Ανάπτυξη της έρευνας από και για τις επιχειρήσεις θέλει η ΕΕ

Στην έκθεση καθορίζεται τι είναι αναγκαίο για την «αναγέννηση» στην ευρωπαϊκή έρευνα, προσδιορίζοντας έξι κύριους στόχους: Δημιουργία ενός ενωμένου ευρωπαϊκού χώρου έρευνας, αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η κλιματική αλλαγή, ο ενεργειακός εφοδιασμός, η γήρανση της κοινωνίας κ.ά., η αλληλεπίδραση της επιστήμης και της κοινωνίας, η συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα στην καινοτομία στην έρευνα, η ενθάρρυνση αριστούχων, η προώθηση της συνοχής.

Πρακτικά τα παραπάνω σημαίνουν πως θα υπάρχει κεντρική κατεύθυνση της έρευνας, σε συνεννόηση με τις επιχειρήσεις, οι οποίες θα συμβουλεύουν τι χρειάζεται η κοινωνία και τι όχι! Είναι εμφανές πως η έρευνα δε θα κατευθύνεται στη λύση προβλημάτων της κοινωνίας. Για παράδειγμα, το θέμα της ενέργειας είναι για τις επιχειρήσεις ένα «λαμπρό» πεδίο επενδύσεων. Οι αριστούχοι, οι επιστήμονες της έρευνας θα αξιοποιούνται για καινοτομίες στην έρευνα, με βάση τις επιδιώξεις του κεφαλαίου, σε κάθε χρονική στιγμή.

Τέλος, να σημειώσουμε ότι στην έκθεση προσδιορίζονται και χρονικά περιθώρια για τη μέτρηση της προόδου των παραπάνω στόχων. Η επιτροπή του Ευρωπαϊκού Χώρου Ερευνας τους επόμενους μήνες θα αναπτύσσει επικοινωνία με τους ενδιαφερόμενους αρμόδιους φορείς.

Η έρευνα και η καινοτομία είναι - ειδικά τα τελευταία χρόνια - στις πρώτες προτεραιότητες της ΕΕ, ακριβώς γιατί όταν μιλούν για ανάπτυξη της έρευνας, στοχεύουν σε εκείνα τα ερευνητικά αποτελέσματα που θα αξιοποιούνται άμεσα στην παραγωγή (και όχι μόνο), για την κερδοφορία των μονοπωλίων και των πολυεθνικών. Σ' αυτό το πνεύμα το 2009 βαφτίστηκε «Ετος δημιουργικότητας και καινοτομίας», ενώ έμφαση δίνεται από την Κομισιόν στην αύξηση της χρηματοδότησης της έρευνας σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο και στη μεγαλύτερη εμπλοκή των επιχειρήσεων απευθείας σε ερευνητικά προγράμματα και δραστηριότητες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στην έκθεση της Eurostat (Γιούροστατ) για «Επιστήμη, Τεχνολογία και Καινοτομία στην Ευρώπη» για το 2007 καταγράφεται δυσαρέσκεια γιατί η χρηματοδότηση της έρευνας παραμένει χαμηλή σε ευρωπαϊκό επίπεδο (1,85% του ΑΕΠ), ενώ ο στόχος της ΕΕ για το 2010 ήταν να φτάσει στο 3% του ΑΕΠ. Από τα στοιχεία της έκθεσης αποκαλύπτεται ότι χώρες όπως η Φινλανδία, που είναι από αυτές με τις μεγαλύτερες δαπάνες για την έρευνα (δεύτερη στη σειρά με 3,47% του ΑΕΠ) ή η Γερμανία (που με 62 δισ. ευρώ είναι ανάμεσα στις τρεις χώρες που δίνουν το 60% των ευρωπαϊκών δαπανών για την έρευνα), έχουν αντίστοιχα και τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής των ίδιων των επιχειρήσεων απευθείας σε ερευνητικές δράσεις. Για παράδειγμα, στη Γερμανία το 63% των επιχειρήσεων έχουν δράσεις καινοτομίας, ενώ στη Φινλανδία αυτό το ποσοστό φτάνει στο 51%. Εχει σημασία να σημειώσουμε ότι και στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του 2004-2006, το 40,9% των επιχειρήσεων εμπλέκεται σε δράσεις καινοτομίας.

Ολα τα παραπάνω είναι αποκαλυπτικά για το περιεχόμενο της έρευνας και της καινοτομίας. Είναι αποκαλυπτικό το ότι όταν μιλούν και σχεδιάζουν πολιτικές για ανάπτυξη της έρευνας, το ζητούμενό τους είναι η ανάπτυξη της κερδοφορίας των επιχειρήσεων. Θέλουν έρευνα από και για τις επιχειρήσεις, γι' αυτό και ενθαρρύνουν τη συμμετοχή τους σε ερευνητικές δράσεις.