ΑΓΚΥΡΑ.--

Συνεχίζει να ξεδιπλώνεται η πολιτική κρίση στην Τουρκία, μετά την παρέμβαση του στρατού και την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου να ακυρώσει ως παράτυπο τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών. Το κυβερνών κόμμα ΑΚ θα επιχειρήσει να συνεχίσει τη διαδικασία εκλογής του Αμπντουλάχ Γκιουλ, παρά την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου να ακυρώσει τον πρώτο γύρο της διαδικασίας που ξεκίνησε την Παρασκευή. Ο νέος πρώτος γύρος ορίστηκε για την 6η Μάη. Το «ισλαμικοδημοκρατικό» κόμμα «Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης» θα επιδιώξει την παρουσία 367 βουλευτών στην Εθνοσυνέλευση.

Αναλυτές επισημαίνουν ότι είναι απίθανο ο Γκιουλ να εξασφαλίσει 367 ψήφους, αλλά το ΑΚ παίζει ένα παιγνίδι διαχείρισης της πολιτικής εικόνας: αυτοπροβάλλεται ως μια δύναμη που τηρεί το Σύνταγμα και τις νόρμες, ενώ κατηγορεί την αντιπολίτευση για αρνητισμό και παρακώλυση της ομαλής πολιτικής μετάβασης από την εποχή του Αχμεντ Νετσντέτ Σεζέρ. Αν αυτή δεν καταστεί δυνατή, ο Σεζέρ θα παραμείνει ως «προσωρινός» πρόεδρος - αλλά ουδέν μονιμότερον του προσωρινού...

Θεωρητικά, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, οι «αγορές», η επιχειρηματική κοινότητα και η ΕΕ θεωρούν την κήρυξη πρόωρων εκλογών ως δυνητική «λύση» στην κρίση. Ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε να διεξαχθούν την 24η Ιουνίου. Το ΑΚ μοιάζει ικανό να επαναλάβει τη σαρωτική νίκη που είχε επιτύχει το 2002, μαζεύοντας, κατά τις δημοσκοπήσεις, πάνω από το 35%, και καθώς τα υπόλοιπα κόμματα πρέπει να υπερβούν τον «πήχη» του 10% για την είσοδό τους στο Κοινοβούλιο (ένας μηχανισμός σχεδιασμένος για να αποτραπεί η είσοδος στην Εθνοσυνέλευση της Αριστεράς και κουρδικών κομμάτων), ελάχιστα θα εισέλθουν. Εάν η πολιτική ισχύς, αντίθετα με όσα προβλέπουν οι δημοσκόποι, κατακερματιστεί, θα προκύψει μια επανάληψη των φαινομένων των ευκαιριακών συμμαχιών της δεκαετίας του 1990, που είχε οδηγήσει πολλές φορές σε χαοτικές και κωμικοτραγικές καταστάσεις.

Σε περίπτωση μιας συντριπτικής νίκης των ισλαμιστών, προκύπτει το ερώτημα πώς θα αντιδράσουν οι παράγοντες του λεγόμενου «βαθέως κράτους». Η επιβολή πραξικοπήματος και η θέση εκτός νόμου του ΑΚ δεν αποκλείονται.

Επίσης, ενδιαφέρον προκαλεί η δήλωση Ερντογάν, αργά την Τρίτη, περί μεταρρύθμισης ώστε ο Πρόεδρος να εκλέγεται απευθείας από το λαό για 5ετή θητεία, να θεσπιστεί όριο δύο θητειών, και μείωση της θητείας της Βουλής στα τέσσερα έτη από τα πέντε.

«Αν δεν ακυρωθεί ο πρώτος γύρος των εκλογών θα υπάρξουν συγκρούσεις στη χώρα», είχε δηλώσει ο ηγέτης του «Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος» (CHP) Ντενίζ Μπαϊκάλ, δήλωση που οδήγησε σε δίωξή του για «απόπειρα επηρεασμού της Δικαιοσύνης».

