«Η Ελλάδα και η Τουρκία, είπε, μέσα στα πλαίσια της νέας τάξης πραγμάτων, επιδιώκουν ν' ασκήσουν ένα ρόλο μεσαίας δύναμης και την προσπάθειά τους αυτή θέλουν να τη στηρίξουν στην εύνοια των ΗΠΑ. Ετσι προκύπτει ένας νέος ανταγωνισμός ανάμεσα στα δύο κράτη για το ποιος θα μπορέσει να κερδίσει πόντους και να επιβληθεί η δική του παρουσία στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό γεννά νέους ανταγωνισμούς, στους οποίους εμπλέκεται και το ιδιωτικό κεφάλαιο. Μεγάλοι οικονομικοί όμιλοι και παράγοντες ανταγωνίζονται στον ίδιο χώρο και προσπαθούν να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους.

Ολα αυτά τα νέα δεδομένα έχουν περιπλέξει περισσότερο τα ζητήματα που υπάρχουν στις σχέσεις μας με την Τουρκία και αν κανένας δεν τα συμπεριλάβει στις εκτιμήσεις του, δύσκολα μπορεί να κατανοήσει μια σειρά από τακτικές κινήσεις που πραγματοποιεί η Τουρκία γύρω από ζητήματα που έχουν να κάνουν με διεκδικήσεις που προβάλλει. Επιπλέον υπάρχει ο παράγοντας του ΝΑΤΟ στον οποίο ανήκουν οι δύο χώρες και ο οποίος περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα».

Σχετικά με τη συμμετοχή στη νέα δομή του ΝΑΤΟ τόνισε:

«Γίνεται φανερό ότι η κυριαρχία του ΝΑΤΟ, που στηρίζεται αυτή τη στιγμή στην αποδοχή από μέρους της χώρας μας του νέου δόγματος της συμμαχίας, στερεί από την Ελλάδα ένα σημαντικό μέρος των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, αφού αυτά εκχωρούνται στο ΝΑΤΟ. Είναι μια πάρα πολύ επικίνδυνη εξέλιξη, ειδικά αν αναλογιστούμε και τις μονομερείς απαιτήσεις που έχει η Τουρκία απέναντί μας στο Αιγαίο. Είχε σημασία να μην εκχωρηθεί η εθνική μας κυριαρχία στα πλαίσια του ΝΑΤΟ. Δυστυχώς, όμως, αυτή τη στιγμή τα πράγματα έχουν αλλάξει και πολύ δύσκολα, φοβάμαι, θα μπορούσε η ελληνική κυβέρνηση σε μια στιγμή κρίσης να διασφαλίσει αυτόν τον έλεγχο, με δεδομένο ότι το ΝΑΤΟ θα απαιτήσει τις συμβατικές υποχρεώσεις της χώρας μας στα πλαίσια της συμμαχίας».

Ο Ορ. Κολοζώφ επισήμανε ότι μέσα σε αυτό το πλαίσιο μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να δημιουργηθεί ξανά αδιέξοδο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και να δημιουργηθούν εντάσεις. Πράγμα που δεν αντιμετωπίζεται με τη διαδικασία που καθιερώθηκε μετά τα Ιμια, κάτω από την επιδιαιτησία των ΗΠΑ, της «βήμα προς βήμα» προσέγγισης και της Οικοδόμησης Μέτρων Εμπιστοσύνης, καθώς και σήμερα η Τουρκία εμμένει στην ίδια στάση.

