Την Πέμπτη, πριν από τη Μεγάλη Βδομάδα, στις 18 του Απρίλη συμπληρώθηκαν 46 χρόνια από τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ανθρακος και Χάλυβα (ΕΚΑΧ). Του προάγγελου της Κοινής Αγοράς και της ΕΟΚ, η οποία με τη σειρά της μετεξελίχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ).

Εκείνο τον Απρίλη έξι χώρες, το Βέλγιο, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία, υπέγραψαν στο Παρίσι Συνθήκη, σύμφωνα με την οποία συνέστησαν την ΕΚΑΧ, με στόχο τη δημιουργία μίας κοινής αγοράς, κοινούς στόχους και κοινούς θεσμούς. Στο άρθρο 2 της Συνθήκης αναφέρεται ότι μέσω της κοινής αγοράς "θα επιδιωχτεί η οικονομική ανάπτυξη, η αύξηση της απασχόλησης και η ανύψωση του βιοτικού επιπέδου των κρατών μελών".

Η Συνθήκη εφαρμόστηκε από το Γενάρη του 1952, ενώ στις 25 Μάρτη του 1957, μεταξύ των ίδιων χωρών υπογράφεται η Συνθήκη της Ρώμης, με βάση την οποίο δημιουργείται η ΕΟΚ.

Η διέλευση σχεδόν μισού αιώνα από την υπογραφή της Συνθήκης για τη δημιουργία της ΕΚΑΧ, του πρωτογενούς αυτού κυττάρου της καπιταλιστικής ευρωπαϊκής ενοποίησης, αποδεικνύει σήμερα ότι κανείς από τους βασικούς στόχους της Συνθήκης δεν επιτεύχθηκε.

Στο έβγα του 20ού αιώνα, οι έννοιες "οικονομική ανάπτυξη", "αύξηση της απασχόλησης", "ευημερία", "ανύψωση του βιοτικού επιπέδου", ακούγονται σαν κακόγουστα αστεία για δεκάδες εκατομμύρια Ευρωπαίων εργαζομένων, που βιώνουν μία εντελώς διαφορετική οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα. Η μαζική ανεργία, η πτώση του βιοτικού επιπέδου δεκάδων εκατομμυρίων εργαζομένων μέσω των αιματηρών προγραμμάτων λιτότητας, η κοινωνική ανασφάλεια, η ρατσιστική βία, η απροκάλυπτη επίθεση κατά των εργασιακών δικαιωμάτων, η υπονόμευση των κοινωνικοασφαλιστικών κατακτήσεων και η ανάδυση των πιο ακραίων μορφών του αστικού εθνικισμού, αποτελούν τις πιο αποκρουστικές όψεις του σύγχρονου καπιταλισμού. Μοναδικό κριτήριο επιτυχίας για τις κοινωνίες της νέας βαρβαρότητας, το καπιταλιστικό κέρδος, η "ανταγωνιστικότητα" και η "παραγωγικότητα". Οι δύο τελευταίες έννοιες απογυμνωμένες από το πραγματικό τους περιεχόμενο, που δεν είναι άλλο από τον βαθμό ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, παρουσιάζονται με τέτοιο διαστρεβλωμένο τρόπο, ώστε "παραγωγικό" και "ανταγωνιστικό" να θεωρείται κάθε τι που έχει σχέση με τη σχετική ή και την απόλυτη εξαθλίωση των άμεσων παραγωγών, δηλαδή των εργαζομένων.

Η επίθεση ιδεολογικής τρομοκρατίας του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, με ιδιαίτερη ένταση από τις αρχές της δεκαετίας του '90 (υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ) δεν είναι βέβαια σε θέση να κρύψει από τα μάτια των εργαζομένων τις μεγάλες αδυναμίες του ίδιου του καπιταλισμού, ως σύστημα οργάνωσης και διεύθυνσης των σύγχρονων κοινωνιών. Ο καπιταλισμός δεν τολμά πλέον ούτε καν να αυτοπροβληθεί ως το κοινωνικό - οικονομικό σύστημα των "ίσων ευκαιριών", όπου η οικονομική και κοινωνική ανέλιξη, είναι - όπως μας πιπίλιζαν τόσα χρόνια το μυαλό - θέμα δήθεν προσωπικών ικανοτήτων. Οι αδυσώπητοι νόμοι της αγοράς, οι εκρηκτικές κοινωνικές και οικονομικές αντιθέσεις, η διεύρυνση των πόλων της φτώχειας και του πλούτου, αφαιρούν τη βάση για να υποστηριχτούν σοβαρά τέτοιες απόψεις.

Μετά από μισό αιώνα εφαρμογής διάφορων μορφών καπιταλιστικής ενοποίησης, αυτό που τελικά επιβεβαιώνεται και στην Ευρώπη, είναι η αδυναμία του καπιταλιστικού συστήματος να επιτύχει ισόρροπη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη ανάμεσα στα κράτη μέλη, αλλά και ανάμεσα στις ίδιες τις περιοχές των επιμέρους κρατών. Αντίθετα, επιβεβαιώνεται πλήρως η εφαρμογή του λενινιστικού νόμου την ανισόμετρης οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, της άνισης ανάπτυξης και συσσώρευσης των κεφαλαίων. Γιατί δεν είναι σωστό σήμερα να μιλάμε για μία και μόνο Ευρώπη. Μέσα στα γεωγραφικά όριο υπάρχουν σήμερα πολλές Ευρώπες...