Θα αποτελούσε «σφάλμα» το να αποτιμηθεί η παρέμβαση του στρατού με όρους «νομιμότητας» και να περιοριστεί η τρέχουσα πολιτική σύγκρουση στην Τουρκία σε μια υποτιθέμενη σύγκρουση «στρατιωτικών - πολιτικών», εκλεγμένων και διορισμένων, εκτιμά το ΚΚ Τουρκίας (ΤΚΡ). Σε αυτή την κρίση, επισημαίνει, κανένας δεν τηρεί τους κανόνες του συστήματος -- όλοι τούς παραβιάζουν. Η μόνη που είναι εξαναγκασμένη να τηρεί τους κανόνες, τονίζει το ΤΚΡ, είναι η εργατική τάξη, που δεν έχει όπλα και τανκς, ούτε χρήματα και οφίτσια.

Η σημερινή κυβέρνηση του κόμματος Δικαιοσύνης & Ανάπτυξης (ΑΚ) δεν έχει ούτε αυτή την πρόθεση να υπερασπιστεί τη δημοκρατία, λέει ακόμη το ΤΚΡ.

Αν και το Γενικό Επιτελείο χρησιμοποιεί κλισέ και δε διευκρινίζει την προέλευση της «απειλής» για την οποία κάνει λόγο, δεν αναφέρεται σε κάποιο «φανταστικό φαινόμενο», σημειώνει το ΚΚ Τουρκίας, καθώς «το αντιδραστικό κίνημα είναι πραγματική απειλή». Οχι όμως για τους λόγους που λέει ο στρατός, αλλά διότι ο υποψήφιος του ΑΚ για την προεδρία, που το ΤΚΡ αποκαλεί σκωπτικά «το Αμερικανικό Ρόδο» (Gul σημαίνει τριαντάφυλλο στα τούρκικα) σημαίνει τη συνέχιση της υπαγωγής στην επιρροή του ιμπεριαλισμού.

Το θεοκρατικό ισλαμιστικό αντιδραστικό κόμμα, σύμφωνα με το ΚΚ Τουρκίας, είναι ασφαλώς απειλή -- για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης όμως. Διότι, μαζί με τους καπιταλιστές, τους κεφαλαιοκράτες, οι ισλαμιστές χρησιμοποιούν τις δυνάμεις του κράτους για να καταπνίξουν κάθε διεκδίκηση των εργατών, της προοδευτικής νεολαίας, των πατριωτών, του κομμουνιστικού κινήματος, της αριστεράς γενικά στην Τουρκία.

Το ΚΚ Τουρκίας επισημαίνει ότι στα πραξικοπήματα της 12ης Μάρτη 1971 και της 12ης Σεπτέμβρη 1980 η υποστήριξη των στρατηγών στους ισλαμιστές ήταν «στο αποκορύφωμά της»! Διότι τις περιόδους εκείνες, το αντιδραστικό θεοκρατικό κίνημα ήταν ένα «χαρτί» του στρατού εναντίον της αριστεράς.

Το πραγματικό πρόβλημα στην Τουρκία είναι οι δυνάμεις που τοποθετούνται υπέρ του ιμπεριαλισμού, των ΗΠΑ και της ΕΕ, είτε είναι ισλαμιστές, είτε «κοσμικοί», είτε «φιλελεύθεροι» είτε «εθνικιστές», επισημαίνει το ΚΚ Τουρκίας, καλώντας το λαό να αντισταθεί απέναντι σε όλες αυτές τις δυνάμεις.

Με ανησυχία παρακολουθεί η Αθήνα, κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση, την άμεση εμπλοκή του τουρκικού στρατού στις πολιτικές διαδικασίες. Το γεγονός αυτό, καθώς απομακρύνει την Τουρκία από την πορεία της προς την ΕΕ, ακυρώνει και τη στρατηγική της ελληνοτουρκικής προσέγγισης που ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ακολουθούσαν, θεωρώντας δεδομένο τον «εκδημοκρατισμό» της γειτονικής χώρας.

