Οι πολυεθνικές με την αγαστή συνεργασία και συνενοχή της κυβέρνησης έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση μιας άθλιας κατάστασης για τους εργαζόμενους, η οποία συνεχώς επιδεινώνεται. Παράλληλα έχουν πετύχει μέχρι σ' ένα βαθμό την απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας, ενώ μέρα με τη μέρα «μεταλλάσσουν» το χρόνο εργασίας από σταθερό και ημερήσιο, σε «ελαστικό» και τους εργαζόμενους σε «ευέλικτους». Ολα αυτά προκειμένου να καταργήσουν κάθε περιορισμό, κάθε εργασιακό δικαίωμα, κάθε νομοθετικό πλαίσιο που να λειτουργεί ανασταλτικά, στην αύξηση των υπερκερδών τους.

Η κυβέρνηση, στα πλαίσια της γενικότερης πολιτικής της, έχει ειδικότερα ευνοήσει τις πολυεθνικές του χώρου, όχι μόνο με τα γενικότερα μέτρα που έλαβε ή προωθεί, αλλά και μη ελέγχοντας τις παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας, αφού οι Επιθεωρήσεις Εργασίας είναι ουσιαστικά ανύπαρκτες σε ορισμένες περιοχές ή για ορισμένους κλάδους.

Την ανάγκη οι εργαζόμενοι να συσπειρωθούν στα σωματεία τους προκειμένου να αντιπαλέψουν την κατάσταση αυτή υπογραμμίζει ο Θωμάς Χόρτης, μέλος του ΔΣ της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδας και πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων «ΚΑΡΦΟΥΡ - ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ».

Οπως σημειώνει, στα σούπερ μάρκετ η κατάσταση ολοένα και χειροτερεύει, καθώς υπάρχουν οι «κανονικοί» εργαζόμενοι - αυτοί που δουλεύουν 8ωρο - και οι 4ωροι. Αυτά που ισχύουν και για τους μεν και για τους δε, είναι η πολυειδικότητα, η εντατικοποίηση, οι μισθοί πείνας, οι απλήρωτες ή κακοπληρωμένες υπερωρίες.

Οι εργαζόμενοι που εργάζονται σε καθεστώς «μερικής απασχόλησης», δηλαδή μισή δουλιά και μισός μισθός, έχουν επιπλέον προβλήματα. Ο μισθός τους δεν ξεπερνάει τις 80 χιλ. δραχμές. Για να τον συμπληρώσουν αναγκάζονται να δουλεύουν και τα ρεπό τους. Οι περισσότεροι από αυτούς ψάχνουν και για δεύτερη δουλιά, αλλά δεν είναι εύκολο να βρουν, αφού σαν 4ωροι δουλεύουν σε βάρδιες οι οποίες αλλάζουν ανά βδομάδα ή ακόμα και μέρα!!! Ο τρόπος που αντιμετωπίζουν τη «μερική απασχόληση», δηλαδή σαν κάτι καλύτερο από το τίποτα και ο τρόπος που προσπαθούν να την «ξεγελάσουν» - με μια δεύτερη δουλιά - είναι η πιο κατάλληλη απάντηση στις κυβερνητικές ανοησίες ότι δήθεν υπάρχουν πολλοί εργαζόμενοι που την προτιμούν. Πολύ περισσότερο, δείχνουν στην πράξη το αδιέξοδο που προωθεί η κυβέρνηση μέσα από την καλλιέργεια της «απασχολησιμότητας», όπου ένας εργαζόμενος θα κληθεί να αλλάζει συνεχώς επαγγέλματα και ταυτόχρονα να μοιράζεται με ένα και δυο ακόμη συναδέλφους του μια θέση εργασίας και ένα μισθό.

Σε πολλά σούπερ μάρκετ οι γυναίκες εργαζόμενες βιώνουν μια εκμετάλλευση με τις δικές τις, ιδιαίτερες πλευρές. Οπως επισημαίνει και ο Θ. Χόρτης, υπάρχει ένας άγραφος νόμος που λέει να μην προσλαμβάνονται γυναίκες με «υποχρεώσεις» π.χ. νιόπαντρες και μητέρες με μικρά παιδιά, αφού έχουν επιπλέον οικονομικά και θεσμικά δικαιώματα. Επίσης, κυριαρχεί μια ιδιότυπη ισότητα, καθώς οι γυναίκες είναι υπάλληλοι για όλες τις δουλιές, δουλεύουν από τα ψυγεία μέχρι το σφουγγάρισμα και από το ταμείο μέχρι τη μεταφορά προϊόντων.

