ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 4 Μάη 2023
Σελ. /24
ΔΙΕΘΝΗ
ΣΕΡΒΙΑ - ΚΟΣΟΒΟ
Ο Μπορέλ μιλά για «μεγάλο κίνδυνο» νέων εντάσεων

Χωρίς πρόοδο τα παζάρια για την «Ενωση Σερβικών Δήμων» στο Κόσοβο

Από τη συνάντηση Βούτσιτς - Κούρτι στις Βρυξέλλες, παρουσία του Ζ. Μπορέλ

Copyright 2023 The Associated

Από τη συνάντηση Βούτσιτς - Κούρτι στις Βρυξέλλες, παρουσία του Ζ. Μπορέλ
Χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα έληξε η προχτεσινή συνάντηση που είχαν στις Βρυξέλλες ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλ. Βούτσιτς και ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Α. Κούρτι, στο πλαίσιο των συνομιλιών υπό την αιγίδα της ΕΕ για μια «εξομάλυνση των διμερών σχέσεων» με βάση τους ευρωατλαντικούς όρους.

Οι δύο πλευρές συμφώνησαν μεν να συνεργαστούν για τον εντοπισμό των αγνοουμένων του πολέμου, ωστόσο εμφανίστηκαν ξανά διαφωνίες για το κρίσιμο θέμα της συγκρότησης της Ενωσης Σερβικών Δήμων στο Κόσοβο.

Ο Κούρτι δήλωσε πως διαφωνεί «ριζικά με το σχέδιο» που υποστηρίζει το Βελιγράδι «διότι αποτελεί άμεση συνέπεια της διακαούς επιθυμίας για μια αντίστοιχη "Σερβική Δημοκρατία" μέσα στο Κοσσυφοπέδιο», παραπέμποντας στη μία από τις δύο οντότητες της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης (τη «Σερβική Δημοκρατία», όπου πλειοψηφούν οι Σερβοβόσνιοι). Ο Κούρτι είπε ότι πρότεινε άλλο «μοντέλο εξομάλυνσης», αναφερόμενος σε φόρμουλα που χρησιμοποιούν Σερβία και Κροατία, συμπληρώνοντας ότι «δεν υπάρχει εξομάλυνση, σχέσεις καλής γειτονίας, χωρίς αμοιβαία αναγνώριση, αλλά και χωρίς σοβαρή, ειλικρινή αντιμετώπιση της προστασίας των εθνικών μειονοτήτων».

Από τη μεριά του ο Βούτσιτς δήλωσε ανήσυχος, λέγοντας ότι «η Πρίστινα δεν θέλει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της».

Ενδεικτικές ήταν και οι δηλώσεις του επικεφαλής της ευρωενωσιακής διπλωματίας, Ζ. Μπορέλ, που συμμετείχε στη συνάντηση, εκφράζοντας φόβους «ότι θα αντιμετωπίσουμε, ίσως - ελπίζω όχι - μια κρίσιμη κατάσταση» και ζητώντας «οι συνομιλίες να συνεχιστούν σύντομα».

Υποστήριξε ότι η κατάσταση ειδικά στο βόρειο Κόσοβο (όπου οι Σέρβοι πλειοψηφούν συντριπτικά και αποχώρησαν από όλα τα τοπικά όργανα, διαμαρτυρόμενοι για τη στάση της Πρίστινας απέναντί τους) «έχει τη δυνατότητα να οδηγήσει σε κλιμάκωση και να υπονομεύσει την εφαρμογή της συμφωνίας για την εξομάλυνση των σχέσεων. Και αυτό δεν είναι αυτό που θέλουμε να συμβεί. Ελπίζω ότι κανείς δεν θέλει να συμβεί».

Επανέλαβε δε ότι «υπάρχει μεγάλος κίνδυνος» και γι' αυτό παρότρυνε «και τα δύο μέρη να βρουν τη λύση που θα επιτρέψει στους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου να επιστρέψουν γρήγορα στους θεσμούς που εγκατέλειψαν τον περασμένο Νοέμβριο».

Νέα παρέμβαση Σμιτ στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη

Την ίδια στιγμή, οι καθυστερήσεις στην ευρωατλαντική πορεία της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης προκάλεσαν νέα παρέμβαση του ύπατου εκπροσώπου Κρίστιαν Σμιτ, του «τοποτηρητή» για την εφαρμογή της Συμφωνίας του Ντέιτον, με βάση την οποία ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1990 το μόρφωμα της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης. Με βάση αυτή τη συμφωνία, ο ύπατος εκπρόσωπος έχει αυξημένες εξουσίες και τον «τελικό λόγο» στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη.

Την περασμένη βδομάδα, προκειμένου να αποτραπεί νέο ναυάγιο στον σχηματισμό κυβέρνησης στην «Ομοσπονδία της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης» (FbiH, η μία από τις δύο οντότητες, όπου πλειοψηφούν μουσουλμάνοι Βόσνιοι και Κροατοβόσνιοι), ο Σμιτ χρησιμοποίησε τις λεγόμενες «εξουσίες της Βόννης», για να οριστικοποιηθεί η έγκριση του νέου υπουργικού συμβουλίου, την οποία μπλόκαρε το βοσνιακό κόμμα Δημοκρατικής Δράσης (SDA).