Υπάρχει, κατ' αρχάς, ο "αναπτυγμένος βοράς" και ο "υπανάπτυκτος νότος", όπου η αντίθεση του πλούτου και της φτώχειας είναι εντυπωσιακή. Σύμφωνα με στοιχεία του 1996 που περιέχονται στην έκθεση για την οικονομική και κοινωνική συνοχή της ΕΕ, οι 6 από τις 10 πιο πλούσιες περιοχές της ΕΕ βρίσκονται στη Γερμανία, ενώ οι υπόλοιπες τέσσερις είναι οι περιφέρειες των Βρυξελλών, του Παρισιού, του Λουξεμβούργου και της Βιέννης. Αντίθετα, στις 10 πιο φτωχές περιφέρειες της ΕΕ περιλαμβάνονται σήμερα 5 περιφέρειες της πρώην ΛΔ της Γερμανίας. Η αντίθεση "βορά - νότου" είναι έκδηλη από δεκαετίες στην Ιταλία. Η περιφέρεια της Λομβαρδίας από άποψη πλούτου κατέχει την 1η θέση στην Ιταλία και την 13η θέση στον σχετικό πίνακα της ΕΕ, ενώ άλλες 6 περιφέρειες της Β. Ιταλίας (Λιγουρία, Λάτσιο κλπ. ) περιλαμβάνονται μεταξύ των 25 πλουσιότερων. Αντίθετα, η περιοχή της Καλαβρίας βρίσκεται μεταξύ των 25 πιο φτωχών περιφερειών της ΕΕ. Στην τελευταία αυτή κατηγορία κατατάσσονται 7 από τις 13 περιφέρειες της Ελλάδας (η Ηπειρος και το Β. Αιγαίο θεωρούνται από τις φτωχότερες της ΕΕ), 5 περιφέρειες της Πορτογαλίας και 3 περιφέρειες της Ισπανίας.

Οι κοινωνικές - ταξικές αντιθέσεις ανάμεσα στις περιφέρειες της ΕΕ, αν και προκύπτουν από τα ίδια τα στοιχεία των υπηρεσιών της ΕΕ, δεν αντικατοπτρίζουν πλήρως την πραγματικότητα, μιας και στηρίζονται στη στατιστική αλχημεία των μέσων όρων. Γιατί η περιοχή του Αμβούργου μπορεί να θεωρείται η πλουσιότερη της ΕΕ, οι κάτοικοι όμως του Αμβούργου δεν είναι όλοι πλούσιοι. Απλώς ο πλούτος προκύπτει ως μέσος όρος του εισοδήματος των εκπροσώπων του χρηματιστικού κεφαλαίου, με αυτό των ιθαγενών εργαζομένων, των μεταναστών, των ανέργων κλπ. Με τον τρόπο αυτό δε φαίνονται τα διάφορα "σοχό" των περιθωριοποιημένων και των εξαθλιωμένων. Ο μέσος όρος αποκρύπτει έντεχνα την αναγκαστική συμβίωση δύο εθνών μέσα στην ίδια περιφέρεια, όπου οι συνθήκες ζωής, η κατάσταση βιοπορισμού και η πολιτιστική τους συμπεριφορά, είναι εντελώς διαφορετική.

Η αύξηση της φτώχειας στην ΕΕ προκύπτει από την παρακολούθηση του δείκτη του πληθυσμού των χωρών μελών που ζούνε κάτω από τα όρια ενός ανεκτού επιπέδου διαβίωσης. Αν και τα στοιχεία της ΕΕ αναφέρονται στη δεκαετία του '80 - δεν καλύπτουν τη μεγάλη επίθεση κατά του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων στη δεκαετία του '90 - είναι αρκετά αποκαλυπτικά για τις διαμορφούμενες τάσεις εξάπλωσης της φτώχειας. Στις 8 από τις 12 χώρες μέλη, ο πληθυσμός που ζούσε κάτω από τα επίσημα όρια της φτώχειας είχε καταγραφεί με διψήφια ποσοστά. Μεταξύ του 1985 και του 1988 το ποσοστό φτώχειας στην Ιταλία αυξήθηκε από 19,6% σε 22%, στην Πορτογαλία από 27,3% το '80 μειώθηκε στο 26,5% (! ) το 1989, στην Ελλάδα μεταξύ 1982 και 1988 αυξήθηκε από 18,5% σε 19,9%, στη Γαλλία μεταξύ 1984 και 1989 αυξήθηκε από 13,2% σε 14,9%, στη Γερμανία μεταξύ 1983 και 1988 αυξήθηκε από 10,9% σε 11,2%, στην Ισπανία μεταξύ 1980 και 1990 μειώθηκε ελαφρά από 18,7% σε 17,3% και στη θατσερική Αγγλία μεταξύ 1985 και 1988 το όριο φτώχειας αυξήθηκε από 14,3% σε 17,2%. Ακόμα και στο ευημερών λιλιπούτειο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, το ποσοστό των φτωχών ανερχόταν το 1988 στο 9,2% του πληθυσμού.

Τα συμπεράσματα μπορεί να είναι εύλογα και κοινότοπα, δεν πρέπει όμως να μας διαφεύγουν ούτε στιγμή: Ο καπιταλισμός για να υπάρχει και για να δημιουργεί πλούτο για την άρχουσα τάξη, είναι από τη φύση του υποχρεωμένος να προκαλεί τη μαζική φτώχεια και την ανέχεια των λαών.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ

Απώλειες τουλάχιστον 60 δισ. δραχμών θα έχουν το 1997 οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι από τη μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, ενώ το σύνολο των φορολογούμενων αναμένεται για τον ίδιο λόγο να επιβαρυνθεί επιπλέον 105 δισ. δραχμές! Εξαιτίας της μη τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας, έχει υπολογιστεί ότι ο κάθε μισθωτός έχασε την περίοδο 1992 - 1996 κατά μέσο όρο πάνω από 175.000 δρχ.! Η παραπάνω διαπίστωση επανήλθε στη δημοσιότητα πριν λίγες μέρες, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παρέθεσε η ηγεσία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζόμενων στις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες (ΠΟΕ - ΔΟΥ), με αφορμή το "χάος" που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος 1997 από τους φορολογούμενους.

Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι τα παραπάνω στοιχεία είχαν δημοσιοποιήσει πριν αρκετούς μήνες οι διοικήσεις της ΓΣΕΕ, της ΑΔΕΔΥ, της Ομοσπονδίας Εφοριακών, της ΟΤΟΕ και της Ομοσπονδίας Λογιστών, μέσω του μηνιαίου δελτίου που εκδίδει το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ. Πρόκειται για στοιχεία που αποκαλύπτουν από μία σκοπιά ακόμα το μέγεθος της αντιλαϊκότητας του φορολογικού συστήματος και της ληστείας που συστηματικά κάνει σε βάρος των οικονομικά ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων. Ενα φορολογικό σύστημα που αποτελεί μέρος της γενικότερης εφαρμοζόμενης αντιλαϊκής οικονομικής πολιτικής και το οποίο βάζει τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους και τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα της χώρας να σηκώσουν το βάρος της λιτότητας και της υποτιθέμενης αναγκαιότητας εκπλήρωσης των όρων του προγράμματος "σύγκλισης".

Το παραπάνω συμπέρασμα, είναι σίγουρο ότι θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο όταν σε λίγο καιρό θα έρθουν στην επιφάνεια τα πρώτα αποτελέσματα από την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν φέτος. Αρκεί να θυμηθούμε τι είχε δείξει η εκκαθάριση 3.975.685 φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν το 1996 για εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 1995. Τα στοιχεία αυτά, επιβεβαίωσαν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι οι μισθωτοί και συνταξιούχοι σήκωσαν και το '96 το μεγαλύτερο φορολογικό βάρος, αφού πλήρωσαν τα 362 δισ. δρχ. από 685 δισ. δρχ. του συνολικού φόρου εισοδήματος, δηλαδή το 55,2%.

Στο σημείο αυτό αξίζει να γίνει μία αναφορά στις απόψεις που διατυπώνει το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ, σχετικά με το ποιους και γιατί πλήττει περισσότερο η μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας από το 1992 μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, η υπερφορολόγηση λόγω πληθωρισμού πλήττει περισσότερο τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, οι οποίοι δεν έχουν την "ευχέρεια" να κρύψουν τις ονομαστικές αυξήσεις των εισοδημάτων τους. Το γεγονός ότι τα φορολογικά κλιμάκια παραμένουν τα ίδια από το 1992, έχει αποτέλεσμα να δημιουργείται μετατόπιση του φορολογικού βάρους από τις κατηγορίες των φορολογούμενων που διαφεύγουν, προς τις κατηγορίες μισθωτών και συνταξιούχων, παρά το γεγονός ότι τα πραγματικά εισοδήματα των τελευταίων παραμένουν αμετάβλητα ή μειώνονται. Για να μη συμβεί αυτό, τονίζεται, απαιτείται πλήρης ετήσια αναπροσαρμογή του εύρους των κλιμακίων της φορολογικής κλίμακας, καθώς και των άλλων παραμέτρων (απαλλαγών - εκπτώσεων - αφορολόγητων ποσών...) οι οποίες είναι εκφρασμένες σε απόλυτα ποσά, καθώς και η διατήρηση των φορολογικών συντελεστών στα ίδια επίπεδα.

Η μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, που εδώ και χρόνια παραμένει η ίδια, έχει αποτέλεσμα την αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης των μισθωτών. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης του ΙΝΕ, η ονομαστική αύξηση του 1995, που κυμάνθηκε στο 8 - 10% έφερε φορολογική επιβάρυνση της τάξης του 25% - 30%. Ηδη και φέτος, όπως προκύπτει από τις φορολογικές δηλώσεις που υποβλήθηκαν το 1996, οι μισθωτοί δήλωσαν το 65% του συνολικά δηλωθέντος εισοδήματος και πλήρωσαν το 57% του αναλογούντος φόρου. Από τη μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας και με δεδομένο ότι προς τα πάνω υπάρχει οροφή στο φορολογικό συντελεστή, πλήττονται κυρίως τα μικρά και μεσαία εισοδήματα. Από το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το δεδομένο ότι το φορολογικό μας εισόδημα στηρίζεται κυρίως στην έμμεση φορολογία (68% του συνόλου των εσόδων) και λιγότερο στην άμεση φορολογία (32%) και εφόσον οι έμμεσοι φόροι πλήττουν δυσανάλογα τα χαμηλά εισοδήματα, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση η όποια αύξηση του εισοδήματος των μισθωτών και συνταξιούχων να καταλήγει στην πράξη σε μείωση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της παρουσίασης των θέσεών τους, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις παρέθεσαν παραδείγματα με την επιβάρυνση των χαμηλόμισθων από τη μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας. Σύμφωνα με τα συγκεκριμένα παραδείγματα: Ενας εργαζόμενος που το 1992 δήλωνε εισόδημα 2,5 εκατ. δρχ. πλήρωσε φόρο 60.000 δρχ. Μόνο με την αύξηση του τιμαρίθμου το εισόδημά του το 1996 έφτασε στις 3.917.500 δρχ. και ο φόρος που αντιστοιχεί είναι 272.635 δρχ. Εάν είχε γίνει τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας θα πλήρωνε φόρο 96.675 δρχ., δηλαδή επιβαρύνθηκε με 175.950 δρχ.!

