"Ο δικαστής πρέπει να είναι αμείλικτος σε κάθε περίσταση μεγαλεμπόρου - μεγαλοδιακινητή, ενώ στις ηπιότερες παραβάσεις θα ενεργεί κατ' έμφρονα και δίκαια κρίση αναγνωρίζοντας για τους χρήστες το δικαίωμα: στη ζωή, στην αλληλεγγύη, στην κοινωνική βοήθεια και στην ευκαιρία να ανανήψει", τονίζει ο Εισαγγελέας Εφετών Αθήνας Ανδρέας Φάκος στη συνέντευξή του προς το "Ρ".

Ο Ανδρέας Φάκος - είναι και αντιπρόεδρος του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) - απαντά σε κρίσιμα ερωτήματα.

- Είναι επαρκής ή όχι η ελληνική νομοθεσία για τα ναρκωτικά;

Α. Φ.: Υπάρχει κοινή διαπίστωση ότι η ελληνική νομοθεσία για τα ναρκωτικά είναι επαρκής για την πάταξη των μεγαλεμπόρων και μεγαλοδιακινητών, σύγχρονη, δε, φιλελεύθερη και δημοκρατική ως προς την ποινική αντιμετώπιση των χρηστών.

Το νομικό οπλοστάσιο για τους μεγαλεμπόρους και μεγαλοδιακινητές είναι σημαντικό. Για τα βασικά εγκλήματα (πώληση - αγορά - κατοχή - καλλιέργεια- εισαγωγή κλπ. ) το άρθρο 5 του νόμου 2161/93 προβλέπει κάθειρξη 10 - 20 έτη και χρηματική ποινή.

Για τις διακεκριμένες πράξεις (εισαγωγή ή διακίνηση σε: Σχολικές Μονάδες - Αθλητικούς Χώρους - Στρατιωτικές Μονάδες κλπ.) το άρθρο 6 προβλέπει κάθειρξη 15 - 20 ετών και χρηματική ποινή.

Για τις επιβαρυντικές περιστάσεις (κατ' επάγγελμα - κατά συνήθεια - υπότροπος - ενεργεί με σκοπό να προκαλέσει χρήση από ανηλίκους - χρήση όπλων για διαφυγή) το άρθρο 8 προβλέπει ισόβια κάθειρξη.

- Οι περιστασιακοί χρήστες πώς αντιμετωπίζονται;

Α. Φ.: Το άρθρο 12 (προμήθεια και κατοχή για δική του αποκλειστικά χρήση, χρήση, καλλιέργεια ινδικής κάνναβης σε μικρό αριθμό για δική του χρήση) προβλέπει φυλάκιση κατ' αρχήν, με εναλλακτικές δυνατότητες "πέραν της φυλάκισης". Επίσης προβλέπει αναστολή προόδου δίκης και παρακολούθηση θεραπευτικού προγράμματος απεξάρτησης, οπότε αν ο χρήστης δείξει "θετική στάση" κρίνεται ατιμώρητος, αν όμως τηρήσει περαιτέρω "αρνητική στάση", ανακαλείται η αναστολή και δικάζεται κατ' ουσίαν.

Μπορεί ακόμη να κριθεί ατιμώρητος και χωρίς υποχρέωση παρακολούθησης θεραπευτικού προγράμματος, αν συντρέχουν οι όροι της παραγράφου 3 του άρθρου 12 (δηλαδή, αν διαπιστώσει το Δικαστήριο ή το Δικαστικό Συμβούλιο τη μη πιθανότητα επανάληψης της πράξης μετά από εκτίμηση των περιστάσεων, της προσωπικότητας, της συμπτωματικής τέλεσης).

Για τους τοξικομανείς - όσους δηλαδή δεν μπορούν να αποβάλουν με δικές τους δυνάμεις την έξη της χρήσης, το άρθρο 13 προβλέπει τα εξής:

• Κρίνονται ατιμώρητοι για χρήση κλπ. (πράξεις του άρθρου 12).
• Κάθειρξη 5 - 10 ετών για πράξεις του άρθρου 5.
• Κάθειρξη 5 - 20 ετών για πράξεις του άρθρου 6 και 8 (διακεκριμένες περιπτώσεις και επιβαρυντικές περιστάσεις).

