μέτωπα, τι κι αν ακόμη, όλοι όσοι γνωρίζουν υποστηρίζουν ότι τη «φωτιά την περίμεναν αργά ή γρήγορα», από τη στιγμή που άρχισαν να χτίζονται οι πρώτες βίλες επωνύμων επιχειρηματιών μέσα στο ελατόδασος του δήμου Τρικολόνιου... Και πώς να μην οργίζεται κανείς όταν την ίδια στιγμή που το δάσος καιγόταν, δεκάδες εκσκαφτικά μηχανήματα και πυροσβεστικά οχήματα και εκατοντάδες πυροσβέστες και στρατιώτες δημιουργούσαν ζώνες αντιπυρικής προστασίας γύρω από τη βίλα του επιχειρηματία, κ. Κωτσόβολου, στη θέση «Κλειδί» στο δρόμο Χρυσοβίτσι - Στεμνίτσας.
Τόπος εγκατάλειψης...
Ενας διάλογος που σίγουρα πρέπει να καταγραφεί γιατί αποτελεί άλλο ένα «κομμάτι του παζλ» της καταστροφής, είναι αυτός που έγινε μεταξύ του βουλευτή Αχαΐας του ΚΚΕ Π. Κοσιώνη - που επισκέφτηκε επικεφαλής κλιμακίου του Κόμματος, το περασμένο Σάββατο την περιοχή - και ενός γέροντα από το χωριό Κοτύλιο: «Δεν υπάρχουν τα νιάτα για να πολεμήσουν με τις φλόγες. Τα νιάτα του τόπου μας τα πούλαγαν για μουλάρια τη δεκαετία του '50, στην Αμερική και τη Γερμανία. Ο τόπος μας ερήμωσε....».
«- Τώρα μιλάς, λες και είσαι κομμουνιστής...», είπε ο Π. Κοσιώνης για να πάρει την παρακάτω απάντηση:
«- Για να μην κρύβομαι πίσω από το δάχτυλό μου, σου λέω ότι εγώ δεν ανήκω στην παράταξή σου. Ομως θέλω να λέω πάντα την αλήθεια. Ο τόπος μας ερήμωσε πριν από πολλά χρόνια. Δε μένει πια κανείς εδώ να παλέψει γι' αυτόν τον τόπο, είμαστε καμιά 30αριά γερόντια που σε λίγο θα "φύγουμε" κι εμείς...».
Τη δυσοίωνη πρόβλεψη ότι η ορεινή Αρκαδία θα ερημώσει, αν δεν ενισχυθεί άμεσα ο κυρίως κτηνοτροφικός πληθυσμός της περιοχής εξέφρασε μιλώντας στον «Ρ» ο Π. Βουρνάζος, δημοτικός σύμβουλος του δήμου Γόρτυνος, υπογραμμίζοντας επίσης ότι η οικονομική ενίσχυση που θα δοθεί πρέπει να καλύπτει πλήρως την απώλεια εισοδήματος και την καταστροφή που υπέστησαν τα κοπάδια. «Ο κίνδυνος να εξαφανιστούν κυριολεκτικά χωριά ολόκληρα από το χάρτη της περιοχής δεν είναι μόνο θεωρητικός. Είναι το αρνητικό μέλλον που δημιούργησε για όλους μας η πυρκαγιά.
Ταυτόχρονα, προέχει η Δασική Υπηρεσία να ορίσει αμέσως συγκεκριμένες και οριοθετημένες περιοχές ελεύθερης βοσκής μέσα στις περιοχές που κάηκαν και να περιφρουρεί τις υπόλοιπες εκτάσεις, ώστε να μην οικοδομηθούν. Αν δεν προχωρήσουν άμεσα αυτές οι ενέργειες θα υπάρξει αυτόματα διπλή καταστροφή μια για πάντα, τόσο του κτηνοτροφικού πληθυσμού όσο και των δασικών εκτάσεων της περιοχής».
Συνέντευξη Τύπου της Γενικής Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκας Παπαρήγα, στην Τρίπολη, μετά το τέλος της περιοδείας
Τρεις παράγοντες που έχουν άμεση σχέση μεταξύ τους - και έχουν να κάνουν σταθερά και μόνο με την πολιτική τη σημερινή, αλλά και όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων - είναι αυτοί που ευθύνονται για την τεράστια οικολογική καταστροφή και το ξερίζωμα χιλιάδων ανθρώπων από τον τόπο τους. Είναι ακριβώς αυτή η πολιτική - που όπως επισήμανε χτες το απόγευμα σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στα ΜΜΕ από την Τρίπολη - που ανάβει το δαυλό και φέρνει την ανυπολόγιστη αυτή καταστροφή στη χώρα.
