Νέα επέλαση στα λαϊκά εισοδήματα (μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών, επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων), σε συνδυασμό με την εκποίηση δημόσιων επιχειρήσεων και υπηρεσιών του δημοσίου, σχεδιάζει η κυβέρνηση για το 1996, προκειμένου να καλύψει τη σημαντική υστέρηση των φορολογικών εσόδων το 1995(πάνω από 150 δισ. δραχμές), αλλά και να εξασφαλίσει περισσότερα κονδύλια για τη χρηματοδότηση των μεγάλων έργων που επιχορηγούνται από την Κοινότητα. Αυτό προκύπτει από ρεπορτάζ του "Ρ" με αρμόδιους παράγοντες του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. Δείγματα γραφής για τις φοροεισπρακτικές διαθέσεις της "νέας" κυβέρνησης, αναμένεται να δώσει την ερχόμενη Δευτέρα ο πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης, με την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων στη Βουλή. Ο "εκσυγχρονιστής" πρωθυπουργός αναμένεται να επαναλάβει την προσήλωσή του στη συνέχιση του προγράμματος λιτότητας και των ονομαστικών στόχων "σύγκλισης", με εντονότερους όμως ρυθμούς. Μήνυμα, το οποίο διαλύει το κλίμα αισιοδοξίας, που επιχειρήθηκε σκόπιμα να δημιουργηθεί τις τελευταίες μέρες από μερίδα του Τύπου.

Στελέχη των υπουργείων Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και των τραπεζών έλεγαν πως οι απαιτήσεις του προγράμματος "σύγκλισης" είναι ιδιαίτερα αυστηρές για το 1996, γεγονός που αποκλείει εξ αντικειμένου την όποια προοπτική χαλάρωσης της λιτότητας. Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ για το υπόλοιπο διάστημα του 1996, σημείωναν, θα κινηθεί σε δύο κυρίως άξονες. Στην προσπάθεια αύξησης των δημοσίων εσόδων, σε συνδυασμό με τη συνέχιση της περικοπής των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα στο ένα σκέλος και στην ένταση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων στο άλλο. Σε ό,τι αφορά στη φορολογική πολιτική,δεν αναμένονται αλλαγές προς το καλύτερο, αλλά προς το χειρότερο - για τα λαϊκά στρώματα - καθώς το οικονομικό επιτελείο προετοιμάζεται να ανακοινώσει τις προσεχείς μέρες "νέες προτάσεις". Παράγοντας του κυβερνητικού οικονομικού επιτελείου ανέφερε στο "Ρ", ότι για την επίτευξη των στόχων του προϋπολογισμού του 1996 "απαιτούνται βαθιές τομές" και "αυξημένα έσοδα".Απέφυγε, όμως, να διευκρινίσει αν αναφέρεται στα επιπλέον έσοδα που προβλέπει ήδη ο κρατικός προϋπολογισμός του 1996 ή και σε νέα πέραν των ήδη γνωστών, αφήνοντας να εννοηθεί ότι στο επόμενο δεκαήμερο το υπουργείο Οικονομικών θα κάνει γνωστές τις προτάσεις του.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κύκλοι του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας εκτιμούν πως ο κρατικός προϋπολογισμός του 1995 παρουσίασε τελικά υπέρβαση ελλείμματος μεγαλύτερο κατά 150 - 200 δισ. δραχμές από αυτό που είχε αρχικά ανακοινωθεί. Αυτό σημαίνει πως η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να καλύψει τις υπερβάσεις του ελλείμματος του προηγούμενου χρόνου μέσα στο 1996, προφανώς με νέα μέτρα.

Εσοδα, όμως, αναζητά και το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας για την ολοκλήρωση των έργων του Πακέτου Ντελόρ. Από το 1994, όταν υπογράφηκε στις Βρυξέλλες το ΚΠΣ, ήταν γνωστό ότι ακόμα και αν η ελληνική κυβέρνηση ήταν σε θέση να απορροφήσει το σύνολο των κοινωνικών κονδυλίων (κάτι που μέχρι σήμερα έχει διαψευστεί παταγωδώς) οι εθνικοί και κοινοτικοί πόροι δε θα επαρκούσαν για την ολοκλήρωση των έργων, μια και απαιτούνταν ακόμη 7 δισ. ECU (με τη σημερινή ισοτιμία περίπου 2,2 τρισ. δραχμές). Υπό την πίεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων(ΕΤΕ), η κυβέρνηση προσανατολίζεται στη λύση της "αυτοχρηματοδότησης", την παράδοση δηλαδή των έργων σε ιδιωτικές εταιρίες και στην αύξηση των διοδίων (πληροφορίες αναφέρουν ότι η αύξηση θα είναι από διπλάσια μέχρι και τετραπλάσια).

