"Ενυδρείο".Ενα κοινωνικό, προοδευτικό έργο μέσα στο οποίο καθρεφτίζονται οι σχέσεις των σύγχρονων ανθρώπων, ανθρώπων που μεταμορφώνονται σε παμφάγα ζώα, προκειμένου να πλουτίσουν και να ανέλθουν κοινωνικά. Στο "Ενυδρείο",που παρουσιάζεται, στο θέατρο "Σταθμός" (Ουγκώ 55, πλατεία Καραϊσκάκη, παραπλεύρως του "Περοκέ"), ο Κώστας Μουρσελάς επιχειρεί την απεικόνιση της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, μέσα από τη ζωή μιας τάξης ανθρώπων που χαρακτηρίζεται από τη διάβρωση αξιών, συναισθημάτων, ιδεών.

- Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι και πώς οδηγήθηκαν στη διάβρωση;

- Είναι όλοι όσοι από διάφορες επιρροές - λέει ο Τάσος Χαλκιάς - διαλέγουν τους λεγόμενους εύκολους και γρήγορους δρόμους. Είναι οι δρόμοι εκείνοι που ευνοούν την αναρρίχηση, η οποία έχει και το ανάλογο κόστος. Στην πορεία αυτή προς την "κορφή", στη γρήγορη επαγγελματική και κοινωνική εξέλιξη, τέτοιοι άνθρωποι δε σταματούν μπροστά σε τίποτε.

- Ουσιαστικά έχουν ξεπουληθεί. Εχουν πουλήσει τα όνειρά τους;

- Στην ουσία ναι. Μπροστά στο χρήμα και τη γρήγορη κοινωνική άνοδο και αναγνώριση δεν υπολογίζουν ούτε τον εαυτό τους, ούτε την αξιοπρέπειά τους και σίγουρα μπορούμε να πούμε ότι είναι ξεπουλημένοι άνθρωποι.

- Και τι κρίμα, κάποιοι από αυτούς είναι οι ίδιοι άνθρωποι που κάποτε ονειρεύτηκαν, οραματίστηκαν και ίσως πάλεψαν για κάποια όνειρα, τα οποία σήμερα ξεπηδούν μόνο ως μνήμες ονείρων, χαμένων ονείρων...

- Σίγουρα είχαν όνειρα, είχαν ιδέες που κάποτε τους βασάνισαν, ίσως και

να πολέμησαν και να αγωνίστηκαν γι' αυτές, αλλά το βέβαιο είναι ότι κάποια στιγμή τις άφησαν πίσω τους, τις ξέχασαν. Κάποια στιγμή σταμάτησαν να αγωνίζονται. Αυτό είναι που τους έχει αλλοτριώσει, που τους έχει βάλει στο ενυδρείο και τους έχει αφήσει να κυκλοφορούν σαν χρυσόψαρα, ή σαν απλά ψάρια, σε ένα ενυδρείο σαρκοβόρων ψαριών, που το ένα τρώει το άλλο.Αφησαν πίσω τους ιδέες και αξίες και σταμάτησαν να αγωνίζονται γι' αυτές. Δεν αρνήθηκαν, μάλιστα, να χαλαρώσουν τη συνείδηση τους, τις αισθήσεις τους και να αφεθούν στο έλεος των άλλων, να σέρνονται από τους άλλους και πραγματικά να μην έχουν βούληση, να μην έχουν προσωπικότητα.

- Ομως δεν είναι ευτυχισμένοι άνθρωποι. Τελικά, οι επιλογές όταν δε συμβαδίζουν με τα όνειρά μπορούν να κάνουν δυστυχισμένους τους ανθρώπους;

- Απόλυτα δυστυχισμένους και έρμαια μιας κατάστασης που δεν έχει γυρισμό. Υπάρχουν κάποιες φράσεις στο έργο κλειδιά. Ο Δημήτρης, συμβιβασμένος και διαβρωμένος άνθρωπος λέει "η αλήθεια είναι ότι άμα συνηθίσεις σε έναν τρόπο ζωής δύσκολα βγαίνεις από αυτόν". Η συνήθεια καταλήγει να είναι συναίσθημα. Ευτυχώς, όμως, στο βάθος της ψυχής κάποιων προσώπων του έργου υπάρχει η αυτοκριτική. Μια αυτοκριτική που μπορεί να μην συντελεί στο να τα "βροντήξουν", αλλά υποδηλώνει μια ελπίδα. Γιατί ως γνωστό η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Υπάρχει, λοιπόν, πάντα η ελπίδα ότι κάποιοι από αυτούς μπορεί να τα βροντήξουν, όπως ευτυχώς και συμβαίνει.

- Από τη μια υπάρχει ο Δημήτρης, ο οποίος έχει αλλοτριωθεί πλήρως, που δεν μπορεί να κάνει βήμα έξω από το ενυδρείο, που έχει γίνει και μέθυσος,για να αντέξει και από την άλλη είναι ο φίλος του ο Ανέστης, ελεύθερος, ανεξάρτητος. Είναι απίστευτο πόσο ο Δημήτρης "κρατιέται"από το φίλο του και τη ζωή εκείνου.