Με τα συγκεκριμένα δεδομένα, οι παραπάνω συνδικαλιστικοί φορείς, θέτουν για άλλη μια φορά την ανάγκη ριζικής μεταρρύθμισης του ισχύοντος φορολογικού συστήματος, για την αποκατάσταση της φορολογικής δικαιοσύνης, στις εξής κατευθύνσεις:

• Τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας και εκλογίκευση αυτής με την πρόσθεση ενδιάμεσων φορολογικών κλιμακίων.
• Αύξηση του αφορολόγητου ποσού στο επίπεδο που κάθε φορά θα διαμορφώνονται οι ετήσιες ακαθάριστες αποδοχές του κατώτερου ημερομισθίου της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ).
• Είσπραξη των βεβαιωμένων φόρων και πάταξη της φοροκλοπής (φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ).
• Αντιστροφή της σχέσης άμεσων - έμμεσων φόρων με στόχο τη μείωση της έμμεσης φορολογίας.
• Επέκταση και διεύρυνση του πόθεν έσχες και των τεκμαρτών δαπανών.
• Επιβολή περιβαλλοντολογικών φόρων στις επιχειρήσεις που ρυπαίνουν το περιβάλλον, κατά τα πρότυπα των άλλων χωρών.
• Υποβολή ταυτόχρονα Ενιαίας Δήλωσης Φορολογίας εισοδήματος και περιουσίας.
• Απλούστευση του φορολογικού συστήματος.
• Αποδέσμευση της υποβολής φορολογικών δηλώσεων από τις οφειλές (καταγραφή φορολογικών υποχρεώσεων).
• Ολοκλήρωση των διαδικασιών μηχανογράφησης όλων των ΔΟΥ και των τελωνειακών υπηρεσιών, ώστε να καταστεί δυνατή η άμεση διασταύρωση στοιχείων.

Βάσω ΜΠΑΡΜΠΑ

Μας συστήθηκε ως Τζο Βαλέντσια,ως πρόεδρος του "Κασάπι" - δηλαδή της Ενωσης Φιλιππινέζων Μεταναστών στην Ελλάδα - και ως πολιτικός μετανάστης, που ζει στη χώρα μας τα τελευταία δέκα χρόνια. Τον γνωρίσαμε - μέσα απ' τη δίωρη και πολλές φορές "εκτός θέματος" συζήτησή μας - ως άνθρωπο ιδιαίτερα ευαίσθητο και προβληματισμένο, αλλά ταυτόχρονα και ως άτομο ανθεκτικό, αισιόδοξο, με οράματα, στόχους και επιθυμίες. Το ένα κομμάτι του εαυτού του, ομολογεί, νιώθει πως ανήκει πια στην Ελλάδα. Το υπόλοιπο μισό, όμως, δεν μπορεί ούτε στιγμή να ξεφύγει από τους δικούς του ανθρώπους, που άφησε πίσω, από το πατρικό του σπίτι, από τις Φιλιππίνες και τα προβλήματά της. "Η ζωή των μεταναστών είναι πάντα δύσκολη. Και η ψυχή τους είναι πάντα γεμάτη νοσταλγία", λέει χαρακτηριστικά.

Ο Τζο αναφέρεται αρχικά στα έντονα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στη χώρα μας οι Φιλιππινέζοι. Προβλήματα που έχουν να κάνουν κυρίως με την άδεια παραμονής και εργασίας, αφού - όπως επισημαίνει - από τους 40.000 Φιλιππινέζους που υπάρχουν στην Ελλάδα, είναι ζήτημα εάν ένα 20% έχει άδεια παραμονής και εργασίας. "Η κατάσταση αυτή μάς κάνει εύκολα θύματα της μαύρης εργασίας", τονίζει ξανά και ξανά ο Τζο. Και μιλά για τους εξευτελιστικούς μισθούς των 100.000 δραχμών που παίρνουν οι Φιλιππινέζοι μηνιαίως, για τις υπηρεσίες που προσφέρουν στα σπίτια των πλουσίων εργοδοτών τους, μιλά για την ανυπαρξία ασφάλισής τους, αλλά και για τη "φιλιππινέζικη κουλτούρα", που θέλει τους ανθρώπους ήρεμους, διαλεκτικούς, χωρίς εντάσεις και καυγάδες. "Τη στάση μας αυτή, που προσδίδει καθαρά τα χαρακτηριστικά της φυλή μας, οι εργοδότες την παρεξηγούν πάντα και τη θεωρούν συμβιβασμό απ' την πλευρά μας", επισημαίνει.

Το θέμα, όμως, που ουσιαστικά θίγει ο Φιλιππινέζος μετανάστης είναι η αναγκαιότητα της σύσφιξης των σχέσεων ανάμεσα στους Ελληνες και τους ξένους. "Για μας είναι πολύ σημαντικό αυτό το ζήτημα. Αν συσφιχτούν αυτές οι σχέσεις, η ξενοφοβία και ο ρατσισμός θα πάψουν να υπάρχουν. Κάνουμε προσπάθειες να σπάσουμε τον κοινωνικό αποκλεισμό, θέλουμε να έχουμε ενεργό ρόλο στην ελληνική κοινωνία", υπογραμμίζει. Θεωρεί πως η χώρα μας είναι σε γενικές γραμμές φιλόξενη, ιδιαίτερα όμως ευχαριστεί και ευγνωμονεί τους συνδικαλιστικούς φορείς, που έχουν μέχρι σήμερα βοηθήσει ουσιαστικά την Ενωση και τις προσπάθειές της.

Ως παράδειγμα, μάλιστα, ανέφερε τον παιδικό σταθμό που λειτουργεί στην πλατεία Αμερικής για τα παιδιά των Φιλιππινέζων. Ενας σταθμός - φιλοξενεί 50 παιδιά - που προέκυψε από τις ανάγκες των γονιών να αφήνουν κάπου τα παιδιά τους τις ώρες που εργάζονται. "Ηταν πολύ σημαντική για μας η υποστήριξη του Λεων. Αυδή. Χάρη στις προσπάθειές του, η σίτιση των παιδιών σήμερα καλύπτεται από το Δήμο Αθηναίων", επισημαίνει.

