Στοιχεία που, αν και περιορισμένα, αποκαλύπτουν τη μεθοδολογία με την οποία η φαρμακοβιομηχανία, ντόπια και ξένη, πετυχαίνει απίστευτους τζίρους και διασφαλίζει απ' τις υψηλότερες κερδοφορίες, παρουσίασε χτες σε συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΠΦΣ), Δημήτρης Βαγιωνάς, ο οποίος μέχρι πρότινος ήταν και πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), που αποτελεί έναν απ' τους βασικούς μοχλούς εφαρμογής της κυβερνητικής πολιτικής στο χώρο του φαρμάκου.

Ο βασικός τρόπος, όπως περιγράφτηκε στη χτεσινή συνέντευξη, είναι ο ανεξέλεγκτος τρόπος κοστολόγησης των φαρμάκων και η υποκατάσταση παλιών και δοκιμασμένων φαρμάκων με «νέα» φάρμακα - που διαφέρουν μόνο στην ονομασία με τα παλιά. Τα δελτία τιμών του 2007 περιείχαν 1.800 φάρμακα και εκείνα που ανέβασαν τις δαπάνες ήταν τα νέα καθώς στα παλιά που έληξε η πατέντα υπήρξαν μειώσεις. Ετσι η δαπάνη εκτινάχτηκε από 3,13 δισ. ευρώ το 2001 σε 7,88 δισ. το 2007 - βλέπε και Πίνακα - με την προοπτική να φτάσει τα 8,5 δισ. ευρώ το 2008.

Πρόκειται, όπως προκύπτει από μια επεξεργασία των στοιχείων απ' τον «Ρ», για μια μέση ετήσια αύξηση της τάξης του 16,6%, που διασφαλίζει την υψηλή κερδοφορία στον κλάδο, κάτι που αποκαλύπτουν ακόμα και μελέτες που γίνονται για λογαριασμό των επιχειρήσεων.

Σύμφωνα, για παράδειγμα, με μια μελέτη της «Stat Bank», που αφορά σε 238 εμπορικές επιχειρήσεις φαρμάκων, οι συνολικές πωλήσεις αυξήθηκαν από 9,36 δισ. ευρώ το 2005 σε 10,39 δισ. ευρώ το 2006, δηλαδή υπήρξε μια ποσοστιαία αύξηση κατά 11%. Αντίστοιχα, τα κέρδη προ φόρων αυξήθηκαν από 494,4 εκατομμύρια ευρώ το 2005 σε 586,6 εκατομμύρια ευρώ το 2006. Δηλαδή, η αύξηση της συνολικής κερδοφορίας ήταν 18,6%.

Αποκαλυπτικά για τον τρόπο εκτίναξης των τιμών ήταν τρία παραδείγματα που αναφέρθηκαν στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου.

Μέχρι το 2007 κυκλοφορούσε στην αγορά ένα αντικαρκινικό φάρμακο με 4 ευρώ την κάψουλα, που χρησιμοποιείται στην παρηγορητική θεραπεία. Στη συνέχεια εμφανίστηκε μια άλλη φαρμακοβιομηχανία που πρότεινε στον ΕΟΦ την αγορά ενός αντίστοιχου φαρμάκου με 18 ευρώ, αίτημα που, όπως ειπώθηκε, δεν έγινε δεκτό και συνοδεύτηκε απ' την πρόταση να κατεβάσει την τιμή στα 4 ευρώ για να το δεχτεί ο ΕΟΦ.

Τότε - πάντα κατά τον Δ. Βαγιωνά - ο βιομήχανος αγόρασε το εργοστάσιο που παρήγε το φάρμακο με τα 4 ευρώ. Μετά έκλεισε το εργοστάσιο που αγόρασε και στη συνέχεια ο φαρμακοβιομήχανος εμφάνισε «νέο» φάρμακο - πάντα κατά την ίδια μαρτυρία - για το οποίο με ένα απ' τα δελτία τιμών του 2007 και με βάση τον τρόπο κοστολόγησης πέτυχε τιμή 331 ευρώ για κάθε κάψουλα! Δηλαδή, πέτυχε τιμή 83 φορές παραπάνω για ένα φάρμακο που στην ουσία είχε διαφορετική ονομασία με εκείνο των 4 ευρώ.

Το άλλο παράδειγμα είναι για γνωστό αντικαταθλιπτικό φάρμακο που στη συσκευασία 1 mg Χ 30 δισκία κοστίζει 10 ευρώ ενώ στη συσκευασία 2 mg Χ 30 δισκία στοιχίζει 20 ευρώ. «Ο διπλασιασμός αυτός δε δικαιολογείται δεδομένου ότι το κόστος της δραστικής πρώτης ύλης είναι πολύ μικρό και σύμφωνα με την αναλογία η περιεκτικότητα των 2 mg έπρεπε να κοστολογείται με ένα ποσοστό 10-15% επιπλέον», αναφέρθηκε στη συνέντευξη Τύπου.

Συνολικά, όπως αναφέρθηκε, τα 100 πρώτα φάρμακα σε κατανάλωση καλύπτουν το 25% της φαρμακευτικής δαπάνης, ενώ ένα απλό σχήμα αντιβίωσης που κόστιζε 10 ευρώ το 2000, σήμερα κοστίζει 40 ευρώ.

Τα στοιχεία έρχονται να επιβεβαιώσουν τη θέση του ΚΚΕ ότι όσο το φάρμακο παραμένει εμπόρευμα στα χέρια των μεγαλοβιομηχάνων και μεγαλεμπόρων του κλάδου, που μονοπωλούν την παραγωγή και τη διακίνηση, τόσο τα λαϊκά στρώματα θα επιβαρύνονται ακόμα περισσότερο για την υγεία τους και θα αποκλείονται από αναγκαία σκευάσματα, που θα έπρεπε να διατίθενται δωρεάν. Αναδεικνύεται έτσι η μόνη συμφέρουσα για το λαό διέξοδος, που προβλέπει τη λειτουργία κρατικού οργανισμού φαρμάκου, ο οποίος θα έχει την ευθύνη της έρευνας, παραγωγής, εισαγωγής, ελέγχου και διάθεσης όλων των σύγχρονων σκευασμάτων που κυκλοφορούν στην παγκόσμια αγορά.

Στον αντίποδα, οι προτάσεις του ΠΦΣ κινούνται σε διορθωτικές επεμβάσεις στα πλαίσια της αγοράς που πότε ευνοούν τη μια και πότε την άλλη ομάδα επιχειρηματιών ή όσων εμπλέκονται στη διακίνηση του φαρμάκου (π.χ., επανακοστολόγηση των φαρμάκων, αλλαγή της ισχύουσας αγορανομικής διάταξης, εφαρμογή της νοσοκομειακής συσκευασίας, δοκιμαστική εφαρμογή των αντιγράφων φαρμάκων στα νοσοκομεία και κατάργηση των πολλαπλών συσκευασιών).

Επίσης, ο ΠΦΣ τάχτηκε κατά της επαναφοράς της λίστας και υπέρ της επιστροφής 4% των κερδών της φαρμακοβιομηχανίας στα ασφαλιστικά ταμεία, όπως προβλέπει ο νόμος 3457/2006. Το ποσό επιστροφής υπολογίζεται σε 100 εκατ. ευρώ.