«Συνήθως λέγεται ότι την ώρα της μεγάλης μπόρας - σεισμοί, πλημμύρες, πυρκαγιές - τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν πρέπει να κάνουν πολιτικές επικρίσεις. Δε θα συμφωνήσω καθόλου με αυτή τη λογική. Και αυτό γιατί η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή προκαλεί και φροντίζει να υποβαθμίζει τις ευθύνες της με γεγονότα υπαρκτά (όπως π. χ. οι δυνατοί άνεμοι) που δεν αποτελούν ωστόσο άλλοθι», ήταν τα πρώτα λόγια της Αλέκας Παπαρήγα και αμέσως αναρωτήθηκε: «Για τα Γιάννενα η πυρκαγιά σύμφωνα με την κυβέρνηση είναι εισαγόμενη. Στην Αρκαδία εισαγόμενη είναι;».
Οι τρεις παράγοντες στους οποίους αναφέρθηκε η Αλ. Παπαρήγα είναι: Πρώτον η στενή σχέση που έχουν οι πυρκαγιές με την κερδοσκοπία της γης. «Από τη στιγμή που η γη μετατρέπεται σε ατομική ιδιοκτησία θα μπαίνουν, θα υπάρχουν πυρκαγιές», ήταν το σχόλιό της. Το δεύτερο - ένα συμπέρασμα που προέκυψε και από την πρωινή περιοδεία της στα χωριά της ορεινής Αρκαδίας - έχει να κάνει με την εγκατάλειψη των δασών, αποτέλεσμα και φυσική συνέπεια της συνολικότερης εγκατάλειψης της υπαίθρου. «Η εγκατάλειψη του δάσους, του δασικού πλούτου το μετατρέπει αυτόματα σε χώρο - μαγνήτη για τους κερδοσκόπους. Γι' αυτό πιστεύουμε και φωνάζουμε πως η καλύτερη φύλαξη των δασών είναι η αξιοποίησή τους» επισήμανε. Ο τρίτος «εμπρηστικός» παράγοντας έχει να κάνει με την όλη πολιτική της κυβέρνησης στο θέμα της πρόληψης και της καταστολής των πυρκαγιών. «Υπάρχει ένα γενικό αλαλούμ. Από τη μια οι πυροσβέστες να προσφέρονται και να πέφτουν με αυτοθυσία στη μάχη της κατάσβεσης και από την άλλη, την ίδια ώρα, να γίνεται λόγος για ανοργανωσιά και μη αποτελεσματικότητα του έργου. Πώς γίνεται αυτό; Υπάρχουν άρα ευθύνες κεντρικά και η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να τις δεχτεί και να τις αναλάβει» είπε χαρακτηριστικά.
Η Αλ. Παπαρήγα υπογράμμισε ακόμα πως το ΚΚΕ θα φέρει το θέμα των πυρκαγιών στη Βουλή, όχι για λόγους εντυπωσιασμού, αλλά για να βγουν συμπεράσματα και να αποδοθούν ευθύνες. Επισήμανε ακόμα πως το Κόμμα θα στηρίξει το αίτημα όλων των πληγέντων από τις φετινές πυρκαγιές για άμεση αποζημίωσή τους. «Πρέπει ωστόσο ο λαός ο ίδιος να παλέψει και να επιβάλει τη θέλησή του για αλλαγές συνολικότερα. Γιατί η σαπίλα αυτού του συστήματος βγαίνει με τον χειρότερο τρόπο στην επιφάνεια με αυτές τις πυρκαγιές», κατέληξε.
Στο Νομό Ιωαννίνων και συγκεκριμένα στην περιοχή Πωγωνίου, στα ελληνοαλβανικά σύνορα, η φωτιά συνεχίστηκε και χτες. Στην περιοχή επεμβαίνουν 25 οχήματα, 200 πυροσβέστες, 5 αεροσκάφη και 5 ελικόπτερα. Επίσης στο Μονοδένδρι Ιωαννίνων ξεκίνησε νέα πυρκαγιά χτες στις 12.30 μ. σε θαμνώδη έκταση. Στην περιοχή επιχειρούν 5 οχήματα, 30 πυροσβέστες και 1 ελικόπτερο. Μία ακόμη φωτιά εξελίσσεται στο χωριό Θεριάκισι, ενώ υπό έλεγχο βρίσκεται η φωτιά στο Αργυροχώρι Κόνιτσας Ιωαννίνων, η οποία ξεκίνησε το περασμένο Σάββατο από το έδαφος της Αλβανίας.
