Ο «Ριζοσπάστης» συζητάει με τον Σάββα Τσιμπόγλου, πρόεδρο της Πανελλήνιας Ενωσης Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΠΝΟ, για τις τελευταίες εξελίξεις σε βάρος των ναυτεργατών.

-- Από τη μια διαβάζουμε ότι οι Ελληνες εφοπλιστές ανέκτησαν την πρώτη θέση παγκόσμια. Από την άλλη, βλέπουμε την επίθεση στα δικαιώματα των ναυτεργατών να μεγαλώνει. Πώς συνδέονται αυτά τα δύο;

-- Η πρωτιά της ελληνόκτητης ναυτιλίας στη χωρητικότητα πλοίων με 164 εκατ. κ.ο.χ. (κόροι ολικής χωρητικότητας) σε 4.894 πλοία, έναντι της Ιαπωνίας, με 157 εκατ. κ.ο.χ .σε 8.537 πλοία, που είδε το φως της δημοσιότητας από τον οίκο «Clarkson», στηρίζεται στον υψηλό βαθμό εκμετάλλευσης των ναυτεργατών από τη μια και στα σκανδαλώδη υπερπρονόμια που απολαμβάνει το εφοπλιστικό κεφάλαιο από την άλλη.

Το εφοπλιστικό κεφάλαιο είναι το καλομαθημένο παιδί της αστικής τάξης, εντάσσεται στους ΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς ως 4ο όπλο, έχει προνομιακή σχέση στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, πολύ περισσότερο με τις ελληνικές κυβερνήσεις και τα αστικά κόμματα της αντιπολίτευσης. Εκτός των άλλων, έχει και μεγάλο μερίδιο στην ιδιοκτησία των ΜΜΕ.

Απολαμβάνει ειδικών νομοθετικών ρυθμίσεων. Στα 800 πλοία που είναι υπό ελληνική σημαία, με τον «όρο 8» των εγκριτικών πράξεων νηολόγησης του ν. 2687/1953, μόνο το 1/4 έχει συγκροτημένα δικαιώματα με Ελληνες ναυτεργάτες που έχουν ΣΣΕ - η οποία μάλιστα έχει να ανανεωθεί από το 2010 - με κοινωνικοασφαλιστική προστασία. Τα άλλα 3/4 των ναυτεργατών αμείβονται με το μισθό της χώρας που προέρχονται, ως συνήθως με πολύ χαμηλούς μισθούς, με ανύπαρκτη ΣΣΕ και κοινωνικοασφαλιστική προστασία.

Τα 4.000 «ανασφάλιστα» πλοία τους, οι Ελληνες εφοπλιστές έχουν δικαίωμα να τα εμφανίζουν ως «ναυτικά πρακτορεία», δηλαδή υπεράκτιες εταιρείες (offshore) και καμία υποχρέωση δεν έχουν να παρουσιάζουν εργαζόμενους με συγκροτημένα δικαιώματα. Με τον ν. 27/1975 περί φορολογίας πλοίων, κατ' εξαίρεση της φορολογικής νομοθεσίας, για τα υπό ελληνική και ξένη σημαία («ανασφάλιστα») οι εφοπλιστές δεν πληρώνουν φόρο, βάζοντας στα έξοδα ακόμα και τα είδη υγιεινής των σπιτιών τους.

Αυτή η κατάσταση που επικρατεί στη ναυτιλία, με την ανασφάλιστη εργασία, έχει οδηγήσει το ΝΑΤ σε 1 δισ. ευρώ οργανικό έλλειμμα και σε συνεχείς περικοπές σε βάρος των ασφαλισμένων του και των οικογενειών τους. Η όλη συζήτηση που αναπτύσσεται περί φορολογίας πλοίων είναι σε εθελοντική βάση, για τα «μάτια του κόσμου», με «μνημόνιο συνεργασίας και κατανόησης» με την κυβέρνηση. Πρόκειται για δημαγωγική προπαγάνδα, στάχτη στα μάτια του εργαζόμενου λαού, που δεινοπαθεί από την αντιλαϊκή πολιτική και τα απανωτά φορομπηχτικά μέτρα.

-- Στις ανακοινώσεις σας κάνετε λόγο για 15.000 άνεργους ναυτεργάτες. Στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη η ανεργία φτάνει το 90%. Τι έχουν να περιμένουν όλοι αυτοί από την «ανάκαμψη» της οικονομίας και την παγκόσμια πρωτιά των εφοπλιστών;

-- Το εφοπλιστικό κεφάλαιο στην Ελλάδα, εκτός του ότι δεν καταποντίστηκε στην περίοδο της κρίσης, όπως έγινε με άλλους κλάδους, επανακάμπτει σε υψηλά επίπεδα κερδοφορίας. Οπως είπαμε, όμως, οι μισθοί και τα δικαιώματα των ναυτεργατών ακολουθούν αντίστροφη πορεία.

