Ενδεικτική της στάσης που εξακολουθεί να κρατά η ηγεσία της ΚΕΔΚΕ στο ζήτημα της συγκεκριμένης αρμοδιότητας - στην οποία βεβαίως αποτυπώνεται και η συνολικότερη πολιτική της άποψη για το ρόλο της ΤΑ - είναι η πρόταση που καταθέτει για το πώς θα λειτουργήσουν οι παιδικοί σταθμοί: Με την επιβολή τροφείων στους γονείς. Συγκεκριμένα προτείνεται: «Στο κόστος (σ.σ. λειτουργίας των σταθμών) δε λαμβάνονται υπόψη τα έξοδα διατροφής και η Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της ΚΕΔΚΕ θα εισηγηθεί αυτά να καλύπτονται από τους γονείς». Η πρόταση αυτή αποτυπώνεται σε έρευνα που πραγματοποίησε για λογαριασμό της ΚΕΔΚΕ η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ). Η έρευνα έγινε βάσει ερωτηματολογίου, στο οποίο κλήθηκαν να απαντήσουν όλοι οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) που διαθέτουν παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς.

Μια ανάγνωση του περιεχομένου της έρευνας καταδεικνύει:

• Η ΚΕΔΚΕ θεωρεί κατ' αρχήν δεδομένη την υποχρηματοδότηση των παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών από το κράτος. Χαρακτηριστικό είναι ότι αντί να εισηγηθεί τη διεκδίκηση επαρκών πόρων, ώστε να ασκηθεί σωστά η προσχολική αγωγή που υποτίθεται ότι προσφέρουν οι σταθμοί, προχωρά σε προτάσεις εξορθολογισμού των κονδυλίων που ήδη κατανέμονται στους δήμους. Ο «στόχος» είναι να μην υπάρχουν ανισότητες στη χρηματοδότησή τους και όχι αυτή η χρηματοδότηση να είναι επαρκής.
• Ως αντιστάθμισμα στην υποχρηματοδότηση προτείνεται η επιβολή τροφείων.
• Αποτελεί παραδοχή η λειτουργία των σταθμών σε ακατάλληλα κτίρια και με έλλειψη υποδομών, αφού δε συνυπολογίζονται στη μέτρηση του κόστους λειτουργίας των σταθμών. Θυμίζουμε πως όταν οι παιδικοί σταθμοί μεταφέρθηκαν στους δήμους ήταν συνολικά στη χώρα 1.450 και οι ανάγκες σε νέα κτίρια ξεπερνούσαν τις 6.500.

Είναι προφανής η... πίστη της ΚΕΔΚΕ στη λογική της φορολόγησης των δημοτών για κάθε υπηρεσία που τους παρέχεται. Πρόκειται για την «εκσυγχρονιστική» άποψη του δήθεν απογαλακτισμού της ΤΑ από την κεντρική εξουσία, της οικονομικής δηλαδή αυτοδυναμίας που θα της προσφέρει η επιβολή και διαχείριση φόρων.

Για το θέμα ο βουλευτής του ΚΚΕ, Γ. Πατσιλινάκος κατέθεσε Ερώτηση στη Βουλή, στην οποία υπογραμμίζονται τα προβλήματα και οι ευθύνες: «Οι αρνητικές συνέπειες της πολιτικής της λεγόμενης σύγκλισης που υπαγορεύει η Ευρωπαϊκή Ενωση, επιφέροντας σοβαρότατες αλλαγές, ανάμεσα σε άλλα, και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αποτυπώνονται ανάγλυφα στα οξύτατα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παιδικοί σταθμοί που λειτουργούν στα πλαίσια των δήμων: Τα νήπια στοιβάζονται σε ακατάλληλα κτίρια, με ελλιπές προσωπικό και οι γονείς βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη τους, προκειμένου να καλύψουν ένα μεγάλο μέρος των δαπανών λειτουργίας των παιδικών σταθμών, με την καταβολή τροφείων, το ύψος των οποίων σε πολλές περιπτώσεις είναι συγκρίσιμο με τα δίδακτρα των ιδιωτικών παιδικών σταθμών, ενώ δε δημιουργούνται και νέοι σταθμοί για την κάλυψη των αναγκών».

Το 63% των παιδικών σταθμών εισπράττουν τροφεία, σύμφωνα με την έρευνα της ΕΕΤΑΑ που διενεργήθηκε σε 1.346 σταθμούς που λειτουργούν σε 565 δήμους της χώρας. Η επιβολή τροφείων είναι ένας από τους λόγους που ευθύνονται για τη μείωση του αριθμού των παιδιών σε 365 παιδικούς σταθμούς, κάτι που συνέβη μετά την υποχρεωτική μεταβίβασή τους στους δήμους. Κάτι, που επιβεβαιώνει τις φωνές που αντιδρούσαν σε μια τέτοια εξέλιξη, χωρίς να είναι εξασφαλισμένο και νομοθετικά κατοχυρωμένο το κόστος λειτουργίας τους.

Συγκεκριμένα και σύμφωνα με την έρευνα, η πλειοψηφία των παιδικών σταθμών (806) εισπράττει τροφεία. Από αυτούς, οι 555 (ποσοστό 69%) εισπράττει τροφεία, με βάση κατηγορίες του εισοδήματος των γονέων. Οι υπόλοιποι εισπράττουν ως τροφεία ένα σταθερό μηνιαίο ποσό από 15 έως 120 ευρώ.