Καταλήγοντας σημειώνει: «Οι εποχές που μερικοί πίστευαν ότι από μόνοι τους μπορούν να αντιμετωπίσουν τα όποια προβλήματα, πέρασαν ανεπιστρεπτί. Μόνο όλοι μαζί, ενωμένοι μπορούμε να έχουμε θετικά και μονιμότερα αποτελέσματα».

Η πολυειδικότητα, η ελαστικοποίηση, οι 2μηνες, 3μηνες και 4μηνες συμβάσεις εργασίας, η υποαπασχόληση, εφαρμόζονται εδώ και αρκετό καιρό σε όλα τα μεγάλα πολυκαταστήματα και σούπερ μάρκετ. Η εφαρμογή αυτή δείχνει στην πράξη ότι με ένα τέτοιο καθεστώς όχι μόνο δε μειώνεται η ανεργία, όπως ισχυρίζεται ο υπουργός Εργασίας, αλλά αντίθετα αυξάνεται η εκμετάλλευση και οργιάζει η εργοδοτική ασυδοσία. Το αποτέλεσμα είναι ο εργαζόμενος να μετατρέπεται σε ένα πλάσμα που ζει για να δουλεύει, χωρίς ελευθερίες, χωρίς αιτήματα, χωρίς απαιτήσεις. Ο «Ρ» μίλησε με εργαζόμενους από μεγάλα σούπερ μάρκετ, οι οποίοι μεταφέρουν τις εμπειρίες τους για την κατάσταση που επικρατεί στους εργασιακούς χώρους.

Μέρα με τη μέρα χειροτερεύει η κατάσταση για τους εργαζόμενους των πολυκαταστημάτων «ΠΡΑΚΤΙΚΕΡ», καθώς η εντατικοποίηση της δουλιάς είναι πολύ μεγάλη, ενώ σε αντίθεση με τον τζίρο της επιχείρησης που συνεχώς αυξάνεται μειώνονται οι μισθοί των εργαζομένων. Οπως είπε στο «Ρ» ο Γιάννης Ρεκούτης, εργαζόμενος στο «ΠΡΑΚΤΙΚΕΡ», στο Αιγάλεω, αλλά και μέλος του Σωματείου Εργαζομένων, «το προσωπικό του καταστήματος έχει μειωθεί κατά 1/3, το 20% των εργαζομένων δουλεύει με ωρομίσθιο, ενώ στην πλειοψηφία τους οι νέοι εργαζόμενοι που πηγαίνουν στο μαγαζί είναι με δίμηνες, τρίμηνες και στην καλύτερη περίπτωση τετράμηνες συμβάσεις».

«Η καταστρατήγηση των ειδικοτήτων είναι από τα σοβαρότερα προβλήματα που υπάρχουν στο κατάστημα, ενώ στις απεργίες απειλούνται οι εργαζόμενοι με απόλυση ή με μη ανανέωση σύμβασης για να μη συμμετέχουν», υπογράμμισε ο εργαζόμενος και συμπλήρωσε ότι ένας λόγος που δεν έχουν «αλωθεί» τα πάντα στο χώρο είναι η ύπαρξη του σωματείου που κάνει ό,τι μπορεί για να μην περνάει ό,τι θέλει η διεύθυνση.

Δυόμισι χρόνια δουλεύει στα σούπερ - μάρκετ «DIA» η Αιμιλία Παλαβού και η κατάσταση όλο και χειροτερεύει. Τι να πρωτοπεί κανείς και τι να πρωτοαναλύσει... Στα καταστήματα υπάρχουν δύο ειδών εργαζόμενοι, οι 4ωρίτες και οι 8ωρίτες. Ολοι δουλεύουν σε βάρδιες και λόγω της ιδιομορφίας του καταστήματος υπάρχει λίγο προσωπικό σε όλα τα μαγαζιά. Το αποτέλεσμα; Αναμενόμενο... «Μπορεί στα χαρτιά να είμαστε πωλήτριες - ταμίες, αλλά κάνουμε τα πάντα. Ταμείο, ξεφόρτωμα, σφουγγάρισμα, πώληση, ακόμα και ένα είδος λογιστικής δουλιάς. Παρά το γεγονός ότι πηγαίνουμε καθημερινά μισή ώρα πριν στη δουλιά και φεύγουμε μισή ώρα, μετά υπερωρίες δεν υπάρχουν. Μόνο η απογραφή είναι υπερωρία...», λέει η Αιμιλία.