Η "αχίλλειος πτέρνα" βρίσκεται στην πραγματογνωμοσύνη προς διαπίστωση της"τοξικομανίας". Ενώ με την Α2β/3982/1987 απόφαση του υπουργού Υγείας προβλέπονται ενιαία επιστημονικά κριτήρια για διάγνωση της εξάρτησης, ύστερα από "εργαστηριακό και κλινικό έλεγχο σε δημόσιο νοσηλευτικό ίδρυμα", μέχρι σήμερα (μετά την πάροδο 11 ετών) τα Νοσοκομεία της χώρας μας, επικαλούμενα έλλειψη υποδομής, δε δέχονται να ενεργήσουν τον παραπάνω έλεγχο.

Εδώ χρειάζεται η άμεση επέμβαση της πολιτείας, ώστε να υλοποιηθεί η παραπάνω Υπουργική Απόφαση και να εκλείψει η αμφισβήτηση και η καχυποψία της ψυχιατρικής πραγματογνωμοσύνης που ενεργείται εκτός Νοσοκομείου και που κοστίζει περισσότερα χρήματα στο δημόσιο και της οποίας το κύρος και η αξιοπιστία της βάλλονται συχνά.

- Τι πρέπει να έχει κατά νου ένας δικαστής όταν αντιμετωπίζει μια υπόθεση ναρκωτικών;

Α. Φ.: Ο δικαστικός λειτουργός πρέπει να αποκτήσει ενημέρωση ως προς τις εξαρτησιογόνες ουσίες, την αιτιολογία της χρήσης, τις υπηρεσίες που προσφέρουν οι θεραπευτικές κοινότητες του ΚΕ. ΘΕ. Α., το 18 ΑΝΩ και το πρόγραμμα μεθαδόνης. Ετσι θα μπορέσει να συνειδητοποιήσει τη στάση του στο πρόβλημα των ναρκωτικών και να εκφέρει δικαιότερα και ορθότερα την κρίση του, αφού θα είναι σε θέση να ερευνήσει: το γιατί ο κατηγορούμενος τέλεσε την πράξη, ποια ήταν τα βαθύτερα αίτια της κοινωνικής του εκτροπής και ποιες είναι οι προοπτικές του για το μέλλον. Ακόμη, σε ποιο βαθμό οι πράξεις που τελέστηκαν συνιστούν την αναγκαία προσπάθεια προμήθειας για προσωπική χρήση ή εγγίζουν τα όρια της ευρύτερης διακίνησης και εμπορίας ή ξέρουν πράγματι το χαρακτήρα της κατ' επάγγελμα και συνήθεια τέλεσης.

Ηδη οι ανακριτές της Αθήνας, του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης και της Λάρισας (όπου λειτουργούν θεραπευτικές κοινότητες) πολλές φορές αντί για προσωρινή κράτηση (προφυλάκιση) επιβάλλουν τον περιοριστικό όρο παρακολούθησης θεραπευτικού προγράμματος όταν αναστέλλουν την εκτέλεση της ποινής (άρθρο 497, παράγραφος 7 του Κώδικα Ποινικού Δικαίου). Στην τριετία που πέρασε παραπέμφθηκαν με τον παραπάνω τρόπο συνολικά 180 κατηγορούμενοι - χρήστες σε θεραπευτικές κοινότητες.

