Σε οικονομική αιμορραγία, που ξεπερνά τα δύο δισ. δραχμές, υποβλήθηκαν στην ώρα της ανάγκης 105.000 ασθενείς που επισκέφτηκαν τα ιδιωτικά ιατρεία στα δημόσια νοσοκομεία, τα οποία πριν ένα χρόνο η κυβέρνηση τα παρουσίασε ως τη μεγάλη καινοτομία που θα διευκόλυνε τους ασθενείς να αποφύγουν τις ουρές και να έχουν το γιατρό της προτίμησής τους, όπως έλεγε ο πρώην υπουργός Υγείας Αλ. Παπαδόπουλος. Ομως, ένα χρόνο μετά εκείνο που προκύπτει είναι ένα ακόμα χαράτσι, με τις ουρές να μεγαλώνουν και να αυξάνονται τα εμπόδια της πρόσβασης στις υπηρεσίες του δημόσιου συστήματος Υγείας.

Τα στοιχεία που δημοσιεύει σήμερα ο «Ρ» προκύπτουν απ' τις απαντήσεις που έδωσε ο υφυπουργός Υγείας, Εκτωρ Νασιώκας, σε Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων των βουλευτών του ΚΚΕ Παναγιώτη Κοσιώνη και Γιώργου Χουρμουζιάδη για τη λειτουργία των απογευματινών ιατρείων σε όλη τη χώρα. Τα στοιχεία αφορούν - κατά βάση - στο πρώτο εξάμηνο της λειτουργίας του θεσμού, που όσο κι αν δεν είχε τα προσδοκώμενα για την κυβέρνηση αποτελέσματα εντούτοις αποτελεί έναν βασικό μοχλό στην επιχείρηση εμπορευματοποίησης του εναπομείναντος δημόσιου συστήματος Υγείας.

Οπως, λοιπόν, φαίνεται στο συνοπτικό πίνακα που δημοσιεύουμε, τα ιδιωτικά ιατρεία λειτουργούν σε 84 απ' τα 134 συνολικά νοσοκομεία. Τα έσοδα των νοσοκομείων από ιδιώτες - αυτά δηλαδή που πλήρωσαν οι ασθενείς απ' την τσέπη τους - ανέρχονται σε 6.267.547,7 ευρώ (2,1 δισ. δραχμές). Αν προστεθούν και οι πληρωμές απ' τα ασφαλιστικά ταμεία (1.951.538,3 ευρώ) τότε οι πληρωμές ξεπερνούν τα 2,7 δισ. δραχμές.

Τα περισσότερα έσοδα από τους ιδιώτες τα έχει το Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» με 405.987 ευρώ, ενώ ακολουθούν το ΚΑΤ με 395.441 ευρώ και ο «Ευαγγελισμός» με 366.210 ευρώ. Στα έσοδα απ' τα ασφαλιστικά ταμεία προηγείται το Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» με 941.386 ευρώ καθώς στο νοσοκομείο αυτό γίνονται αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες (Μια αξονική χρεώνεται 71 ευρώ με βάση το τιμολόγιο του δημοσίου, ενώ μια μαγνητική καλύπτεται ολόκληρη απ' τον ΟΓΑ με 236 ευρώ).

Βέβαια, τα περισσότερα έσοδα από τα ασφαλιστικά ταμεία είναι απλώς εγγεγραμμένα ως αξιώσεις απ' αυτά, με δεδομένο ότι δεν μπορούν να πληρώσουν.

Σε επίπεδο ΠεΣΥ τα περισσότερα έσοδα από ιδιώτες καταγράφηκαν στο Α΄ Αττικής (1.700.161 ευρώ) όπου έγιναν και οι περισσότερες επισκέψεις (28.327 ασθενείς).

Τα συνολικά έσοδα των γιατρών και του λοιπού προσωπικού περιορίζονται μόλις σε 5 εκατ. ευρώ. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι τα ποσοστά αυτών που παίρνουν μέρος στα απογευματινά ιατρεία είναι πολύ μικρά.

Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία από όλα τα ΠεΣΥ για τα «κλεισμένα ραντεβού», εντούτοις προκύπτει μια φθίνουσα τελικά προσέλευση. Μόνο σε ορισμένα νοσοκομεία, όπως το Μαιευτήριο «Ελενα» ή σε κάποια πανεπιστημιακά, γίνονται πρόσθετες, απ' τα προκαθορισμένα ραντεβού, επισκέψεις.

Η πρώτη εντύπωση πάντως απ' την ανάγνωση των στοιχείων είναι πως κυρίως στην περιφέρεια ο θεσμός υπάρχει μόνον κατ' όνομα. Αυτό δεν αναιρεί βέβαια το χαρακτήρα της επιχείρησης ιδιωτικοποίησης και δείχνει τη φορά των πραγμάτων: Οτι δηλαδή σε εκείνα τα νοσοκομεία που δεν υπάρχουν έσοδα τα ιδιωτικά ιατρεία θα σταματήσουν να λειτουργούν ή θα λειτουργούν χωρίς αντίκρισμα για όσους παίρνουν μέρος σε αυτά, ενώ στα λεγόμενα μεγάλα νοσοκομεία η «πελατεία» - όπως αποκαλούνται εκσυγχρονιστικά οι ασθενείς - θα αυξάνεται.

Ετσι λοιπόν τα πρώτα συνοπτικά στοιχεία πιστοποιούν την προειδοποίηση ότι και με τα απογευματινά ιατρεία θα ενισχύεται ο διαχωρισμός των νοσοκομείων σε πλούσια και φτωχά, με αντίστοιχες υγειονομικές παροχές ανάλογα με τα έσοδα που θα έχουν από τους ασθενείς.

Με σημαία την υποτιθέμενη «αναβάθμιση της ποιότητας περίθαλψης των πολιτών» ξεκίνησε πέρσι, εν μέσω των γιορτών των Χριστουγέννων, το υπουργείο Υγείας την εκστρατεία του προκειμένου να λειτουργήσουν από την 1.1.2002 τα ιδιωτικά ιατρεία που δημιούργησε, βάζοντας ένα ακόμα λιθαράκι στην εμπορευματοποίηση του συστήματος Υγείας, αλλά και για να προσελκύσει «πελάτες».

Της εκστρατείας ηγήθηκε τότε, υπό την καθοδήγηση του πρώην υπουργού Υγείας Αλ. Παπαδόπουλου, ο υφυπουργός Εκτ. Νασιώκας. Ο υφυπουργός, ακολουθούμενος από τις τηλεοπτικές κάμερες, πήρε κυριολεκτικά σβάρνα τα νοσοκομεία, για να διαφημίσει το «νέο θεσμό», που ερχόταν, κατά τις εκφράσεις του, «να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά», «να καταπολεμήσει τη δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία» και «να φτιάξει ένα σύστημα παραγωγικό και αποτελεσματικό». Η μόνη ...ταραχή βέβαια που προκλήθηκε αφορά στις τσέπες των ασθενών οι οποίοι καλούνται να πληρώσουν βαρύ χαράτσι την ώρα της ανάγκης, για υπηρεσίες που έχουν πληρώσει και ξαναπληρώσει και δικαιούνται να τους παρέχονται δωρεάν και ισότιμα από το κράτος.

Τα ποσά που καλούνται να πληρώσουν οι ασθενείς (φαίνονται και στον πίνακα) ξεκινούν από 30 ευρώ και φτάνουν τα 90! Τα ποσά αυτά, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, κατανέμονται, το 60% στους γιατρούς που διενεργούν τα απογευματινά ιδιωτικά ιατρεία και το 40% παρακρατείται από το νοσοκομείο. Από το προϊόν του ειδικού λογαριασμού, που παρακρατείται από το νοσοκομείο, το νοσηλευτικό, τεχνολογικό, διοικητικό και λοιπό προσωπικό, που απασχολείται στα ιδιωτικά ιατρεία, αμείβεται με 10 ευρώ, ανά ώρα απασχόλησης έκαστος.