Για παράδειγμα, οι Ελληνες εφοπλιστές επένδυσαν 18,1 δισ. δολάρια μόνο το 2013, σε 690 πλοία, 319 νέες ναυπηγήσεις και 371 αγορές από δεύτερο χέρι (second hand), ενώ το πρώτο 3μηνο του 2014 προχώρησαν σε νέες επενδύσεις 5 δισ. δολαρίων. Από τα 319 δεν ναυπήγησαν ούτε ένα πλοίο στα 5 ναυπηγεία της χώρας μας. Με δική τους ευθύνη έχει νεκρώσει η Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη.

Προκύπτει, δηλαδή, ότι το εφοπλιστικό κεφάλαιο έχει κι αυτό ευθύνη για τους 1.500.000 ανέργους, για τη μείωση κατά 35% των μισθών. Το «success story» της κυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ έχει ανάκαμψη κερδών όπως των εφοπλιστών, δεν έχει όμως ανάκαμψη μισθών και δικαιωμάτων για τους εργαζόμενους.

-- Ωστόσο, όλα τα κόμματα της αστικής διαχείρισης, λένε ότι από την ανάπτυξη της ναυτιλίας έχουν να κερδίσουν οι ναυτεργάτες και συνολικά ο λαός...

-- Πρέπει να πούμε το εξής: Ο τρόπος με τον οποίο τοποθετείται το κάθε κόμμα και η κάθε συνδικαλιστική δύναμη απέναντι στο ερώτημα «ανάπτυξη για ποιον» είναι κριτήριο για το ποια συμφέροντα υπηρετεί, των εφοπλιστών ή των ναυτεργατών. Κι εδώ είναι καθαρό ότι όλα τα κόμματα της διαχείρισης τοποθετούνται σ' αυτό το ερώτημα με ξεκάθαρο προσανατολισμό υπέρ των εφοπλιστών. Ολοι μιλάνε για την ανάπτυξη της ναυτιλίας, σαν τον πλέον «ανταγωνιστικό» κλάδο της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας, που είτε δεν πρέπει να θιχτούν τα κεκτημένα του, είτε πρέπει να στηριχτεί κι άλλο από το κράτος.

Υπάρχουν και κραυγαλέα παραδείγματα. Οπως το απύθμενο θράσος του εκλεκτού των εφοπλιστών για το Δήμο Πειραιά, ο οποίος ανέφερε σε δήλωσή του ότι «από τη ναυτιλία θα δημιουργηθούν εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας». Κουβέντα δε λέει βέβαια για το γεγονός ότι ο μεγαλοεφοπλιστής που συμμετέχει στο ψηφοδέλτιό του, στα 37 «ανασφάλιστα» πλοία της εταιρείας του, δεν έχει ούτε ένα ναυτεργάτη με ΣΣΕ και κοινωνικοασφαλιστική προστασία!

Ενα είναι σίγουρο: Τα αποτελέσματα αυτού του δρόμου ανάπτυξης, τα έχουν ζήσει στο πετσί τους οι χιλιάδες ναυτεργάτες, οι 15.000 άνεργοι συνάδελφοί μας. Οι εφοπλιστές, με τους αντιλαϊκούς νόμους 2687/53, 25/75 κ.ά., απολαμβάνουν 56 προκλητικές φοροαπαλλαγές, ενώ φορολογούνται με βάση τη χωρητικότητα και την ηλικία του πλοίου και όχι με κριτήριο τα ετήσια έσοδα και τα κέρδη τους.

Την ίδια ώρα, από το 2012 μέχρι σήμερα, η φορολογία για τους ναυτεργάτες έχει αυξηθεί κατά 300%. Αυξήθηκε το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης κατά 2 χρόνια. Μειώθηκαν οι συντάξεις πάνω από 50%. Από τους χιλιάδες ανέργους, το επίδομα ανεργίας των 294 ευρώ το παίρνουν μόλις οι 887, δηλαδή το 17,35%.

-- Αναφερθήκατε στη Ζώνη και στις αιτίες της τεράστιας ανεργίας. Το κεφάλαιο, όμως, έχει άλλη άποψη για το πού οφείλονται οι αναδουλειές...

-- Είναι φαιά η προπαγάνδα που κάνουν οι μεγαλοεργολάβοι, οι εφοπλιστές, αλλά και όλοι όσοι υπηρετούν τη στρατηγική τους, ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ - Χρυσή Αυγή κ.ά. Λένε ότι υπεύθυνοι για την ανεργία στη Ν/Ζ του Περάματος είναι το ΠΑΜΕ και το ΚΚΕ, τα ταξικά συνδικάτα που κάνουν απεργίες και οι εργαζόμενοι που με την πάλη τους διεκδικούν αξιοπρεπή μεροκάματα.