Οπωσδήποτε ο δικαστής που χειρίζεται υποθέσεις ναρκωτικών, δεν πρέπει να επηρεάζεται από τα "κοινωνικά στερεότυπα" που μερικές φορές λειτουργούν ως άτυποι μεν, αλλά ενεργοί παράγοντες "προκατανόησης" της δικαστικής κρίσης. Αμείλικτος πρέπει να είναι σε κάθε περίπτωση μεγαλεμπόρου - μεγαλοδιακινητή, ενώ στις ηπιότερες παραβάσεις θα ενεργεί κατ' έμφρονα και δίκαια κρίση, αναγνωρίζοντας για τους χρήστες το δικαίωμα: στη ζωή, στην αλληλεγγύη, στην κοινωνική βοήθεια και στην ευκαιρία να ανανήψει.

- Ναι ή όχι στο διαχωρισμό των ναρκωτικών και γιατί;

Α. Φ.:Ο διαχωρισμός των ναρκωτικών είναι ψευτοδίλημμα. Αλλωστε γίνεται έμμεσος διαχωρισμός σκληρών - μαλακών στο νόμο, αφού κατά την επιμέτρηση της ποινής λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός βλαπτικότητας της ουσίας και η κατηγορία που ανήκει (άρθρο 12, παράγραφος 1δ, Ν. 1729/87). Πρέπει ακόμη να τονιστεί ότι η κάνναβη εισάγει το άτομο, αργά ή γρήγορα, στα άλλα ναρκωτικά και αποτελεί το "πρώτο βήμα" για ένα δρόμο χωρίς επιστροφή. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνιέται: α) η διαπίστωση του Ακαδημαϊκού - Ψυχιάτρου κ. Στεφανή: "η κάνναβη είναι μια ουσία, που δεν είναι ένα απλό χορτάρι", και β) η ελευθερία χρήσης του χασίς είναι προλείανση για μελλοντική αποχαύνωση.

- Ναι ή όχι στην αποποινικοποίηση της χρήσης και γιατί;

Α. Φ.: Σε όποια κράτη εφαρμόστηκε, μερικώς ή ολικώς, η αποποινικοποίηση, έχει αποτύχει. Το μόνο που πέτυχε ήταν η αύξηση των τοξικομανών. Η υποστήριξη μιας τέτοιας άποψης προβάλλει ένα ολέθριο κοινωνικό πρότυπο. Το γκάλοπ της Γραμματείας Νέας Γενιάς ήταν αρνητικό για την αποποινικοποίηση. Αλλά και οι γονείς πρώην τοξικομανών και οι αποθεραπευθέντες τοξικομανείς είναι επίσης αρνητικοί, όπως δήλωσαν κατ' επανάληψη. Η κουλτούρα που ανέχεται τη χρήση ναρκωτικών για ψυχαγωγικούς λόγους, υπονομεύει τις προσπάθειες στον τομέα της πρόληψης.

Ακόμη θα πρέπει να τονιστεί ότι και η άποψη ότι "δήθεν" ο χρήστης ναρκωτικών βλάπτει μόνο τον εαυτό του και πρέπει να είναι ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει, δεν είναι ορθή, διότι "η αρχή της ενσυνείδητης αυτοδιακινδύνευσης" δεν περιορίζει την ποινική ευθύνη του δράστη του νόμου περί ναρκωτικών, επειδή οι σχετικές διατάξεις προστατεύουν την υγεία της κοινωνικής ολότητας και όχι του κάθε χρήστη ναρκωτικών ατομικά.

Γιώργος ΜΟΥΣΓΑΣ

"Πιστεύουμε ότι το πρόβλημα της διάδοσης και χρήσης ναρκωτικών ουσιών είναι ένα μεγάλο και σύνθετο ψυχοκοινωνικό πρόβλημα, συνδέεται με τους γενικότερους κοινωνικούς, πολιτικούς και πολιτιστικούς όρους στους οποίους αναπτύσσεται η νέα γενιά", τονίζει σε ανακοίνωσή της η Επιτροπή του ΚΣ της ΚΝΕ Ενάντια στα Ναρκωτικά.