Τα έξοδά τους πολλά, τα έσοδα λίγα έως ανύπαρκτα. Γι' αυτό οι ανάγκες τους έχουν προσαρμοστεί σ' αυτό που λέγεται "επιβίωση". Ταυτόχρονα όμως προσπαθούν: Να μάθουν καλύτερα ελληνικά (στον παιδικό σταθμό τα απογεύματα λειτουργούν και τμήματα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας για ενήλικους), να συμμετέχουν σε εκδηλώσεις, να συμμετέχουν όπου και όπως μπορούν στα κοινά. "Είμαστε πλέον κομμάτι αυτής της χώρας, τουλάχιστον εμείς έτσι θεωρούμε τους εαυτούς μας. Βλέπω το γιο μου, μαθητής του Λυκείου πλέον, να παίζει καταπληκτικό μπαγλαμά, να αγαπά την ελληνική, λαϊκή και ρεμπέτικη, μουσική, να προτιμά την ελληνική κουζίνα, να έχει Ελληνες φίλους, να έχει ελληνική νοοτροπία και λέω: "Τελικά, το παιδί μου είναι περισσότερο Ελληνας απ' ό,τι Φιλιππινέζος...", καταλήγει ο Τζο Βαλέντσια.

"Πρέπει να ξέρεις πως εκεί κάτω θα χρειαστεί να δουλέψεις πολύ σκληρά. Τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Μη φαντάζεσαι πως θα συναντήσεις τον... παράδεισο". Τα λόγια του ανήμπορου πατέρα και 11.000 δραχμές από τον οικογενειακό τραπεζικό λογαριασμό ήταν ό,τι πήρε μαζί του, πριν 7 χρόνια, ο 17χρονος τότε Ταχίρ Μίτσι.Το όνειρο μιας καλύτερης ζωής και η διάθεσή του να βοηθήσει την οικογένειά του ήταν οι λόγοι που τον οδήγησαν να περάσει, περπατώντας δύο μέρες και δύο νύχτες, απ' την Αλβανία στην Ελλάδα. Πίσω του- στους Αγίους Σαράντα - άφησε τότε τους γονείς, τα τρία αδέλφια του και μόλις 9.000 δραχμές στο οικογενειακό βιβλιάριο...

"Εχω κουραστεί πάρα πολύ εδώ στην Ελλάδα, κυρίως ψυχολογικά. Εχω κουραστεί να αποδεικνύω κάθε ώρα και στιγμή πως δεν είμαι κλέφτης, απατεώνας ή ό,τι άλλο. Εχω κουραστεί να λέω συνεχώς πως ήρθα στην Ελλάδα για να δουλέψω, κι όχι για να σκοτώσω...", λέει ο 24χρονος σήμερα Ταχίρ. Θυμάται με κάθε λεπτομέρεια καθετί που έχει ζήσει από την ημέρα που άφησε το σπίτι και την πατρίδα του, τον Αύγουστο του 1991. Θυμάται το ταξίδι της απόγνωσης, χωρίς φαγητό και νερό για τρεις μέρες. Τους Ελληνες φαντάρους και τη σκληρή αντιμετώπιση που του επιφύλαξαν στο Καλπάκι. Τις ομαδικές απελάσεις και το φόβο που κουβαλούν ακόμα οι Αλβανοί σε κάθε βήμα τους. Θυμάται όλους τους εργοδότες του μέχρι σήμερα, κυρίως όμως τον πρώτο στα Ανω Λιόσια. Δούλεψε εκεί έναν μήνα και πληρωνόταν με 2.500 δραχμές. Δούλευε 12 ώρες την ημέρα... Θυμάται τις οικοδομές, την εποχή που αναγκάστηκε να κάνει μέχρι και τρεις δουλιές ταυτόχρονα (!), θυμάται την γκαρσονιέρα των πρώτων χρόνων όπου ζούσαν μαζί πέντε άτομα.

Σήμερα ο Ταχίρ εργάζεται σε βενζινάδικο, πληρώνεται κανονικά, ζει μαζί με την αδελφή και το γαμπρό του, ενώ μαζεύει λεφτά με την ελπίδα πως κάποια μέρα θα επιστρέψει πίσω στην πατρίδα του, θα βρεθεί ξανά με τους γονείς του."Αν ήξερα ότι θα μπορούσα να βρω μια δουλιά στην Αλβανία που να μου επιτρέπει να ζω, θα γυρνούσα πίσω. Χωρίς συζήτηση. Ομως τα πράγματα, ιδιαίτερα τώρα, είναι πολύ δύσκολα", ομολογεί. Τα πρόσφατα γεγονότα στη χώρα του τα χαρακτηρίζει "σχεδόν αναμενόμενα", ενώ φοβάται το ενδεχόμενο να ξεσπάσει σύντομα πόλεμος στην Αλβανία. Αναπολεί την εποχή Χότζα, "τότε που ο αλβανικός λαός, παρά τις δυσκολίες, έτρωγε κι ένα κομμάτι γλυκό ψωμί". Τότε που ο επίσημος αριθμός των εργαζομένων στη χώρα του, πριν το '89, ξεπερνούσε τους 1.800.000. "Σήμερα μετά βίας εργάζονται 30.000 άνθρωποι, κι αυτοί είναι όλοι αστυνομικοί", λέει χαρακτηριστικά.