Πολλά θα μπορούσαμε να πούμε, όπως: Στα άλλα 4 ναυπηγεία, όπου έχουν πλειοψηφία οι άλλες παρατάξεις και οι συνθήκες δουλειάς είναι άθλιες, γιατί δεν ναυπηγείται ούτε ένα πλοίο; Στη Γερμανία, τη Φινλανδία και αλλού, όπου τα ημερομίσθια και οι συνθήκες εργασίας είναι καλύτερες, γιατί ναυπηγούν πλοία;

Θέλουν να υπονομεύσουν τους όρους ενότητας της εργατικής τάξης στα συνδικάτα και την ταξική τους προοπτική. Θέλουν συνδικάτα όργανα στα χέρια του κεφαλαίου ή σύγχρονους δουλέμπορους. Στη χώρα μας, ο ορυκτός πλούτος απαξιώνεται, η χαλυβουργία δεινοπαθεί και τα ενεργειακά αποθέματα δεν αξιοποιούνται για ανάπτυξη προς όφελος του εργαζόμενου λαού.

-- Σε πρόσφατο νομοσχέδιο της κυβέρνησης, εκτός από το τέλος των κλαδικών συμβάσεων, συμπεριλήφθηκε και τροπολογία για τη δρομολόγηση των πλοίων της ακτοπλοΐας. Τι συνέπεια θα έχει η εφαρμογή της για τους ναυτεργάτες, αλλά και για τους νησιώτες;

-- Το δικαίωμα του εφοπλιστή στην ακτοπλοΐα να κάνει δρομολόγια όποτε έχει αυξημένη μεταφορική κίνηση και κερδοφορία, οδηγεί ουσιαστικά τους ναυτεργάτες σε παρατεταμένη ανεργία, συντριβή των εργασιακών δικαιωμάτων. Καθιστά ταυτόχρονα τους κατοίκους των νησιών ομήρους στα «νύχια» μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων, που θα εκμεταλλεύονται τις θαλάσσιες, χερσαίες και εναέριες συγκοινωνίες, αλλά και τα λιμάνια.

Οι εργαζόμενοι σε σύγχρονα στρατόπεδα εργασίας και οι νησιώτες σε πλήρη αποκλεισμό. Ο εργαζόμενος λαός θα κάνει ό,τι του λένε για την παραπέρα ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου, με καύσιμη ύλη την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης.

Από αυτή τη σκοπιά, το νομοσχέδιο για την κατάργηση των ΣΣΕ σε πλοία της ημεδαπής είναι μέρος της συνολικότερης επίθεσης ενάντια στους ναυτεργάτες και συνολικά στο λαό. Μεταξύ άλλων, συνδέεται με την ιδιωτικοποίηση - εκποίηση των λιμανιών, μαρίνων, αιγιαλών και παραλιών.

Απέναντι σ' αυτή την επίθεση, οι πλειοψηφίες σε ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ - ΠΝΟ αποδείχτηκαν εφεδρείες της αστικής τάξης και συνεχίζουν να παίζουν το ρόλο της 5ης φάλαγγας, καλλιεργώντας την αυταπάτη του κοινωνικού εταιρισμού, ότι «το καλό του κεφαλαίου είναι και καλό για τον εργάτη», ότι υπάρχει και «υγιής καπιταλισμός», ότι μπορεί με άλλο πολιτικό μείγμα διαχείρισης, υπηρετώντας την «υγιή επιχειρηματικότητα», να είμαστε όλοι ωφελημένοι, κεφάλαιο και εργασία. Με μια κουβέντα, η γραμμή τους οδηγεί στην υποταγή της εργατικής τάξης στα συμφέροντα της αστικής τάξης και των πολιτικών της εκπροσώπων.

Γι' αυτό λέμε ότι απαιτείται η ενίσχυση των δυνάμεων που καλούν τους εργάτες να ενωθούν ως τάξη απέναντι στην αστική τάξη και το πολιτικό της προσωπικό. Απαιτείται η ταξική ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος, για το εμπόδισμα των ανατροπών που θα πολλαπλασιαστούν, όσο το κεφάλαιο γίνεται πιο επιθετικό, αλλά και για να ανοίξει ο δρόμος για πιο ριζικές αλλαγές προς όφελος των εργαζομένων και του λαού.

Το σύνθημα «Να γίνουν τα καράβια λαϊκή περιουσία» πρέπει να καθοδηγεί τον αγώνα που δίνουν καθημερινά οι ναυτεργάτες για την επιβίωσή τους, τη σύγκρουση με τους εφοπλιστές, το κράτος και τα κόμματά τους, που πρέπει να κλιμακωθεί, αλλιώς δεν θα αφήσουν τίποτα όρθιο.