Το προεδρείο της ημερίδας

Στην ανάγκη προσέγγισης της σημερινής διεθνούς πραγματικότητας με σκέψη, που θα διακρίνεται από στρατηγικό βάθος, αναφέρθηκε ο Χρ. Λυμπέρης, ναύαρχος (ε.α.), επίτιμος αρχηγός ΓΕΕΘΑ. Ειδικότερα για το ζήτημα της εθνικής ασφάλειας σημείωσε: Μια χώρα είναι ασφαλής όταν μπορεί να προστατεύσει τα σύνορά της και όταν μπορεί να ασκήσει τα νόμιμα δικαιώματά της. Η χώρα μας, είπε, δεν είναι ασφαλής. Οσον αφορά το διεθνές περιβάλλον, αυτό, είπε, διακρίνεται από σύγχυση, ρευστότητα, ενώ την πορεία της Ελλάδας τη διακρίνει στρατηγική μυωπία. Στα Βαλκάνια προέβλεψε ότι θα διατηρηθεί ο ανταγωνισμός των ξένων συμφερόντων και η σύγκρουση της εθνικής κυριαρχίας των κρατών με τις τάσεις αυτονομίας. Κάνοντας ειδική αναφορά στην πολιτική της Τουρκίας, επισήμανε ότι αυτή χαρακτηρίζεται από την αναζήτηση ρόλου στην περιοχή σε βάρος της Ελλάδας. Η ελληνική εξωτερική πολιτική, σημείωσε ο Χρ. Λυμπέρης, μετά το 1996 διακρίνεται από μια στάση εξευμενισμού απέναντι στις τουρκικές διεκδικήσεις. Χαρακτηριστικό αυτής της στάσης είναι, όπως τόνισε, η συμφωνία της Μαδρίτης, όπου η ελληνική πλευρά δέχτηκε την ύπαρξη ζωτικών συμφερόντων της Τουρκίας στο Αιγαίο καθώς και τη μη επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια.

Ο Δ. Αλευρομάγειρος, αντιστράτηγος (ε.α.), πρώην γενικός επιθεωρητής Στρατού και πρώην υπαρχηγός του ΓΕΣ, αναφέρθηκε στο θέμα της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας και χαρακτήρισε την κατάσταση «ομιχλώδες τοπίο». Ο πόλεμος, είπε, για τον 21ο αιώνα είναι μια εφιαλτική εικόνα που μελετάται στα επιτελεία των ΗΠΑ. Η Ευρώπη, σημείωσε, είναι καταδικασμένη να προχωρήσει στον προσδιορισμό της ταυτότητάς της και με το ΝΑΤΟ και χωρίς το ΝΑΤΟ αλλά και απέναντι στο ΝΑΤΟ. Προσδιόρισε τη θέση της Ελλάδας μαζί με την Ευρώπη αλλά όχι υπό την Ευρώπη.

Ο Ελ. Βερυβάκης, πρώην υπουργός και πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών και Αμυνας της Βουλής, υποστήριξε ότι μέσα στις σημερινές συμμαχίες υπάρχουν περιθώρια για την υπεράσπιση της εθνικής ασφάλειας. Αναφερόμενος στην Τουρκία επισήμανε ότι έχει υποκύψει στο νέο οθωμανικό όνειρο και αναζητά ρόλο και χώρο σε βάρος της Ελλάδας. Υπερασπίστηκε την πολιτική περί «ισχυρής Ελλάδας».

Ο Γρ. Δεμέστιχας, αντιναύαρχος (ε.α.), πρώην αρχηγός Στόλου, τόνισε ότι η αρεστή στους συμμάχους υποχωρητική στάση οδηγεί στην υποθήκευση της εθνικής κυριαρχίας, που κατακτήθηκε με αίμα. Οι μελλοντικές απειλές, είπε, επιβάλλουν ως αναγκαία τη δημιουργία ημιεπαγγελματικού στρατού. Επίσης επισήμανε την ανάγκη για μια ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική, που θα αφορά και την εξωτερική πολιτική και την οικονομική πολιτική και την πολιτική στον τομέα του πολιτισμού.