- Ο φίλος του είναι ο αντίποδάς του. Εχει ανάγκη, έστω κι αν ο ίδιος δεν μπορεί να είναι σαν αυτόν, κάτι να τον υποκαθιστά, κάτι να υπάρχει. Δηλαδή αυτός στην αξία του φίλου του, που δεν έχει αλλοτριωθεί, βλέπει ένα αδύνατο μέρος του εαυτού του. Ελπίζει σ' αυτόν. Του λέει "προχώρα εσύ. Τέλειωσε ηρωικά μια ζωή όχι σαν εμένα. Γιατί εγώ είμαι ξοφλημένος. Μείνει ποιητής όπως είσαι. Οσο εσύ υπάρχεις θα πιστεύω ότι υπάρχει ελπίδα. Αν κι εσύ πάψεις να υπάρχεις τότε χάθηκα".

- Οπως είπατε και πριν, υπάρχουν και οι άνθρωποι που μπορούν ακόμη να ελπίζουν κι αυτό μας κάνει να ελπίζουμε όλοι.

- Αλίμονό μας αν δεν υπήρχαν. Είναι σα να σκοτώνουμε οι ίδιοι την ελπίδα. Οχι μόνο υπάρχουν, αλλά ίσως είναι και οι περισσότεροι. Απλά είναι η πνιγμένη φωνή. Είναι η φωνή, που σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις θα αποκτήσει όγκο και θα ακουστεί. Δυστυχώς έχει κάπου λουφάξει. Και εδώ αναφέρομαι σε ανθρώπους του πνεύματος που φαίνεται να σιωπούν, ίσως από απογοήτευση, ίσως επειδή θεωρούν τη φωνή τους φωνή βοώντος. Δε συμφωνώ, όμως. Πιστεύω ότι αυτοί οι άνθρωποι όχι μόνο έχουν θέση στην κοινωνία και τις εξελίξεις της, αλλά ποτέ δεν πρέπει να σιωπούν. Πάντα πρέπει να βροντοφωνάζουν, είτε το έργο τους είτε με την ίδια τους τη φωνή. Αυτή η σιωπή έχει δώσει την πλήρη "ελευθερία", που αγγίζει πια τα όρια της ασυδοσίας, στους πολιτικούς να συμπεριφέρονται όπως αυτοί θέλουν, στοχεύοντας σε πράγματα που δεν προχωρούν την κοινωνία.Και όλοι εμείς μπορεί να σερνόμαστε πίσω από ένα σιδηρόδρομο, πίσω από ένα πλοίο, το οποίο ανεξάρτητα αν μας αρέσει ή δε μας αρέσει, λίγο - πολύ ο καθένας το έχει "προσκυνήσει". Είναι τεράστιο λάθος βέβαια αυτό. Ομως, σ' αυτή την πορεία, αν δηλαδή, προχωράμε σε ένα τούνελ βαθύ, που κάπου μπορεί να έχει ένα τέλος, ή σε μια τρύπα βαθιά, που κάπου μπορεί να έχει έναν πάτο, είμαι βέβαιος ότι πριν το φτάσουμε, θα ξεπηδήσουν φωτιές. Οι λάμψεις δεν μπορεί να κρατήσουν τον κόσμο αιχμάλωτο για πολύ ακόμη.Αυτό το μήνυμα βγαίνει και από το έργο. Ο Ανέστης και η Αλεξάνδρα φεύγουν από το ενυδρείο. Η φυγή της Αλεξάνδρας, όμως, αποκτά μεγαλύτερη σημασία, γιατί αυτή έζησε μέσα σ' αυτό. Το απέρριψε και έφυγε, στην ουσία έρημη και μόνη. Ο Ανέστης δεν μπήκε ποτέ. Κατόρθωσε να μείνει έξω. Η Αλεξάνδρα, όμως, το έζησε, το έφτυσε και έφυγε.

Το "Ενυδρείο" ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Δημήτρη Εξαρχου,σκηνικά - κοστούμια Σίμου Καραφύλλη.Παίζουν: Τάσος Χαλκιάς, Πένη Παπουτσή, Κατερίνα Διδασκάλου, Νίκος Αλεξίου, Περικλής Αλμπάνης, Αγγελική Βελουδάκη, Γιώργος Χαδίνης, Γρηγορία Λυρά.

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ

λ13

Μ Ι Α Σ Χ Ε Σ Η

Ζ Ω Η Σ:

Παιδί και

παιχνίδια

Μιλά στο "Ρ" η Μ. Χουρδάκη, καθηγήτρια Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Κρήτης, η οποία χαρακτηρίζει το παιχνίδι ισχυρή ανθρώπινη ανάγκη που προετοιμάζει το παιδί για όλη τη διάρκεια της ζωής του

Σελίδες 8 - 9

Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Σ Μ Ο Σ

Στην υπηρεσία

του ιδιωτικού

τομέα

το υπουργείο Πολιτισμού. Το πέρας του 1997 τυχαίνει να συμπίπτει, σχεδόν, με το πέρας ενός έτους με υπουργό Πολιτισμό τον Ευάγγελο Βενιζέλο. "Διπλός" απολογισμός, λοιπόν, ο φετινός, αφού τα τεκταινόμενα στο πολιτιστικό τοπίο και ειδικότερα σε ό,τι αφορά την πολιτιστική κληρονομιά σχετίζονται άμεσα με τις επιλογές της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟ

Σελίδα 3

λ13

Α Θ Λ Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ

Ανασκόπηση 1997

Τι έγινε στο στίβο, στα βαριά αθλήματα, στις καταδύσεις, στη συγχρονισμένη κολύμβηση, στην κωπηλασία, στην ιστιοπλοϊα, στην κολύμβηση και την ποδηλασία και όχι μόνο

Σελίδες 14 - 15