Ο Ταχίρ είναι από τους πρώτους Αλβανούς στη χώρα μας, που δραστηριοποιήθηκαν και δημιούργησαν το Σύλλογο Αλβανών Εργατών στην Ελλάδα, που στόχο έχει την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους. "Στην Ελλάδα, υπάρχουν σίγουρα περισσότεροι από 500.000 Αλβανοί, η πλειοψηφία των οποίων είναι θύματα της μαύρης εργασίας. Δουλεύουν για ένα κομμάτι ψωμί, πολλές φορές ούτε γι' αυτό. Πρέπει να οργανωθούμε και σε συνεργασία με ελληνικές οργανώσεις και συνδικαλιστικές παρατάξεις να προσπαθήσουμε να δείξουμε την πραγματική εικόνα του Αλβανού. Του Αλβανού εργάτη κι όχι του Αλβανού εγκληματία. Γιατί απ' τα ΜΜΕ μόνο αυτή την εικόνα βλέπει ο Ελληνας", λέει ο Ταχίρ με παράπονο. Και καταλήγει: "Η αδικία που γνώρισα στην Ελλάδα ήταν το καλύτερο μάθημά μου. Ωρίμασα, μεγάλωσα μέσα απ' όλες αυτές τις δυσκολίες. Αυτή η αδικία με οδήγησε να ασχοληθώ με τα ανθρώπινα δικαιώματα και το Σύλλογο. Παρ' όλα αυτά, όμως, νιώθω την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα μου. Αλλά η ψυχή μου βρίσκεται στη χώρα μου, στο σπίτι μου, σε ό,τι άφησα πίσω. Ξέρω πως κάποια μέρα εκεί θα ξαναγυρίσω"...

Αν και μουσουλμάνος στο θρήσκευμα, θα ήθελε ανήμερα του Πάσχα να συμμετάσχει κι αυτός στο γιορτινό κλίμα της ημέρας. Ομως, το βενζινάδικο πρέπει να λειτουργήσει...

Και νέα ταλαιπωρία θα υποστούν όσοι φορολογούμενοι συμπλήρωσαν με λάθη - ακόμη κι αν αυτό έγινε χωρίς δική τους ευθύνη - τις φορολογικές τους δηλώσεις. Αυτό προκύπτει από εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών προς τις εφορίες και στην οποία αναφέρονται διευκρινίσεις για την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.

Οπως αναφέρεται στη συγκεκριμένη εγκύκλιο, αν κατά την εκκαθάριση διαπιστώνεται ότι ο φόρος που παρακρατήθηκε από κάποιο φορολογούμενο είναι μικρότερος, περισσότερο από το φόρο που του αναλογεί κατά 100 δραχμές, τότε ο φορολογούμενος πρέπει να προσκαλείται από την αρμόδια Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία (ΔΟΥ), προκειμένου να δώσει ...διευκρινίσεις. Οπως καταλαβαίνει ο καθένας, τέτοιες διευκρινίσεις δεν μπορεί να δώσει ο φορολογούμενος αφού η υπόθεση της παρακράτησης φόρου αφορά αποκλειστικά το λογιστήριο της εργασίας στην οποία απασχολείται.

Σύμφωνα με την ίδια εγκύκλιο, ο φορολογούμενος θα προσκαλείται για διευκρινίσεις από τις ΔΟΥ ακόμα και όταν στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος έχει αναγραφεί παρακρατηθείς φόρος μεγαλύτερος του αναλογούντα φόρου. Τέλος, στην εγκύκλιο σημειώνεται ότι αν είναι συμπληρωμένος μόνο ο κωδικός του αναλογούντος φόρου χωρίς τον αντίστοιχο κωδικό του παρακρατηθέντος φόρου, το ποσό αυτό θα θεωρείται και ως παρακρατηθείς φόρος και η εκκαθάριση θα γίνεται με τον αναλογούντα φόρο.

Επίσης, το υπουργείο Οικονομικών έστειλε στους αρμόδιους φορείς την εγκύκλιο για τον τύπο και περιεχόμενο της δήλωσης φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας και δικαιολογητικά έγγραφα που συνυποβάλλονται με αυτή. Οπως σημειώνεται στην εγκύκλιομ η δήλωση αυτή που θα υποβάλλεται σε δύο αντίτυπα θα συνοδεύεταιμ κατά περίπτωση, με τα εξής δικαιολογητικά:

• Τα αποδεικτικά έγγραφα της αντιπροσώπευσης ή πληρεξουσιότητας, όταν η δήλωση υποβάλλεται από αντιπρόσωπο ή πληρεξούσιο του υπόχρεου.
• Πιστοποιητικό της αρμόδιας δημοτικής ή κοινοτικής αρχής, που να αποδεικνύει την ηλικία του επικαρπωτή, όταν δηλώνονται ακίνητα, στα οποία ο φορολογούμενος έχει ισόβια ή αόριστου χρόνου επικαρπία ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα που εξομοιώνεται με την επικαρπία ή έχει ψιλή κυριότητα. Αντί του παραπάνω πιστοποιητικού, είναι δυνατή η προσκόμιση επικυρωμένου φωτοαντίγραφου της αστυνομικής ταυτότητας. Δεν απαιτείται πιστοποιητικό, όταν το εμπράγματο δικαίωμα είναι ορισμένου χρόνου.
• Οταν η δήλωση υποβάλλεται από τους κληρονόμους του υπόχρεου: Στην περίπτωση της εκ διαθήκης διαδοχής, αντίγραφο της διαθήκης και πιστοποιητικό του γραμματέα πρωτοδικών ότι δε δημοσιεύτηκε νεότερη διαθήκη. Στην περίπτωση της εκ διαθήκης διαδοχής, αντίγραφο της διαθήκης και πιστοποιητικό του γραμματέα πρωτοδικών ότι δε δημοσιεύτηκε νεότερη διαθήκη. Στην περίπτωση της εξ αδιαθέτου διαδοχής, πιστοποιητικό της αρμόδιας δημοτικής ή κοινοτικής αρχής, για το είδος και βαθμό συγγένειάς τους με τον κληρονομούμενο ή κληρονομητήριο.