"Συνδέεται, συνεχίζει η ανακοίνωση, με τα αδιέξοδα που ζει η νεολαία: τη διόγκωση της ανεργίας, τους ταξικούς φραγμούς στη μόρφωση, τη μαζική υποκουλτούρα του ιμπεριαλισμού, τις θεωρίες και τα πρότυπα του άκρατου ατομισμού, που η νεολαία βομβαρδίζεται καθημερινά. Η εξάπλωση των ναρκωτικών συνδέεται με χίλια δυο νήματα με την καπιταλιστική κρίση, που στέλνει τη νέα γενιά στο περιθώριο. Συνδέεται με συμφέροντα του ιμπεριαλισμού, που θέλει τη νέα γενιά χειραγωγημένη, ανήμπορη να κατακτήσει τα δικαιώματά της. Η ιστορία και η εξάπλωση των ναρκωτικών είναι συνυφασμένη με την ιστορία του καπιταλισμού μέχρι σήμερα, το σάπισμά του. Με ιδιαίτερη ανησυχία αντικρίζουμε τα πορίσματα διαφόρων επιστημονικών φορέων, σύμφωνα με τα οποία ο μέσος όρος έναρξης της χρήσης μειώνεται, ενώ από την άλλη μεριά η πολιτεία δεν παίρνει ουσιαστικά μέτρα πρόληψης, θεραπείας και επανένταξης. Καταγγέλλουμε τις προσπάθειες διαφόρων κύκλων, στη χώρα μας και στην ΕΕ, που πιέζουν για την ανατροπή διεθνών συμβάσεων και ψηφισμάτων του ΟΗΕ, με στόχο την τεχνητή διάκριση και νομιμοποίηση των ναρκωτικών ουσιών. Το πρόβλημα της διάδοσης των ναρκωτικών λύνεται με το ξερίζωμα των κοινωνικών αιτιών που το γεννούν. Αντιμετωπίζεται με τη συλλογική δράση της νεολαίας και του λαού. Ο αγώνας κατά των ναρκωτικών συνδέεται άμεσα με τον αγώνα για τα δικαιώματα της νέας γενιάς στη μόρφωση, στη δουλιά, την ειρήνη, τον αθλητισμό, τον πολιτισμό. Συνδέεται με τη διαμόρφωση θετικών - αγωνιστικών προτύπων ζωής, μέσα από τη συλλογική δράση, για τα δικαιώματα και τα ενδιαφέροντα της νεολαίας. Είναι συνυφασμένος με τον αγώνα ενάντια στη συντηρητική κυβερνητική πολιτική, που ορθώνει νέα, μεγαλύτερα αδιέξοδα στο παρόν και το μέλλον της νεολαίας".

Και η ανακοίνωση καταλήγει: "Ταυτόχρονα, χρειάζεται να παρθούν άμεσα μέτρα καταπολέμησης της εξάπλωσης των ναρκωτικών. Είναι ανάγκη να διαμορφωθεί ένα πλατύ δίχτυ ουσιαστικών μέτρων πρόληψης, θεραπείας, επανένταξης. Το κύριο βάρος θα πέφτει στην πρόληψη. Η ΚΝΕ με όλες της τις δυνάμεις, θα συνεισφέρει στη διαμόρφωση ενός μαχητικού ρεύματος στη νεολαία, ενάντια σε όλα τα ναρκωτικά, ενάντια σ' όλες τις "θεωρίες" κάθε τεχνητής φυγής".

