Πολλοί το χαρακτηρίζουν, ίσως και με δόση υπερβολής, σαν "φαινόμενο υστερίας". Είναι πάντως αλήθεια ότι στη Θεσσαλία - όπως, άλλωστε και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας - παρατηρείται τον τελευταίο χρόνο μια μεγάλη στροφή του κοινού προς το Χρηματιστήριο. Χαρακτηριστικό απ' αυτή την άποψη είναι το γεγονός ότι μόνο στη Λάρισα διακινούνται, κατά μέσο όρο την ημέρα στο Χρηματιστήριο, πάνω από 15 δισ. δραχμές, καταλαμβάνοντας το 10% της συνολικής διακίνησής του πανελλαδικά.

Βεβαίως, αυτή η στροφή δεν ήρθε αυτόματα, ούτε από μόνη της. Μια τεράστια προπαγάνδα, επίσημη - αλλά και ανεπίσημη, διακινούμενη ως "φήμη" από στόμα σε στόμα - που διαλαλεί πως, μέσω του Χρηματιστηρίου, μπορεί ο καθένας ν' αποκτήσει γρήγορο και εύκολο κέρδος, είναι αυτή που οδηγεί πολλούς και διάφορους προς τη Σοφοκλέους. Επιπλέον υπάρχει και "αντικειμενική βάση" που σπρώχνει πολλούς στο Χρηματιστήριο. Και είναι η πολύ μικρή απόδοση των τραπεζικών καταθέσεων, λόγω της σημαντικής υποχώρησης των επιτοκίων.

Είναι δε χαρακτηριστικό - όπως επισημαίνουν χρηματιστηριακοί και τραπεζικοί παράγοντες - ότι έχουν "ριχτεί με τα μούτρα" στο Χρηματιστήριο, όχι μόνο κάποιοι που τους περισσεύουν χρήματα, αλλά και υπάλληλοι και μισθωτοί και αγρότες, ακόμα και συνταξιούχοι. Φυσικά, δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι οι Θεσσαλοί εργαζόμενοι, που ψάχνουν "με τα κιάλια" το μεροκάματο, οι φτωχοί αγρότες, που δουλεύουν, νύχτα - μέρα, χωρίς να τους μένει τελικά δραχμή στην τσέπη και οι συνταξιούχοι της πενιχρής σύνταξης του ΙΚΑ, του ΤΕΒΕ και προπάντων του ΟΓΑ, έχουν την οικονομική δυνατότητα να"παίζουν" στη Σοφοκλέους και δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να παρακολουθούν τις διακυμάνσεις του Χρηματιστηρίου. Είναι, όμως, γεγονός ότι κάποιοι κι απ' αυτούς ακόμα ξεγελιούνται και διαθέτουν ό,τι κατάφεραν να συγκεντρώσουν από τη δουλιά χρόνων για την αγορά μετοχών, ενώ υπάρχουν και κάποιοι που δανείζονται, είτε από τις τράπεζες, είτε από τρίτους, για να "παίξουν" στο Χρηματιστήριο.

Το χειρότερο και το πλέον επικίνδυνο είναι ότι οι περισσότεροι απ' αυτούς "παίζουν" χωρίς να διαθέτουν ούτε καν τις βασικές γνώσεις και πληροφορίες περί Χρηματιστηρίου, πολύ δε περισσότερο δεν είναι "ειδικοί". Η μόνη ενημέρωσή τους είναι από τα οικονομικά ένθετα των εφημερίδων και από τις "φήμες" που διακινούν μερικοί επιτήδειοι. Πρόκειται, κυρίως, για ευκαιριακούς "παίκτες", που με την παραμικρή πτώση των τιμών των μετοχών, τρέχουν να πουλήσουν κι αγοράζουν μόνο σε περιόδους ανόδου ή έξαρσης των τιμών, χωρίς καν να εξετάζουν ποια είναι η εταιρία στην οποία "επενδύουν". Ετσι αναλαμβάνουν μεγάλο "ρίσκο" να χάσουν τις οικονομίες τους σ' ένα "στραβοπάτημα" του Χρηματιστηρίου.

Ηδη έχουμε "κρούσματα" με χαμένους, που, σε κάποιες περιπτώσεις, οδηγούνται σε προσωπικές τραγωδίες. Οπως, π.χ., πριν λίγες μέρες ένας Καρδιτσιώτης "παίκτης" του Χρηματιστηρίου, που κατέληξε, με εγκεφαλικό στο νοσοκομείο, όταν οι μετοχές μιας εταιρίας στην οποία "επένδυσε", παρουσίασαν τέσσερα απανωτά "limit - down", μ' αποτέλεσμα από τις 5.500 δραχμές που αγόρασε την κάθε μετοχή, η τιμή της να κατέβει στις 3.500 και να χάσει αρκετά εκατομμύρια. Μαζί του "αρρώστησαν" και μερικοί άλλοι Καρδιτσιώτες οι οποίοι, πιστεύοντας τις "έγκυρες" πληροφορίες του, αγόρασαν μετοχές της ίδιας εταιρίας και τώρα "ψάχνουν" τα λεφτά τους. (Βεβαίως, ο Καρδιτσιώτης "επενδυτής" δεν έφτασε στο σημείο του Αμερικανού, που, χάνοντας πολλά στο Χρηματιστήριο της Γουόλ Στριτ, "τα πήρε στο κρανίο" και "καθάρισε" πάνω από 12 ανθρώπους, αλλά και το εγκεφαλικό δεν είναι μικρό πράγμα...).