Το τηλεφωνικό ραντεβού «184» στο ΙΚΑ λειτουργεί πιλοτικά σε 60 υγειονομικές μονάδες του Ιδρύματος πάνω από τέσσερις μήνες. Η λειτουργία του διαφημίστηκε από τηλεοράσεως απ' τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κ. Σημίτη, ως τον τρόπο που θα απάλλασσε τους ασφαλισμένους του Ιδρύματος - και ιδιαίτερα τους συνταξιούχους - απ' τη βάσανο της ουράς.

Ομως οι ευεργετικές διορθώσεις εξαφανίστηκαν μέσα στη χοάνη των μεγάλων αναγκών του Ιδρύματος. Οπως λόγου χάρη, ενώ κάποιος μπορεί να βρίσκει γιατρό, δεν μπορεί να έχει στη συνέχεια σειρά για τις εργαστηριακές εξετάσεις. Κι εκεί δημιουργείται η μεγάλη καραμπόλα όπου εξουθενώνονται ασφαλισμένοι και εργαζόμενοι στο ΙΚΑ.

Επί της ουσίας όμως του προγράμματος απαντά μελέτη που έκανε ο Μόδης Γούναρης για λογαριασμό του Συλλόγου Γιατρών του ΙΚΑ Θεσσαλονίκης στις υγειονομικές μονάδες του Ιδρύματος Εύοσμου, Αμπελοκήπων και Πύλης Αξιού. Οπως φαίνεται και στο συγκριτικό Πίνακα που δημοσιεύουμε - και σχολιάζει ο γιατρός που έκανε την έρευνα - «σαφέστατα βγαίνει το συμπέρασμα ότι οι "ουρές" ίσως να καταργήθηκαν έξω απ' τα ιατρεία του ΙΚΑ αλλά η αναμονή μέχρι να δουν το γιατρό που παραμένει όπως ήταν».

Ετσι λοιπόν, όπως φαίνεται και στο συγκριτικό Πίνακα, ο μέσος όρος αναμονής στους οφθαλμιάτρους τον Απρίλη ήταν 20,1 εργάσιμες μέρες και τον Αύγουστο 17,4 μέρες. Εκείνο το στοιχείο που στην κυριολεξία τσακίζει κόκαλα είναι πως οι γιατροί του ΙΚΑ καλούνται να εξετάσουν εμβόλιμα τα λεγόμενα επείγοντα περιστατικά.

Στον Πίνακα φαίνεται ότι οι ι οφθαλμίατροι βλέπουν μέχρι και 336 (!) επείγοντα περιστατικά. Συνοψίζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας ο Μ. Γούναρης σημειώνει ότι και μέσα απ' το πιλοτικό πρόγραμμα του «184» φάνηκαν «οι τραγικές ελλείψεις που υπάρχουν και σε επίπεδο υποδομής και επίπεδο προσωπικού».

Κι ενώ υπάρχουν τέτοιες τεκμηριωμένες μελέτες - και χωρίς κόστος - απ' τους λειτουργούς υγείας του ΙΚΑ, η πλειοψηφία της διοίκησης του Ιδρύματος προχώρησε στην εκπόνηση μελέτης -κάμποσων εκατομμυρίων δραχμών - που θα εξετάσει τα αποτελέσματα της ικανοποίησης των τηλεφωνικών ραντεβού. Μάλιστα, σύμφωνα, με μελέτη που έγινε για λογαριασμό του ΙΚΑ, η καινούρια υπηρεσία συνέβαλε στην αύξηση της συνολικής ικανοποίησης των ασφαλισμένων μόλις κατά 6,8% (5/11/2002).

Κι ύστερα από όλα αυτά, ήρθε ο διορισμένος απ' την κυβέρνηση διοικητής του ΙΚΑ Μ. Νεκτάριος να δηλώσει (27.11.2002) ότι για τις καραμπόλες στο «184» φταίνε οι ίδιοι οι ασφαλισμένοι που δεν προσέρχονται στα ραντεβού και ότι θα τους νουθετήσει με επιστολές...