To SDA είχε έρθει πρώτο σε ψήφους στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, αλλά είχε μείνει εκτός της πολυκομματικής συμμαχίας (άλλων οκτώ κομμάτων, κυρίως βοσνιακών, αλλά και της Κροατικής Δημοκρατικής Ενωσης - HDZ) στην οποία είχε δώσει εντολή σχηματισμού η πρόεδρος της FbiH, Lidija Bradara.

Σημειωτέον ότι ο Σμιτ ανακοίνωσε και συνολικές αλλαγές στον τρόπο έγκρισης του Προέδρου, των αντιπροέδρων και των υπουργικών συμβουλίων, κάτι επίσης ενδεικτικό για τον τρόπο λειτουργίας της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης και το πώς αυτή κόβεται - ράβεται με βάση τις εκάστοτε ανάγκες των «εγγυητών» της Συμφωνίας του Ντέιτον και την εξέλιξη των ευρύτερων ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Υπενθυμίζεται ότι τον διορισμό του Σμιτ στη θέση του ύπατου εκπροσώπου δεν έχουν εγκρίνει Κίνα και Ρωσία.

Αμέριστη ικανοποίηση για τη νέα παρέμβαση Σμιτ έσπευσε να εκφράσει η αμερικανική πρεσβεία στο Σαράγεβο, εμφανίζοντάς την ως αναγκαία για την «επιτυχία μιας βασικής δημοκρατικής διαδικασίας» και σχολιάζοντας ότι η απουσία μιας σταθερής κυβέρνησης στη χώρα «θα ήταν επιβλαβής και αποσταθεροποιητική».

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Νέα αύξηση των επιτοκίων από τη Fed

Σε νέα αύξηση των επιτοκίων δανεισμού προχώρησε χτες η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), παρά τον προβληματισμό για τον ρόλο των διαδοχικών αυτών αυξήσεων στις καταρρεύσεις τριών αμερικανικών τραπεζών - μόλις πριν από λίγες μέρες κατέρρευσε η First Republic Bank - αναδεικνύοντας και με αυτόν τον τρόπο τα μεγάλα αδιέξοδα της αστικής διαχείρισης.

Συγκεκριμένα, η Fed αποφάσισε αύξηση των επιτοκίων κατά 0,25%, στο εύρος του 5,00% - 5,25%.

Η Fed παραμένει προσηλωμένη στην εντολή της για επαναφορά του πληθωρισμού στον στόχο του 2%, επανέλαβε για μια ακόμη φορά ο πρόεδρός της, Τζερόμ Πάουελ, προσθέτοντας παράλληλα ότι «κοιτάζοντας μπροστά, θα ακολουθήσουμε μια προσέγγιση που θα εξαρτηθεί από τα οικονομικά δεδομένα για να προσδιορίσουμε τον βαθμό στον οποίο μπορεί να είναι κατάλληλη η πρόσθετη σύσφιξη πολιτικής».

«Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε περισσότερα εάν χρειαστεί αυστηρότερη περιοριστική νομισματική πολιτική», ανέφερε ο Πάουελ, επισημαίνοντας ότι ο πληθωρισμός βρίσκεται αρκετά υψηλότερα του στόχου του 2% και παρότι έχει μετριαστεί κάπως σε σχέση με τα μέσα του προηγούμενου έτους, παρ' όλα αυτά οι πληθωριστικές πιέσεις παραμένουν ισχυρές.

«Σύσφιξη» στη χορήγηση τραπεζικών δανείων στην Ευρωζώνη

Στο μεταξύ, με φόντο και τις αναταράξεις στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, τη «σφιχτή» χορήγηση δανείων από τις τράπεζες της Ευρωζώνης καταγράφει έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) μετά τη σημαντική αύξηση του κόστους δανεισμού.

Στην έρευνα της ΕΚΤ καταγράφεται πως τα δεδομένα χορηγήσεων δανείων «συσφίχτηκαν περαιτέρω σε ουσιαστικό βαθμό» κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023, με τα επιχειρηματικά και στεγαστικά δάνεια να δίνονται με το σταγονόμετρο.

Πρόσφατα αξιωματούχοι της ΕΚΤ άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας μικρότερης αύξησης των επιτοκίων σήμερα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε περίπτωση που καταγραφόταν «σύσφιξη» των χρηματοπιστωτικών συνθηκών από πλευράς των τραπεζών.

Νέος πρόεδρος στην Παγκόσμια Τράπεζα

Στις 2 Ιούνη θα αναλάβει τα καθήκοντα του προέδρου της Παγκόσμιας Τράπεζας ο 63χρονος Αμερικανο-ινδός Ατζάι Μπάνγκα, που είχε προταθεί ως υποψήφιος για το αξίωμα από την κυβέρνηση του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν.

Ο Ατζάι Μπάνγκα διετέλεσε υψηλόβαθμο στέλεχος του επενδυτικού μετοχικού αμοιβαίου κεφαλαίου «General Atlantic», πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας συμμετοχών «Exor», της οικογένειας Ανιέλι και διευθύνων σύμβουλος της «MasterCard».