Χτες η υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη, σε δηλώσεις της υποστήριξε ότι η Ελλάδα δε σχολιάζει τις εσωτερικές εξελίξεις στην Τουρκία, αλλά τις παρακολουθεί στενά, με μεγάλο ενδιαφέρον. «Ελπίζουμε ότι θα έχουμε στα σύνορά μας μια σταθερή και δημοκρατική Τουρκία» ανέφερε η Ντόρα Μπακογιάννη, μετά τη συνάντησή της με τον Τυνήσιο ομόλογό της Αμπντελουαχέμπ Αμπντάλα.

Από την πλευρά του, και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Θόδωρος Ρουσόπουλος εξέφρασε την ευχή οι εξελίξεις «να είναι προς την κατεύθυνση μιας ευρωπαϊκής Τουρκίας».

Την εκτίμηση ότι αναπτύσσεται πολιτική αστάθεια και η Τουρκία οδηγείται σε εκλογές μέσα σε κλίμα πόλωσης, εξέφρασε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου. Μιλώντας στη διάρκεια της συνεδρίασης του Κοινοβουλευτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ, ο Γ. Παπανδρέου υποστήριξε πως η ανάμειξη των Ενόπλων Δυνάμεων στις πολιτικές διαδικασίες απέχουν πολύ από τους κανόνες και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτό δε βοηθά στην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, την οποία η Ελλάδα έχει κάθε συμφέρον να στηρίξει, προσέθεσε, εκφράζοντας την ευχή να επανέλθει άμεσα η ηρεμία και η ομαλή λειτουργία του δημοκρατικού συστήματος και οι όποιες διαφορές να επιλυθούν με δημοκρατικό τρόπο. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ φρόντισε να αθωώσει το κόμμα του για την πολιτική της άνευ όρων και ανταλλαγμάτων προσέγγιση με την Τουρκία που εγκαινίασε και φόρτωσε στην κυβέρνηση της ΝΔ τις ευθύνες για λανθασμένους χειρισμούς στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

«Σιγήν ιχθύος» επέλεξε να τηρήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσον αφορά στα έκτροπα και την απροκάλυπτη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που σημειώθηκαν στην Τουρκία, κατά τις Πρωτομαγιάτικες εκδηλώσεις, αλλά έσπευσε να «καλωσορίσει την ανακοίνωση της διεξαγωγής βουλευτικών εκλογών σύντομα, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η πολιτική σταθερότητα και δημοκρατική ανάπτυξη της Τουρκίας».

Ο Ο. Ρεν στην ανακοίνωσή του αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η Επιτροπή σημειώνει την απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου της Τουρκίας. Ανεξαρτήτως των ατυχών γεγονότων που οδήγησαν στην απόφαση, η απόφαση αυτή πρέπει τώρα να γίνει σεβαστή απ' όλες τις πλευρές. Ο σεβασμός των θεσμών του κράτους είναι αναγκαίος για τη διασφάλιση της πολιτικής σταθερότητας», συμπληρώνοντας ότι η Κομισιόν αναμένει «οι κοινοβουλευτικές και προεδρικές εκλογές θα διεξαχθούν κατά τρόπο δημοκρατικό, χωρίς αθέμιτες παρεμβάσεις και σε ατμόσφαιρα υπεύθυνου διαλόγου και πολιτικής σταθερότητας».

Οι υποψήφιες χώρες οφείλουν να σέβονται τις «αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ευκαιριών και του κράτους δικαίου, καθώς και της υπαγωγής των ενόπλων δυνάμεων στη δημοκρατικά εκλεγμένη πολιτική εξουσία», που αποτελούν τον πυρήνα των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, συμπληρώνει η ανακοίνωση. Φυσικά για ποια ανθρώπινα δικαιώματα, πολιτική σταθερότητα και δημοκρατική ανάπτυξη μιλάμε, όταν ξυλοκοπούνται και συλλαμβάνονται εκατοντάδες διαδηλωτές;

Ο υπεύθυνος για τη στήλη «Διά του Τύπου» Θανάσης Λεκάτης απουσιάζει εκτάκτως.