Δεν είναι τυχαίο, ότι όταν οι κρίσεις της κοινωνίας οξύνονται, εμφανίζεται οξυμένο και το πρόβλημα των ναρκωτικών. Ετσι, σε περιόδους πολέμων, άμβλυνσης των αξιών και των οραμάτων, σήψης του κοινωνικού συστήματος έχουμε μεγάλη έξαρση της τοξικομανίας. Στη διάρκεια των δυο παγκόσμιων πολέμων, στους πολέμους του Βιετνάμ, του Ιράκ, της Βοσνίας και στη διάρκεια της Μικρασιατικής καταστροφής απλώθηκε η χρήση των ναρκωτικών.Σήμερα, η νέα τάξη πραγμάτων, η περιφρόνηση της ανθρώπινης ύπαρξης και των λαών, η ανεργία, η έλλειψη επικοινωνίας των νέων, η συνακόλουθη καταστροφή της νεολαίας σαν παραγωγικής δύναμης, με την πολιτική της περιθωριοποίησης και της κοινωνίας των δύο τρίτων, δημιουργούν πρόσφορες συνθήκες απόρριψης, απογοήτευσης και στρεβλής αντίδρασης πολλών νέων, κυρίως προς το κοινωνικό σύστημα, με αποτέλεσμα να βρίσκονται - χωρίς να το καταλαβαίνουν πολλές φορές - στα δίχτυα της τοξικομανίας.

Σε συνθήκες γενικής κοινωνικής κρίσης είναι αναμενόμενο να διέρχονται κρίση θεσμοί και τομείς, όπως το σχολείο, η οικογένεια, η συνοικία, το χωριό, ο πολιτισμός και εν γένει οι ανθρώπινες σχέσεις.

Το σχολείο και η δραστηριότητα των μαθητών και των καθηγητών μπαίνουν υπό τον έλεγχο, την κρίση και την ευθύνη των ΜΑΤ. Η μόρφωση είναι πλαστική και πλασματική. Το πτυχίο χωρίς αντίκρισμα και αξία. Ο στρατός διαπαιδαγωγείται και προορίζεται να παίρνει μέρος και εναντίον του "εχθρού λαού".

Τα μέσα μαζικής προβολής και προπαγάνδας υποτάσσονται και υπηρετούν την εκμετάλλευση του ανθρώπου, τη μείωση της αξιοπρέπειας, την αγριότητα του ατομικισμού, τους νόμους της ζούγκλας.

Η απάνθρωπη φύση του σάπιου κοινωνικού συστήματος δεν αφήνει τίποτα όρθιο. Τραγική ειρωνεία! Παρασέρνει και τα δικά του "παιδιά". Δε ναρκοποτίζει μόνο τους άνεργους και τους φτωχούς, τα καταπιεσμένα κοινωνικά στρώματα. Συμπαρασύρει και την κυρίαρχη, την αστική τάξη και τα δικά της παιδιά. Γιατί η σήψη αφορά πρώτα και κύρια την ίδια την αστική τάξη.

Αυτό είναι το περιβόλι στο οποίο - τι άλλο; - φυτρώνει και η... παπαρούνα.

Οταν το ΚΚΕ συμμετέχει στη Διακομματική Κοινοβουλευτική Επιτροπή γνωρίζει ότι δε θα συμφωνήσει σε όλα με τα άλλα κόμματα. Δε θα συμφωνήσουμε και στην προσέγγιση των πλευρών του ζητήματος.

Υπάρχουν όμως άλλες πλευρές που "καίνε" και τα άλλα κόμματα. Οταν πεθαίνει με τη σύριγγα καρφωμένη ένα παιδί της "καλής κοινωνίας", αναγκάζεται να σκύψει το κάθε κόμμα και να δει το πρόβλημα των ναρκωτικών, γιατί ανησυχεί και φοβάται. Στο κάτω κάτω αυτό είναι το κοινωνικό σύστημα. Αυτός είναι ο καπιταλισμός. Πνίγεται κυριολεκτικά στις αντιφάσεις του.

Πριν οχτώ χρόνια υπήρξε ένα πόρισμα μιας άλλης Διακομματικής Επιτροπής, που κινούνταν σε καλή κατεύθυνση. Αυτό το πόρισμα μερικούς δεν τους βολεύει. Αυτοί θέλουν να συμβιβαστούν με το πρόβλημα. "Να μάθουμε να ζούμε με τα ναρκωτικά", λένε.