Β. Μ.

Αμπελόκηποι, Ζωγράφου, Παγκράτι, Κυψέλη... Στα σκοτεινά, υγρά υπόγεια αυτών των περιοχών στέγασαν το όνειρο για μια καλύτερη ζωή. "Η ελπίδα δεν έχει το χρώμα της φυλής σου", λένε. "Ο καθένας της δίνει τα χρώματα της ψυχής του", συνεχίζουν με μια διάθεση περισσότερο φιλοσοφική. Ο δρόμος για την... Ιθάκη μπορεί να αποδείχτηκε δύσβατος - σε αρκετές περιπτώσεις ήταν ακόμα και αδιέξοδος - αλλά το όνειρο δείχνουν να μην το έχουν εγκαταλείψει ούτε για μια στιγμή. "Ξέρουμε πως στην πατρίδα μας τα πράγματα είναι χειρότερα. Ξέρουμε επίσης πως αυτό το "ταξίδι" δύσκολα θα έχει επιστροφή. Αλλά δεν εγκαταλείπουμε τον αγώνα", συμπληρώνουν. Η λέξη "ξέρουμε" υπάρχει σχεδόν σ' όλες τις φράσεις τους, όλες οι σκέψεις τους ξεκινούν μ' αυτόν τον τρόπο. Χαμογελούν στην παρατήρηση. "Αυτά που ζούμε ξέρουμε. Κι ονειρευόμαστε πια με μέτρο", απαντούν.

Αυτές τις μέρες η χώρα μας, η χώρα στην οποία ζουν και οι τρεις μετανάστες, ο Αλβανός Ταχίρ Μίτσι, ο Φιλιππινέζος Τζο Βαλένσια και ο Νιγηριανός Γκοντουίν Νσοφόρ, που μίλησαν στο "Ρ", γιορτάζει την "Ανάσταση". Και μπορεί αυτό καθεαυτό να μην απασχολεί άμεσα τους συγκεκριμένους μετανάστες - αφού οι δύο πρώτοι είναι μουσουλμάνοι - ωστόσο η λέξη "ανάσταση" δεν μπορεί να τους είναι αδιάφορη. Γιατί παρά τις δυσκολίες, παρά τα τρομακτικά - πολλές φορές - προβλήματά τους και τις αντίξοες συνθήκες κάτω απ' τις οποίες ζουν και οι τρεις ελπίζουν πως το μέλλον θα είναι καλύτερο. Και οι τρεις συμφωνούν με τη νιτσεϊκή ρήση πως "ό,τι δε σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό". Δείχνουν πως αντέχουν, δείχνουν πως έχουν τη δύναμη να παλέψουν, να διεκδικήσουν, να πετύχουν τελικά το στόχο: Την προσωπική τους ανάσταση. Ασχετα αν και αυτό το Πάσχα, όπως και τα προηγούμενα, θα είναι μακριά από το σπίτι τους, μακριά απ' ό,τι και απ' όσα αγαπούν. Ασχετα αν και αυτό το Πάσχα η ζωή τους θα συνεχίζει να "τσουλάει" στις ράγες της σκληρής, άδικης και πολλές φορές απελπιστικής καθημερινότητάς τους. Μετά από κάθε Γολγοθά, πιστεύουν, έρχεται πάντα η δικαίωση...

Σε κάποια στιγμή της συνέντευξης ένας από τους τρεις μετανάστες δεν μπόρεσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του. Ηταν η στιγμή που προσπαθούσε να περιγράψει τι του λείπει περισσότερο από την πατρίδα του. "Τα πάντα!", ψιθύρισε γυρνώντας μας την πλάτη, ως ύστατη προσπάθεια να περισώσει ό,τι απέμεινε από το "ατρόμητο" προσωπείο του.

Και απ' το νου - ταυτόχρονα - να περνούν σε εικόνες τα "παραμύθια" που σε μεγάλωσαν. Την εποχή που η Ελλάδα ήταν χώρα εξαγωγής, και όχι υποδοχής, μεταναστών. Τότε που ο Ελληνας της Νέας Υόρκης ξεσπούσε σε αναφιλητά στο άκουσμα μιας καμπάνας κι ας ήταν άθεος. Η τότε που η Ελληνίδα της ξενιτιάς - μέσα στη δεκαετία του 60 και του 70 - γύρναγε, έπειτα από 14 ώρες σκληρής δουλιάς, στο ανήλιαγο διαμέρισμα, ζητώντας ξεκούραση μέσα απ' το γράμμα της μάνας. "Σ' ένα χρόνο θα ανταμωθούμε...", παρηγορούσε η μία την άλλη κι ας ήξεραν πως ήταν ψέμα.

"Τα πάντα!", ψιθύρισε για δεύτερη φορά. Αυτός δεν πρόλαβε να δει τη μάνα του. Πέθανε χωρίς να μπορεί να είναι δίπλα της, ούτε καν στην κηδεία...

"Είναι θαύμα πώς καταφέρνουμε εμείς οι Αφρικανοί να επιβιώνουμε στην Ελλάδα. Από την άλλη, όμως, σπανίως σκεφτόμαστε να ξαναγυρίσουμε στην πατρίδα μας. Εκεί τα πράγματα θα είναι πολύ χειρότερα για μας". Με αυτόν τον τρόπο - σχεδόν κυνικό - σκιαγράφησε ο Νιγηριανός Γκοντουίν Νσοφόρ,πρόεδρος του Παναφρικανικού Συνδέσμου Ελλάδας, την κατάσταση των Αφρικανών στη χώρα μας.