Οσον αφορά το διάλειμμα και το δικαίωμα των εργαζομένων σε αυτό; «Διάλειμμα κάνουμε στην αποθήκη, αλλά ένας - ένας. Πάνω από ένας εργαζόμενος είναι... απαγορευτικό και έτσι το κάνουμε ο καθένας μόνος του», λέει κατηγορηματικά και σημειώνει ότι όταν υπάρχει πολλή δουλιά το διάλειμμα πάει «περίπατο». Οσον αφορά τις συνδικαλιστικές ελευθερίες και τις απεργίες, εκεί τα πράγματα για κάποιον που δεν είναι 8ωρίτης είναι δύσκολα, αφού απειλείται από τους προϊστάμενους ότι δε θα γίνει ποτέ «κανονικός εργαζόμενος», αν απεργήσει.

«Μεσαιωνική» είναι η κατάσταση και στα σούπερ μάρκετ «ΕΞΤΡΑ», αφού κυριαρχεί η εντατικοποίηση και οι αναγκαστικές υπερωρίες, ενώ η τρομοκρατία κυριολεκτικά «βασιλεύει».

Σαν εργάτες και όχι σαν υπάλληλοι προσλαμβάνονται οι νέοι εργαζόμενοι στα σούπερ μάρκετ «ΕΞΤΡΑ», όπως μας είπε η εργαζόμενη Ειρήνη Μετσοβίτη, σε ένα από τα λίγα διαλείμματα που έχει από τη δουλιά της. Χρόνια τώρα δουλεύει πίσω από το ψυγείο, αλλά όπως και οι άλλοι εργαζόμενοι όταν τυχαίνει και δεν έχει εκεί δουλιά κάνει και ό,τι άλλο περνάει από το χέρι της.

Στην ερώτησή μας τι περιμένει κάποιον αν αντιδράσει, η απάντηση είναι αποστομωτική. «Δεν υπάρχει περίπτωση. Η τρομοκρατία είναι τέτοια, που δεν μπορείς να αντιδράσεις. Οποιος αντιδράσει, όποιος έχει αντίρρηση για κάτι, μετατίθεται δυσμενώς σε άλλο κατάστημα. Από το Παγκράτι ή τους Αμπελόκηπους μπορεί να μετατεθεί ένας εργαζόμενος στα Σπάτα, στην Ελευσίνα ή στην Ανοιξη, μόνο και μόνο επειδή ζήτησε κάτι!!!», επισήμανε η Ειρ. Μετσοβίτη. Οσον αφορά τις απεργίες, η προειδοποίηση της διεύθυνσης είναι τελεσίδικη, για όλους τους εργαζόμενους: «Οποιος λείψει για απεργία, θα υποστεί τις συνέπειες»...

Με τις γυναίκες, όπως στα περισσότερα σούπερ μάρκετ έτσι και στα «ΕΞΤΡΑ», η κατάσταση είναι απαράδεκτη. «Οι γυναίκες εκτός από σκούπισμα, σφουγγάρισμα, σηκώνουν βάρη πολλών κιλών, μέχρι και βαρέλια... Κάποιες δουλεύουν μπροστά στα ψυγεία για χρόνια, με αποτελέσματα πολλές φορές δραματικά, για τη ζωή τους. Ενώ σε περίπτωση που κάποια μείνει έγκυος και είναι με σύμβαση; Τότε ο μόνος δρόμος που της δείχνουν είναι της εξόδου»...

Για συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας, στο κατάστημα που δουλεύει τουλάχιστον η Ειρ. Μετσοβίτη ούτε λόγος. Το διάλειμμα γίνεται πάνω σε βαρέλια, ενώ δεν υπάρχει χρόνος που εργαζόμενος να μην έχει πάθει ατύχημα, με μαχαίρια, τη μηχανή του κιμά ή το λιγότερο μια πνευμονία! Πρόσφατα δε, κατά ειρωνικό τρόπο όλοι οι εργαζόμενοι αναγκάστηκαν να υπογράψουν κείμενο για την απαγόρευση του καπνίσματος, χωρίς όμως να υπάρχει χώρος για τους καπνιστές ή γενικά χώρος για διάλειμμα...