Σε ό,τι αφορά το μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων, το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι η εκλογή Σημίτη στον πρωθυπουργικό θώκο αποτελεί χρυσή ευκαιρία να επιταχύνει τις νεοφιλελεύθερες επιλογές του. Κύκλοι του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας αναφέρουν ότι στους δύο επόμενους μήνες θα έχει ολοκληρωθεί η μερική ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ, ενώ ευελπιστούν ότι μέχρι το τέλος του 1996, το ίδιο θα συμβεί και με τη ΔΕΠ.

Σειρά έχουν οι ΔΕΚΟ, οι οποίες με το πρόσφατο νομοσχέδιο μετατρέπονται σε Ανώνυμες Εταιρίες, καθώς και οι μικρές Τράπεζες Αττικής, Γενική, καθώς και Κρήτης, ενώ θα προωθηθεί νομοθετική ρύθμιση ώστε η Αγροτική Τράπεζα και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο να χάσουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους και να μετατραπούν σε εμπορικές τράπεζες. Ανοιχτό παραμένει επίσης το θέμα ιδιωτικοποίησης της Εθνικής.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ

Αλλαγές και στη διοίκηση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (ΕΟΤ) επέφερε, όπως ήταν φυσικό, η ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Κ. Σημίτη.Ετσι ο Β. Κουρτέσης,πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης, είναι ο νέος γγ του ΕΟΤ στη θέση του αποχωρούντος Α. Κοσώνα.Χτες πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Τουρισμού συνάντηση μεταξύ της υπουργού Ανάπτυξης Β. Παπανδρέου και της παλιάς ηγεσίας του υπουργείου (του πρώην υπουργού Ν. Σηφουνάκη και του πρώην γγ Α. Κοσώνα),όπου παραβρέθηκε και ο Β. Κουρτέσης,ο οποίος σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να διοριστεί νέος γενικός γραμματέας. Παράλληλα, έγιναν και απανωτές συναντήσεις μεταξύ διαφόρων τουριστικών φορέων και της νέας και της παλιάς ηγεσίας του ΕΟΤ.

Η νέα ηγεσία του υπουργείου Τουρισμού και του ΕΟΤ έχει να αντιμετωπίσει πληθώρα εκκρεμοτήτων και δυσεπίλυτων προβλημάτων, όπως είναι, για παράδειγμα, το θέμα του καζίνο Αθηνών, η διαχείριση των διαφημιστικών κονδυλίων για το 1996, οι διαπραγματεύσεις με τους ξένους τουρ οπερέιτορς και το πολυσυζητημένο νομοσχέδιο που προβλέπει τη συρρίκνωση του ΕΟΤ. Με δεδομένο ότι κανένα από τα θέματα αυτά δεν έχει διευθετηθεί, διόλου απίθανο είναι να έχουμε ριζική ανατροπή των μέχρι τώρα ενεργειών της προηγούμενης ηγεσίας.

Εκτός όμως από τα θέματα αυτά, τα οποία και τραβούν τα φώτα της δημοσιότητας, υπάρχουν και πληθώρα άλλων, όπως είναι, για παράδειγμα, η αξιοποίηση της περιουσίας του ΕΟΤ προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, η επέκταση των δραστηριοτήτων του τουρισμού από τον τομέα των υπηρεσιών στην παραγωγή προϊόντων κτλ.

Το πιθανότερο είναι - και με την αλλαγή προσώπων - στην ηγεσία του πρώην υπουργείου Τουρισμού ότι θα έχουμε συνέχιση της ίδιας πολιτικής. Και η αναμενόμενη την ερχόμενη βδομάδα ορκωμοσία του νέου γγ δε θα είναι αλλαγή επί της ουσίας, παρά μόνο "για τα μάτια του κόσμου".

"Πρόσω ολοταχώς" για την ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ βαδίζει η "νέα" κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, δίνοντας δείγματα "καλής διαγωγής" στους βιομήχανους, οι οποίοι μόλις προχτές αξίωναν από τη νέα κυβέρνηση ταχεία προώθηση των "ιδιωτικοποιήσεων, επανιδιωτικοποιήσεων και μετοχοποιήσεων". Για το θέμα του ΟΤΕ, πραγματοποιήθηκε χτες σύσκεψη υπό την προεδρία του υπουργού Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου και με τη συμμετοχή του υπουργού Οικονομικών Αλ. Παπαδόπουλου,του υπουργού και υφυπουργού Μεταφορών Χ. Καστανίδη και Γ. Δασκαλάκη, αντίστοιχα, καθώς και του διοικητή του ΟΤΕ Π. Λάμπρου.