Στο Νομό Αρκαδίας στα χωριά Λυκόχια, Χρυσοβίτσι, Στεμνίτσα, η φωτιά βρίσκεται σε ύφεση, ενώ υπάρχουν μικρές αναζωπυρώσεις ανάμεσα στα χωριά Χρυσοβίτσι-Μαντέικα. Στο χώρο βρίσκονται 30 οχήματα, 100 πυροσβέστες και 4 αεροσκάφη. Επίσης στην Αρκαδία συνεχίζεται η φωτιά που εκδηλώθηκε στις 21 του μήνα στην ευρύτερη περιοχή του Λυκαίου Ορους. Συνεχίζει να καίει δασικές εκτάσεις. Στον τόπο της πυρκαγιάς βρίσκονται 35 οχήματα, 300 πυροσβέστες, 5 ελικόπτερα και 4 αεροσκάφη. Επίσης σε ύφεση βρίσκεται η φωτιά στον Ξηρόκαμπο Μαινάλου. Στο χώρο βρίσκονται 20 οχήματα και 200 πυροσβέστες.
Στο Νομό Θεσπρωτίας βρίσκονται σε εξέλιξη δύο πυρκαγιές, η μία στην περιοχή της Παραμυθιάς, όπου βρίσκονται 5 οχήματα και 30 πυροσβέστες, και η δεύτερη στις Φιλλιάτες στην οποία επεμβαίνουν 5 οχήματα και 30 πυροσβέστες.
Στο Νομό Σερρών συνεχίζεται η φωτιά που ξέσπασε στις 20 του μήνα στο Μανίγγειο Ορος. Στην περιοχή βρίσκονται 10 οχήματα, 30 πυροσβέστες, 2 αεροσκάφη και 2 ελικόπτερα.
Στο Δίλοφο Σπερχειάδας η φωτιά βρίσκεται σε ύφεση, ενώ στο χώρο βρίσκονται 8 οχήματα, 15 πυροσβέστες, ενώ χτες στις 13.20 ξέσπασε φωτιά μικρής έκτασης στο Ανήλιο Μετσόβου, η οποία τέθηκε γρήγορα υπό έλεγχο μετά την επέμβαση 5 πυροσβεστικών οχημάτων και 30 πυροσβεστών.
Σε εξέλιξη βρίσκονταν μέχρι αργά χτες το βράδυ το μέτωπο της πυρκαγιάς που καίει ανεξέλεγκτα το όρος Ορβηλος των Σερρών, ενώ λίγες ώρες νωρίτερα υπό έλεγχο είχε τεθεί το άλλο μέτωπο στο Λαϊλιά.
Στο μέτωπο του όρους Ορβηλος βρίσκονται άνδρες της πυροσβεστικής υπηρεσίας Σερρών με επίγειες και εναέριες δυνάμεις και επιχειρούν με την ταυτόχρονη συνδρομή δυνάμεων του στρατού. Στη μάχη για την κατάσβεση έχουν τεθεί υπάλληλοι και μηχανήματα των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Σερρών και Δράμας που έχουν αναλάβει τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, στη βόρεια περιοχή πάνω από το Λαϊλιά.
Το μέτωπο εκτείνεται από τα όρια του Ν. Δράμας και φτάνει σ' αυτά των Σερρών. Η φωτιά εισήλθε στη χώρα μας την περασμένη βδομάδα από το βουλγάρικο έδαφος όπου καίει εδώ και 12 μέρες. Η επιχείρηση κατάσβεσής της είναι ιδιαίτερα δύσκολη όχι μόνο εξαιτίας του δύσβατου της περιοχής και των ισχυρών ανέμων που πνέουν, αλλά και επειδή σχεδόν σε όλη την έκταση που έχει παραδοθεί στις φλόγες υπάρχουν ναρκοπέδια.
Στη Δράμα σε εξέλιξη βρίσκονταν ως χτες το απόγευμα φωτιές σε 4 δασικές περιοχές στο Μανίκιο όρος και στο Καράτερε. Πιο συγκεκριμένα σε Βαθύτοπο, Περιστεριά, Αγορα και Πιστόλα.
Επίσης στην Καβάλα, μεγάλη φωτιά εκδηλώθηκε χτες το απόγευμα στην ορεινή περιοχή μεταξύ Κρανοχωρίου και Κατοχωρίου κατακαίγοντας δασική έκταση με χαμηλή βλάστηση. Στην επιχείρηση κατάσβεσης που βρίσκονταν σε εξέλιξη μέχρι το βράδυ, μετείχαν 2 πεζοπόρα τμήματα με 40 άνδρες, οχήματα της πυροσβεστικής και 2 πετζετέλ που έκαναν ρίψεις νερού από αέρος.