Νέα αντιπαράθεση ξέσπασε προχθές μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, λίγες μέρες προτού συνεχίσουν τις συνομιλίες για «ειρηνευτική συμφωνία», στο περιθώριο της Συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Πρωτοβουλίας στη Μολδαβία αύριο 1η Ιούνη.

Οι ηγέτες των δύο χωρών συναντήθηκαν πρόσφατα στη Μόσχα, με διαμεσολάβηση του Ρώσου Προέδρου Βλ. Πούτιν, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι οι διαπραγματεύσεις σημειώνουν πρόοδο, ιδιαίτερα σε θέματα διασύνδεσης και δρόμων μεταφοράς.

Ο Αρμένιος πρωθυπουργός Ν. Πασινιάν αποφάσισε να αναγνωρίσει δημόσια ότι ο θύλακας του Ναγκόρνο Καραμπάχ (που η πλειοψηφία των κατοίκων του είναι Αρμένιοι) ανήκει στο Αζερμπαϊτζάν. Ομως το Γερεβάν κατηγόρησε το Μπακού ότι απειλεί να κάνει εκ νέου χρήση βίας, σχολιάζοντας δηλώσεις του Αζέρου Προέδρου Ι. Αλίεφ, ο οποίος απαίτησε να διαλυθεί η «αυτονομιστική» κυβέρνηση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Ανακοίνωση του αρμενικού ΥΠΕΞ κατήγγειλε ότι ο Αλίεφ εκτοξεύει ξανά «απειλές για γενοκτονία» και «προετοιμάζει το έδαφος για μία ακόμα επιθετική επιχείρηση εναντίον του πληθυσμού του Ναγκόρνο Καραμπάχ».

Η ένταση παραμένει υψηλή, ενώ στις «ειρηνευτικές συνομιλίες» διαγκωνίζονται πολλοί «παίκτες» για επιρροή στον Νότιο Καύκασο, με ΗΠΑ - ΕΕ - Ρωσία να διεκδικούν ρόλο «μεσολαβητή». Οι εχθροπραξίες στα σύνορα είναι συχνές και η κατάσταση οξύνθηκε μετά την εγκατάσταση, από τον αζερικό στρατό, φυλακίου ελέγχου στον διάδρομο Λατσίν, τον μοναδικό που συνδέει την Αρμενία με το Ναγκόρνο Καραμπάχ, σε περιοχή μάλιστα που έχουν αναπτυχθεί οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις.

Ο Αλίεφ, μιλώντας την Κυριακή στην πόλη Λατσίν, δήλωσε πως είναι καιρός, μετά τις αζερικές επιτυχίες στα πεδία των μαχών το 2020, οι Αρμένιοι να εγκαταλείψουν τις «ψευδαισθήσεις» για ανεξαρτησία του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Που σημαίνει «να τηρούν τους νόμους του Αζερμπαϊτζάν, να γίνουν κανονικοί, πιστοί στο κράτος πολίτες, να πετάξουν τα σύμβολα του ψευδοκράτους τους στον κάλαθο των αχρήστων και να διαλύσουν το λεγόμενο κοινοβούλιό τους», ανέφερε.

Στη Μολδαβία, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Πρωτοβουλίας, με τη συμμετοχή 40 και πλέον κρατών και των ευρωενωσιακών θεσμών, Πασινιάν και Αλίεφ θα συνομιλήσουν παρουσία του Γάλλου Προέδρου Εμ. Μακρόν, του Γερμανού καγκελάριου Ολ. Σολτς και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σ. Μισέλ.

Ο επίτροπος Δικαιοσύνης της ΕΕ, Ντ. Ρέιντερς, κατήγγειλε χθες τη δημιουργία στην Πολωνία Επιτροπής Ερευνας της Βουλής για «τη ρωσική επιρροή» το χρονικό διάστημα 2007 - 2022, η οποία θα μπορεί να καταδικάζει πολιτικούς αξιωματούχους.

Ο Πολωνός Πρόεδρος Α. Ντούντα έδωσε προχθές το «πράσινο φως» για τη συγκρότηση του οργάνου αυτού, ενόψει των βουλευτικών εκλογών του φθινοπώρου, με στόχο τον πρώην πρωθυπουργό Ντ. Τουσκ και άλλους πολιτικούς αντιπάλους του κυβερνώντος κόμματος PiS.

«Μας ανησυχεί ιδιαιτέρως η υιοθέτηση νέου νόμου στην Πολωνία για μια ειδική επιτροπή, η οποία θα επιτρέπει (...) τη στέρηση του δικαιώματος των πολιτών να κατέχουν αιρετό αξίωμα χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα προσφυγής στη Δικαιοσύνη», σημείωσε ο Βέλγος επίτροπος.

Παράλληλα και το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ εξέφρασε «ανησυχία» για την υιοθέτηση του νέου αυτού νόμου, «ο οποίος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί καταχρηστικά για παρέμβαση στις ελεύθερες και δίκαιες εκλογές στην Πολωνία».

Το όργανο αυτό, το οποίο θα αποτελείται από 9 μέλη που θα επιλέγονται από την Κάτω Βουλή, θα μπορεί να αποφασίζει αν οι πολιτικοί αξιωματούχοι της χώρας «υπέκυψαν στη ρωσική επιρροή», με αποτέλεσμα την εξάρτηση της χώρας από ρωσικούς υδρογονάνθρακες, και να τους καταδικάζει.

Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων χθες στις Βρυξέλλες αφορούσε κυρίως την ακρόαση Ούγγρων και Πολωνών υπουργών από τους ομολόγους τους, σχετικά με «παραβιάσεις του κράτους δικαίου».

Στο μεταξύ, σε μια πρωτοφανή δήλωση, που φανερώνει την ένταση της γεωπολιτικής αντιπαράθεσης και μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα, η Γερμανίδα υπουργός αρμόδια για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις εξέφρασε «αμφιβολίες» σχετικά με την ικανότητα της Ουγγαρίας να ασκήσει την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

Πέρα από το ...«κράτος δικαίου», η Ουγγαρία «αφήνει ακόμα να πλανώνται αμφιβολίες σχετικά με τη στήριξή της προς την Ουκρανία στον βίαιο επιθετικό πόλεμο που έχει εξαπολύσει η Ρωσία», ανέφερε.

Ο Ολλανδός ΥΠΕΞ επίσης δήλωσε ότι νιώθει «άβολα» με την προοπτική η Ουγγαρία να αναλάβει την προεδρία της ΕΕ.

Η Ουγγαρία αρνείται να βοηθήσει στρατιωτικά το Κίεβο και επικρίνει την πολιτική κυρώσεων εις βάρος της Μόσχας, ενώ διατηρεί στενούς δεσμούς με το Κρεμλίνο.