Οι περισσότεροι Αφρικανοί - ο Γκ. Νσοφόρ εκτιμά ότι υπάρχουν 20.000 περίπου στην Ελλάδα - βρίσκονται εδώ πάνω από 15 χρόνια, αλλά το κράτος μέχρι σήμερα δεν τους δίνει άδεια παραμονής, με αποτέλεσμα να γεννιούνται τα παιδιά τους και να μην έχουν πιστοποιητικό γεννήσεως. Τυπικά, δηλαδή, είναι σαν να μην υπάρχουν! Ομως ακόμα και όταν βρίσκουν τη δύναμη να χτίσουν μόνοι τους την ελπίδα, η φωνή της σπιτονοικοκυράς στο τηλέφωνο, που "διευκρινίζει" ότι "δε θέλουμε μαύρους στο σπίτι μας", ή το υποτιμητικό βλέμμα του εργοδότη που "ξεκαθαρίζει" - ανεξάρτητα απ' τα προσόντα του ενδιαφερόμενου - ότι "μας χρειάζονται μαύροι για να καθαρίζουν τις σκάλες...", φτάνουν για να την γκρεμίσουν.

"Φοβόμαστε να βγούμε από τα σπίτια μας, μη μας πιάσει η Αστυνομία και μας απελάσουν. Κάποιοι από μας φύγαμε κυνηγημένοι από τις πατρίδες μας, ήρθαμε στην Ελλάδα και ζούμε το ίδιο κυνηγημένοι", λέει χαρακτηριστικά. Εκτιμά πως μόλις 5.000 Αφρικανοί απέκτησαν όλα αυτά τα χρόνια άδεια παραμονής και εργασίας.

Ο Γκ. Νσοφόρ αναφέρει ακόμα πως η πλειοψηφία των Αφρικανών στην Ελλάδα είναι είτε οικονομικοί μετανάστες είτε φοιτητές. "Δυστυχώς, όμως, το χρώμα μας είναι πάντα ανασταλτικός παράγοντας. Ελάχιστοι στην Ελλάδα εμπιστεύονται σε κάποια σημαντική θέση έναν μαύρο, ανεξάρτητα αν έχει τα ανάλογα ή και περισσότερα προσόντα. Ετσι ακόμα και πτυχιούχοι δουλεύουμε πάνω από 12 ώρες τη μέρα, αναγκαζόμαστε για να ζήσουμε να καθαρίζουμε σκάλες, να είμαστε υπηρέτες σε σπίτια πλουσίων, να πουλάμε διάφορα αντικείμενα στους δρόμους", τονίζει με παράπονο.

Και τα προβλήματα δε σταματούν εδώ. Η νοσοκομειακή περίθαλψη είναι γι' αυτούς όρος άγνωστος, η εκπαίδευση γίνεται - όπως γίνεται - μόνο κατόπιν δικής τους πρωτοβουλίας, αφού και αν μπορούν να χώσουν το χέρι βαθιά στην τσέπη. Για τα παιδιά της βρεφικής και νηπιακής ηλικίας υπάρχει ο παιδικός σταθμός στην πλατεία Αττικής, που λειτουργεί με έξοδα του Παναφρικανικού Συνδέσμου και με την υποτυπώδη βοήθεια του Δήμου Αθηναίων. Αξίζει να αναφερθεί πως αυτός ο σταθμός - φιλοξενεί 60 παιδιά - δημιουργήθηκε το 1995 έπειτα από έρευνα που έκανε ο Παναφρικανικός Σύνδεσμος σε σπίτια αφρικανικών οικογενειών, όπου και διαπίστωσε κυριολεκτικά τραγικές καταστάσεις. Αφρικανοί, που εργάζονταν, δεν μπορούσαν να απευθυνθούν πουθενά για βοήθεια, με αποτέλεσμα να αφήνουν τα παιδιά μόνα στο σπίτι για 10-12 ώρες! Για τα μεγαλύτερα παιδιά, όμως, δεν υπάρχει θέση στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας. Οσα κατορθώνουν να τελειώσουν το σχολείο, το οφείλουν στην απόφαση των γονιών τους και στην υπερπροσπάθειά τους να τα στείλουν σε ιδιωτικά σχολεία.

"Είμαστε άνθρωποι, έχουμε δικαιώματα κατοχυρωμένα διεθνώς. Εχουμε δικαίωμα να ελπίζουμε, να ονειρευόμαστε. Η ελπίδα δεν έχει το χρώμα της φυλής σου. Της δίνεις τα χρώματα της ψυχής σου... ", καταλήγει ο Γκ. Νσοφόρ.

Μπέρρυ ΤΣΟΥΓΚΡΑΝΗ

"Η ζωή των μεταναστών είναι πάντα δύσκολη και η ψυχή τους είναι πάντα γεμάτη νοσταλγία", τονίζει ο Τζο από τις Φιλιππίνες

Ολοι οι Αφρικανοί φοβούνται την απέλαση, επισημαίνει ο πρόεδρος του Παναφρικανικού Συνδέσμου Ελλάδας, Γκόντουιν Νσοφόρ

Ζουν στη χώρα μας χωρίς άδεια παραμονής και εργασίας. "Αυτό μας κάνει εύκολα θύματα της μαύρης εργασίας", τονίζουν οι μετανάστες στην Ελλάδα

Κι όμως, παρά τις δυσκολίες, οι μετανάστες προσπαθούν να χτίσουν τη ζωή τους. Οι παιδικοί σταθμοί, που δημιούργησαν οι Αφρικανοί και οι Φιλιππινέζοι, είναι ενδεικτικά παραδείγματα