Το σύνολο των εξυπηρετούμενων σήμερα βρεφών και νηπίων στους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς είναι 63.050, ενώ πριν τη μεταβίβασή τους, ήταν 55.274. Σημειώνεται, δηλαδή, αύξηση κατά 14,1%. Μετά την υποχρεωτική μεταβίβασή τους, οι 365 σταθμοί (ποσοστό 28,5%) εμφανίζουν μείωση του πραγματικού αριθμού των εξυπηρετούμενων παιδιών. Αντίθετα, 458 σταθμοί (ποσοστό 37%) έχουν αυξήσει τα παιδιά που εξυπηρετούν. «Οι λόγοι που αναφέρονται είναι κυρίως η έλλειψη προσωπικού, η κτιριακή υποδομή και η επιβολή τροφείων μετά τη μεταβίβαση», σημειώνεται στην έρευνα. Υπάρχουν, επίσης, παιδικοί σταθμοί που δεν έχουν παιδιά. Παρ' όλ' αυτά, το 2002 παρουσιάζουν προσωπικό.

Σήμερα, στους παιδικούς σταθμούς απασχολούνται περίπου 6.336 εργαζόμενοι. Από αυτούς, οι 3.400 (ποσοστό 57%) αποτελούν το εκπαιδευτικό (επιστημονικό και βοηθητικό) προσωπικό. Δηλαδή, σε 20 παιδιά αντιστοιχεί ένας εκπαιδευτικός.

Το 15% των βρεφονηπιακών σταθμών δήλωσε μείωση του προσωπικού κατά 8,6%, μείωση που επηρέασε και τον αριθμό των φιλοξενούμενων παιδιών. Το 50% των σταθμών παρουσιάζει μείωση του αριθμού των παιδιών, ενώ το 25% αύξηση. Στην περίπτωση αυτή έχει μειωθεί το προσωπικό.

Σύμφωνα πάντα με την έρευνα, οι βρεφονηπιακοί σταθμοί τριών ΟΤΑ δε φιλοξενούν κανένα παιδί. Ωστόσο, οι δύο από αυτούς έχουν προσωπικό πέντε ατόμων, ενώ οι τρεις λαμβάνουν έσοδα από επιχορηγήσεις.

Από 1 έως 25 παιδιά φιλοξενούν οι σταθμοί 70 δήμων. Συνολικά, σε αυτή την κατηγορία της σχέσης παιδιών - εκπαιδευτικού, ο αριθμός των φιλοξενούμενων παιδιών είναι 1.174, ενώ οι εργαζόμενοι είναι 198 άτομα. Από 25 έως 50 παιδιά φιλοξενούνται στους βρεφονηπιακούς σταθμούς 169 δήμων. Ο συνολικός αριθμός των φιλοξενούμενων παιδιών σε αυτή την κατηγορία είναι 6.658 βρέφη και νήπια και οι εργαζόμενοι είναι 755.

Τέλος, 280 δήμοι έχουν σταθμούς που φιλοξενούν περισσότερα από 50 παιδιά. Συνολικά τα παιδιά σε αυτή την κατηγορία ανέρχονται σε 51.638 και οι εργαζόμενοι σε 5.146. Δεν υπολογίζονται οι αντίστοιχοι εργαζόμενοι στους σταθμούς του Δήμου Αθηναίων και ορισμένων άλλων μεγάλων πόλεων.

Σε ό,τι αφορά το ωράριο λειτουργίας των σταθμών, 56 φαίνεται να έχουν προχωρήσει σε μείωση, μετά την υποχρεωτική μεταβίβασή τους. Ενώ 57 το έχουν διευρύνει. Σημειώνεται ότι κατά την έρευνα υπήρξαν 69 σταθμοί που δε δηλώνουν ώρες λειτουργίας τη μέρα, είτε δε λειτουργούν, είτε δηλώνουν ελλιπή στοιχεία.

Σύμφωνα με την έρευνα, το μέσο κόστος ανά παιδί υπολογίζεται στα 2.550 ευρώ, ενώ το κόστος των ανελαστικών δαπανών (μισθοδοσία - ενοίκια) ανά παιδί, στα 1.860 ευρώ.

Το 2002 παρατηρείται ότι 330 ΟΤΑ (55%) έχουν έσοδα μεγαλύτερα από τις δαπάνες, με συνολικό πλεόνασμα 22.850.000 ευρώ. Αρκετοί παιδικοί σταθμοί που λειτουργούν σε 140 δήμους παρουσιάζουν έλλειμμα συνολικού ύψους 9.510.000 ευρώ. Παρατηρείται επίσης το εξής: Σταθμοί που φιλοξενούν λίγα παιδιά και έχουν μικρότερα έξοδα, λαμβάνουν μεγαλύτερη επιχορήγηση από άλλους με περισσότερα παιδιά και κατά συνέπεια περισσότερα έξοδα.

Στην έρευνα διαπιστώνεται «ανορθολογισμός του σημερινού τρόπου κατανομής» και προτείνεται να εφαρμοστεί «ένα επιχειρησιακό πρόγραμμα για την ορθολογική και αποτελεσματική λειτουργία των σταθμών».