Στη σημερινή Διακομματική Επιτροπή, πότε ανοιχτά και πότε συγκαλυμμένα ορισμένοι βουλευτές από τα άλλα - πλην ΚΚΕ - κόμματα θέτουν ζητήματα, όπως το διαχωρισμό των ναρκωτικών σε "σκληρά και μαλακά", την ανάγκη αποποινικοποίησης της χρήσης των ναρκωτικών, την ελεύθερη διακίνηση, τη χορήγηση ενός ναρκωτικού για να σωθούν τάχα οι χρήστες από κάποιο χειρότερο(π.χ. χορήγηση μεθαδόνης, σαν υποκατάστατο της ηρωίνης).

Η πολιτική της κυβέρνησης "γλιστράει" μέρα με τη μέρα στην κατεύθυνση αυτών των θεωριών και επιδιώξεων. Τα προγράμματα απεξάρτησης και με μεθαδόνη στην πραγματικότητα γίνονται προγράμματα υποκατάστασης με μεθαδόνη, άρα συντήρησης - και άρα τοξικοεξάρτησης. Οι προσπάθειες πρόληψης, απεξάρτησης, αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης είναι κολοβές. Δεν μπορούσε άλλωστε να γίνει αλλιώς, με την πολιτική που εφαρμόζεται στη χώρα. Π.χ. ένας νέος που απεξαρτήθηκε θα βρεθεί πάλι στο ίδιο καταθλιπτικό περιβάλλον, στην ανεργία, στην περιθωριοποίηση.

Ομως, η οικονομική δυσπραγία και η περιορισμένη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό δε δυσκολεύει μόνο την ανάπτυξη των προγραμμάτων τους. Αποτελεί και μοχλό πίεσης για τη "χαλάρωση" της στάσης τους απέναντι στα ιδεολογικά ζητήματα της τοξικομανίας.

Φαίνεται ότι οι ιδεολογικοί μηχανισμοί παρέμβασης για τα ναρκωτικά είναι ισχυροί, ευέλικτοι και ύπουλοι. Λόγου χάρη σε ρωτούν: "Τι θέλετε; Να κλείσουμε στη φυλακή δεκατετράχρονα παιδιά;" ή, "τι θέλετε, να πεθάνουν στους δρόμους άνθρωποι με τη σύριγγα καρφωμένη στο χέρι και να μη δώσουμε μεθαδόνη ελεύθερα;", "Θέλετε να γίνονται εγκλήματα από τους χρήστες, οι οποίοι, για να βρουν τη δόση τους, μπορεί να φτάσουν και στο έγκλημα;"...

Ολα τα παραπάνω ερωτήματα προϋποθέτουν την ανοχή της τοξικοεξάρτησης, την αποσιώπηση των αιτιών του προβλήματος και το "ενδιαφέρον" για τις κραυγαλέες παρενέργειες, οι οποίες πράγματι υπάρχουν.

Πολύ επικίνδυνη για την αποδοχή των ναρκωτικών είναι η συσχέτιση, που φτάνει μέχρι και την εξομοίωση, με τον αλκοολισμό και το κάπνισμα. Ο αλκοολισμός αποτελεί πράγματι σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα. Εξάρτηση έχουμε και από το οινόπνευμα.

Δείτε όμως πόσο επικίνδυνο είναι να εξομοιώνεις το κρασί με την ηρωίνη και το χασίς, και πάνω - κάτω έχει την εξής έκφραση: "Ολοι βγαίνουν με τις οικογένειές τους, με τους φίλους τους, πάνε στην ταβέρνα και πίνουν από δύο τρία ποτήρια κρασί. Κακό είναι; Θα γίνουν αλκοολικοί αυτοί; Οχι!". Αρα, "όπως δεν είναι κακό που ο κόσμος πίνει ένα ποτήρι κρασί, γιατί είναι κακό να καπνίζει και ένα τσιγαριλίκι; Το ίδιο δεν είναι;"...

Πρόκειται για μια θεώρηση, πολύ επικίνδυνη. Ομως δεν είναι έτσι. Ούτε από επιστημονική, αλλά ούτε από κοινωνική, προπαντός, άποψη.