Ο Μπάνγκα θα αντικαταστήσει τον οικονομολόγο Ντέιβιντ Μάλπας, πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος του αμερικανικού ομοσπονδιακού υπουργείου Οικονομικών επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ, που παραιτήθηκε προτού λήξει η πενταετής θητεία του.

ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ
Μακελειό από 13χρονο μαθητή σε σχολείο

Τουλάχιστον 8 μαθητές και ένας φύλακας σκοτώθηκαν χτες σε δημοτικό σχολείο στο κεντρικό Βελιγράδι, όπου ένας έφηβος μαθητής άρχισε να πυροβολεί αδιακρίτως, με βάση τις πρώτες πληροφορίες.

Αλλα 6 παιδιά τραυματίστηκαν, όπως και η δασκάλα της τάξης στην οποία μπήκε ο 13χρονος δράστης, που φοιτούσε κι αυτός στο συγκεκριμένο σχολείο. Δύο από τα τραυματισμένα παιδιά νοσηλεύονταν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Ιδιαίτερα κρίσιμη ήταν η κατάσταση μιας ακόμα μαθήτριας, η οποία υποβλήθηκε σε επέμβαση.

Το περιστατικό σημειώθηκε στο δημοτικό Vladislav Ribnikar στην περιοχή Vracar της σερβικής πρωτεύουσας, λίγο πριν από τις 9 το πρωί.

Σύμφωνα με την πρώτη ενημέρωση από την αστυνομία, ο έφηβος χρησιμοποίησε δύο όπλα που κατείχε ο πατέρας του. Ο μαθητής συνελήφθη, όπως και οι γονείς του. Οι αρχές έκαναν λόγο για σχεδιάγραμμα που βρέθηκε, με τους μαθητές που είχε σχεδιαστεί να «εξοντωθούν». Γονείς μαθητών του σχολείου έκαναν πάντως λόγο για «έναν ήσυχο και καλό μαθητή».

Ο Σέρβος Πρόεδρος, Αλ. Βούτσιτς, δήλωσε ότι το αγόρι «θα μεταφερθεί σε εξειδικευμένο τμήμα ψυχιατρικής κλινικής», χωρίς άλλες διευκρινίσεις. Η κυβέρνηση κήρυξε τριήμερο πένθος.

  • Σε μια παράλληλη εξέλιξη, δύο μαθήτριες (ηλικίας 7 και 8 ετών) τραυματίστηκαν σοβαρά χτες στο Βερολίνο, όταν ένας ενήλικος τους επιτέθηκε με μαχαίρι. Τα κορίτσια μεταφέρθηκαν με ελικόπτερο σε νοσοκομείο ενώ μέχρι το βράδυ δεν είχαν γίνει γνωστές λεπτομέρειες για την επίθεση και τον δράστη.
ΤΟΥΡΚΙΑ
Μικρές διαφορές στις δημοσκοπήσεις και νέες καταγγελίες

Μικρή διαφορά μεταξύ των Ερντογάν - Κιλιτσντάρογλου, αλλά και τον δεύτερο πολύ κοντά στην εκλογή από τον πρώτο γύρο, δείχνει νέα δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε ενόψει των προεδρικών εκλογών της 14ης Μάη στην Τουρκία.

Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, ο νυν Πρόεδρος της χώρας και εκ νέου υποψήφιος, Ρ. Τ. Ερντογάν, συγκεντρώνει το 47,1%, ενώ ο βασικός υποψήφιος της αστικής αντιπολίτευσης, Κ. Κιλιτσντάρογλου συγκεντρώνει το 49,4%.

Στο μεταξύ, το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα CHP του Κιλιτσντάρογλου κατήγγειλε ότι το TRT - το μεγαλύτερο δημόσιο δίκτυο ενημέρωσης της χώρας - στο χρονικό διάστημα ανάμεσα στην 1η Απρίλη και την 1η Μάη αφιέρωσε 32 ώρες για ομιλίες και συνεντεύξεις του Ερντογάν, αλλά μόλις 32 λεπτά για αντίστοιχες εμφανίσεις του Κιλιτσντάρογλου. Επίσης, για την προβολή του ηγέτη του Εθνικιστικού Κινήματος (ΜΗΡ), Ντ. Μπαχτσελί, στενού συνεργάτη του ΑΚΡ, αφιερώθηκαν 25 ώρες, ενώ για την προβολή της Μεράλ Ακσενέρ, επικεφαλής του «Καλού Κόμματος» (ΙΥΙ) που συνεργάζεται με το CHP, μόλις 10 λεπτά.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο αντιπρόεδρος του CHP και βουλευτής, Τσανάκαλε Μουχαρέμ Ερκέκ, υποστήριξε χτες σε σχετική συνέντευξη ότι το υπουργείο Εσωτερικών οργανώνει μια «δομή παράλληλη» στην Ανώτατη Εκλογική Αρχή, καταγγέλλοντας ουσιαστικά σχέδια διαστρέβλωσης των εκλογικών αποτελεσμάτων.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