Μετά το τέλος της σύσκεψης, ο Γ. Παπαντωνίου χαρακτήρισε "πολύ θετικό" το κλίμα που επικρατεί στο Χρηματιστήριο μετά το σχηματισμό της κυβέρνησης Σημίτη και δήλωσε ότι θα επιταχύνει τις διαδικασίες "εισαγωγής ενός μικρού ποσοστού μετοχών του ΟΤΕ στο Χρηματιστήριο".Απέφυγε, ωστόσο - προκαλώντας εύλογες απορίες - να προσδιορίσει, τόσο το ακριβές ποσοστό μετοχοποίησης του Οργανισμού, το οποίο παλαιότερα είχε προσδιοριστεί στο 6% - 8%, όσο και το χρόνο στον οποίο θα γίνει η επόμενη απόπειρα εισαγωγής του στο Χρηματιστήριο. Εγκυρες πληροφορίες αναφέρουν ότι τις αμέσως επόμενες μέρες, από την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων από τον πρωθυπουργό, αναμένεται να δοθεί το "πράσινο φως" για την κίνηση των διαδικασιών εισαγωγής του ΟΤΕ στο Χρηματιστήριο.

Είναι, πάντως, σαφές από όλα τα παραπάνω ότι αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για την τύχη της μεγαλύτερης και με ανεκτίμητη αξία δημόσιας επιχείρησης της χώρας. Απώτερες προθέσεις της κυβέρνησης άλλωστε, σύμφωνα με το "πενταετές επιχειρησιακό σχέδιο 1996 - 2000" του Οργανισμού - που είχε αποκαλύψει παλαιότερα ο "Ρ" - είναι ο διαμελισμός του ΟΤΕ σε 17 μικρότερες εταιρίες, ώστε μέσα από τον κατακερματισμό να διευκολυνθεί το ξεπούλημά του. Συγκεκριμένα, ο ενιαίος ΟΤΕ διαμελίζεται σε 17 μικρότερες εταιρίες, στις οποίες θα μετέχουν απευθείας οι ιδιώτες, ενώ για αρκετές από αυτές προβλέπεται πρόσθετα να εισαχθούν και στο Χρηματιστήριο πακέτα μετοχών σε ποσοστά μεγαλύτερα και από το 8% που είχε ανακοινωθεί και αφορούσε τη μητρική εταιρία.

Αισιοδοξία για νέο κύκλο μείωσης των επιτοκίων από τις εμπορικές τράπεζες, εξέφρασε χτες ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας, Γ. Μίρκος,μετά από συνάντηση που είχε με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας, Γ. Παπαντωνίου.Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο διοικητής της ΕΤΕ διατύπωσε την άποψη ότι υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω σταδιακή μείωση των επιτοκίων από τις εμπορικές τράπεζες,προσθέτοντας, όμως, ότι αυτό το ενδεχόμενο εξαρτάται άμεσα από την πορεία που θα ακολουθήσουν τα επιτόκια των εντόκων γραμματίων του δημοσίου.

Σχετικά με τα τελευταία, αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Λ. Παπαδήμος,σε σχετικές δηλώσεις που έκανε στις αρχές της βδομάδας, προέβλεψε πτώση των επιτοκίων των εντόκων του δημοσίου, ετήσιας διάρκειας, κατά 0,25 ποσοστιαίες μονάδες στην αμέσως επόμενη έκδοση, ενώ και ο ίδιος είχε κάνει γενικότερα λόγο για περιθώρια μείωσης των επιτοκίων από τις τράπεζες.

Πάντως, ούτως ή άλλως, πρέπει να επισημανθεί η κερδοσκοπική διάθεση που εξακολουθούν να εμφανίζουν τα διάφορα πιστωτικά ιδρύματα στο συγκεκριμένο χώρο, δεδομένου ότι τα επιτόκια χορηγήσεων - παρά τους αλυσιδωτούς κύκλους μειώσεων που είχαν τη χρονιά που πέρασε - εξακολουθούν να βρίσκονται σε επίπεδα πολύ υψηλότερα (σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες) από τον πληθωρισμό. Ο Γ. Μίρκος δήλωσε πως το αντικείμενο της συνάντησής του με τον Γ. Παπαντωνίου ήταν να ενημερώσει τον υπουργό για διάφορα προβλήματα που αντιμετωπίζει το υποκατάστημα της Εθνικής Κτηματικής Τράπεζας Ελλάδας στη Βοστόνη.

Στον αστερισμό της λογικής "πουλάνε το χαλί, για να πληρώσουν την υπηρέτρια", κινείται και η πολιτική της κυβέρνησης Σημίτη, που αναμένεται να δώσει και απτά δείγματα γραφής στον τομέα εκποίησης των ΔΕΚΟ