Η στροφή του κοινού στη Θεσσαλία προς το Χρηματιστήριο, έχει επιπτώσεις, όχι μόνο στους "παίκτες", αλλά και γενικότερα στην οικονομία της περιοχής. Η αγορά "νεκρώνει". Οπως επισημαίνουν στο "Ρ" έμποροι, βιοτέχνες και μικροεπαγγελματίες, η μετακίνηση του χρήματος προς το Χρηματιστήριο, στερεί από "ρευστό" την αγορά, μ' αποτέλεσμα να πέφτει δραματικά ο τζίρος, ενώ δε γίνονται επενδύσεις στην παραγωγή. Οι καταναλωτές προτιμούν να μην αγοράσουν καινούρια ρούχα, παπούτσια και άλλα προϊόντα, δεν κτίζουν σπίτια και δεν επενδύουν σε γη, για να "παίξουν" ό,τι τους περισσεύει στο Χρηματιστήριο. Αυτή η κατάσταση έχει επιπτώσεις και στην ανάπτυξη της περιοχής, αλλά και στην παραπέρα μείωση των θέσεων εργασίας.

Αντιθέτως αυξήθηκαν πάρα πολύ οι "δουλιές" των τραπεζών, που τώρα κερδίζουν, όχι μόνο από τις καταθέσεις και τα δάνεια, αλλά και από τις χρηματιστηριακές πράξεις που διενεργούν, όπως αγοραπωλησίες μετοχών, διαφύλαξη τίτλων κ.ά. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι πολλές από τις τράπεζες διαθέτουν, πλέον, ξεχωριστές χρηματιστηριακές εταιρίες, με υπαλλήλους επιφορτισμένους αποκλειστικά γι' αυτή τη δουλιά. Και, φυσικά, "χρυσές δουλιές" κάνουν οι χρηματιστές, αλλά και οι "αεριτζήδες φημολόγοι", που εκμεταλλεύονται την άγνοια των "επενδυτών" και παίρνουν τη "μίζα" τους για τις "πληροφορίες" που "πλασάρουν".

Θα πρέπει να τονίσουμε πως, εκτός του γεγονότος ότι πολλοί βγαίνουν οικονομικά χαμένοι από τη συμμετοχή τους στο Χρηματιστήριο - άλλωστε "τζόγος" είναι και στο "τζόγο" κάποιος κερδίζει και κάποιος χάνει - αυτή η "χρηματιστηριομανία" που εξαπλώνεται το τελευταίο διάστημα, απειλεί ν' αλλάξει και την αντίληψη περί ζωής, ν' αλλοιώσει την κοινωνική συνείδηση απλών ανθρώπων του μόχθου. Η λογική του "εύκολου, ακούραστου και γρήγορου κέρδους" - δηλαδή του "τζόγου και της αρπαχτής" - που καλλιεργείται, συμφέρει, πρώτα και κύρια, τους κάθε λογής οικονομικούς και πολιτικούς εξουσιαστές, οι οποίοι βολεύονται πολύ καλά να έχουν εργαζόμενους "παίκτες" του Χρηματιστηρίου, "ομήρους του τζόγου" κι όχι κοινωνικούς αγωνιστές που διεκδικούν το μερίδιό τους από τον πλούτο που οι ίδιοι παράγουν και να κερδίζουν τη θέση που δικαιωματικά τους ανήκει στην οικονομία και στην κοινωνία. Ετσι θα τους εκμεταλλεύονται και θα τους ελέγχουν καλύτερα, διασφαλίζοντας τα μεγάλα κέρδη για τον εαυτό τους και για τους "επενδυτές" την ψευδαίσθηση ότι είναι "μάγκες" και μπορούν να τα "κονομάνε" εσαεί στο Χρηματιστήριο, χωρίς τον ιδρώτα της εργασίας, αλλά και τη χαρά της προσωπικής και συλλογικής δημιουργίας.

Βεβαίως, η συντριπτική πλειοψηφία των Θεσσαλών δε θα μπουν στο "λούκι" του χρηματιστηριακού τζόγου και θα συνεχίσουν ν' αγωνίζονται στο εργοστάσιο, στο χωράφι, στο μαγαζί για τον αξιοπρεπή επιούσιο και στο πεζοδρόμιο της πάλης για το δίκιο τους. Οι άνεργοι των κλειστών εργοστασίων του Βόλου και της Λάρισας θα δώσουν τη μάχη στους δρόμους της πάλης και όχι στη Σοφοκλέους και οι μικρομεσαίοι αγρότες της Καρδίτσας και των Τρικάλων θα συγκρουστούν με την αντιαγροτική πολιτική της κυβέρνησης και της ΕΕ, βγάζοντας ξανά τα τρακτέρ τους στην Εθνική Οδό κι όχι περιμένοντας πώς θα διακυμανθεί ο δείκτης στο Χρηματιστήριο. Ας μην ευελπιστεί, λοιπόν, η κυβέρνηση ότι θ' αποφύγει την κοινωνική διαμαρτυρία στη Θεσσαλία, για την αντιλαϊκή πολιτική της, προσφέροντας ως "όπιο του λαού" το χρηματιστηριακό τζόγο.

Π. Ρ.