Ο Ε. Μαχαίρας, πρόεδρος της ΕΕΔΥΕ, επίτιμος πρόεδρος του ΔΣΑ, υπογράμμισε ότι οι εξοπλισμοί επιβάλλονται από το ΝΑΤΟ για την εξυπηρέτηση των δικών του σχεδίων για επεμβάσεις και όχι για την αντιμετώπιση των πραγματικών κινδύνων που απειλούν την Ελλάδα και οι οποίοι προέρχονται όχι μόνο από την Τουρκία αλλά και από το ίδιο το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. Είμαστε ως κίνημα ειρήνης, πρόσθεσε, ενάντια σε όλους τους στρατιωτικούς συνασπισμούς γιατί εξυπηρετούν τους επιθετικούς σκοπούς των ΗΠΑ για την επιβολή της παγκόσμιας κυριαρχίας τους. Οσον αφορά, δε, τη δημιουργία επαγγελματικού-μισθοφορικού στρατού, κάτι τέτοιο γίνεται, είπε, γιατί έχουν άλλους σκοπούς, να στρέψουν αυτό το στρατό ενάντια στο λαό.

Ο Γ. Α. Μαγκάκης, καθηγητής πανεπιστημίου, πρώην υπουργός, ανέφερε ότι η Ελλάδα, για πρώτη φορά μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αντιμετωπίζει τέτοιες δυσκολίες. Ασκησε κριτική για τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση χειρίζεται το θέμα των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) στο Αιγαίο και επισήμανε ότι «πέφτουμε θύματα των χαριεντισμών», εννοώντας προφανώς μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας.

Ο Β. Φίλιας, καθηγητής πανεπιστημίου, επισήμανε ότι η κυβέρνηση δεν έχει πολιτική βούληση για την εφαρμογή μιας εθνικής στρατηγικής. Μιλάνε, είπε, για εθνική πολιτική την ώρα που η κυβέρνηση παίρνει εντολές και ασκεί μια μειοδοτική πολιτική. Συνεχίζοντας ανέφερε ότι η Ελλάδα έχει γίνει ουρά του ιμπεριαλισμού και τάχθηκε κατά της δημιουργίας επαγγελματικού στρατού.

Ο Αθ. Βέννης, αντιναύαρχος (ε.α.), πρώην αντιπρόσωπος Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ, υποστήριξε ότι το ΝΑΤΟ αποτελεί μηχανισμό ασφάλειας. Αναφέρθηκε στην προσωπική του εμπειρία ως μέλους της Στρατιωτικής Επιτροπής κατά τη διάρκεια του πολέμου κατά της Γιουγκοσλαβίας. Ως χαρακτηριστικό της στάσης των Αμερικανών ανέφερε ότι όταν για πρώτη φορά χρησιμοποίησαν πυραύλους «Τόμαχοκ», που εκτοξεύονται από πλοία, κατά σερβικών στόχων στη Βοσνία, αιφνιδιάστηκαν Αγγλοι, Γάλλοι και Γερμανοί, οι οποίοι είχαν άγνοια. Οσο για τα περιθώρια που έχουν οι Ελληνες αξιωματικοί που υπηρετούν στο ΝΑΤΟ, ανέφερε ότι είναι μπροστά στο δίλημμα «είσαι μαζί ή εναντίον μας», που τους το θέτουν οι ΝΑΤΟικοί επιτελείς. Αίσθηση προκάλεσε η αποκάλυψή του ότι στη διάρκεια των βομβαρδισμών στο Κοσσυφοπέδιο το ΝΑΤΟ ήθελε να βομβαρδίσει και την αποστολή των Ελλήνων «Γιατρών χωρίς Σύνορα», γιατί υπήρχε η άποψη ότι βοηθάνε μόνο τους Σέρβους αμάχους. Και αυτό που κατάφερε η ελληνική πλευρά ήταν να το αποτρέψει. Μάλιστα, υποστήριξε ότι αν η Ελλάδα δεν ανήκε στο ΝΑΤΟ θα γινόταν Γιουγκοσλαβία και θα έχανε τη Θράκη.

Μίλησαν ακόμα οιΑθ. Φλωρίνης, βουλευτής Χαλκιδικής της ΝΔ, Θ. Κατριβάνος, πρόεδρος Διευρυμένης Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθήνας-Πειραιά,Χαρ. Πρωτόπαππας, πρώην υπουργός από το ΣΥΝ, Εμ. Μπακόπουλος, ευρωβουλευτής του ΔΗΚΚΙ.