Πάντως, το βάρος της αντιναρκωτικής δραστηριότητας δεν περνάει από την κυβερνητική πολιτική. Περνάει από το ίδιο το λαϊκό κίνημα, από την προσανατολισμένη νεολαία, από τους εργαζόμενους.

Η κυβέρνηση στέκεται σε δευτερεύουσες πλευρές του προβλήματος και αναλαμβάνει κάποια δράση, όταν τα πράγματα είναι κοντά στο μοιραίο. Αλλά και εκεί δεν τα καταφέρνει.

* Ο Απ. Τασούλας είναι βουλευτής του ΚΚΕ και εκπροσωπεί το Κόμμα στη Διαρκή Διακομματική Επιτροπή της Βουλής για τα Ναρκωτικά

Δημοσιεύουμε αποσπάσματα από την ομιλία της Κατερίνας Μάτσα,διευθύντριας του "18 Ανω", στη χτεσινή εκδήλωση του Ζαππείου.

"Η εξάρτηση του νεαρού ατόμου δεν εξαντλείται στη σχέση του με μια ή περισσότερες ουσίες και δεν αποτελεί μια ελεύθερη διάθεση του σώματός του. Είναι πρώτα απ' όλα ένας τρόπος ζωής, που πρέπει να τονιστεί σε μια ημέρα σαν αυτή, που σηματοδοτεί την ουσιαστική απώλεια της ελευθερίας του, που διαλύει σχέσεις, ενδιαφέροντα, αξίες, ασχολίες και έχει μετατρέψει αυτό το άτομο σε ένα ον, που έχει χάσει την καθαρά ανθρώπινη υπόστασή του. Από αυτή την άποψη, το φαινόμενο δεν περιορίζεται στην αναγωγή του στην ιατρική ψυχοφαρμακολογία, έστω και αν αναπτύσσεται σε ένα ψυχολογικό υπόστρωμα. Δεν περιορίζεται στη φαρμακολογική δράση των ουσιών, που τόση φιλολογία γίνεται σήμερα, πού δρα κάθε ουσία. Δεν περιορίζεται ούτε στην οικονομική εξουσία των εμπόρων ναρκωτικών. Είναι κατ' εξοχήν κοινωνικό θέμα, που θέτει το αμείλικτο ερώτημα: Πώς η ιστορία του σύγχρονου ανθρώπου και του πολιτισμού του εγγράφεται στην προσωπική, δραματική ιστορία αυτού του νέου ατόμου, κονιορτοποιώντας στην προσωπική του οδύνη, μοναξιά και απόγνωση, όλο το οικοδόμημα της σύγχρονης προόδου; Και σε αυτό το "πώς" εμπεριέχεται όλη η κρίση που ζούμε σήμερα. Και το τονίζω αυτό, γιατί ζούμε σε εποχή άκρατης ψυχιατρικοποίησης, όπου κοινωνικές συμπεριφορές βιολογικοποιούνται, με τραγικές συνέπειες πρώτα απ' όλα πάνω στον ίδιο τον εξαρτημένο, μεγαλώνοντας το στιγματισμό του και έτσι τον κοινωνικό αποκλεισμό του. Η εξάρτηση από ουσίες δεν είναι μια νόσος του εγκεφάλου, όπως πολλοί θέλουν να παρουσιάζουν σήμερα, ή μια χρόνια, ανίατη νόσος. Η μάχη ενάντια στην εξάρτηση, σαν τρόπου ζωής, εμπεριέχει, πρώτα απ' όλα, τη διάλυση όλων αυτών των μύθων που σκόπιμα καλλιεργούνται, και από επιστημονικούς κύκλους, και την προσέγγιση του προβλήματος στη ρίζα του. Οχι από τη σκοπιά της καλύτερης, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, διαχείρισής του. Οχι από την άποψη ότι είναι ένα φυσικό φαινόμενο, όπως οι σεισμοί - και επομένως πρέπει να το δεχτούμε και να ζήσουμε με αυτό - αλλά κατανοώντας, πρώτα απ' όλα, την κοινωνική του ρίζα και έτσι πολεμώντας και τις λογικές της καταστολής και τις λογικές της νομιμοποίησης των ναρκωτικών".

Στη συνέχεια, η Κ. Μάτσα κατέληξε: "Ο τοξικομανής είναι αναμφίβολα πια ο φορέας του μηνύματος ότι οι κοινωνικές σχέσεις και αξίες σήμερα πάσχουν βαριά. Είναι όμως, ταυτόχρονα, και φορέας του μηνύματος ότι κάποιοι άνθρωποι, πολύ ευαίσθητοι, δε συμβιβάζονται μ' αυτήν την κρίση, ακόμη κι αν αυτή η άρνηση είναι άρνηση θανάτου. Με έναν τρόπο - όχι συνειδητά επεξεργασμένο - το μήνυμα που βγαίνει είναι ότι αυτή η άρνηση, στο βαθμό που αντιμετωπιστεί σαν πρόκληση απ' όλους, μπορεί να δώσει την ελπίδα της ρήξης για την αντιμετώπιση της κρίσης και έτσι την ελπίδα της αλλαγής".

Αφίσα της Θεραπευτικής Κοινότητας "Στροφή"

Ανδρέας Φάκος

Τα φεστιβάλ της ΚΝΕ αποτελούν βήμα αντίστασης στα ναρκωτικά

Ο Α. Φάκος δημοσίευσε στην "Ποινική Δικαιοσύνη" (Τεύχος 1-2/1998) "προτάσεις για αναγκαίες παρεμβάσεις στη νομοθεσία περί ναρκωτικών".

Είναι επιβεβλημένη, γράφει, η νομοθετική παρέμβαση, ώστε η "μικροεμπορία" ναρκωτικών από τους χρήστες να τιμωρείται σε βαθμό πλημμελήματος, κατ' αρχήν, και αν συντρέχει διακεκριμένη περίπτωση ή επιβαρυντική περίσταση (άρθρο 6 ή 8 Ν. 1729/87), τότε να απειλείται πρόσκαιρη κάθειρξη.

Ετσι πλέον ο νόμος θα προβλέπει ως εξής:

- Βασικά εγκλήματα = κακούργημα

- Προμήθεια κλπ. για αποκλειστική χρήση = Πλημμέλημα κατ' αρχήν ή κακούργημα στις διακεκριμένες ή επιβαρυντικές περιστάσεις.

- Εμπορία από Χρήστες = Πλημμέλημα ή κακούργημα

Προτείνεται το ακόλουθο κείμενο νόμου: "Σε περίπτωση μικρής εμπορίας διενεργούμενης μεταξύ χρηστών και σε ασήμαντες ποσότητες, όπως αυτές προσδιορίζονται με την κατ' άρθρ. 12 παράγ. ιγ' Υπουργική Απόφαση, επιβάλλεται ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών".

Η ποινή αυτή μπορεί να μετατρέπεται σε χρηματική και να αναστέλλεται, σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα. Αν, όμως, συντρέχει διακεκριμένη περίπτωση του άρθρου 6 ή επιβαρυντική περίσταση του άρθρου 8, τιμωρείται με πρόσκαιρη κάθειρξη και χρηματική ποινή.

Οσον αφορά τον προσδιορισμό της ποσότητας που καλύπτει τις ανάγκες του χρήστη ο Ανδρέας Φάκος επισημαίνει ότι "πρέπει να γίνει έγγραφο του κ. Υπουργού Δικαιοσύνης προς τον Υπουργό Υγείας, το δυνατόν συντομότερον", για την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων, με τις οποίες θα "προσδιορίζονται τα όρια ποσότητας της κάθε επιμέρους ναρκωτικής ουσίας που θεωρείται ότι καλύπτει τις ανάγκες ενός χρήστη, έστω και τοξικομανούς, για ορισμένο χρόνο".